مقدمه
یک قصه بیش نیست غم عشق وین عجب
کز هر زبان که می شنوم نامکرر است
حافظ
□عاشورا، تبلور زندۀ نماز و مناجات و حماسه و عدالت و وجدان و شهادت است و محتوای راستین زمان و مکان در ملکوت زمین و خاک. از این رخداد و آموزۀ عظیم بسیار گفته و شنیده ایم، اما هماره از پس هاله ای از اشک و با سینه ای مملو از داغ و درد مظلومیت به این رویداد شگرفت نگریسته ایم و کمتر کوشیده ایم تا در رویکردی معرفتی، ابعاد گوناگون انسانی و اجتماعی آن را شناخته و درسها و پیامهای زندگی ساز و حماسه آفرین آن را رهنمون اندیشه و عمل خویش سازیم.
اینک بر آن شده ایم تا به مناسبت سالگرد رحلت رهبر قیام حسینی خویش، امام خمینی(س)، و به آهنگ شناخت راستین این حادثۀ عظیم و بهره گیری هر چه افزونتر و سازنده تر از آموزه های آموزگار بزرگ آن، امام حسین(ع)، این حماسۀ زندۀ جاوید را دیگر بار از زبان جمعی از اندیشوران بشنویم. بدین منظور نشستها و گفت و شنودهای چندی با صاحبنظران انجام پذیرفت که دفتر حاضر دومین بخش ارائه گردیده از دستاورد این گفتگوهاست.
□مراحل شکل گیری و تدوین این مجموعه از آغاز تا انجام به شرح زیر می باشد:
1- تهیه و تدوین پرسشنامۀ تفصیلی در دو بخش مسائل عام تحلیل عاشورا و بخش مسائل تخصصی (سیاسی، اجتماعی، علمی،...) و ایجاد یک نظام تفصیلی موضوعی برای
[[page vi]]تنظیم گفتگوها.
2- دعوت از صاحبنظران جهت انجام مصاحبه و ارسال پرسشنامه برای آنان.
3- انجام مصاحبه با اساتید پذیرای دعوت، تدوین اولیۀ آثار و اعمال تصحیحات و اصلاحات اولیه از سوی گروه مصاحبه و استاد مصاحبه شونده
4- ویراستاری علمی، ادبی و فنی تا مرحلۀ سازماندهی و تنظیم نهایی مصاحبه ها در قالب نوشتاری سازمان یافته.
□نکاتی چند:
ـ اساتید مصاحبه شونده به تناسب تخصص خویش، هر کدام به بخشی از پرسشها پاسخ گفته اند و سازماندهی درونی هر مصاحبه به تناسب موضوعات فرازهای آن، شکل گرفته است.
ـ در هر فصل پاسخهای مصاحبه شوندگان به سوالات مطرح شده بر اساس ترتیب الفبایی اسامی تنظیم شده است.
ـ نهضت عاشورا و فرهنگ عاشورا موضوعات محوری پرسشها و پاسخها در این مجموعه گفتگوهاست.
ـ هر گاه کاستی و خللی در کیفیت انتقال مفاهیم و معانی از تنظیم کننده وجود داشته است، عذر او را پذیرا باشید. امید اینکه موارد احتمالی یادشده در کلیت مراحل این کار ارجمند خدشه ای وارد نیاورده باشد.
زهرا احسانی
[[page vii]]
[[page viii]]