اقوال در مرکز روح بخاری
بین علما اختلاف شده در اینکه مرکز روح بخاری که تکوّنش از خون است و در حقیقت، بخارها و الیاف خون است، کجاست؟ بعضی گفته اند: قلب است؛ بعضی گفته اند: کبد است؛ بعضی گفته اند: مغز است.
آنهایی که گفته اند قلب است، دلیلشان این است که مزاج این بخار، بالذات حارّ است و مغز هم چون مرکز تفکرات است، با تفکرات داغ می شود. پس مغز با این دو حرارت تسخین می شود و چون لطیف است زود از بین می رود؛ لذا حکمت مقتضی است که مرکز روح بخاری، در مغز نباشد و چون قلب، جسم محکمی است و مرکز احساسات و ادراکات و تفکرات نیست و مزاجش هم گرم است، مناسب است که مرکز روح بخاری باشد، منتها از قلب که تصاعد می کند، به مغز می رسد و چون مغز، خنک و مزاجش سرد است لذا در آنجا این بخار تصفیه می شود وسپس به وسیلۀ هفت اوتار و عضله ـ به عدد احساسات انسان ـ که در طرف عقب مغز است در تمام عروق و الیافی که در بدن است، پخش می شود و به واسطۀ تأثیری که در این بخار واقع می شود از آن هم، در مرتبۀ کثیف تر از آن تأثیر واقع می شود، البته به این دلیل اشکال کرده اند.
[[page 329]]
[[page 330]]