نظریات عقلی امام خمینی در قرآن، حدیث و معارف اسلامی
آیت الله حسن ممدوحی
نویسنده، در این مقاله با اشاره به جمله ای از امام خمینی در مصباح الهدایّه که فرمود: «هل بلغک من تضاعیف اشارات الاولیاء و کلمات العرفاء، ان الالفاظ وضعت لارواح المعانی و حقائقها؟ و هل تدبر فی ذلک؟ و لعمری ان التدبر فیه من مصادیق تفکر ساعة خیر من عبادة ستین سنة فانه مفتاح مفاتیح المعرفة و اصل اصول فهم الاسرار القرآنیة» به بررسی مصادیق وضع الفاظ برای ارواح معانی می پردازد. از جمله این مصادیق، معنای نبوت و برزخ است که به آنها اشاره می شود: الف) معنای نبوت و رسالت: کلمه انباء به معنای خبر دادن، نبی از آن مشتق می شود، انباء صرفاً به معنای خبر دادن و یا تعلیم و تعلم شفاهی یا مکاتبه ای نیست، بلکه در عوالم روحانی و عالم صفات و اسماء الهی تعلمی متناسب آن را فرا می گیرد. از این رو، شناخت پیامبر اکرم اسلام(ص) در صورتی ممکن است که معنای رسالت را در تمام مراتب و مراحل آن بشناسیم، رسالت به معنای دعوت به عدل و حکم به رعایت حدود است که در مرتبه عالم صفات و اسماء این فطیر به گونه ای و در عالم ما به گونه ای دیگر است.
ب) برزخ، گر چه برزخ، بیشتر به صورت قبر اشاره دارد، اما عالمی است که نه از سنخ دنیاست که دارای ماده و حرکت باشد و نه همانند عالم قیامت که مفارق از ماده است بلکه عالمی میان این دو عالم است.
[[page 176]]