مبارزی در سفر
مبارزی در سفر بود و انگار آزادی را روی دوش خود می برد. او و استاد مطهری ، دو اندیشمند و دو متفکر تاثیرگذار در جامعه ایرانی بوده و هستند. از دکتر شریعتی ، بالغ بر 37 اثر در زمینه های تاریخ ، دین ، جامعه شناسی ، سیاست ، عرفان ، هنر و... برجامانده است. در این میان او نگاه ویژه ای به معرفی الگوهای خاص دینی داشته است. شخصیتهایی چون امام علی علیه السلام ، امام حسین علیه السلام ، ابوذر ، اقبال لاهوری و ...
او می گوید : «این افتخار بزرگی است که هنوز برخلاف همه علل و عوامل سیاسی و استعماری و ارتجاعی و مادی که مانع رشد و پیشرفت شخصیتها و نبوغها در جامعه اسلامی است ، اسلام چون گذشته ، قدرت سازندگی انسان و پرورش دهندگی نبوغ را در خود حفظ کرده است.»
دکتر علی شریعتی در سال 1312در روستای مزینان از حوالی شهرستان سبزوار متولد شد. اجداد او همه عالمان دین بوده اند. پدرش استاد محمدتقی شریعتی (موسس کانون حقایق اسلامی) و مادرش زهرا امینی ، زنی روستایی ، متواضع و حساس بود.
شریعتی ، پس از اتمام تحصیلات مقدماتی ، در 16 سالگی وارد دانشسرای مقدماتی می شود. در سال 1331 ، به دنبال به روی کار آمدن قوام و اعتراضات شریعتی و همراهانش ، اولین بازداشت او که در واقع نخستین رویارویی مستقیم وی با حکومت بود ، اتفاق می افتد. در همین زمان وی که در سال آخر دانشسرا بود به پیشنهاد پدرش شروع به ترجمه کتاب ابوذر (نوشته عبدالحمید جوده السحار) می کند و پس از مدتی در مدرسه کاتب پوراحمد آباد شروع به تدریس می کند و همزمان به فعالیتهای سیاسی نیز ادامه می دهد. کتاب «مکتب واسطه» نیز در همین دوره نوشته شده است.
او در سال 1334 پس از تاسیس دانشکده علوم و ادبیات انسانی مشهد وارد آن دانشکده شده و در دانشکده ، مسئول انجمن ادبی دانشجویان می شود.
شریعتی بعد از ازدواج ، اوایل خرداد ماه 1338 برای ادامه تحصیل راهی فرانسه می شود و در آنجا با آقای«پروفسور ژیلبرت لازار» که استاد شرق شناسی و زبان و ادبیات فارسی بود گفتگو می کند و به راهنمایی و پیشنهاد ایشان اثری مذهبی متعلق به قرن 13 میلادی به نام «تاریخ فضائل بلخ» که به قلم «صفی الدین» نوشته شده را موضوع رساله اش قرار می دهد.
وی در این دوران نیز مبارزه را رها نمی کند و نقش مهمی در نگارش چند فیلمنامه ایفا می کند. او در سال 1963 از رساله خود نیز دفاع می کند و رسما از دانشگاه با درجه دکتر فارغ التحصیل می شود. پس از مدتی او به همراه خانواده و سه فرزندش به ایران بازگشته و در مرز بازرگان توسط ماموران ساواک دستگیر و زندانی می شود. اوایل شهریور 1343 ، دکترعلی شریعتی از زندان آزاد شده و یکسال بعد پس از قبولی در امتحان ، به عنوان کارشناس کتب درسی به تهران منتقل می شود و با آقایان برقعی و باهنر و دکتربهشتی که از مسئولین بررسی کتب دینی بودند ، همکاری می کند. ترجمه کتاب «سلمان پاک» اثر «پروفسور لوئی ماسینیون» حاصل تلاش او در این دوره است.
در پایان سال 1348 ، با کاروان «حج» حسینیه ارشاد به مکه می رود و در بازگشت ، سخنرانی «میعاد با ابراهیم» را ابتدا در دانشگاه مشهد و پس از آن در حسینیه ارشاد ایراد می کند. در فاصله سالهای 48 تا 50 وی همچنان به فعالیت در دانشگاه مشهد ادامه می داد و در ضمن آن ، سخنرانیهایی نیز در دانشگاه های دیگر ایراد می کرد. مجموعه این فعالیتها ، مسئولین دانشگاه را برآن داشت که ارتباط او با دانشجویان را قطع کنند و به کلاسهای وی که درواقع بیشتر به جلسات سیاسی - فرهنگی شباهت داشت ، خاتمه دهند تا اینکه در پی این کشمکشها و دستور شفاهی ساواک به دانشگاه مشهد ، کلاسهای درس او ، از مهرماه 1350 ، رسما تعطیل شد.
دکترشریعتی نهایتا در روز 26 اردیبهشت سال 1356 از ایران ، به مقصد بلژیک هجرت کرد و پس از اقامتی سه روزه در بروکسل عازم انگلستان شد و پس از گذشت یک ماه در 29 خرداد همان سال به نحو مشکوکی درگذشته و با مشورت استاد محمدتقی شریعتی و به کمک دوستان و یاران او از جمله شهید دکتر چمران و امام موسی صدر ، در جوار حرم مطهر حضرت زینب سلام الله علیها در سوریه به خام سپرده شد. این پایان سفر مردی بود که آزادی را روی دوش می برد.
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 23صفحه 26