مسأله 2
سه مرد نزد علی علیه السلام آمدند که هر سه بر سر هفده شتر نزاع داشتند . مرد نخستین نیمی از آن ها را مدتی بود و دومی یک سوم و سومی یک نهم و چنان بود که در تقسیم ، به هر یک از آنان کسر وارد می شد .
علی علیه السلام گفت : «اگر شتری از آن خود بر شتران شما بیفزاییم و بر شما تقسیم کنم . راضی هستید ؟»
گفتند : «بلی یا امیرالمؤمنین»
آن گاه مدعی نصف را نه شتر دارد و مدعی یک سوم را شش شتر ومدعی یک نهم را دو شتر و شتر آخری از آن وی ماند .
حل :
این مسأله نیز (مطابق حل و نه صورت آن) یک مسأله تقسیم به نسبت است و طبق صورت مسأله ، باید 17 را به نسبت نصف و یک سوم و یک نهم بین سه نفر تقسیم کرد . در این صورت به ترتیب زیر عمل می کنیم :
سهم اولی شتر
سهم دومی شتر
سهم سومی شتر
یادآوری :
صورت این مسأله واضح نقل نشده است و تقسیم به نسبت بیشتر از حل مسأله معلوم می شود تا صورت آن ، به عبارت دیگر ، حل مسأله است . که معلوم می کند 17 شتر را باید به نسبت ، ، تقسیم کرد که معلوم می کند 17 شتر را باید به نسبت ، ، تقسیم کرد نه صورت آن .
حضرت نیز عدد 18 را به این مناسبت در نظر گرفته اند که 18 مخرج مشترک کسر های ، ، است .
مسأله 3
هنگامی که علی علیه السلام خواست سوار شود و یک پا را در رکاب کرده بود ، زنی از او پرسید : «برادرم مرده و ششصد دینار ترکه داشته است . ورثه اش بیش از یک دینار به من نداده اند .» علی علیه السلام گفت : «لابد برادرت دو دختر داشته است و سهم آن ها دو سومترکه است که چهار صد دینار است و یک برادر متادری داشته که یک ششم که صد دینار است ، سهم او بوده است و زنی داشته که یک هشتم که هفتاد و پنج دینار است ، ارث برده و دوازده برادر که هر کدام دو دینار برده اند . بنابراین یک دینار برای تو باقی می ماند .»
حل :
کل ما ترک را 1 فرض می کنیم در این صورت داریم :
سهم دو دختر
سهم برادر مادری سهم زن
سهم زن سائله
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 90صفحه 19