اطلاق یانسبیت ارزشهای اخلاقی در مکتب اخلاقی امام خمینی
دکتر محمدرضا جواهری
یکی از مباحث مهم در اخلاق بحث از اطلاق و جاودانگی یا نسبیت ارزشهای اخلاقی است. مبدأ این بحث به پیش از اسلام و به دوران یونان باستان می رسد، ولی پس از رنسانس در غرب فاصله گرفتن از مذهب، در مرحله جدید مطالعات و تحقیقات غربی ها، این موضوع یکی از دغدغه های بزرگ و اساسی فیلسوفان اخلاق در غرب شده است و در تاریخ اخلاقی معاصر مورد توجه ویژه قرار گرفته و از زوایای گوناگون مورد گفتگو قرار گرفته است.
امام خمینی(ره) که اخلاق و سیاست، انقلاب و مذهب، آزادی و عرفان، و مادیت و معنویت را در قرن بیستم میلادی به هم آمیخت و جهان را با اخلاق اسلامی آشنا کرد، در جای جای مباحث اخلاقی خویش، به جاودانگی واطلاق ارزشهای اخلاقی اسلامی اشاره نموده اند. البته از موضوع اطلاق یا نسبیت اخلاق به طور مستقیم و مستقل در یک فصل و بخش ویژه درون آثار اخلاقی امام خمینی بحث نشده است و همه مباحث مرتبط به این موضوع در یک جا مورد بررسی قرار نگرفته است و در عین حال مکتب اخلاقی و مشرب عرفانی و مواضع و اندیشه های دینی امام از درون مجموعه آثار اخلاقی ایشان به دست می آید و با نظر به نصوص و ظواهر جملات و تعبیرهای ایشان در نوشتارها و سخنرانی ها، رویکرد و نظر امام در این موضوع آشکار می گردد.
[[page 335]]نویسنده در این مقاله پرسشهای اساسی و مهم در موضوع اخلاق و نسبیت اخلاق را طرح می کند و سپس مفاهیم و واژه های کلیدی بحث نظیر اطلاق و نسبیت را تبیین می نماید و آنگاه وارد بحث از نسبیت اخلاق و معرفی نسبی گرایان و تبیین دلایل و استدلالهای آنان نقد و ارزیابی آن دلایل می پردازد و پیامدها و آثار و اشکالات نسبیت گرایی اخلاقی را در محورهای متعددی گزارش می نماید.
[[page 336]]