حکم تردید در اعراض از وطن
[سؤال 2793] 1376
بسمه تعالی
قم، دفتر امام خمینی
سلام علیکم، با آرزوی سلامتی و طول عمر برای امام امّت، تقاضا دارم جواب سؤالات زیر را مرقوم فرمایید.
1. این جانب در یکی از شهرستان ها متولّد شده و در آن بزرگ شده ام و سپس به تهران آمده و پس از پایان تحصیلات در آن شهر استخدام شده ام و اکنون در نظر دارم که برای همیشه در تهران بمانم ولی در عین حال ارتباطم را با شهر زادگاهم نبریده ام و هر چند گاه یکبار برای دیدن فامیل و دوستان و همکاری با آن ها به شهر زادگاهم می روم آیا این مطلب به مفهوم صرف نظر کردن از وطن قبلی می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر قصد ندارید که برای همیشه سکونت در زادگاه خود را ترک کنید به حکم وطن باقی است و نماز شما در آن جا تمام است.
2. قبلاً این طور برداشت کرده ام که اقامت دائم در یک شهر به معنی صرف نظر کردن از وطن قبلی
[[page 108]]است و لذا علیرغم قطع نکردن ارتباطم با شهر زادگاهم، اخیراً نمازهایم را در آن شهر به طور شکسته خوانده ام آیا دوباره می توانم نمازهایم را در آن شهر به طور کامل بخوانم یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر اعراض کرده اید حکم مسافر دارید و دوباره تا به آن جابرای سکونت به قصد توطن برنگردید نماز شما در آن جا شکسته است.
3. در تهران محل کارم خارج از محله ای است که در آن سکونت دارم و در ضمن مستأجر هستم و تصمیم ندارم که دائماً در همان محله سکونت نمایم آیا می توانم فعلاً در آن محله قصد اقامت نمایم یا خیر؟
بسمه تعالی، با وضعی که مرقوم داشته اید نمی توانید قصد توطن کنید و بدون قصد توطن در یک محله یا قصد ماندن ده روز در یک محله حکم مسافر دارید.
[سؤال 2794] ----> 974
2. وضعیت نماز و روزه ـ در فرض مسأله ـ اگر بخواهم سفری به دزفول بکنم و برگردم؟
بسمه تعالی، تا از وطن اعراض نکرده اید، حکم آن را دارید.
[سؤال 2795] 1377
بسمه تعالی 30 / 4 / 1361
دفتر امام خمینی، سلام علیکم
پس از عرض سلام، امیدوارم همواره در پناه ذات پاک حضرت احدیت، موفق و مؤید و منصور باشید. خواهشمندم به سؤالات زیر پاسخ فرمایید.
1. دختر خانمی ازدواج می کند و از شهر محل تولد و محل اقامت خود و والدینش مهاجرت کرده و در شهر شوهرش (فاصلۀ بیش از 5 / 22 کیلومتر) ساکن می گردد. به طور کلی این دختر خانم اوقاتی را که برای دیدن پدر و مادرش به شهر خودش می آید، مسافر محسوب می شود یا خیر؟ و آیا شهر محل تولدش که آن را کلاً ترک کرده، وطنش می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، وطن اصلی تا از آن اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است.
[[page 109]]2. شاطر نانوایی به خاطر گرمای بیش از حد تنور روزه اش را می خورد و می گوید که با این گرمای هوا و گرمای تنور نمی توانم روزه بگیرم و شاید هم در زمستان قضای روزه را بگیرد. آیا او مجاز است که این کار را می کند؟ یعنی هر فردی که امثال چنین شغل ها را دارا بود، می تواند در این فصل روزه نگیرد؟ به هر حال، شاطر نانوا و امثالهم چه کار باید بکند؟
بسمه تعالی، عذر مزبور، مجوز افطار نیست.
3. حوضچه ای کر نیست ولی به وسیلۀ باز کردن شیر آب متصل به لوله کشی شهر، حکم آب جاری را پیدا کرده و مورد استفاده قرار می گیرد. اگر قبل از باز کردن شیر آب، دست نجس خود را وارد حوضچه کنیم، مسلماً آب حوضچه نجس می شود. چنانچه آب حوضچه رنگ و بوی نجاست به خود نگرفته باشد، آیا تنها با باز شدن شیر و وصل شدن جریان آب شهر، آب این حوضچه پاک می شود یا این که باید آن آب را خارج کرد؟
بسمه تعالی، به احتیاط واجب باید آب لوله، ممزوج با آب قلیل متنجس شود تا پاک گردد.
4. بعضی ها چون زخم معده دارند روزه نمی گیرند. آیا تشخیص این مرض توسط هر پزشکی قابل قبول حضرت امام می باشد یا این که باید پزشک مورد نظر، متعهد و پرهیزگار باشد؟
بسمه تعالی، قول پزشک اگر موجب اطمینان باشد کفایت می کند.
5. امام جماعت و قاضی هر دو باید عادل باشند. میزان این عدالت برای هر دو یکی است؟ و این که می گویند کسی که گناه کبیره نکرده و در گناهان صغیره هم اصرار نورزد عادل است، درست می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، طرق تشخیص عدالت، در رساله مذکور است.
6. بعضی از وقت ها (مثلاً در محیط مدرسه) تمام معلمین یک معلمی را قبول دارند که عادل است و او را به عنوان امام جماعت انتخاب می کنند؛ اما خود آن معلم انکار می کند؛ چون خودش، خودش را بهتر می شناسد و لذا می داند که عادل نیست. در این مواقع اگر مسئولیت امام جماعت را با اصرار دیگران و انکار خود قبول کند (با توجه به این که می داند عادل نیست)، اشکال دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، میزان، تشخیص مأمومین است؛ اگر چه کسی که خود را عادل نمی داند، احتیاط مستحب آن است که امامت نکند.
7. اگر انسان بعد از اذان مغرب نمازش را نخواند و بخوابد؛ مثلاً پس از یک ساعت بیدار شده و نماز مغرب و عشا را بخواند، آیا به غیر از این که از فضیلت نماز اول وقت محروم شده، معصیت دیگری هم کرده است؟ یعنی این نوع خوابیدن اشکال دارد یا خیر؟
[[page 110]]بسمه تعالی، اشکال ندارد.
8. با توجه به مسأله 346 رساله حضرت امام در احکام جنابت، زن ها هم منی دارند. آیا منی زن ها و مردها از نظر رنگ و بو و سایر علائم یکی هستند یا خیر؟ و همچنین آیا زن ها و دختر خانم ها هم محتلم می شوند؟ و آیا شرط ثبوت این احتلام، لکۀ حاصل از منی است یا خیر؟
بسمه تعالی، تا یقین به خروج منی حاصل نشود، حکم جنابت مترتّب نیست.
[سؤال 2796] ----> 1641
2. بنده اهل شوشتر هستم که فعلاً خانه ای از ارث، در آن جا دارم؛ اما قریب 40 سال است که از شوشتر بیرون آمده که حدود 30 سال در اهواز بوده و قریب 7 سال است که در تهران ساکن شده ام و مشغول کار و زندگی می باشم، ولی با این حال، قسم نخورده ام که حتماً به شوشتر بر نخواهم گشت؛ بلکه در عمق فکرم هست که اگر جریانی پیش آمد، ممکن است به شوشتر برگردم و ساکن شوم. الحال با توجه به این فکر و قصد، هر وقت که به طور موقت به شوشتر می روم، نمازم قصر است یا اتمام است؟
بسمه تعالی، تا از وطن اصلی اعراض نشده، به حکم وطن باقی است.
[سؤال 2797] ----> 42
2. زنی اهل شهر کرج می باشد، و شوهرش اهل قم؛ هر زمان که زن بدون قصد ده روز به منزل پدر خود بیاید، آیا می تواند نماز خود را شکسته بخواند یا خیر؟
بسمه تعالی، تا از وطن اصلی اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است.
[سؤال 2798] 1378
بسمه تعالی
1. ترک وطن بدین گونه که بگوید فعلاً من ترک وطن نمودم تا بعد اگر دوباره به این جا آمدم این شهر را وطن خود قرار می دهم ـ با این که قلباً علاقه به وطن خود دارد ـ درست است یا خیر؟
[[page 111]]بسمه تعالی، ترک موقت، اعراض نیست و حکم وطن باقی است.
2. در مورد همسر و یا فرزندی که مکلف شده و در منزل، تابع شوهر و یا پدر خود می باشند در مسألۀ ترک وطن، آن ها تابع پدر و یا شوهر خود هستند؟ و اگر پدر و یا شوهر ترک وطن نمود، آن ها هم همان حکم را پیدا می کنند و یا باید مستقلاً تصمیم بگیرند؟
بسمه تعالی، زن و فرزندی که از حد تبعیت بالطبع بیرون آمده و صاحب اراده است، در اتخاذ وطن و اعراض از آن و قصد اقامه، تابع نیست و میزان تصمیم خود او است.
3. کسی که تهران وطن او محسوب می شود و بدون اعراض وطن دیگری اختیار کرده و در تهران هیچ گونه ملکی و یا وابستگی ـ به جز علاقۀ به وطن ـ ندارد. در مواقعی که در تهران کار اداری دارد و در نقاط مختلف تهران رفت و آمد می کند و یا برای مهمانی به منزل یکی از اقوام می رود؛ حکم او در مورد نماز، از نظر قصر بودن یا نبودن، چگونه است؟ این شخص حد ترخص را از کجا می تواند حساب کند، آیا تهران را کلاً وطن خود محسوب نماید یا خیر؟ (با در نظر گرفتن فتوای امام در مورد شهرهای بزرگ، مثل تهران از نظر حد شرعی)
بسمه تعالی، همان قسمت از تهران که وطن او بوده تا از آن اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است.
4. در مورد پدر نقل شده: هرگاه پدر وارد اتاق فرزندش شود که با همسر خود آمیزش می کند، از نظر شرعی اشکالی ندارد؛ آیا درست است یا خیر؟ و اگر چنین است، جایز است پدر چنین کاری را انجام دهد؟
بسمه تعالی، جایز نیست.
[سؤال 2799] ----> 2313
6. دختری که از قم به تهران شوهر می رود چنانچه برای دیدن والدین و اقاربش به قم عودت می کند نخواهد ده روز بماند تکلیف عباداتش چیست و آیا وطن اصلی پدر با وطن اتخاذی او در این مسأله فرقی دارد یا خیر و آیا قصد دختر را در اعراض و عدم اعراض ذی دخل می دانید یا خیر.
بسمه تعالی، اگر وطنش بوده تا اعراض ننموده حکم وطن دارد و نمازش تمام است.
[[page 112]][سؤال 2800] 1379
بسمه تعالی
حضور مرجع عالی قدر، حضرت امام خمینی
این جانب 23 سال است که از وطن اصلی خود خارج شدم و شک دارم که اعراض کرده ام یا خیر و یقین ندارم. نماز این جانب در وطن اصلی چطور باید خوانده شود؟
بسمه تعالی، تا اعراض محرز نشده به حکم وطن باقی است.
[سؤال 2801] ----> 127
2. کسی که پدر و مادرش در یک شهرستان به دنیا آمده اند و در آن جا زندگی می کنند و خودش هم در آن جا به دنیا آمده و بزرگ شده ولی حالا در تهران زندگی می کند و گاهی برای دیدن پدر و مادر به آن شهرستان می رود و در ضمن مسافت شرعی را هم می پیماید اولاً: اگر این شخص کمتر از ده روز در آن جا بماند و در ضمن، در آن جا منزل شخصی داشته باشد، در این صورت آیا نمازش تمام است؟
ثانیاً: اگر این شخص کمتر از ده روز در آن جا بماند و منزل شخصی نداشته باشد، نمازش به چه صورت است؟ باید آن را تمام بخواند یا قصر؟
بسمه تعالی، داشتن منزل و ملک میزان نیست. وطن اصلی تا از آن اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است و نماز، تمام است.
[سؤال 2802] ----> 818
4. اگر دختر یا پسری بعد از ازدواج به منزل پدرشان به صورت مهمان بیایند در صورتی که فاصلۀ منزل خودشان با منزل پدرشان بیش از 5 / 22 کیلومتر است نمازشان چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر منزل پدرشان وطن آن ها است و اعراض نکرده اند در آن منزل نمازشان تمام است و بین راه قصر است.
[[page 113]][سؤال 2803] ----> 1159
4. دختر بعد از رفتن به خانه شوهر اگر به شهری که وطن اصلی پدر یا وطن اتخاذی پدر بوده مراجعت کند و قصد ده روز ماندن نداشته باشد نماز تمام است یا قصر؟
بسمه تعالی، تا اعراض از وطن اصلی یا اتخاذی حاصل نشده نماز در آن تمام است.
[سؤال 2804] ----> 4920
5. اشخاصی که از وطن اصلی خود می روند در جای دیگر برای کسب، و در آن محل کسب، مثل تهران قصد توطن می کنند، البته از وطن اصلی هم اعراض نکرده اند ولی ممکن است تا زنده هستند به وطن اصلی برنگردند برای ماندن، بلی گاه گاهی مثل ایام عاشورا مثلاً به وطن اصلی مراجعت می کنند و بعد از ایام سوگواری مراجعت می کنند به وطن مستجد، یا این که گاهی برای رسیدگی به املاکشان یا برای میهمانی به وطن اصلی می روند، الآن در حدود پنجاه سال یا بیشتر است که از وطن اصلی به وطن مستجد رفته اند و در خلال این مدت رفتن آن ها به وطن اصلی به نحو مذکور بود، در این صورت این چند روزی که به وطن اصلی می روند نمازشان در آن جا تمام است یا قصر؟
بسمه تعالی، تا اعراض نکرده اند تمام است.
[سؤال 2805] ----> 1961
2. متولد یکی از شهرستان ها می باشم که مدت 23 سال است که در تهران اقامت دارم، و فقط سالی یک بار یا بیشتر جهت تجدید دیدار با بستگان به مدت کمتر از ده روز به زادگاهم مسافرت می کنم؛ چون در زادگاه فاقد ملک شخصی و یا موروثی بوده و قصد حتمی جهت مراجعت به موطن خود ندارم. لذا با توجه به عرایض بالا، اعلام فرمایید هنگام مسافرت به محل مورد اشاره نماز به طور کامل باید خوانده شود یا شکسته؟
[[page 114]]بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی اعراض نکرده اید یعنی قصد نکرده اید که برای سکونت به آن جا برنگردید نماز شما در آن تمام است و حکم وطن باقی است.
[سؤال 2806] 1380
بسمه تعالی 7 / 9 / 1361
با درود و سلام بی کران به رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی
بعد از فتاوای جدید امام در مورد نماز و روزه، برای من و بسیاری از اشخاصی که دارای شرایط مشابه من می باشند سؤالاتی مطرح شده که از شما تقاضا دارم به این سؤالات پاسخ گفته و ما را از شک و تردید نجات دهید.
این جانب متولد یکی از شهرستان ها بوده و پدر و مادر و خانواده ام در آن جا ساکن می باشند و من تقریباً نزدیک به یک سال است که در تهران مستأجر بوده و در یکی از ادارات مشغول به کار می باشم. من هر هفته و یا هر دو هفته یک بار به شهرستان می روم و بر می گردم و احتمال زیاد دارد که در آینده به شهرستان بروم؛ یعنی اگر کاری در شهرستان باشد و یا شغل من به شهرستان انتقال پیدا کند، حتماً به شهرستان می روم و قصد ماندن در تهران را برای همیشه نکرده ام.
با توجه به این که فاصلۀ بین منزل و محل کار این جانب بین 22 تا 5 / 23 کیلومتر می باشد (یعنی مسیرهایی که سرویس عبور می کند ممکن است فرق کرده و فاصله، کم یا زیاد شود). به هر حال، در دو صورت بالا اگر 5 / 22 کیلومتر کمتر باشد و یا اگر از 5 / 22 کیلومتر بیشتر باشد، خواهشمندم به سؤالات زیر پاسخ دهید.
1. نماز و روزۀ من در منزل شهرستان (محل تولد) چگونه است؟
بسمه تعالی، تا اعراض نکرده اید، حکم وطن باقی است و نماز تمام و روزه صحیح است.
2. نماز و روزۀ من در محل کار، در صورتی که کمتر از 5 / 22 و یا بیشتر از 5 / 22 باشد چگونه است در هر دو صورت؟ نماز و روزۀ من در منزل تهران چگونه است؟
[[page 115]]بسمه تعالی، اگر نتوانید قصد اقامت ده روز در یک محلۀ تهران بنمایید، نماز در محل کار و محل سکونت شکسته است؛ و در صورت تحقق قصد اقامت در یک محله، رفت و آمد تا کمتر از 5 / 22 مضر نیست.
3. اگر کسی تمام شرایط مرا داشته باشد، با این تفاوت که در تهران متولد شده و حدود 11 سال در این جا بوده، ولی حالا پدر و مادرش در شهرستان هستند و فقط خودش مثل من در تهران است، سؤالات اول و دوم در مورد ایشان چگونه است؟
بسمه تعالی، کسانی که قبل از خارق العاده شدن تهران، در تهران متولد شده اند، تمام محدودۀ تهران در زمان تولد، وطن آن ها محسوب است و اگر بعد از کبیره شدن تهران متولد شده، تنها همان محله وطن حساب می شود بنا بر احتیاط و نماز تمام و روزه صحیح است؛ مگر سفر شرعی بنماید.
[سؤال 2807] ----> 906
4. اگر در تهران به عنوان مسافر محسوب شوم، قضای روزه های ماه مبارک را چه موقعی به جا آورم؟ با توجه به این که از اصفهان هم ترک وطن کرده ام و نمی توانم نماز را کامل بخوانم و روزه بگیرم، و ضمن این که در صورتی که اصفهان هم وطن بنده به حساب آید، در طول سال، حداکثر هفت یا هشت روز به اصفهان می روم، آن هم در سه یا چهار نوبت، و هر نوبت یک یا دو روز.
بسمه تعالی، اگر از اصفهان اعراض نکرده اید ـ یعنی به قصد این که دیگر برای سکونت به آن جا نروید، آن را ترک نکرده اید ـ در اصفهان نماز شما تمام است و می توانید روزه بگیرید و درهر صورت، قضای روزه ها را از رمضان بعد نباید تأخیر بیندازید، هر چند به این نحو که در محلی قصد ده روز کنید و در آن روزه بگیرید.
[سؤال 2808] 1381
بسمه تعالی 21 / 6 / 1358
پیشگاه مبارک رهبر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی دامت برکاته
مستدعی هستم که به سؤالات زیر در صورت امکان پاسخ دهید:
[[page 116]]1. این جانب در کرج سکونت دارم و تصمیم دارم پس از چند سال به محل دیگری بروم، نماز چگونه باید بخوانم؟
بسمه تعالی، تا قصد ده روز نکنید حکم مسافر را دارید مگر آن که وطن شما باشد که تا اعراض نکرده اید باید نماز را تمام بخوانید و روزه صحیح است.
2. این جانب در اسلام آباد کرج زندگی می کنم و محل کارم نیز تهران می باشد و هر هفته شش روز به محل کار می روم، روزه و نمازم چگونه است؟
بسمه تعالی، در بین راه و محل کار حکم مسافر را دارید.
3. این جانب در اسلام آباد کرج زندگی می کنم و از اسلام آباد تا کرج حدود پانزده دقیقه راه است. اگر بنده به تهران یا جای دیگری سفر کنم و در هنگام بازگشت در مسجد کرج نمازم را چگونه باید بخوانم؟
بسمه تعالی، شکسته است بشرط آن که مسافت شرعیه باشد.
[سؤال 2809] 1382
بسمه تعالی
ریاست محترم دفتر امام خمینی، با سلام به رهبر کبیر انقلاب و با درود به شهیدان به خون غلتان کشور جمهوری اسلامی ایران
چند سؤال برای من و تعدادی از رفیقانم پیش آمده که امیدوارم با جواب آن ها کمکی به ما به خاطر خداوند کریم کرده باشید، ان شاء الله.
1. من در شهری که متولد شده ام مدت 20 سال زندگی کرده ام و هنوز پدر و مادرم در آن جا هستند و من سالی یکی دو بار به دیدن آن ها می روم؛ بایستی نماز و روزه ام را چطور ادا کنم؟
بسمه تعالی، اگر اعراض از آن محل نکرده اید، یعنی قصد نکرده اید که برای سکونت به آن جا برنگردید، نماز شما در آن محل تمام است.
2. فعلاً در شهری که زندگی می کنم، مدت 4 سال است که اقامت دارم ولی محل کارم از شهر، 8 کیلومتر فاصله دارد که هر روز مجبورم این فاصله را بروم و برگردم؛ ضمناً بعضی اوقات هم در
[[page 117]]هفته ای یکی دو بار از پادگان هم به صحرا می رویم؛ در ماه، یکی دو شب هم در محل کارم بایستی باشم؛ لطفاً بنویسید که در شهر و در محل کارم به چه ترتیب بایستی نماز و روزه ام را بخوانم و بگیرم؟
بسمه تعالی، اگر در محل سکونت فعلی قصد توطّن و ماندن همیشگی ندارید، بدون قصد ماندن ده روز در یک محل، در محل سکونت و محل کار حکم مسافر دارید.
3. عقیده دارم در شهر دیگری زندگی کنم، ولی تا حالا منزلی ندارم، لذا در ماهی یکی دو بار برای مدت دو سه روز می روم و بر می گردم، نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی بخوانم و بگیرم؟
بسمه تعالی، بدون قصد توطّن و قصد ماندن ده روز، حکم مسافر دارید.
4. هر نفر چند وطن دارد؟
بسمه تعالی، اشخاص مختلف هستند و بیش از دو محل وطن جدید، محل اشکال است.
[سؤال 2810] ----> 908
3. آیا تهران یا مشهد یا هر دو، وطن من به حساب می آیند؟
بسمه تعالی، از مشهد مقدس تا اعراض نکردید، به حکم وطن باقی است و در تهران، بدون قصد توطّن دائم، وطن محسوب نمی شود.
[سؤال 2811] 1383
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی
ضمن درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی و سلام بر تمام رزمندگان و شهدای راه اسلام، احتراماً؛ چند مسأله را در رابطه با احکام، خدمتتان معروض می دارم؛ و امید است ان شاء الله پاسخ این سؤالات ارسال گردد. با عرض پوزش
1. در رسالۀ حضرت امام نوشته شده که: در صورت تردد در بقا و اقامت، اگر مدت اقامت طولانی شود، به حدی که عرفاً از اهل محل اقامت محسوب شود، حکم وطن بار می شود. سؤال این است که منظور از اقامت طولانی، مثلاً در حدود چند سال می باشد؟
2. فردی زادگاه و موطن اصلی وی در یکی از شهرستان های دور می باشد. فرد
[[page 118]]مذکور، بعد از گذراندن مدت 18 سال در زادگاه و موطن اصلی خود، به عنوان تحصیل، عازم مثلاً تهران گردیده و فعلاً نیز بعد از اقامت مدت 5 سال در تهران، مردد است؛ یعنی در حال تردید است که آیا بعد از اتمام تحصیلات باید به شهرستان خود برود و یا در تهران باشد. بنا براین، تکلیف نماز و روزۀ این فرد، در حال حاضر در تهران و زادگاه وی به چه صورت است؟
3. فرد مذکور اگر هم تصمیم داشته باشد که بعد از اتمام تحصیلات به زادگاه خود برود، تکلیف نماز و روزه اش در حال حاضر، در خود تهران و زادگاهش به چه نحو است؟
بسمه تعالی، در زادگاه، تا از آن اعراض نکرده، حکم وطن مترتّب است. و در محل تحصیل، حکم مسافر دارد و بدون قصد اقامت ده روز در یک محل، نماز و روزه قصر است.
[سؤال 2812] 1384
بسمه تعالی 30 / 8 / 1361
محضر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم
این جانب کارمند بهداری آذربایجان شرقی اعزامی به هشترود می باشم، از تبریز تا هشترود از هشت فرسخ بیشتر می باشد و برنامۀ شیفت کارم را ماهانه می نویسند که گاهی بدون توقفِ ده روز، در محل خدمتم به سر می برم ـ مثلاً شش روز در محل خدمت ـ و بدون توقفِ ده روز، در محل وطنم تبریز به سر می برم ـ مثلاً سه و چهار روز ـ و گاهی ده روز کامل یا بیشتر در محل خدمت به سر می برم و در وطنم سه و چهار روز هستم که در این فرض، در محل خدمتم ده روز، کامل است ولی در وطنم کامل نمی باشد. این جانب مطابق رسالۀ احکام امام خمینی عمل می کنم؛ در صورتی که یک عده از دوستانم و همکارانم قبول نمی کنند و می گویند که شهرستان هشترود (محل خدمت) برایم وطن حساب می شود.
[[page 119]]1. اولاً نماز و روزۀ من بدون توقف ده روز در محل خدمت و ثانیاً بدون توقف ده روز در محل وطنم (تبریز) چگونه می باشد؟
بسمه تعالی، در وطن، تا اعراض از آن نکرده اید، نماز تمام است و در محل خدمت، بدون قصد ماندن ده روز شکسته بخوانید.
2. نماز من موقعی که همراه بیمار هستم و بدون توقف یک روز هم در وطنم چگونه می باشد؟ ثانیاً اگر وقت شرعی در وطنم رسیده باشد، آیا نمازم را در وطنم بخوانم یا در محل خدمتم؟
بسمه تعالی، مخیّر هستید و هر جا نماز خواندید، وظیفۀ همان جا را انجام دهید.
[سؤال 2813] ----> 849
2. این جانب اهل ابهر می باشم و چندین سال است که به تهران آمده ام و در این جا مشغول کار می باشم؛ ولی در نظر دارم که پس از بازنشستگی و یا هر مورد دیگری مجدداً به ابهر ـ یعنی زادگاهم ـ مراجعت نمایم و در آن به کار کشاورزی مشغول گردم. خواهشمند است وضع نماز و روزه ام را در مسافرت کمتر از 10 روز به ابهر بیان بفرمایید؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، ابهر به حکم وطن باقی است و نماز تمام و روزه صحیح است.
[سؤال 2814] 1385
بسمه تعالی
حضور محترم رئیس دفتر امام خمینی در قم
محترماً به استحضار می رساند: زنی هستم اهل شهرستان دزفول که در این شهر بزرگ شده ام و زادگاه اصلی من، همان شهر نامبرده می باشد. حال با مردی زندگی می کنم که شغل او در کارخانۀ کاغذ سازی می باشد که فاصلۀ کارخانه تا دزفول، حدود 65 کیلومتر می باشد. شوهرم در دزفول بزرگ شده و اهل دزفول می باشد و ملک پدری از خودش ندارد؛ فقط یک خانۀ دولتی در محل کارخانۀ هفت تپه داریم.
[[page 120]]خواستیم سؤال کنیم: نماز و روزۀ من و شوهرم به چه صورت می باشد؟ و آیا اگر به دزفول مراجعت کردیم، مسأله ما چه صورتی به خود می گیرد؟
ضمن عرض سپاسگزاری از جواب آن مسئول دفتر، خواهشمند است هرچه زودتر ما را راهنمایی بفرمایید.
بسمه تعالی، تا از وطن خود اعراض نکرده اید، در آن جا نماز و روزه تمام است و در غیر وطن، بدون قصد ماندن ده روز، حکم مسافر دارید و نماز شکسته است.
[سؤال 2815] 1386
بسمه تعالی
دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب
با عرض سلام و درود بی پایان بر امام امت، خمینی بت شکن و سلام بر همۀ شهیدان به خون خفتۀ انقلاب اسلامی ایران؛ محترماً به عرض می رساند که این جانب 25 سال پیش در روستایی از روستاهای شهرستان کرج که حدوداً 40 کیلومتر تا کرج فاصله دارد به دنیا آمدم و تا 13 سالگی در همان جا زندگی می کردم؛ بعد از آن به علت عدم وجود دبیرستان، برای ادامۀ تحصیل به تهران آمدم، البته خانواده ام در آن جا ماندند. بعد از دو ـ سه سالی که من در تهران بودم، باز هم پدر و مادرم به خاطر این که خواهران و برادرانم نمی توانستند در آن روستا تحصیل کنند مجبور شدند به تهران بیایند. مدت 10 سالی در تهران بودیم و در این میان، پدر و مادر و همۀ ما اکثر اوقات و تعطیلی ها به آن روستا می رفتیم و پدرم در آن جا به کشاورزی مشغول می شد. (قابل توجه است که ما در آن جا ملک و زمین و آب و خانه داریم) بعد از آن، من شغل مقدس آموزگاری را انتخاب کرده و به کرج آمدم و پدر و مادرم و خانواده ام هم با من آمدند و در کرج سکنا گزیدیم ولی در این میان، آن روستا را که ظاهراً به عنوان یک وطن آن را تلقی می کردیم، ترک نکردیم؛ خواهشمندم در مورد وطن بودن آن روستا و
[[page 121]]چگونگی نماز و روزۀ ما در آن جا توضیح بفرمایید. قابل توجه است که:
1. این روستا، روستای آباء و اجدادی ما است.
2. ما کرج و هر شهر دیگری را که سکونت کنیم اگر بخواهیم می توانیم ترک کنیم، ولی آن روستا را نه.
3. اکثر اوقات می شود که ما یک ماه و بیشتر و یا کمتر به آن جا می رویم و می مانیم.
بسمه تعالی، در فرض مسأله، روستای مزبور وطن اصلی شما محسوب می شود و نماز و روزۀ شما در آن جا تمام است.
[سؤال 2816] 1387
بسمه تعالی
اگر کسی از شهر محل تولد خود رفته و در شهر دیگری اقامت گزیده باشد و قصد اقامت در شهر محل تولد خود را هم نداشته باشد فقط برای دیدار، بنا به مقتضا به آن جا برود. ضمناً آن شهر وطن همیشگی پدر و مادر و اجداد او بوده است. نماز و روزه در آن شهر (محل تولد) چگونه است؟
بسمه تعالی، در صورتی که اعراض از آن نکرده باشد، در آن جا باید نماز را تمام بخواند.
[سؤال 2817] 1388
بسمه تعالی
با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی
چند تا سؤال برایم پیش آمده که تقاضای جواب دارم:
1. من در شهری که متولد شده ام، مدت 20 سال یا بیشتر زندگی کردم؛ ولی حالا به علت شغل و تغییر زندگی مجبور شده ام که به شهر دیگری مهاجرت کنم. با توجه به این که سالی یکی دو بار به زادگاهم می روم، نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟
[[page 122]]بسمه تعالی، تا از زادگاه خود اعراض نکرده اید، نماز شما در آن جا تمام است و بدون قصد توطّن یا قصد اقامۀ ده روز در محل جدید، حکم مسافر دارید.
2. در شهری که فعلاً زندگی می کنم، مدت سه چهار سال است که اقامت دارم؛ ولی از خانه ام تا محل کارم هشت کیلومتر است که این فاصله را در روز بایستی بروم و برگردم و گاهی در ماه، دو سه بار مجبورم که شب از محل کارم بخوابم برای مدت 24 ساعت، و گاهی در روزها چند کیلومتر از محل کارم دورتر هم می روم و بر می گردم. لطفاً بفرمایید که نماز و روزه ام را در خانه به چه ترتیب و در محل کارم به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟
بسمه تعالی، اگر خانۀ شما در غیر وطن شما است، در آن جا و در محل کار حکم مسافر دارید.
3. در نظر دارم در شهر دیگری، بعد از بازنشسته شدنم زندگی کنم؛ ولی در آن شهر خانه یا زمینی هنوز ندارم؛ ولی در ماه، دو سه بار می روم و دو سه روز می مانم. در آن جا نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.
4. بفرمایید که کجا وطن اصلی و کجا وطن فرعی من است؟
بسمه تعالی، وطن اصلی، محلی است که شخص در آن به دنیا آمده و بزرگ شده است؛ و وطن غیر اصلی، محلی است که انسان در آن جا با قصد این که همیشه در آن ساکن باشد بماند.
[سؤال 2818] ----> 1442
2. کسی از زادگاهش به شهر و یا ده دیگری رفته و در سال، یک ماه و یا کمتر از یک ماه به وطنش می آید و این یک ماهش، به صورت 5 روز و یا 8 روز می باشد، نمازش قصر می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، در وطن نماز تمام است؛ مگر از آن جا اعراض کرده باشد.
[سؤال 2819] 1389
بسمه تعالی
با درود به روان پاک شهیدان از صدر اسلام تا کنون و با سلام به شما برادران حزب الله، راهنمای امت روح الله
[[page 123]]برادران عزیز سؤالاتی برای من پیش آمده که امیدوارم جوابش را ارسال دارید.
1. من در روستایی متولد شده ام و تا سن 18 سالگی در آن جا سکونت داشته ام؛ ولی حالا چند سال است که از آن روستا به شهر دیگری آمده ام؛ ولی سالی یکی دو بار مرخصی می گیرم وپهلوی پدر و مادرم برای مدت کمی می روم. نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟
بسمه تعالی، روستای مذکور، وطن اصلی شما است و تا از آن اعراض نکرده اید، نماز شما در آن تمام و روزه صحیح است.
2. من نظامی هستم و حالا مدت سه سال یا بیشتر است که در شهری سکونت دارم که محل کارم از خانه ام هشت کیلومتر دور است و شش روز هفته بایستی این مسافت را بروم و برگردم. ضمناً در ماه، یکی دو بار مجبورم در پادگان به عنوان نگهبان شب بمانم برای مدت 24 ساعت. در هفته، یکی دو بار هم چند کیلومتر از پادگان دورتر می رویم و بر می گردیم. شما بفرمایید که نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟ در خانه چطور و در محل کار چطور؟
بسمه تعالی، در محل مذکور، حکم مسافر دارید که بدون قصد ماندن در محل واحد، نماز شکسته و روزه صحیح نیست.
3. قصد دارم در شهر دیگری زندگی کنم و وطن اصلی من باشد؛ ولی تا کنون در آنجا زمین یا خانه ندارم؛ اما ماهی یکی دو بار برای مدت دو ـ سه روز می روم و می مانم. در این شهر به چه ترتیب بایستی نماز و روزه ام را انجام دهم؟
بسمه تعالی، چنانچه شهری را محل سکونت دائم قرار دهید وطن شما می گردد و لازم نیست زمین و خانه داشته باشید.
[سؤال 2820] 1390
بسمه تعالی 23 / 3 / 1361
ساحت مقدس حضرت سید الانام و حجت الاسلام، آیت الله العظمی فی الارضین، آیت الله خمینی، دام ظله العالی
1. اعراض از وطن به چه وضع ثابت می شود؟ و آیا کسی که از وطن اصلی هجرت نموده ولی دائماً در بین سال به آن جا رفت و آمد دارد و سالی چند هفته یا یک ماه یا
[[page 124]]بیشتر یا کمتر در آن جا به سر می برد و خانوادۀ خویش را نیز گاهی به وطن اصلی می برد، اگر چه یقین دارد که تا آخر عمر امکان زندگی دائم در این وطن برایش نیست، آیا برای این شخص، حکم وطن دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، زندگی در تمام سال تا آخر عمر میزان نیست. اگر تا آخر عمر بنا دارید سالی چند مدت در آن جا زندگی کنید، به حکم وطن باقی است.
2. در صورت صدق وطن، برای فرزندان متولد در وطن مستجد نیز حکم وطن دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، برای آن ها وطن اصلی شما حکم وطن ندارد.
3. برای فرزندانی که در وطن اصلی به دنیا آمده و سپس با والدین هجرت کرده اند، آیا وطن اصلی حکم وطن دارد یا نه؟
بسمه تعالی، تاپس از بلوغ از آن جا اعراض نکردند، برایشان حکم وطن دارد.
4. شرط زندگی فرزندان با والدین در وطن اصلی چه مدت است؟ آیا با یک سال و دو سال و بیشتر، وطن صدق می کند یا همان طوری که بعضی از علما فتوا داده اند، در صورتی برای آن ها وطن است که در آن جا بالغ شده باشند؟
بسمه تعالی، ماندن تا زمان بلوغ شرط نیست و تا اعراض نکردند، حکم وطن دارد.
[سؤال 2821] ----> 1510
2. در زادگاهم با توجه به این که سالی یکی ـ دو مرتبه پهلوی پدر و مادرم می روم، نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی بخوانم و بگیرم؟
بسمه تعالی، وطن اصلی تا اعراض نشده، به حکم وطن باقی است.
[سؤال 2822] 1391
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر عظیم الشأن و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، نایب الامام، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، امید مستضعفان جهان
با احترام؛ استدعا می شود به چند سؤال حقیر پاسخ مرحمت فرمایید.
1. وطن اصلی و زادگاهم نوکنده می باشد که یک دستگاه ساختمان شخصی در
[[page 125]]سال 43 احداث نموده و چند سال در آن جا سکونت داشتم. به علت آن که کارمند دولت می باشم، به گرگان منتقل شده و با استفاده از وام کارمندی، یک دستگاه خانه به ناچار برای خود خریده و در آن جا سکونت کرده ام. از خانۀ نوکنده خود که سه اتاق دارد، دو اتاق را به اشخاصی اجاره داده و یک باب اتاق آن را برای خود فرش کرده و نگه داشته و در تابستان ها با استفاده از مرخصی ـ با خانواده ـ به آن جا رفته، چند هفته ای توقف می نماییم و در هر ماه هم یک بار به آن جا رفته و بعضی اوقات، یک تا پنج روز در آن جا توقف می نماییم. حدود دو هکتار زمین هم دارم که مقداری را به اشخاصی اجاره می دهم. آیا با داشتن خانۀ مسکونی و ملک زراعی در دو محل و رفت و آمد مرتب در ماه و احتمال برگشت در ایام بازنشستگی، نماز و روزه این جانب چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، وطن اصلی تا از آن اعراض نکنید، به حکم وطن باقی است؛ و در محل سکونت فعلی اگر قصد زندگی دائمی دارید، حکم وطن مترتّب می شود، وگرنه در آن جا حکم مسافر دارید که بدون نیت اقامت ده روز، نماز قصر است.
2. مادرم در سال 1351 در سن 70 سالگی مرحوم شده پدرم در آن سال، 81 سال داشت؛ کوچک ترین اولاد مادرم من می باشم که 37 سال در آن زمان داشتم. بعد از گذشت ایام هفت و صباح، جهت پرداخت بدهی های آن و رسیدگی به اموال داخل صندوقی مادر، به اتفاق اکثریت ورثۀ مادرم و به اتفاق پدر، صندوق آن مرحومه را باز کرده؛ مقداری لباس بود که پدرم بین بچه ها تقسیم کرده بود و مقداری هم طلا و نقره که پس از صورت برداری بعد از چند روز دیگر به این جانب داده که بفروشم و بدهم بابت هزینۀ ایام هفت و صباح؛ چون اکثریت هزینه را حقیر ضامن و عهده دار شده بودم. وقتی زیر ورقۀ صورت اموال داخل صندوقی را پدرم امضا کرده بود، حقیر هم به مبلغ 14000 ریال در بازار به فروش رسانده و وجه آن را بابت بدهی ـ به دستور پدر ـ به اشخاص دادم. تا سال 1352 که پدرم حیات داشته، ورثه ـ بنا بر احترام ـ چیزی اظهار نکرده بودند؛ تا این که بعد از فوت پدر مرتب نامه نوشته بودند که باید طلاآلات را بیاوری بین ما تقسیم کنی.
سؤال می شود که آیا این فروش که با اجازۀ پدر بوده چگونه می شود؟ صحیح بوده یا خیر؟ و اگر
[[page 126]]صحیح نبوده، آیا بنده باید همان مبلغ 14000 ریال را عیناً بین آن ها تقسیم کنم، یا به قیمت امروز که 10 سال گذشته است؟ استدعا می شود جواب را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، اگر ورثه، فروش طلاجات را امضا نکنند، می توانند هریک سهم الارث خود را به قیمت فعلی از فروشنده مطالبه نمایند.
[سؤال 2823] 1392
بسمه تعالی 25 / 4 / 1361
سرپرست محترم دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی
این جانب اهل شهرستانک، از توابع کرج، مدت چهل و پنج سال است در تهران مقیم می باشم و به تناوب، به مدت های یک ماه تا یک روز به شهرستانک که در صد کیلومتری تهران می باشد رفت و آمد می نمایم. با توجه به این که این جانب در شهرستانک، متولد و در آن جا آب و ملک و کمی هم درآمد دارم و اعراض از وطن هم نکرده و اگر خدا خواست قصد مراجعت دارم، لذا خواهشمند است فتوای امام را در مورد نماز و روزۀ این جانب و فرزندان تحت تکفل و فرزندان غیر تحت تکفل، مطلع و ارسال فرمایید.
بسمه تعالی، در وطن اصلی، تا از آن اعراض نکردید، نماز و روزه تمام است. و فرزندان اگر آن محل، وطنشان نبوده، در آن جا حکم مسافر دارند.
[سؤال 2824] 1393
بسمه تعالی 10 / 9 / 1361
با آرزوی عمر طولانی برای رهبر عالی قدرمان و پیروزی اسلام در سراسر جهان و نابودی کفر جهانی
دو مسأله برای بنده هست که می خواستم از خدمت امام سؤال شود و با توضیح کامل برای این حقیر جواب فرمایید.
1. بنده در تهران، متولد و بعد از 25 سال یعنی پنج سال پیش به کرج آمده ام، در
[[page 127]]حالی که کار بنده در تهران است و اکنون از مغازۀ ارثیۀ پدر که دو برادرم نیز در آن مشغولند، سهمی نیز به من می رسد. لازم به توضیح است که اکنون علاقه و دلبستگی آن چنانی به کرج ـ که منزل شریکیمان است ـ ندارم و قرار هم هست که اگر مشتری خوبی پیدا شود بفروشیم و معلوم هم نیست که کی به فروش برسد و ما به تهران برگردیم ـ شاید یک سال دیگر ـ و معلوم هم نیست که در تهران بتوانم مجوز دریافت دارم. لذا خواهشمندم بفرمایید: تکلیف این حقیر در رابطه با نماز و روزه چگونه است؟
بسمه تعالی، در تهران که وطن اصلی شما است، بدون اعراض، حکم وطن باقی است و در کرج، بدون قصد توطّن و قصد اقامۀ ده روز، حکم مسافر دارید.
2. برادری می گفت مدت نه سال است که در شرکتی مشغول به کار هستم و با کوشش خستگی ناپذیری ـ چه در شهرستان ها و چه در مرکز ـ برای آن شرکت زحمت کشیده ام و اکنون آن شرکت در حال انحلال است و بنده مقداری جنس ـ لوازم یدکی و لوازم منزل ـ که حدود ده هزار تومان است را در نزد خود نگه داشته؛ چرا که در طی این نه سال، حقوق قابل توجهی نداده و اکنون می خواهند با مبلغی ناچیز بنده را به خاطر انحلال شرکت بازخرید کنند. البته بایستی گفته شود که نظیر من 300 نفر دیگر هم هستند که در حال اخراج و بازخرید هستند. حالا بفرمایید: آیا می توانم این مقدار جنس را به عنوان حق ضایع شدۀ خود بدانم یا این که به هر شکل که هست به صاحبش برگردانم؟ خیلی ممنون می شوم.
بسمه تعالی، اگر حقوق قرار دادی به شما داده شده، حق تقاص ندارید و باید مال را به شرکت رد کنید.
[سؤال 2825] 1394
بسمه تعالی 11 / 1 / 1361
حضور محترم رهبر انقلاب و مرجع تقلید، حضرت امام خمینی، مدّ ظله
با نهایت احترام؛ در مسأله 1329 رسالۀ احکام آن رهبر عالی قدر آمده است که «محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن او است؛ چه در آن جا
[[page 128]]به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آن جا را برای زندگی اختیار کرده باشد».
سؤال: شخصی که پدر و مادر و خودش در تهران متولد شده، به شرح مسأله بالا، تهران، وطن، محل اقامت و زندگی او است. او در تهران ازدواج نموده و صاحب سه اولاد شده. به حکم اجبار، مدتی از تهران جلای وطن نموده بدون این که محل سکونت خود را در تهران تغییر داده باشد. اکنون که اجبار جلای وطن برطرف شده، به تهران مراجعت نموده است. آیا کما فی السابق، تهران محل اقامت و زندگی و وطن او است یا جلای وطن اجباری، اعراض محسوب می شود؟
از خدای متعال، سعادت و سلامت آن رهبر عزیز را مسئلت دارم.
بسمه تعالی، اگر اعراض نکرده، محلی که وطن او بوده، به حکم وطن باقی است و بدون قصد اعراض، اعراض محقّق نمی شود.
[سؤال 2826] 1395
بسمه تعالی 21 / 5 / 1361
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
شخصی است که وطن اصلی او در دهات کاشان است و در آن جا خانه و کشاورزی دارد و اعراض هم ننموده و سالیانه، چندین مرتبه برای کار کشاورزی و سرکشی به آن و خانۀ خود به دهکده مسافرت می نماید؛ لکن محل کار اصلی او در تهران است و سکنا هم دارد. لطفاً بیان فرمایید: در مورد نماز و روزه چه تکلیفی دارد؟
همچنین اشخاصی هستند که اهل دهکده هستند و موطن اصلی آن ها آن جا است و مالکیت هم دارند و خانه هم در دهکده دارند؛ لکن محل کارشان در تهران است و سالیانه و ماهیانه، چندین مرتبه برای انجام کاری یا برای صلۀ ارحام به وطن اصلی خود می روند و اعراض هم نکرده اند. این اشخاص چه تکلیفی دارند؟
باز هم اشخاصی هستند که وطن اصلی آن ها آن جا است؛ اما محل کارشان جای دیگر است و اعراض هم نکرده اند و سالی چند مرتبه برای دیدن والدین و ارحام به
[[page 129]]دهکده مسافرت می کنند. تکلیفشان چیست؟
دیگر اشخاصی که خانه و زندگی و عائله آن ها در دهکده است و محل کارشان تهران یا جای دیگر است، آن ها چه تکلیف دارند؟
تقاضا داریم در موارد فوق، ما را راهنمایی و یاری فرمایید.
بسمه تعالی، در تمام موارد فوق، وطن اصلی تا از آن اعراض نکردند، به حکم وطن باقی است و نمازشان در آن جا تمام است.
[سؤال 2827] ----> 1418
2. چنانچه در مسأله فوق زن از وطن پدر و مادری خود (مشهد)، اعراض نکرده باشد، هنگام قصد اقامت در مشهد در ایّام کمتر از ده روز، نماز او چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، تمام است.
[سؤال 2828] 1396
بسمه تعالی 30 / 5 / 1361
حضور محترم جناب حجت الاسلام والمسلمین، رهبر عالی قدر و بنیان گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی، مدّ ظله العالی
این فدوی بعد از رحلت آقای حکیم، مقلد حضرت عالی بودم؛ ولی غسل جمعه را پیروی از آقای خویی نموده و به همان غسل نماز خواندم و در ثانی، بنده سال 1360 حیاطی در قم ساختم؛ به عنوان منزل و محل کسبم در دورود است. چون از آقایان روحانی شنیدم از قول آقای گلپایگانی که فرموده شخص از مکانی که صرف نظر نکرده، می تواند نمازش را تمام بخواند، بنده چون از دورود صرف نظر نکردم و محل کسبم دورود است، استدعا دارم بنده را از نگرانی درآورید که به اشکال برخورد نکند. والسلام علی من اتبع الهدی
بسمه تعالی، محل کسب و کار، میزان نیست. اگر محل مزبور وطن شما بوده، تا از آن اعراض نکردید، به حکم وطن باقی است.
[[page 130]][سؤال 2829] 1397
بسمه تعالی 29 / 3 / 1361
محضر مبارک رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی خمینی
محترماً به عرض مبارک می رساند که در این مسأله شرعیه چه می فرمایید که عیال حقیر از ده فرسخی شهر است؛ گاهی به دیدن اقوام و خویشان خویش می رود. نماز و روزه عیال حقیر چگونه است؟
و دیگر این که شیر زن خوردنش چگونه می باشد؟
بسمه تعالی، تا از وطن خود اعراض نکرده، نماز و روزه او تمام و صحیح است و خوردن شیر زن حرام نیست.
[سؤال 2830] 1398
بسمه تعالی
خدمت رهبر انقلاب و مرجع تقلید، امام خمینی، سلامٌ علیکم
مسأله ای که برای ما پیش آمده، مسأله ای است شرعی و آن مسأله، دو وطنه است.
1. ما تهران زندگی می کردیم و بعد از 50 سال از روی اجبار به قرچک نقل مکان کردیم و از قرچک تا تهران، چهار فرسخ است رفتن، و چهار فرسخ برگشت، ضمناً ما در تهران ارثی از پدر داریم. آیا وقتی به تهران بیاییم، حکم مسافر را داریم یا خیر و نماز و روزۀ ما به چه صورت است؟ البته ما قصد برگشت داریم به وطن خود که تهران است.
بسمه تعالی، وطن اصلی تا اعراض نشده، به حکم وطن باقی است و نماز و روزه در آن جا تمام و صحیح است.
[سؤال 2831]
2. نماز و روزه هایی که ما قبلاً گرفتیم؛ یعنی وقتی به تهران رفتیم، روزه را درست و نماز را تمام خوانده ایم. بنابراین تکلیف ما را روشن نمایید.
[[page 131]]بسمه تعالی، گذشت در بالا که در وطن تا اعراض نشده، نماز تمام و روزه صحیح است.
3. در رابطه با نماز شب، آیا نماز شب ارتباط با خدا نیست؟ آیا درست است انسان هر چقدر که می خواهد «اَلْعَفوْ» و «اَسْتَغْفُر الله رَبِّی وَاَتُوبُ إِلَیْه» بگوید یا خیر؟
بسمه تعالی، ترتیب نماز شب در رسالۀ عملیه و در کتب ادعیه مذکور است.
[سؤال 2832] ----> 1136
3. زنانی که بدون التفات (از اعراض و عدم اعراض) از وطن اصلیشان، به شهر شوهر می روند، و پس از التفات هم لابد قصد دارند که اگر زناشویی شان تا آخر عمر برقرار و باقیماند، در شهر شوهر اقامت، و الاّ به وطن اصلیشان برگشت بنمایند، بفرمایید که حکم نماز و روزۀ این زن ها در ورود به وطن اصلیشان چه می باشد؟
بسمه تعالی، وطن اصلی تا از آن اعراض نشده، به حکم وطن باقی است.
[سؤال 2833] ----> 1277
2. وضع عباداتم در مدت مسافرت به فیض آباد چگونه است؟
بسمه تعالی، فیض آباد اگر وطن اصلی بوده و از آن اعراض نکردید، به حکم وطن باقی است.
[سؤال 2834] 1399
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله، سلام علیکم
این جانب متولد علویجه مدت پنج سال است که کارمند دولت در دانشگاه هستم و محل کارم بین اصفهان و علویجه، در پنج کیلومتری اصفهان می باشد و دارای منزل و باغاتی در علویجه ـ 120 کیلومتری اصفهان ـ و همچنین خانه ای نیز در اصفهان می باشم که زن و فرزندان کوچکم در علویجه، و فرزندان بزرگم در اصفهان تحصیل و زندگی می کنند و در طول هفته، پنج روز در اصفهان زندگی می نمایم و بر سر کار
[[page 132]]می روم و دو روز آخر هفته را به علویجه نزد خانواده ام می روم و به کارهای کشاورزی خود می پردازم.
ضمناً از وطن خودم یعنی علویجه اعراض نکرده ام و مصمم هستم پس از بازنشستگی به علویجه رفته و در آن جا زندگی کنم تا اموراتم اصلاح شود؛ و در حال حاضر به علت ناراحتی جسمی و عدم امکان انجام کارهای سنگین، بالاجبار مشغول هر دو کار در اصفهان و علویجه هستم؛ چون یکی از این کارها به تنهایی از لحاظ مادی زندگیم را تأمین نمی کند. در مدت پنج سال گذشته، هم در اصفهان و هم در علویجه نماز را تمام می خواندم و همچنین روزه می گرفتم؛ ولی حالا نسبت به وضع خودم شک نموده ام که آیا بایستی نماز را شکسته بخوانم یا تمام؟ و همچنین در مورد روزه. لازم به تذکر است که قبل از پنج سال گذشته، مسائل شرعی را طبق فتاوای آیت الله بروجردی عمل می نمودم. خواهشمند است تکلیف این جانب را در این مورد روشن فرمایید که در مورد نماز و روزه چگونه عمل نمایم؟
بسمه تعالی، محل تولد که وطن اصلی شما بوده، تا از آن جا اعراض نکردید، به حکم وطن باقی است و نماز و روزۀ شما در آن جا تمام است و در اصفهان اگر قصد زندگی دائم ندارید، حکم مسافر دارید که نماز و روزه قصر است. و نماز و روزۀ گذشته در اصفهان و محل کار، اگر مخالف وظیفۀ مسافر انجام گرفته قضا دارد.
[سؤال 2835] 1400
بسمه تعالی 4 / 12 / 1361
امام عزیز! سلام
کسی که برای قصد تحصیل به شهر آمده ـ مثلاً تهران ـ و چند سالی است که در آن جا می باشد، حال که می خواهد برای دیدن پدر و مادر خود به شهرستان برود و یکی دو روز در آن جا بماند، نماز و روزه اش چگونه است؟
[[page 133]]دوستت دارم خمینی عزیز از ته قلب؛ ای اماما دعا کن شهید شوم؛ دعا کن.
بسمه تعالی، در وطن، تا از آن اعراض نکرده، حکم وطن باقی است و نماز و روزه تمام است.
[سؤال 2836] 1401
بسمه تعالی 10 / 3 / 1361
مسئول محترم دفتر امام خمینی، با عرض سلام و آرزوی پیروزی لشکریان اسلام، خواهشمند است به دو سؤال دینی این جانب پاسخ بفرمایید.
1. این جانب اهل رشت می باشم و چندین سال است که در تهران ساکن می باشم و محل کارم نیز در تهران می باشد و ازدواج نموده ام و منزلی نیز خریداری کرده ام. با توجه به این که در حال حاضر تصمیمی در مورد بازگشت به شهر خود ـ یعنی رشت ـ را ندارم، خواهشمند است بفرمایید: در مسافرت های کمتر از ده روز، وضع نماز و روزه ام به چه صورت می باشد؟
بسمه تعالی، در وطن، تا اعراض از آن نکرده اید، نماز تمام و روزه صحیح است و در غیر وطن، نماز شکسته و روزه صحیح نیست.
2. آیا در دادن فطریه می بایست معادل سه کیلو قوت سالیانه را داد یا نه، هر کدام که داده شود کفایت می کند؟ یعنی اگر من در عرض سال غالباً برنج مصرف می نمایم، می توانم در موقع دادن فطریه، سه کیلو گندم و یا وجه آن را بدهم یا خیر؟
بسمه تعالی، قوت غالب یا قیمت آن را بدهند؛ و گندم یا قیمت آن کافی است.
[سؤال 2837] 1402
بسمه تعالی
مسئول محترم دفتر امام خمینی
بنده در دهی با پدر و مادرم بزرگ شدم و در حال حاضر، در شهری که با ده، سی کیلومتر فاصله دارد، با داشتن خانه شخصی زندگی می کنم و هر چند وقت، به ده مزبور
[[page 134]]رفت و آمد می نمایم و علاقه مند به آن جا هستم و پیش پدر و مادر ـ که پدرم، خانۀ شخصی در ده دارد ـ احساس می کنم منزل خودم هستم و خیال هم ندارم جهت سکونت دائم به ده برگردم. تقاضای من این است که بفرمایید: در آن ده، نماز تمام بخوانم یا شکسته؟
بسمه تعالی، اگر از ده اعراض نکرده اید، به حکم وطن باقی است و باید در آن جا نماز را تمام بخوانید.
[سؤال 2838] 1403
بسمه تعالی 14 / 9 / 1361
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، آیت الله العظمی امام خمینی
با آرزوی طول عمر برای آن وجود شریف، خواهشمند است به سؤال زیر پاسخ فرمایید:
مدت چهل سال است که جهت امرار معاش، از وطن خود سمنان، به شهمیرزاد ـ 24 کیلومتری آن ـ رفتم. با توجه به این که علاقه به وطن خود دارم و اعراض هم نکردم، نماز و روزۀ من در وطنم درست است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از وطن اعراض نکرده اید، در آن حکم وطن باقی است و در محل سکونت فعلی، بدون قصد توطّن و ماندن ده روز، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2839] 1404
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از عرض سلام و تحیت، استدعا دارم به سؤالات زیر جواب مرقوم فرمایید:
1. دختری که شوهر اختیار نمود، در مسافرت به وطن اصلی، نمازش تمام است و
[[page 135]]یا شوهر کردن دختر به منزلۀ اعراض بوده و در مسافرت، تابع شوهر می باشد؟ و علاوه، اصولاً دختر وقتی ـ در سال و یا ماه ـ تنها و یا با شوهر، چند روزی به منزل پدر و مادر می آیند، تکلیفشان چیست؟
بسمه تعالی، تابع قصد خود دختر است. اگر قصد اعراض از وطن اصلی خود نکرده، در آن محل نمازش تمام و روزه او صحیح است.
2. بچه ای که در شهری متولد و قبل از بلوغ، به اتفاق والدین در محل دیگری وطن اختیار نموده اند، اکنون پس از بلوغ و مقلد بودن و در مسافرت به محل تولد، آیا وطن اصلی حساب و نمازش تمام است و یا مسافر می باشد؟
بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی (محل تولد) اعراض محقّق نشده ـ یعنی قصد این که دیگر برای سکونت به آن جا برنگردد ندارد ـ باقی بر حکم وطن است.
3. پول هایی که بدون نشانه پیدا می شود ـ و یا به طور کلی صدقات ـ را می شود به حساب 100 امام واریز کرد یا نه ؟
بسمه تعالی، بنا بر احتیاط، از طرف صاحبش به فقیر صدقه دهند.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار، والسلام علیکم ورحمة الله
[سؤال 2840] 1405
بسمه تعالی
حضرت آیت الله، امام خمینی، دام ظله العالی
مدتی است مشغول خدمت مقدس سربازی می باشم و چون مرخصی سالانه ام مصادف با ماه مبارک رمضان شده است، از آن حضرت استدعا دارم بفرمایید: در مرخصی که به وطن اصلی خویش (یعنی زادگاهم) که فاصله اش بیش از حد ترخص است می روم و نظر به این که کمتر از ده روز نیز می خواهم در منزل بمانم، آیا نماز را باید کامل خوانده، روزه نیز بگیرم یا خیر؟
با آرزوی عزت مسلمین و طول عمر برای حضرت عالی
بسمه تعالی، تا از وطن اصلی اعراض نکرده اید، نماز تمام است.
[[page 136]][سؤال 2841] 1406
بسمه تعالی
سرپرست محترم دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
ضمن عرض سلام به حضور مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی و درود فراوان به روان شهدای انقلاب اسلامی، خواهشمند است سؤال زیر را از محضر مبارک امام، مدّ ظله العالی استفتا و نتیجه را برای این جانب ارسال فرمایید.
این جانب محل زندگی دائمی ام در تهران می باشد؛ ولی در یکی از روستاهای اصفهان به دنیا آمده ام و در آن جا نیز مقداری آب و ملک و منزل مسکونی که البته مالکیت آن، متعلق به پدرم می باشد داریم. در طول سال گاهی به آن جا مسافرت می نمایم که بعضی از این مسافرت ها، مدت زیاد (ده روز تا چند ماه) و بعضی دیگر، چند روز بیشتر طول نمی کشد. خواهشمند است مشخص کنید که نمازهای یومیه، در آن جا شکسته است یا خیر؟ و نیز همچنین نماز و روزۀ پدر و مادرم که در آن جا به دنیا آمده اند و مالکیتی نیز دارند؟ با این توضیح که محل زندگی اصلی آن ها در تهران می باشد.
بسمه تعالی، وطن اصلی تا از آن اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است و نماز و روزه در آن جا تمام است.
[سؤال 2842] 1407
بسمه تعالی
مسئول محترم دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی
هدف از تحریر این ورقه به دفتر امام، پرسش یک سؤال شرعی می باشد. از امام بخواهید کسانی که از ایشان تقلید می کنند، در شرایط زیر چه باید بکنند؟
افرادی که بیشتر از 24 کیلومتر از محل اصلی خود دور هستند؛ مثلاً کسی که محل اصلی اش شهرستان کرج است اما در تهران کار می کند و همان جا خانه کرایه دارد اما
[[page 137]]هفته ای یک بار به محل اصلی خود ـ یعنی کرج ـ پیش پدر و مادر سری می زند و در حال حاضر هم تصمیم دارد که اگر خداوند بزرگ بخواهد، در تهران زندگی تهیه کند و در همان جا مقیم شود، در این شرایط نماز و روزۀ او چگونه باید باشد؟
یا مثلاً کسی که اهل کرج است و شغلش معلمی است و در تهران به تدریس مشغول است و همان جا خانه نیز کرایه کرده است و در این مدت که مدرسه ها باز است، هفته ای یک بار به کرج سری می زند و تابستان هم به کرج می آید و تعطیلات را در محل اصلی خود سپری می کند و تصمیم هم دارد که اگر پولدار شود خانه ای در تهران بخرد و همان جا بماند به عنوان وطن جدید، در این شرایط، نماز و روزۀ او چگونه است؟ والسلام
بسمه تعالی، وطن اصلی تا اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است و محل کار را تا وطن برای زندگی دائمی قرار نداده، حکم وطن ندارد.
[سؤال 2843] 1408
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی، دام عزّه، پس از عرض سلام، مسائل ذیل را پاسخ بفرمایید:
1. وطن اصلی خود و اجدادم مزینان است. مدت قریب سی سال است برای امرار معاش، وطنم را ترک و در تهران و گنبد کاووس و مشهد ساکن بوده و هستم و هر ساله برای ایام عاشورا و مراسم سوگواری سالار شهیدان، حضرت ابا عبد الله علیه السلام بنا به وظیفه ای که دارم، به مزینان می روم و تا حالا در ایام مذکور، نمازم را درست می خوانده ام با توجه به این که وطنم می باشد، و ضمناً امور زندگیم در آن جا نمی گذرد. آیا درست عمل نموده ام یا خیر؟
بسمه تعالی، وطن اصلی تا اعراض از آن نشده، به حکم وطن باقی است.
2. چون ساکن شهرهای مختلف بوده ام لذا از مزینان و تهران و گنبد و مشهد، اولاد دارم. تکلیف آنان در
[[page 138]]نماز در مزینان چیست؟ و آیا وطن من وطن آنان هم هست یا زادگاه آنان وطنشان می باشد؟
بسمه تعالی، وطن اصلی شما وطن آنان محسوب نمی شود؛ مگر آن که خودشان آن جا را برای خود وطن قرار دهند.
3. پسری دارم که در تهران زندگی می کند. برای دیدار او که به تهران می روم، در تهران نمازم شکسته است یا خیر؟
بسمه تعالی، تهران را اگر وطن قرار ندادید، در آن جا حکم مسافر دارید.
4. منزل مسکونی خود را فروخته ام و زمینی خریده و مشغول ساختمان آن می باشم. آیا وجوهات به همۀ آن تعلق می گیرد یا بر باقیماندۀ آن تعلق خواهد گرفت چون در شهرستان که بودم، در زمان مرحوم آیت الله شاهرودی رحمه الله منزل مسکونیم به حساب سال آمده بود.
بسمه تعالی، منزل مسکونی اگر قبلاً تخمیس شده، پول فروش آن خمس ندارد.
[سؤال 2844] 1409
بسمه تعالی
1. این جانب اصلاً اهل شهرستان هستم و سهم خانه ارثی را به برادرم فروخته ام؛ ولی از وطن بودن آن جا اعراض نکرده ام. و در قم نیز خانه ای خریده ام که این جا هم وطن دائمی ام باشد، اما به دلیل کاری، کار این جانب در تهران و جای دیگر بوده است حالا گاهی که در خانۀ قم می آیم این حکم وطن دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر وقتی در قم بودید وطن شما شده، تا اعراض نکرده اید حکم وطن باقی است.
2. آیا کسی که قضای روزه ماه رمضان بدهکار است می تواند نذر کند و روزۀ نذر به جا آورد؟
بسمه تعالی، نمی تواند.
3. آیا کسی که در طول روز، کاری که مبطل روزه باشد، انجام نداده باشد، می تواند در وسط روز نیت روزۀ نذر کند؟
بسمه تعالی، در نذر غیر معین تا قبل از ظهر می تواند اختیاراً نیت کند.
4. کسی که قضا و کفاره یک روز ماه رمضان بر گردنش است و چند سال بر آن گذشته و ادا نکرده است؛ آیا کفاره تأخیر هم شامل وی می شود؟
[[page 139]]بسمه تعالی، نسبت به تأخیر قضا تا یک سال کفاره ثابت است و نسبت به سال های بعد تکرار نمی شود.
[سؤال 2845] 1410
بسمه تعالی
حضور محترم مرجع عالی قدر اسلام و رهبر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از عرض سلام و درود فراوان به رهبر عظیم الشأن اسلام و طلب کردن طول عمر زیاد و سلامتی برای حضرت عالی لطفاً به مسائل شرعیه این مقلد خود پاسخ کامل عنایت فرمایید.
1. زن و شوهری هستیم که خودم اهل نیشابور و همسرم اهل تهران می باشد و همسرم همراه من به محل کار و شغلم که در بندر ماهشهر می باشد، عازم این محل شده است. ضمناً محل خدمت بنده در ماهشهر موقتی است نه دائمی. و مدت آن چهار سال است. لطفاً بفرمایید:
اگر چنانچه بعد از مدتی که در ماهشهر ساکن شدیم به اتفاق همسرم به تهران برای مرخصی برگردیم، آیا تهران که محل سکونت اجدادی همسرم می باشد بایستی نمازهای یومیه خود را کامل بخواند یا شکسته؟ همچنین روزه های ماه مبارک چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی اعراض نکرده، حکم وطن باقی است.
2. اگر چنانچه به اتفاق همسرم به نیشابور که محل سکونت اجدادی خودم می باشد برویم، آیا نمازهای یومیه همسرم شکسته می باشد یا کامل؟ همچنین روزه های ماه مبارک رمضان چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، چنانچه موطن شوهر را برای خود وطن قرار نداده باشد، در ایام اقامت در آن حکم مسافر را دارد.
3. اگر چنانچه محل سکونت اجدادی همسرم از تهران به محل دیگری تغییر پیدا کند، تکلیف شرعی همسرم در آن محل ثانی که پدرش سکونت اختیار کرده چطور است؟
بسمه تعالی، وطن اتخاذی جدید پدر و مادر برای او حکم وطن را ندارد.
[[page 140]][سؤال 2846] 1411
بسمه تعالی
مسئول محترم دفتر امام خمینی، ضمن عرض سلام، خواهشمندم جواب سؤال زیر را مرقوم فرمایید.
شخصی متولد شهرستان (با فاصلۀ بیش از 24 کیلومتر از تهران) می باشد، ولی اکنون ساکن تهران و شاغل و مستخدم دولت است؛ پدر و مادر وی ساکن شهرستان هستند؛ شخص مذکور، در تهران ازدواج نموده و مالک خانه و زمین نمی باشد و در شهرستان زادگاه خود نیز مالک خانه و زمین شخصی نمی باشد. آیا زمانی که به زادگاه خود مسافرت می کند و به مدت کمتر از ده روز در آن جا می ماند نمازش شکسته است یا کامل؛ در صورتی که والدین شخص مذکور، در همان شهر مالک خانه و زمین هستند؟
بسمه تعالی، تا از وطن اصلی اعراض نشده، به حکم وطن باقی است و نماز در آن جا تمام است.
[[page 141]]