مجله نوجوان 50 صفحه 22

پدیده روانگرایی چیست؟ پدیده روانگرایی اتفاقی است که در برخی شرایط خاص پس از زلزله رخ می دهد. هنگامی که در خاکهای ماسیه ای، عمق آب کمتر از 30 فوت باشد، فشار ناشی از عبور و ارتعاش امواج لرزه ای باعث می شود که آب زیرزمینی به خارج جریان پیدا کند. در نتیجه دانه های ماسه، که فقط در محل تماس با یکدیگر مقاومت دارند، مقاومتشان را از دست می دهند و نشست می کنند. اگر روانگرایی در منطقه وسیعی رخ دهد، ماسه های روان شده از طریق شکافهای موجود در لایه های بالایی به سطح راه می یابند. همانطور که پیشتر گفته شد، شکست خاک، بر روی خطوط لوله و پی ستونها و ساختارهای دیگر زیر سطح زمین، اثر مخرب تری خواهد داشت. نیمرخ خاک نیمرخ خاک، مقطعی عرضی از لایه های مختلف خاک است که این لایه ها، دارای ویژگیهای مختلفی است. شما می توانید با یک لوله پلاستیکی، نمونه ای از آن را بسازید. به اندازه عمق لوله، حفره ای حفر کنید. حفاری را با دقت انجام دهید سپس ذره ای خاک را از کف سوراخ به کف لوله وارد کنید. در مرحله بعد از کف سوراخ چند اینچ خاک بردارید و آن را در لوله قرار دهید. این کار را ادامه دهید تا لوله پر از خاک شود. آیا رنگ لایه ها متفاوت است؟ تیره ترین و روشن ترین قسمت خاک در کجا قرار دارد؟ سنگها کجا قرار دارند؟ و آیا خاکی که در کف سوراخ قرار دارد با خاکی که در بالای سوراخ قرار دارد یکسان است؟ هنر سفالگری یکی از هنرهایی که رابطه مستقیمی با خاک دارد، هنر سفالگری است. به اعتقاد اکثر محققان، زادگاه این هنر که یکی از قدیمی ترین فعالیتهای بشری است، در ایران بوده است. تاریخ سفال از یافته ای باستانی به 10 تا 12 هزار سال می رسد. البته سازنده های اولیه سفالها از کوره و چرخ سفالگری استفاده نمی کردند و ظروف خود را در کنار آتشی که برای پخت و پز استفاده می شده، می پختند. نشانه های استفاده از کوره در شش هزار سال پیش از میلاد دیده شده و چرخ سفالگری، از نوع ساده آن، در سه هزار و پانصد سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار گرفته است. نخستین سفالهای منقوش هم متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد است.