مجله نوجوان 28 صفحه 18

سوژه طلایی پول در فرهنگ عامه پول و سکه و کلماتی چون زر و سیم و درهم و دینار و پول سیاه ، در ادبیات عامه و فرهنگ قدیم ما منشاء بسیاری از لطائف و خوابگزاری ها و باورها بوده است. با هم برخی از آنها را مرور می کنیم. باورها - دود به سمت کسی برود ، معلوم می شود که پولدار است. - از آدم خسیس که پول بگیرند ، باید آن را مایه ته کیسه کنند تا همیشه پولدار باشند. - پیشامد ناگوار برای کسی رخ بدهد و به خوشی بگذرد ، معلوم می شود آن شخص پول داشته. برای رفع شر باید شب ، زیر سرش پول بگذارد و فردا صبح به گدا بدهد. - اگر کسی روز شنبه یا اول ماه یا اول سال پول خرج کند ، تا آخر هفته یا ماه یا سال ، همین جور پول از دستش می رود. - اگر کسی روز شنبه یا اول ماه یا اول سال پول دستش بیاید یا از آدمی که دستش خوب و سبک است ، پولی بگیرد ، تا آخر هفته یا ماه یا سال همین جور پول دستش می آید.! - خارش شدید کف دست نشانه پول به دست آوردن است. در این حالت باید کف دست را به سر آدم خوشرویی بمالند. - اگر پس از غذا در ظرفی که داخلش غذا خورده اند ، دست بشویند ،پول گم می کنند. - اگر ندانسته لباسشان را وارونه بپوشند ، پول گیرشان می آید. - پشت لباس مرد که تا بخورد ، پولدار می شود. - اگر برگ چای بالای استکان کسی معلق بماند ، پول دستش می رسد. - اگر موقع خوردن چای ، بی اختیار قند از دست آدم توی استکان بیفتد ، پول گیرش می آید. خوابگزاری - درم (پول) برخواب دیدن ، نشانه گرفتن درم (پول) است در بیداری. - سکه شکسته در خواب نشانه دروغ شنیدن در بیداری است. - یافتن سکه کوچک در خواب نشانه فرزند نوزاد است در زندگی. - اگر در خواب ببیند که سکه او ضایع شد (گم شد) یا کسی از وی بدزدید ، او را از فرزند ، رنج و اندوهی می رسد. - اگر در خواب یک پول سفید در کف دست ببیند ، او را فرزندی می آید. ضرب المثل های پولکی - پول ، پول را پیدا می کند. [یا] زَر ، زر را می کشد ، بی زَر ، دردسر! - پول داری ضامن شو ، بیکاری شاهد شو! - پول را با کاغذ نمی چینند! (اشاره دارد به اینکه در خرج کردن پول ، به هر اندازه که ناچیز ، اسراف نباید کرد. پول آسان به دست نمی آید.) - پول را بار خر نمی کنند! (یعنی داشتن پول شخصیت را تغییر نمی دهد ، به زبان سعدی : نه همین لباس زیباست ، نشان آدمیت) - پول سفید ، برای روز سیاه است. (یعنی تنها کاری که از پول برمی آید این است که به وقت حاجت خرج کنند. این مثل را برای سرزنش آدمهای خسیس می آورند که سختی می کشند و حسرت می برند اما از پولهای خود دل نمی کنند.) - پول ، علف خرس نیست! (یعنی پول راحت به دست نمی آید که ولخرجی کنی!) - جنگ را شمشیر می کند ، معامله را پول. (اشاره دارد به اینکه هرکاری به وسیله خاصی نیاز دارد و پیشرفت در هر امری ، تنها از راه خود آن میسر است.