حامد قاموس مقدم
تماشاخانه
سبز اولیا
سرخ اشقیا
بیمناسبت نیست که با شنیدن نام تعزیه ،
بیاختیار به یاد وقایع کربلا و عزاداری سالار
شهیدان میافتیم چون «شبیه گردانی» یا «شبیه
خوانی» یا همان «تعزیه» نمایشی بوده است
که در اصل بر پایۀ روایات مربوط به زندگی
و مصائب خاندان پیامبر اسلام و خصوصاً
واقعۀعاشورا، به وجود آمده است ولی بعد از
گسترش این گونۀ نمایشی داستانهای دیگری
از جمله قصۀ سیاوش نیز در این قالب قرار
گرفت و اجرا شد.
موضوعهای اصلی
کاروان امام حسین به سمت کوفه و گرفتار شدن آنها در
کربلا تا وقایع شهادت یاران امام و خاکسپاری بدنهای بدون
سر آنها توسط افراد قبیلۀ بنی اسد.
3- وقایع بارگاه یزید و ایمان آوردن ایلچی فرنگی به اسلام
با دیدن سرهای بریده بر سرنیزهها و شهادت او پس از
دفاع از کاروان اسیران.
4- قیام مختار و انتقام جویی او.
5- وقایع مربوط به حضرت زینب سلاماللهعلیها و بیماری
امام زین العابدین علیهالسلام.
معمولا موضوعهایی که در تعزیهها اجرا میشد در چند
دستۀ کلّی قابل طبقه بندی است:
1- فرود آمدن جبرئیل برای آگاه کردن پیابر از این که
نوههایش امام حسن و امام حسین علیهماالسلام به دست
دشمنان دین به شهادت میرسند یا شیوههای به شهادت
رسیدن حضرت پیامبر صلّیاللهعلیهو آله، حضرت فاطمه
سلاماللهعلیها، حضرت علی و امام حسن و امام حسین
علیهم السلام.
2- ماجرای واقعۀکربلا از ابتدای دعوت کوفیان و حرکت
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 171صفحه 30