مجله نوجوان 75 صفحه 7

نظر قیمت نیز در حال حاضر کارت های صوتی معمولی قیمتی در حد صفر دارند . زیرا کارت های صوتی اکنون به جزئی از بردهای اصلی کامپیوترها تبدیل شده اند و لازم نیست به طور جداگانه خریداری بشوند . فرمت های صدا در کامپیوتر اما فرمت صوتی یعنی چی ؟ ! فرمت و قالب های صوتی یعنی اینکه ما به چه روشی قطعه های صدا را ثبت و ذخیره کنیم ؟ آیا یک قطعه موسیقی را مثلاً به صورت نت ها و الفبای موسیقی ذخیره کنیم یا نه طول موج صدا را ذخیره کنیم . فشرده و کم حجم ذخیره اش کنیم یا . . . به این روش ذخیره داده های صوتی ، فرمت های صدا می گویند . تا قبل از ورود کامپیوتر به عرصة صدا چیزی به اسم فرمت صوتی وجود نداشت و صداها با کیفیت متفاوت اما تنها به یک روش ذخیره و ارائه می شدند . همان طور که می دانید قبل از روج سی دی های موسیقی نوار کاست ها و قبل تر از آن صفحه های گرامافون مطرح بودند و نوار کاست ها و صفحه های گرامافون مثل سی دی ها ، اطلاعات صوتی یا صداها را به صورت دیجیتال (رقمی) یا صفر و یک ذخیره نمی کردند بلکه ساختار آن ها طوری بود که برای ضبط صدا از لایه های نازک پوشیده با اکسید آهن استفاده می کردند بنابراین صداها اگر چه با وضوح مختلف ضبط می شدند ولی تنها ی کروش برای ذخیره شدن داشتند و آن بهره گیری از سطوح آغشته به اکسید آهن بود . این روش بیشتر یک روش مکانیکی بود تا هوشمند . با ورود به عرصة کامپیوتر و جدی شدن این مبحث ضبط صداها به روش هوشمند و دیجیتال مطرح شد و در همین رهگذر روش های هوشمند مختلفی برای ضبط اطلاعات و داده های صدایی ارائه شد که این روش ها همان فرمت های صدایی را تشکیل دادند . همان فرمت هایی که شما اکنون آن ها را به صورت پسوندهایی نظیر mp3, wav, mid, wma می شناسید که من هر کدام را به طور جداگانه برایتان توضیح می دهم تا بهتر به تفاوت های آن ها پی ببرید . Wav : این فرمت معروفترین و پر استفاده ترین فرمت صوتی در کامپیوترهاست که در همة برنامه های مرتبط با صدا قابل خواندن و پخش است . wav فرمت استاندارد ویندوز محسوب می شود . به همین دلیل اکثر صداهای موجود در ویندوز با فرمت wav مشاهده می شوند . اما این به آن معنا نیست که فرمت wav بهترین فرمت صداست چرا که در مقایسه با بعضی از فرمت ها ، فایل های صوتی با پسوند wav حجم و جای بیشتری برای ذخیره شدن استفاده می کنند . Mp3 : این فرمت محبوب ترین برای فایل های موسیقی محسوب می شود . در واقع mp3 موفق ترین فرمت از خانوادة mpeg است . mpeg فرمتی بود که برای فشرده سازی صدا و تصویر توسط گروهی از محققین ایجاد شد . این گروه که با نام Motion picture Experts Group فعالیت می کردند پس از اختراع این فرمت نام خود را بر آن نهادند (mpeg در واقع از حرف اول کلمات تشکیل شده است . ) پس از ایجاد این فرمت که mpg نیز خوانده می شد فرمت های دیگری از این خانواده ارائه شد از جمله : mp3, mp2, mp1, mpa که از این میان mp3 بیش از بقیه کارائی داشت و بیشتر مورد استقبال قرار گرفت . دلیل عمدة این موفقیت نیز آن بود که در این فرمت فایل های صوتی بسیار فشرده و کم حجم می شوند . با این فرمت ما می توانیم حجم بیشتری از موسیقی را روی CD ذخیره کنیم (حدود 12 ساعت روی هد CD) و همچنین زمان دریافت موسیقی از اینترنت نیز کاهش پیدا می کند . Mp3 در ویندوز 95 و اولین نسخه های ویندوز 98 پشتیبانی نمی شود ولی در ویندوزهای بعدی فرمت mp3 به عنوان یکی از فرمت های پیش فرض گنجانده شده است . Mid : mid یا midi یکی از فرمت های قدیمی صداست که با وجود گذشت زمان کهنه نشده و کاربرد خود را حفظ کرده است . midi از حروف اول این کلمات ساخته شده است : Musical Instrument Digital Interface (به معنای رابط دیجیتالی ابزارهای موسیقی) . کاربرد اصلی فرمت midi در موسیقی مورد ذخیره سازی قرار داده است . به همین دلیل با داشتن یک برنامة مناسب می توانم همة این اطلاعات را از فایل استخراج کنیم این قابلیت برای موسیقی دان ها بسیار مفید است در اکثر کامپیوترها نیز یک درگاه midi موجود است که می توانیم ابزارهای موسیقی را به آن متصل کرده و موسیقی نواخته شده را به صورت فایل mid ضبط کنیم همچنین می توانیم نت ها را بنویسیم و کامپیوتر آن را برای ما بنوازد . فایل های midi حجم بسیار کمی نیز اشغال می کنند و این نیز یکی دیگر از مزایای آن ها به حساب می آید . این فرمت در بسیاری از ابزارهای الکترونیکی از جمله تلفن همراه هم کاربرد دارد . wma : فرمت wma یا windows media audio یکی از جدی ترین رقیبان mp3 محسوب می شود . این فرمت حتی از بعضی جهات بر mp3 برتری دارد و با توجه به اینکه محصول کمپانی مایکروسافت است آیندة روشنی برای آن پیش بینی می شود . فایل ها wma حجم بسیار کمی دارند و کیفیت آن ها نیز کاملاً قابل قبول است . در عرصة اینترنت نیز که حجم فایل ها اهمیت زیادی دارد این فرمت با فرمت mp3 رقابت تنگاتنگی دارد . ra : فرمت Real Audio نیز یکی از فرمت های صداست که جایگاه خاصی را به خودش اختصاص داده است . فایل های Ra نیز حجم کم و کیفیت قابل قبولی دارند ولی چیزی که آن ها را از دیگر فرمت ها متمایز می کند حجم آن ها نیست بلکه خاصیت streaming موجود در فایل های Real است . خاصیت streaming یا جریانی ، باعث می شود که فایل های صوتی از طریق اینترنت پخش بشوند ولی کپی نشوند . این ویژگی کمک زیادی به تولید کننده ها می کند و جلوی کپی های غیر مجاز را تا حدودی می گیرد . همچنین به کمک این قابلیت ، می توان صدا را به صورت زنده روی اینترنت پخش کرد . در حال حاضر اکثر رادیوهای اینترنتی برای پخش مستقیم برنامه های خودشان از فرمت Real استفاده می کنند . مریم شکرانی