باز یک مورد دیگری در ارتباط با مقولات هنری یادم آمد. فکر می‌کنم سال 1348 بود، یک نوار سرود از حسینیه ارشاد برای من فرستادند. در این نوار اشعار زیبایی در مدح امام هشتم دکلمه شده بود و سرانجام گروهی از جوانان، قطعاتی را در مدح حضرت رسول(ص) و همچنین کعبه به صورت کر اجرا کرده بودند. در واقع این اولین قطعه موسیقی بود که با محتوای مذهبی و بصورت کر در یک حسینیه اجرا گردیده بود. همان موقع در سفری به لبنان این نوار را با خود برده بودم. دایی‌جان خیلی خوشحال شدند و گفتند بالاخره هنر و موسیقی دارد در پناه امام حسین و حسینیه، خود را از چنگال جمود نجات می‌دهد. بعد ادامه دادند ان‌شاءالله یواش یواش پای ارکسترهای بزرگ نیز به حسینیه‌ها باز گردد و هنرهای زیبا در خدمت مذهب قرار گیرد. قبلاً هم جایی دیگر گفته بودم که ایشان به مناسبتی گفتند، موسیقی وقتی دید مورد ستم و
[[page 43]]بی‌مهری متولیان مذهب قرار می‌گیرد به زیر عبای امام حسین پناه برد و در نوحه‌ها و تعزیه‌ها و مرثیه‌ها و مداحی‌ها خود را حفظ کرد و به این ترتیب ده‌ها و بلکه صدها سال سینه به سینه گشت تا امروز به دست ما رسیده است. البته می‌دانید که اغلب مرثیه‌خوانها و نوحه‌خوانهای حرفه‌ای، موسیقی‌شناسان بزرگی بوده‌اند و غالباً نیز هستند. مرحوم روح‌الله خالقی در کتاب سرگذشت موسیقی ایران به این واقعیت مفصل پرداخته است.
[[page 44]]