علّت خلق مرگ

‏‏علّت خلق مرگ‏

‏‏ ‏

‏‏سبب آفرینش مرگ‏‏ ‏

‏‏نفوس انسانیه در بدو فطرت و خلقت جز محض استعداد و نفس‏‎ ‎‏قابلیت نیستند، و عاری از هر گونه فعلیت در جانب شقاوت و‏‎ ‎‏سعادت هستند؛ و پس از وقوع در تحت تصرف حرکات طبیعیه‏‎ ‎‏جوهریه و فعلیه اختیاریه، استعدادات متبدل به فعلیت شده و‏‎ ‎‏تمیزات حاصل می گردد. پس، امتیاز سعید از شقی و غث از سمین‏‎ ‎‏به حیات ملکی پیدا شود. و غایت خلقت حیات امتیاز و اختبار‏‎ ‎‏نفوس است. پس، ترتب امتحان بر خلق معلوم شد. و اما خلق‏‎ ‎‏موت نیز دخیل در این امتیازات هست، بلکه جزء اخیر علت‏‎ ‎‏است؛ زیرا که میزان در فعلیات صور اخیره است که انسان با آن‏‎ ‎‏صورت منتقل ‏‏[‏‏شود‏‏]‏‏. و بالجمله، میزان امتیازات صور اخرویه‏‎ ‎‏ملکوتیه است، و حصول آنها به حرکات جوهریه و اختیاریه دنیویه‏‎ ‎‏ملکیه است... .‏

‏‏     و اینها صور باطنیه نفس و مورد امتیازات واقعیه ارواحند، یا‏‎ ‎

‎ [[page 190]]

‏‏آنکه مظاهر امتیازات غیبیه ذاتیه هستند؛ بلکه بنابر تأثر قلب و‏‎ ‎‏باطن از اعمال ظاهریه، که پیش از این ذکر شد، این امتیازات نیز به‏‎ ‎‏واسطه اعمال واقع شود؛ پس، امتحان اعمال امتحان ذاتیات نیز‏‎ ‎‏هست... نفس حصول در نشئه دنیا و خلقت موت و حیات، موجب‏‎ ‎‏امتیازات اعمال حسنه و سیئه است: اما خلقت حیات، معلوم‏‎ ‎‏است. و اما موت، زیرا که با علم به عدم ثبات حیات دنیایی و‏‎ ‎‏حصول انتقال از این نشئه فانیه، البته اعمال انسان فرق می نماید و‏‎ ‎‏امتیازات حاصل می گردد.(101)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‎[[page 191]]‎