در بیان حقیقت عصمت است
و «رجس» را در این حدیث شریف و احادیث شریفه تفسیر به «شک» فرموده، و در بعض احادیث تطهیر از جمیع عیوب شمرده. و [از] ملاحظه شرح بعضی احادیث سابقه معلوم شود که نفی شک مستلزم نفی عیوب قلبیه و قالبیه است، بلکه مستلزم عصمت است، زیرا که عصمت امری است بر خلاف اختیار و از قبیل امور طبیعیه و جبلّیه نیست، بلکه حالتی است نفسانیه و نوری است باطنیه که از نور کامل یقین و اطمینان تامّ حاصل شود. آنچه از خطیئات و معاصی که از بنی الانسان صادر می شود از نقصان یقین و ایمان است. و درجات یقین و ایمان به قدری متفاوت است که در بیان نیاید. یقین کامل انبیا و اطمینان تامّ آنها، که از مشاهده حضوریه حاصل شده، آنها را معصوم از خطیئات نموده. یقین علی بن ابی طالب، علیه السلام، او را به آنجا رسانده که می فرماید: «اگر همه عالم را به من دهند که یک مورچه را در حبّه ای که برداشته ظلم کنم، نخواهم کرد.» در هر صورت، زوال شرک و شک را و تطهیر از ارجاس و اخباث عالم طبیعت
[[page 552]]و ظلمات تعلقات به غیر حق تعالی شأنه و کدورت انیت و حجاب غلیظه انانیت و رؤیت غیریت که به اراده ازلیه از انوار قدسیه الهیه و آیات تامه ربوبیه گردیده و آنها را خلّص و خالص برای خود فرموده، از مقاماتی است که به وصف و بیان درست نیاید، و چون عنقای مغرب غیب هویت دست آمال از ذروه جلال آن کوتاه است: «عنقا شکار کس نشود دام باز گیر».
[[page 553]]