کتاب خمس

تعلق خمس به عین اموال

احکام خمس / آنچه که خمس در آن واجب است

کد : 92723 | تاریخ : 24/09/1395

تعلق خمس به عین اموال

[سؤال 4825]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2135

‏2. زمین زراعتی و باغ و سایر اعیانی که انسان به آن تأمین معاش بنماید خمس آن‏‎ ‎‏را باید از عین پرداخت کند یا از درآمد آن ها؟ و چنانچه باید از عین آن ها باید پرداخت‏‎ ‎‏کند چون قیمت آن ها بالا است تکلیف چه می شود؟‏

بسمه تعالی، خمس به عین تعلق می گیرد و می تواند قیمت فعلی را بپردازد.


‎[[page 451]]‎[سؤال 4826]‏ ‏ ‏ 2348‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 8 / 1362‏

‏سؤال شرعی زیر برای کارمندان این نمایندگی که مقلد حضرت امام خمینی‏‎ ‎‏می باشند در رابطه با پرداخت خمس مطرح می باشد، لطفاً به طریق مقتضی استفسار‏‎ ‎‏شده و اعلام فرمایند:‏

‏با توجه به این که حقوق کارمندان، در خارج از کشور به ارز خارجی پرداخت‏‎ ‎‏می گردد و در نتیجه، مازاد خرج و پس انداز افراد نیز به نرخ دولتی و ارز خارجی‏‎ ‎‏به جای می ماند و با در نظر گرفتن این که ارزش واقعی ارز خارجی، بیشتر از نرخ دولتی‏‎ ‎‏می باشد، آیا خمس این مال بایستی به ارز خارجی پرداخت شود یا معادل نرخ دولتی‏‎ ‎‏آن به ریال نیز قابل پرداخت می باشد؟‏

بسمه تعالی، به همان ارزی که حقوق دریافت می دارید، خمس واجب می شود.

[سؤال 4827]‏ ‏ ‏ 2349‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 رمضان 1402 ق‏

‏محضر مبارک زعیم عالی قدر، رهبر انقلاب اسلامی، امام خمینی، ادام الله‌ ظله ‏

‏مستدعی است فتوای مبارک را در مسائل زیر مرقوم فرمایید: ‏

‏1. شخصی دارای مبلغی سرمایه است که خمس آن را داده، آیا می تواند با‏‎ ‎‏افراد  دیگر ـ که بعضاً خمس نداده اند ـ مشترکاً برای کار تولیدی یا تجارت‏‎ ‎‏سرمایه گذاری کنند و به نسبت سرمایه یا قراری که می گذارند در سود و زیان حاصل‏‎ ‎‏شریک باشند؟ ‏

‏2. شرکت تولیدی یا تعاونی بزرگی است که سرمایۀ آن از تعداد زیادی سهام متعلق‏‎ ‎‏به اشخاص مختلف تشکیل شده است. اگر یقین باشد که در بین صاحبان سهام افرادی‏‎ ‎‏هستند که اهل نماز و خمس و سایر فرایض نیستند، آیا جایز می باشد با مالی که‏
‎[[page 452]]‎‏خمس  آن داده شده از سهام آن شرکت خرید و طبق مقررات شرکت، در منافع آن‏‎ ‎‏شریک شد؟‏

بسمه تعالی، اصل شرکت اشکال ندارد، ولی اگر یقین دارد مال بعض شرکا غیر مخمس بوده، تصرف در مال مشترک پیش از پرداخت خمس یا اجازه مرجع تقلید جایز نیست. 

[سؤال 4828]‏ ‏ ‏ 2350‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دو نفر تاجر با هم در تجارت شریک هستند، یکی از آنان خمس نمی دهد، آیا بر‏‎ ‎‏دیگری (با علم به این که مال التجارۀ آن شریک متعلّق خمس است و آن را پرداخت‏‎ ‎‏نمی کند) جایز است بر این شراکت باقی بماند؟ و بر فرض عدم جواز، اگر جدا شدن و‏‎ ‎‏تفکیک شرکت برای او یا مشکل است و یا موجب ضرر و خسارت می شود، در این‏‎ ‎‏صورت هم واجب است جدا شود؟‏

بسمه تعالی، یا باید جدا شود یا از حاکم شرع اجازه بگیرد.

[سؤال 4829]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6728

‏3. سرمایه گذاری در شرکت های خصوصی و یا شرکت های تعاونی، با علم به‏‎ ‎‏این که یک یا چند نفر از سهام داران سهم امام و سادات نمی پردازند، چه صورت‏‎ ‎‏دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر وجوه خود را بپردازد با اجازه حاکم شرع مانع ندارد.

[سؤال 4830]‏ ‏ ‏ 2351‏

‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏حضرة الإمام الخمینی زعیم الاُمة الإسلامیة المحترم، السلام علیکم ورحمة الله‌‏‎ ‎‏وبرکاته، وبعد:‏

‏1. توفّی والدی وعلیه بعض الحقوق الشرعیة بقیمة الدینار العراقی، واُرید ـ أنا‏
‎[[page 453]]‎‏وصیه ـ اؤدیها فی إیران بالتومان الإیرانی.‏

‏فهل نقدر الدینار حسب القیمة الرسمیة فی البنک أم حسب قیمة السوق السوداء؟‏

بسم الله‌ الرحمن الرحیم، لابدّ من دفع عین الدنانیر أو قیمتها الواقعیة بسعر یوم الأداء مراعیاً فی تقویمها مقررات الدولة الإسلامیة.

‏2. من هو الأعلم فی وقتنا الحاضر؟ ومن هم حسب التسلسل العلمی یلونه؟‏

بسم الله‌ الرحمن الرحیم، راجعوا فی تعیین فالأعلم إلی أهل الخبرة.

‏3. هل کتابکم (تحریر الوسیلة) یجوز العمل به؟ وما قولکم فی الاختلافات بوجوده فی تحریر الوسیلة‏‎ ‎‏وفی توضیح المسائل؟‏

بسم الله‌ الرحمن الرحیم، فی موارد الاختلاف یکون المحکّم هو کتابنا تحریر الوسیلة.

‏4. هل یجوز للشابّ المسلم القادر علی حمل السلاح الذهاب إلی الجبهة مع رفض والدیه بشوه و‏‎ ‎‏یحتمل إصابتهما بأخطار خوفاً وحبة لولدهما؟‏

بسم الله‌ الرحمن الرحیم، ما دامت الجبهات بحاجة إلی حضور المدافعین عن الحقّ یجب الحضور فی معرکة الدفاع علی المکلّفین ولا یشترط ذلک بإذن الوالدین.

[سؤال 4831]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5619

‏3. کسی منزلی برای خودش داشت، اما منزلی خرید برای این که تا 5 سال دیگر‏‎ ‎‏پسرش را داماد کند و به قصد تجارت و خرید و فروش نبود و به خیال خودش فکر‏‎ ‎‏کرد خمس ندارد؛ ولی بعد از دو سال فهمید که آن منزل خمس دارد. حالا که‏‎ ‎‏می خواهد بدهد، خمس قیمت قدیم را باید بدهد یا جدید را؟‏

بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب خریده، باید به قیمت روزِ پرداخت خمس، خمس بدهد.

[سؤال 4832]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5619

‏4. حالا در فرض مسأله بالا خمس منزل را داد. فرزند بعد فهمید که پدرش خمس‏‎ ‎‏خرج هایی را که برای منزل و تلفنی که برای آن منزل خریده، فراموش کرده است‏‎ ‎‏حساب کند، و متوجه نیست. حالا می ترسد که به والدین بگوید. زیرا‏‎ ‎‏می گویند: «تو ما‏
‎[[page 454]]‎‏را بیچاره می کنی و امثالهم» و باعث ناراحتی شان می شود. خودش می رود با کسی که‏‎ ‎‏اجازه دارد پول بقیه را بدون گفتن به والدین و رضایتشان دست گردان می کند. چون‏‎ ‎‏می خواستند از پول فروش تلفن و رهن منزل فوق برای فرزند در شهر دیگر منزل‏‎ ‎‏بخرند. آیا کارش درست بوده یا نه، چنین حقی نداشته؟ و اگر درست نبوده حالا که‏‎ ‎‏کرده چه باید بکند؟‏

بسمه تعالی، عمل مزبور فرزند اشکال ندارد.

[سؤال 4833]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2316

‏4. شخص دیگری دارای سه باب خانه است که اولی را در حدود 20 سال گذشته‏‎ ‎‏تهیه نموده و حساب سال داشته و در خلال سال تهیه نموده؛ دومی و سومی را در اوان‏‎ ‎‏انقلاب یکی را خریداری و دیگری را ساخته و آن یکی را که ساخته هنوز تکمیل‏‎ ‎‏نشده؛ آیا سهمین این خانۀ در دست ساختمان، طبق پولی است که خرج شده و‏‎ ‎‏می شود یا طبق قیمت فعلی است؟ زیرا به علت نبودن پول، حدود سه سال طول‏‎ ‎‏کشیده که به تدریج ساخته شده و قبلاً زمین و مصالح ارزان بوده.‏

‏و خانه ای که ساخته خریداری نموده، آیا سهمین طبق قیمت خریداری شده باید‏‎ ‎‏پرداخت شود یا قیمت فعلی تخمیس شود؟ و چون پرداخت سهمین یک جا مقدور‏‎ ‎‏نیست، لازم است یکی از خانه ها را بفروشد و سهمین را بدهد یا این که به تدریج‏‎ ‎‏بپردازد اشکالی ندارد؟ نظر عالی را اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، به قیمت فعلی خمس دارد.

[سؤال 4834]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2233

‏3. در صورتی که این منزل برای فروختن ساخته نشده آیا خمس یوم البناء را‏‎ ‎‏بپردازد یا قیمت سوقیۀ امروز را بدهکار است؟‏

بسمه تعالی، در صورت تهیه منزل از پول متعلَّق خمس، به قیمت فعلی خمس دارد.


‎[[page 455]]‎[سؤال 4835]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 961

‏2. شخصی که حساب سال جهت تخمیس دارد و سرمایه اش مخمس است، اگر‏‎ ‎‏چند سال قبل منزلی دو طبقه ساخته که یک طبقه اش مورد احتیاج او است و یک طبقه‏‎ ‎‏هم زیادی است و اجاره داده و سر سال قسمت زیادی را تخمیس ننموده، فعلاً فقط‏‎ ‎‏خمس قیمت خرج شده جهت احداث طبقه مزبور به عهده او است یا خمس قیمت‏‎ ‎‏روز را باید بدهد؟‏

بسمه تعالی، خمس قیمت روز را باید بپردازد.

[سؤال 4836]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4674

‏4. خانه ای در دست ساختمان است؛ آیا سهمین آن برابر پولی است که از ابتدا تا‏‎ ‎‏کنون خرج می گردد یا به قیمت فعلی محاسبه می شود؟ ‏

بسمه تعالی، با فرض تعلق خمس، باید به قیمت فعلی پرداخت شود.

[سؤال 4837]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4045

‏9. در هفت سال قبل با پولی که مقداری از آن پول مخمس و مقداری غیر مخمس‏‎ ‎‏بوده، خانه ای به مبلغ 000 / 450 تومان خریده ام که اینک حدود یک میلیون تومان شده؛‏‎ ‎‏اولاً بفرمایید که الحال از کدام قیمت باید آن را تخمیس کرد؟ ثانیاً اگر برای تبدیل، آن‏‎ ‎‏را فروختیم، از کدام مبلغ باید خمس داد؛ از قیمت سابق یا قیمت فعلی؟‏

بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب غیر مخمس که سال بر آن گذشته، در خرید خانه صرف شده، به نسبت همان مبلغ به قیمت فعلی خمس دارد.

[سؤال 4838]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4781

‏6. املاکی قبلاً خریداری شده به بهای روز، ولی فعلاً از حیث قیمت، بهای آن چندین برابر‏‎ ‎‏است؛ در مورد خمس، آیا بهای امروز باید محسوب گردد و یا این که خرید ملک؟‏

بسمه تعالی، اگر با درآمد کسب غیر مخمس خریداری شده، در صورت اجازۀ حاکم شرع، به قیمت فعلی خمس دارد.


‎[[page 456]]‎[سؤال 4839]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4749

‏2. اموال و ماترک متوفی که باید تخمیس گردد، معیار پرداخت سهمین، برحسب‏‎ ‎‏قیمت روز خرید شخص متوفی است، یا بر حسب قیمت روز فوت متوفی است، یا بر‏‎ ‎‏حسب قیمت روز تقسیم ماترک می باشد؟‏

بسمه تعالی، میزان، قیمت روز ادای خمس است.

[سؤال 4840]‏ ‏ ‏ 2352‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ دهم رجب 1403 ق ‏

‏محضر مقدس نایب الامام، ملاذ الأنام، أعلم العلماء العاملین، آیت الله‌ العظمی و‏‎ ‎‏مرجع کبرا آقای خمینی، مدّ ظله‏

‏زید از ربح در اثنای سال که هنوز خمس به او تعلق نگرفته است و سالش نرسیده‏‎ ‎‏است، کفنی برای خود و عائله اش خرید می نماید؛ سر سالش که رسید، باید خمس‏‎ ‎‏قیمت آن کفن را بدهد یا خمس ندارد؟ و بر فرض داشتن خمس، به قیمتی که خریده‏‎ ‎‏است خمس بدهد یا قیمت فعلی؛ هرگاه قیمت زیاد شده باشد؟‏

بسمه تعالی، باید خمس آن را به قیمت فعلی بدهد.

[سؤال 4841]‏ ‏ ‏ 2353‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 1 / 1362‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظلّکم العالی علی رؤوس‏‎ ‎‏المسلمین‏

‏ضمن عرض سلام؛ خواهشمند است نظر مبارک را مرقوم فرمایید که شخصی سال‏‎ ‎‏شرعی برای خود تعیین ننموده و می خواهد قیمت مایملک خود را تعیین نموده و سال‏‎ ‎‏مالی قرار دهد و یا سال دارد، می خواهد قیمت اجناس به دست آمده در بین سال را‏‎ ‎‏تعیین نماید، در حالی که تفاوت قیمت اجناس از نرخی که دولت جمهوری اسلامی و‏‎ ‎‏منصوبین دولت تعیین نموده اند، با نرخی که به صورت آزاد در بازار خرید و فروش‏
‎[[page 457]]‎‏می شود، زیاده است؛ مستدعی است بیان فرمایید که اجناس باید با نرخ تعیین شده از‏‎ ‎‏طرف دولت محاسبه شود یا نرخ بازار؟‏

بسمه تعالی، میزان، نرخ عادله است.

[سؤال 4842]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2054

‏7. وسایلی که صورت داده شده، قبلاً خریداری شده. آیا خمس را به قیمت قبلاً‏‎ ‎‏باید بدهم یا قیمت کنونی؟‏

بسمه تعالی، هرچه متعلق خمس است، باید به قیمت فعلی حساب شود.

[سؤال 4843]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2452

‏8. شخصی پس از مراجعت از حج، سر سال خمسی اش رسیده و هنوز آنچه برای‏‎ ‎‏سوغات خریده توزیع نکرده؛ بفرمایید که باید اجناسی را که به نام اشخاص خرید،‏‎ ‎‏حساب کند و خمس بدهد و در صورتی که باید حساب کند، به قیمت خرید یا به‏‎ ‎‏قیمت ایران و روز؟‏

بسمه تعالی، باید به قیمت فعلی حساب کند.

[سؤال 4844]‏ ‏ ‏ 2354‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏این جانب جهت کسب با پول وجوهات نداده، چرخ بافندگی خریداری نمودم.‏‎ ‎‏حالیه ترقی نموده، الآن می خواهم وجوهش را بدهم قیمت خرید را حساب کنم یا‏‎ ‎‏این که ترقی آن را هم باید بدهم جواب مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، به قیمت فعلی تخمیس شود.

[سؤال 4845]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1930

‏2. کسی که سال شرعی ندارد و پدرش هم خمس نداده، اکنون که می خواهد‏‎ ‎‏خمس میراث و اموال خود را بپردازد بفرمایید قیمت میراث از چه زمانی باید حساب‏
‎[[page 458]]‎‏شود زمان حیات پدر یا زمان فوت پدر و انتقال ارث، یا زمان تعیین سال شرعی؟‏

بسمه تعالی، میزان در حساب و پرداخت خمس قیمت فعلی است.

[سؤال 4846]‏ ‏ ‏ 2355‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر استفتای امام خمینی دامت برکاته‏

‏چه می فرمایید در این مسأله: شخصی کارمند دولت از فروشگاه دولتی برای‏‎ ‎‏مصرف خانه، برنج و روغن و پارچه خریده و سال از آن گذشته و مصرف نکرده‏‎ ‎‏است؛ می خواهد خمس بدهد، آیا قیمت فروشگاه یا قیمت بازار را در نظر بگیرد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مسأله، قیمت فعلی فروشگاه کافی نیست و باید به قیمت عادلۀ بازار که منعی از فروش به آن نیست حساب کند.

[سؤال 4847]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2170

‏2. به طور کلی در حساب سال آیا قیمت جنس خریده شده ملاک حساب است یا‏‎ ‎‏قیمت روز؟‏

بسمه تعالی، اگر جنسی متعلق خمس باشد باید به قیمت عادله روز حساب شود.

[سؤال 4848]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2484

‏2. سرمایۀ اصل کسب را به قیمت خرید سابق خمس باید داد و یا به قیمت روز؟‏

بسمه تعالی، به قیمت فعلی خمس دارد.

[سؤال 4849]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2019

‏2. زیدی از منافع کسب قطعه ای زمین خریده و می خواهد به فرزندانش ببخشد و‏‎ ‎‏نیز ماشین وانت بار هم برای وسیله زندگانی خود دارد، آیا پس از رسیدن سال خود‏‎ ‎‏باید خمس زمین و ماشین را بپردازد؟ و اگر سال معین نداشته و چند سال گذشته به‏
‎[[page 459]]‎‏قیمت خرید خمس بپردازد یا به قیمت روز؟‏

بسمه تعالی، خمس دارد و میزان قیمت فعلی است.

[سؤال 4850]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2191

‏2. نهال هایی جهت درخت کاری غرس شده است و قیمت آن ها در حدود سی‏‎ ‎‏هزار ریال می باشد. در سال آینده که باغی بزرگ می شود و درخت ها بزرگ می گردند‏‎ ‎‏قیمت آن ها ده برابر می شود. خمس زیادی را چگونه باید داد؟‏

بسمه تعالی، خمس آن ها را به قیمت فعلی باید بدهد.

[سؤال 4851]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2388

‏2. در تخمیس ملک، باید قیمت سند را (هنگام خرید) ملاحظه کنند و یا قیمت‏‎ ‎‏بازار را؟‏

بسمه تعالی، قیمت عادله بازار میزان است.

[سؤال 4852]‏ ‏ ‏ 2356‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏خدمت حضرت آیت الله‌ العظمی آقای خمینی، دامت برکاته‏

‏1. اجناسی که برای مایحتاج منزل به توسط کوپن به دست می آید و قیمت آن ها با‏‎ ‎‏قیمت آزاد تفاوت دارد اگر مازاد مؤونه قرار گرفت برای خمس آیا قیمت کوپنی‏‎ ‎‏حساب کند یا خیر؟ مثلاً قند آزاد کیلویی 25 تومان یا 30 تومان است و حال آن که به‏‎ ‎‏نرخ کوپنی سه تومان می باشد. ‏

بسمه تعالی، اگر از عین جنس، خمس را ادا نمی کند، باید قیمت عادله بازار را مراعات نماید.

‏2. شخصی که دختر دارد و قدرت جهیزیه گرفتن ندارد یک قالی می زند که در عرض پنج، شش سال‏‎ ‎‏بافته می شود، می تواند هر سال هر مقدار آن که بافته شده را برای جهیزیه قرار دهد و به طور کلی قالی‏‎ ‎‏هر قدر تمام می شود برای جهیزیه باشد؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال مانع ندارد.


‎[[page 460]]‎[سؤال 4853]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5395

‏3. برای خمس دادن جنسی که خمس آن قبلاً داده نشده باید قیمت چه زمانی مد‏‎ ‎‏نظر قرار گیرد؟ با این شرط که جنس برای فروش خریداری نشده باشد.‏

بسمه تعالی، اگر مورد تعلق خمس باشد قیمت فعلی میزان است.

[سؤال 4854]‏ ‏ ‏ 2357‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی مد ظله العالی‏

‏1. شخصی از ابتدای زندگی اش چند رشته شغل داشته از قبیل خرید و فروش‏‎ ‎‏گوسفند، گندم و جو و معاملات فرش و در همۀ رشته ها شریک داشته و چند سالی‏‎ ‎‏است که با شخص دیگر کامیون باری خریده و با کامیون کار می کند. فعلاً می خواهد‏‎ ‎‏خمس مالش را بدهد. آیا قیمت کامیون که موقع خرید مثلاً پانصد هزار تومان بوده و‏‎ ‎‏بازار آزاد امروز بیشتر شده است باید قیمت سابق را حساب کند یا قیمت بازار فعلی، و‏‎ ‎‏به نحو کلی آیا اشیایی که قیمت سابقش با بازار امروز چند برابر شده موقع خمس و‏‎ ‎‏حساب آن کدام قیمت را باید حساب کرد؟ جواب را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، میزان قیمت فعلی است و باید به قیمت عادله روز حساب شود.

[سؤال 4855]

‏2. شخصی دارای خانه ای است که در روستا با خشت و گل درست کرده و در یک‏‎ ‎‏قسمت آن که معروف به حیاط خلوت است آجر به کار رفته است و تمام کارهای آن‏‎ ‎‏را  استاد بنا و عمله انجام داده اند. حال می خواهد حساب مالش را بکند. آیا خانه را‏‎ ‎‏هم  به قیمت فعلی باید حساب کند یا فقط قسمتی که مصالح آن آجر و غیره‏‎ ‎‏می باشد؟  و لوازم خانگی از قبیل فرش و ظروف و پارچه که مورد نیاز اوست آن ها‏
‎[[page 461]]‎‏را  هم باید حساب کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر اعیان به کار رفته در منزل و مزد استاد و عمله از مال غیر مخمس بعد از گذشت سال تهیه و پرداخت شده باید خانه به قیمت فعلی حساب شود و اگر سال او معلوم نیست باید با حاکم شرع مصالحه نمایند و در غیر این صورت خانه ای که از مؤونه است خمس ندارد.

‏3. شخصی حدود سی سال قبل پدرش فوت کرده و ارثی که به این شخص رسیده تعدادی گوسفند و‏‎ ‎‏مبلغ ده هزار تومان پول آن زمان بوده. این پول را از آن زمان به معامله زده و به مرور زمان فعلاً دارای‏‎ ‎‏دو کامیون، گوسفند و فرش نایینی می باشد و مقداری ملک هم خریده. حال می خواهد خمس مالش را‏‎ ‎‏بدهد آیا باید به غیر از ده هزار تومان سهم ارث بقیه را حساب نماید که اضافه شده و قیمت آن بالا رفته‏‎ ‎‏است یا خیر؟ جواب را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، آنچه بر مقدار ارث اضافه شده و سود برده در زاید بر مؤونه سال باید حساب شود.

‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

[سؤال 4856]‏ ‏ ‏ 2358‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک امام امت، دامت برکاته‏

‏محترماً به عرض مبارک می رساند: افرادی که سر سال می خواهند حساب خمس‏‎ ‎‏مالشان را بکنند، آیا اشیایی که سرمایه قرار داده اند ـ مثل ماشین بارکشی، یخچال که‏‎ ‎‏داخل مغازه است و قیمت عادله و دولتی آن ها کمتر است، مثلاً ماشین به قیمت دولتی‏‎ ‎‏دویست هزار تومان است، اما قیمت بازار سیاه آن چهارصد هزار تومان است قیمت‏‎ ‎‏کدام را حساب کند؟‏

بسمه تعالی، قیمت عادله میزان است.

‏2. شخصی دو عدد میش گرفته است که شیر او را به مصرف خانواده می رساند، آیا خمس دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، خمس دارد.

‏3. شخصی هر سال، روز اول ماه مبارک رمضان خمس سال خود را می داده است. امسال اول صبح،‏
‎[[page 462]]‎‏فرشی مورد احتیاج بوده، خرید و بعد از ظهر همان روز، حساب مالش را کرده؛ آیا این فرشی که جزء‏‎ ‎‏لوازم زندگی او است باید خمس آن را بدهد یا نه؟‏

بسمه تعالی، خمس آن واجب نیست.

[سؤال 4857]‏ ‏ ‏ 2359‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، پس از‏‎ ‎‏عرض سلام و مراسم احترام؛ سلامتی آن وجود شریف را از خداوند متعال مسألت‏‎ ‎‏می نمایم.‏

‏1. شخصی در حدود یک صد هزار تومان پول داشته؛ ماشینی به مبلغ سیصد هزار‏‎ ‎‏تومان خریده و بقیۀ پول را از درآمد سال تدریجاً پرداخته، آن یک صد هزار تومان هم‏‎ ‎‏خمس نداده بوده؛ فعلاً که می خواهد اموال خودش را تخمیس نماید ماشین ترقّی‏‎ ‎‏کرده و این شخص، حساب سال نداشته؛ مرقوم فرمایید باید قیمت فعلی ماشین را‏‎ ‎‏حساب کند یا مبلغی را که قبلاً بابت ماشین پرداخته؟‏

بسمه تعالی، قیمت فعلی را حساب کند.

‏2. اگر پولی به عنوان پس انداز در بانک گذاشته، فعلاً بهره ای به او می دهند ـ یعنی بدون مطالبه ـ آیا این‏‎ ‎‏بهره را مالک می شود یا خیر؟ و در مالک شدن بهره فرقی هست مابین پس انداز و سپرده یا فرقی‏‎ ‎‏نیست؟ تقاضامندم جواب مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، مالک نمی شود و باید به دولت برگرداند و چنانچه نمی تواند برگرداند، می تواند آن را به فقرا بدهد.

[سؤال 4858]‏ ‏ ‏ 2360‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی، رهبر کبیر و بزرگ مرجع شیعیان و مسلمانان‏

‏با نهایت ادب، توضیح این که یک دستگاه کامیون از شرکت خاور خریداری‏‎ ‎‏کرده ام، که دولت قیمت آن را تعیین کرده است. با توجه به این که شخصی مستضعف‏
‎[[page 463]]‎‏می باشم و به وسیلۀ آن امرار  معاش می کنم، حالیه اظهار می دارند جهت وجوهات باید‏‎ ‎‏خارج از قیمت دولت، کامیون قیمت شود، یعنی در بازار سیاه قیمت نمایند. استدعا‏‎ ‎‏دارد طبق دستور اسلام حکم آن را بیان فرمایند، که آیا به قیمت دولت ملاک است یا‏‎ ‎‏قیمت آزاد؟ از نظر شرع مطهر تکلیف روشن شود.‏

بسمه تعالی، کامیون اگر از درآمد کسب تهیه شده، به قیمت فعلی خمس دارد و میزان قیمت فعلی، قیمت عادلۀ بازار است.

[سؤال 4859]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2202

‏2. شخصی می خواهد سال قرار بدهد یک بنز ده تن دارد. قیمت این ماشین به نرخ‏‎ ‎‏دولتی مبلغ چهارصد و پنجاه هزار تومان، و در بازار آزاد مبلغ یک میلیون یا زیادتر‏‎ ‎‏است. آیا این شخص به قیمتی که دولت می دهد باید حساب کند یا قیمت بازار آزاد تا‏‎ ‎‏خمس را بدهد؟‏

بسمه تعالی، به قیمتی که عادله و مطابق مقررات باشد خمس دارد.

[سؤال 4860]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2202

‏4. ماشینی مثل نیسان یا بنز خاور کرایه کش در تاریخ چهار سال پیش سال 1358 به‏‎ ‎‏مبلغ صد هزار تومان خریداری شده است و اکنون بازار سیاه چهارصد هزار تومان به‏‎ ‎‏فروش می رسد. خواهشمند است بفرمایید کدام قیمت برای خمس ملاک است؟‏

بسمه تعالی، خمس به قیمت عادله روز حساب می شود.

[سؤال 4861]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2694

‏8. مقداری پارچه و لباس و دیگر مؤونه برای مصرف سالش خریده و سال بر آن‏‎ ‎‏گذشته، حال که می خواهد خمسش را بپردازد قیمت زمان خرید جنس را حساب کند‏‎ ‎‏یا قیمت سر سال خمسی اش که فرا رسیده یا این که زمانی که می خواهد مورد استفاده‏‎ ‎‏مجدد قرار دهد؟ ‏

بسمه تعالی، قیمت سر سال خمسی.


‎[[page 464]]‎[سؤال 4862]‏ ‏ ‏ 2361‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته، جناب آیت الله‌ العظمی، نایب الامام و مرجع‏‎ ‎‏تقلید شیعیان جهان، حضرت امام خمینی‏

‏مقداری پول (000 / 300) به عنوان سپرده بانکی به مدت تقریباً یک سال و‏‎ ‎‏خرده ای در بانک بوده و خمس آن به واسطۀ ندانستن مسأله، داده نشده و با آن پول به‏‎ ‎‏اضافۀ مقدار (000 / 400 ریال) زمینی تهیه نموده و در آن مشغول به ساختمان شده ام و‏‎ ‎‏اکنون این ساختمان را به اتمام رسانده و ساکن هستم؛ مقدار 000 / 200 / 1 ریال‏‎ ‎‏بدهکارم که فعلاً مقداری از آن را نیز پرداخته ام؛ آیا تصرف و نماز خواندن اینک در آن‏‎ ‎‏ساختمان اشکال دارد یا نه؟ و اگر دارد، باید چه کار بکنیم؟ ارادتمند شما‏

بسمه تعالی، تا حساب خمس خود را روشن و تصفیه نکرده اید، نمی توانید تصرف کنید.

[سؤال 4863]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2641

‏2. زن و مرد کارمندی هستند که فقط یکی از آن ها خمس می پردازد و هر دو‏‎ ‎‏مشترکاً وسایل خانه را خریداری می کنند؛ تکلیف خواندن نماز در خانه و استفاده از‏‎ ‎‏وسایلی مثلاً فرشی که روی آن نماز خوانده می شود چیست؟‏

بسمه تعالی، در صورت یقین به وجود خمس در آن مال تا خمس ادا نشود نمی توانند تصرف کنند.

[سؤال 4864]‏ ‏ ‏ 2362‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏اگر شخصی در پایان سال، حساب خمس خود را بنماید، ولی هنوز آن را پرداخت‏‎ ‎‏نکرده است، می تواند در بقیه آن تصرف کند؟‏

بسمه تعالی، تا خمس را ادا نکرده، نمی تواند در بقیه تصرف کند.


‎[[page 465]]‎[سؤال 4865]‏ ‏ ‏ 2363‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏آیا تصرف در مالی که خمس آن پرداخت نشده است جایز است؟ ‏

بسمه تعالی، جایز نیست، مگر آن که با اجازۀ مرجع تقلید یا وکیل او باشد.

[سؤال 4866]‏ ‏ ‏ 2364‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 8 / 1360‏

‏پیشگاه حضرت نایب الامام، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی‏

‏در صورتی که از مال خمس نداده، سرقفلی محل کسب پرداخت شده باشد و پس‏‎ ‎‏از گذشت چند سال بخواهند خمس آن را حساب نمایند، آیا بر مبنای قیمت پرداختی‏‎ ‎‏اولیه خمس محاسبه می گردد و یا بر مبنای معاملات رایج فعلی و مشابه آن؟‏

بسمه تعالی، معامله در مقدار خمس، فضولی است؛ اگر مرجع تقلید یا وکیل مجاز او معامله را امضا کند، خمس به قیمت فعلی باید ادا شود و اگر صلاح ندید معامله را امضا کند، خمس قیمت پرداختی باید ادا شود.

[سؤال 4867]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4178

‏3. اگر فردی حاضر به پرداخت خمس نباشد و بگوید هر وقت خواستم به سفر‏‎ ‎‏حج بروم خمس می دهم، آیا کفایت می کند و آیا در این صورت مال او حرام نخواهد‏‎ ‎‏بود؟ ‏

بسمه تعالی، مالی که متعلق خمس شده تصرف در آن پیش از پرداخت خمس حکم غصب دارد. 

[سؤال 4868]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 830

‏2. اگر کسی از پول خمس نداده سکنایی تهیه کند و قصد دادن خمس را هم داشته‏‎ ‎‏باشد، ولی فعلاً نتواند بدهد، نماز او در چنین جایی چه صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب، پس از گذشتن سال بر آن، خانه خریده،
[[page 466]]معامله در مقدار خمس، محتاج به اجازۀ حاکم شرع است؛ باید به مرجع تقلید یا وکیل مجاز او مراجعه کند و پس از اجازۀ معامله، مقدار خمس را بپردازد و یا دست گردان نماید تا در تصرفات و نماز در آن خانه مجاز شود.

‎ ‎

‎[[page 467]]‎

انتهای پیام /*