سقوط تکالیف شرعی از دیدگاه عارفان و امام
علی آقا نوری
بحث اسقاط تکلیف شرعی از مهم ترین مباحث حوزۀ عرفان به شمار می رود. اینکه آیا تکالیف شرعی از عارفان برداشته می شود یا خیر؟ و یااساساً، آیا در بین مشایخ عرفان کسی هست که معتقد باشد به اینکه انسان در مراحل سیر سلوک پس از وصول به مرحلۀ آخر، دیگر نیازی به انجام تکلیف شرعی نداشته باشد؟ اینها سئوالاتی است که نوشته حاضر در دو فصل و یک نتیجه گیری در صدد روشن نمودن زوایای مختلف آنهاست. در فصل اول ویژگی سقوط تکالیف شرعی و پاسخ عرفا مورد کنکاش قرار گرفته که نویسنده؛ با طرح دیدگاههای مختلف عرفا در این خصوص به این نتیجه می رسد که در مقام فنا تکلیف به صورت معنا متوجه شخص هست، نه به صورت. در این قسمت از پژوهش نگارنده دیدگاه حضرت امام(ره)را در این باره قرین به دیدگاه فوق می داند با این تفاوت که عبادت در مقام عرفانی در اندیشه امام(ره) با عبادتهای دیگر فرق می کند. در فصل دوم به بحث و بررسی در خصوص جایگاه و اهمیت شریعت در سیرۀ سخنان عارفان پرداخته که نتیجه می گیرد.
شریعت و طریقت نزد عرفا تفکیک ناپذیرند در پایان این مقاله یادآور می شود که امام خمینی(ره) هم، تنها راه سلوک عرفا را عمل به تعالیم شرع دانسته و اساساً طریقت و حقیقت منبعث از شریعت است.
بنابراین اینکه«شریعت از نظر عرفا وسیله کمال سالک است و عارف پس از وصول به حق نیازی به تکلیف شرعی ندارد» اتهامی است غیر قابل پذیرش.
[[page 162]]