در قم، با حضور گروهی از روحانیون، از جمله آقایان: منتظری؛ ربانی، هاشمی، محمدی گیلانی، نعمت الله صالحی نجف‌آبادی، حسین نوری، شهید مفتح و یحیی انصاری ـ که همگی در مسیر مبارزه بودند ـ طرحی ریخته شد، که روحانیون قم دسته جمعی به تهران هجرت کنند. این‌کار در واقع به تبعیت از نهضت مشروطیت انجام گرفت، که در آن حرکت نقش مهمی داشت. فلسفه این‌کار هم این بود، که تمام مردم ایران در هیجان باشند، تا مبادا آیت الله خمینی محاکمه شود. اگر روحانیون از هر شهری به سمت تهران حرکت کرده و به تهران بیایند، خواه ناخواه پایتخت دچار تلاطم می‌شود. به طور مثال آقای صدوقی از یزد حرکت کند، یا آقای قائمی از خوزستان حرکت کند.
رکن اصلی و انگیزه هجرت روحانیون، اعتراض به دستگیری حاج آقا روح الله بود. هر کدام از آقایان جایی را برای سکونت انتخاب کردند مثلا یادم است، که آقای میلانی
[[page 104]]در منزلی واقع در خیابان امیریه ـ ولی‌عصر ـ سکونت کرد. آیت الله نجفی مرعشی، در منزل آیت الله خوانساری مستقر بود، و آقای شریعتمداری هم به خیابان هلال احمر شهر ری آمده و در جایی به نام باغ ملک اقامت گزید، که ظاهرا قبلا کاخی بوده و به یکی از اشراف تعلق داشته است. اکنون این باغ مشهور است.
ناگفته نماند هدایت کننده طرح مهاجرت مراجع عظام و روحانیون حوزه علمیه قم در اعتراض به دستگیری امام خمینی، به تهران، آیت الله منتظری بود. آیت الله منتظری در پی اعتراض به دستگیری آقای خمینی، همراه گروهی از مردم نجف آباد در مسجد این شهر دست به تحصن زده بود و پس از پایان آن تحصن، برای پیوستن به حرکت روحانیون مهاجر ـ که در تهران تحصن کرده بودند ـ عازم تهران شد.
[[page 105]]