مجله نوجوان 47 صفحه 18

منظومه شمسی چیست؟ منظومه شمسی شامل خورشید و سیاراتی است که به دور آن می گردند . آن را در سراسر فضا همراهی می کنند. خورشید خودش یک ستاره است. یک ستاره خیلی معمولی که بسیار از ما فاصله دارد . همچنین یک کره داغ و روشن گازی است که اکثریت گاز آن ار هیدوژن تشکیل می دهد. زمین یک سیاره است . یک جسم جامدی که نوری از خودش ندارد و دریک مسیر یامدار به دور خورشید می گردد. این مدار کاملا دایره ای شکل نیست و مدت زمانی که طول می کشد تا زمین این مسیر را به طور کامل بپیماید. یکسال است. یه سیاره در منط.مه خورشیدی شناخته شده اند و به ترتیب فاصله شان از خورشید عبارتند از عطارد ، زهره، زمین ، مریخ ، مشتری ، زحل ، اورانوس ، نپتون، پلوتون . در مقایسه با زمین سیاره های دیگر به طور قابل ملاحظه ای از نظر اندازه متفاوت هستند. برای مثال ، عطارد تنها یک سوم زمین است. از طرف دیگر ، مشتری 11 برابر زمین است و زحل کمی کوچکتر از مشتری و اورانوس و نپتون در حدود چهار برابر زمین هستد ، اندازه پلوتو به صورت یک راز باقی مانده است و به نظر می رسد که به اندازه عطارد باشد . بین مدارهای مریخ و مشتری هزاران هزار اجسام ریزکه سیارک نامیده شده اند وجود دارد. قطر این اجرام از نظر اندازه بین حدود 800 کیلومتر تا تنها چند متر متفاوت است و آنها ممکن است مربوط تا تنها چند متر متفاوت است . آنها ممکن است مربوط به سنگهای آسمانی باشند که در فضا حرکت می کنند و بعضی اوقات نیز به زمین برخورد می کنند. خورشید قایق سوار همه ملل باستانی فکر می کردند که زمین در مرکز عالم قرار دارد و بسیاری از آنها بر این باور بودند که زمین مسطح است . البته برای ناظران قدیمی این یک نتیجه کاملا منطقی بود. مگر این که شمامشاهدات دقیقی را انجام دهیدو در غیر این صورت به همین نتیجه خواهید رسید . مصریان باستان که 4500 سال قبل اهرام مصر را ساختند تصور می کردند که آسمان بدن الهه نات است آنها بر این عقیده بودندکه جب این الهه رانگه می دارد و هر روز یک قایق ، خورشید را در طول صورت فلکی قوس از مشرق به مغرب می برد . آنها هیچ شکی نداشتد که زمین ساکن و بدون حرکت است. یونانیان که بین سالهای 700 قبل از میلاد و 200میلادی در نجوم به پیشرفتهای مهمی نایل آمدند شکی نداشتندکه زیمن در مرکز عالم قرار دارد. خورشید ، ماه و دیگر سایه های شبیه آنها به دور مامی گردند . چنین عقایدی تاقرن هفدهم در اروپا رواج داشت. رازهای خورشیدی خورشید کره عظیمی است که متشکل از گاز های فروزان قطر آن یا پهنای آن از کران تا کران تقریبا یک میلیون و چهار صد هزار کیلومتر است . قطر زمین ما کمتر از یک صدم قطر خورشید است. زیرا که قطر زمین فقط 12 هزار و 680 کیلومت است و حجم خورشید آن قدر زیاد است که یک میلیون زمین را می توان در دون آن جای داد و هنوز فضای اضافی باقی بماند . به هر حال ، اگر یک ترازوی غول پیکری وجود داشته باشد برای موازنه وزن زمین با وزن خورشید نیاز یه 330 هزار زمین است و به عبارت دیگر اگر چه حجم خورشید یک میلیون مرتبه از حجم زمین ما بزرگ تر است ولی جرم آن فقط330 هزار مرتبه افزونتر از زمین است. این امر مایه تعجب نیست. زیرا که زمین یک جسم جامد است در حالی که خورشید از گاز است . خورشید داری جو رقیقی است که از سطح خورشید تا میلیون ها کیلومت در فضا ادامه دارد. درشت همانطور ک زمین به دور محورش می گردد خورشید نیز به دور خود می گردد اما با مدت زمان بسیار بیشتر . با زیر نظر داشتن حرکت لکه های سطح خورشید می توانیم به مدت زمان حرکت وضعی خورشید پی ببریم. خورشید در همان حال که به دور خود می گردد، لکه ها نیز به دور سطح خورشید حرکت می کنند و مخصوصا با زیر نظر داشتن حرکت لکه های سطح خورشید که چه مدت سطح خورشید یک دور کامل می زنند به زودی می توانیم مدتی را که خورشید به دور خود می گردد محاسبه کنیم اما باید در نظر داشت که حرکت دورانی خورشید مشابه حرکت دورانی یک جسم جامد نیست و این حرکت در نزدیکیهای استوادر حدود 25 روز طول می کشد و حرکت برای قسمتهایی که در معرض 40 درجه از شمال یا جنوب استوا هستند. بیش از 27 روز است و جریان حرکت در قطبین به کنید صورت می گیرد.