چکیده
پژوهش حاضر با عنوان "تعامل جبهه ملی با جنبش اسلامی ایران" از (1340 ـ 1360) در اصل،پاسخی به این پرسش است که "چرا جبهه ملی به رغم مشی غیر دینی خود با جنبش اسلامی به رهبری امام خمینی همراهی کرد؟
پس از مطالعه اسناد و داده‌ها و نیز مقایسه دوره‌های تاریخی این فرضیه مطرح شد که "جبهه ملی تصور می‌کرد امام و دستگاه روحانیت در نهایت راهی جز رفتار علمای مشروطه‌خواه ندارند و ناگزیر به استقرار دموکراسی و ایجاد حکومت مبتنی بر آرای عمومی تن خواهند داد. از این رو، به همراهی با آنان پرداختند.
"فرضیه مذکور با روش توصیفی ـ تحلیلی به آزمون گذاشته شد که در نهایت این نتیجه حاصل گردید: جبهه ملی هم، تحت تأثیر مشکلات داخلی بعد از ملی شدن صنعت نفت و هم شکست مبارزات پارلمانی خویش که با شعار "عمل به اجرای صحیح قانون اساسی مشروطه" صورت می‌گرفت، از یک سو در حاشیه قرار گرفت و عملاً قادر به بسیج توده‌های مردم نبود و از سوی دیگر تحت تأثیر این تصور قرار داشت که در صورت همکاری و همراهی با نهضت اسلامی، سرانجام می‌توانند قدرت اجرایی را از چنگ روحانیت خارج ساخته و خود مستقیماً آن را به دست گیرند؛ زیرا از نگاه آنان، نیروهای مذهبی به رهبری امام فاقد قدرت اجرایی و مدیریتی قلمداد می‌شدند و باور غالب این بود که روحانیون در نهایت به امور مذهبی و معنوی صرف در جامعه اکتفا خواهند کرد و قدرت اصلی و اجرایی را چون گذشته بار دیگر به دست نیروهای ملی خواهند سپرد، سرانجام مجبور به همراهی و همگامی با انقلابیون مذهبی شدند.
[[page 1]]