مجله نوجوان 06 صفحه 16

عروسک و نمایش سوژه طلایی راست می­شود ) باعث می­شود که شخص تماشاگر تصور کند عروسک احساسات، عواطف و واکنشهایی در مقابل اشخاص و حوادث از خود نشان می­دهد. 2) عروسک نخی (ماریونت): ساده ترین نوع عروسک نخی، عروسکی است که فقط یک رشته نخ به سرآن وصل شده و دستها و پاهای عروسک به خاطر وزن آن آویزان مانده و هنگام تکان دادن نخ، تمام اندام عروسک امکان حرکت می­یابد. دست و پا به وسیله حلقهها یا مفتولهایی به تنه اصلی وصل می­شوند. 3) عروسک میله­ای: در این شیوه عروسک از زیر هدایت می­شود. حرکت آن به وسیله میلههایی که به دستها و تنه عروسک متصلاند امکان می­یابد. در ساده ترین نوع عروسک میله­ای، بازی دهنده با در دست گرفتن میله­ای که تمامی تنه عروسک را نگه می­دارد، آن را نگاه داشته و با دست دیگر میلههای دو دست را می­گرداند. 4) عروسک یا شکل سایه­ای نمایش سایه­ای: عروسک نمایشی سایه­ای، سطح شفاف یا کدر است و معمولاً از زیر و از پشت پرده به وسیله میله یا میلههایی هدایت می­شود. موضوع اغلب نمایشهای عروسکی، وقایع تاریخی داستانها و افسانهها و مطالب مذهبی بوده است اما از آغاز در اجراهای عروسکی دستکشی، نمایشگران عروسکی سیار، متوسل به ذائقه و طبع ساده پسند عوام شدند درحالی که استفاده از شیوههای نمایشی دیگر همچون عروسکهای نخی و نمایشهای سایه­ای، بیشتر در زمینه آثار عمیق و روشنفکرانه بوده است. نریمان افشاری پینوکیو به خاطرعشق مرد نجاری که او را تراشیده بود جان یافت. جوهر نمایش عروسکی نیز جز این نیست. بازی دهنده یا بازی دهندگان عروسک، در تماشاگر این تصور را به وجود می­آورند که ظاهراً عروسک زنده است و خود به خود اعمالش را انجام می­دهد. به واقع اگر بازی دهنده، عروسک را قادر به حرف زدن، رقصیدن قدم زدن و آواز خواندن نکند، عروسک بدون شک همچون عروسکی برای بازی کودکان در گوشه­ای خواهد افتاد. بدین ترتیب تنها زمانی عروسک به حرکت در می­آید و جان می­گیرد که در میان دستان بازی دهنده قرارگیرد. به خاطر وجود اوست که عروسک زندگی می­یابد. اما در یک اجرای حقیقتاً عالی نمایش عروسکی، بازی دهنده نادیده گرفته می­شود و عروسکها زنده تصور می­شوند. ما نمی­دانیم که چه کسی اولین بازی دهنده عروسکها بوده است؛ یعنی دقیقاً نمی­دانیم که بشر چه موقع برای اولین بار این زبان ارتباطی را اختیار کرده است. به هر حال عروسکهای نمایشی هزاران سال است که وجود دارند و ریشهها و پیدایش آن را بسته به عوامل مختلفی می­دانند اما آنچه که امروزه باقی است انواع مختلف نمایش عروسکی است که به شرح زیر است: 1)عروسک دستکشی: در این نوع، سرو دست و گردن عروسک به هم پیوسته است. یک انگشت در سوراخ دستهای عروسک فرو می­رود، بنابراین عروسک به واسطه حرکات دستی که در داخل آن قرارگرفته است به حرکت درآمده و اعمالی را انجام می­دهد. صحبت و حرکت همزمان صورت می­گیرد و چینهایی که روی بدن عروسک ایجاد می­شود ( دستی که داخل بدن فرورفته و خم و

مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 06صفحه 16