عید نوروز توسط علما و مراجع آغاز شد. امام در اقدامی هماهنگ با سایر مراجع، نوروز سال 42 را تحریم و اعلام عزای عمومی کرد. پافشاری حکومت در مخالفت با قوانین اسلامی که از سال قبل آغاز شده بود، دلیل اصلی این تحریم از سوی امام و مراجع بود. روز دوم فروردین، مصادف شده بود با سالروز شهادت حضرت امام جعفر صادقعلیهالسلام. در این روز مجلسی که به مناسبت شهادت امام صادقعلیهالسلام در مدرسه فیضیه برقرار شده بود، مورد حمله نیروهای نظامی شاه قرار گرفت. همه چیز برای خرداد آن سال و شکلگیری قیام 15 خرداد آماده میشد.
سال 1342 و 1343 هجری شمسی، دو سال پرالتهاب برای نهضت اسلامی ایران بود و زنجیرهای از حوادث سیاسی در این دو سال روی داد.
ابتدا امام (س) در عصر عاشورای
سال 42 (3 خرداد 1342) سخنرانی شدیداللحنی علیه رژیم شاه ایران کرد. شبانه امام دستگیر و به تهران منتقل شد. با شنیدن خبر دستگیری امام، قیام خود جوش 15 خرداد شروع شد. امام تا 15 فروردین سال بعد یعنی 1343 تحت نظر مأموران امنیتی بود. پس از آزادی و انتقال به قم، امام در چهارم آبان سال 43 طی یک سخنرانی به تصویب لایحه کاپیتولاسیون اعتراض کرد. در این لایحه مصونیت و امتیازات خاصی به آمریکاییهای داخل کشور داده شده بود. با این سخنرانی، رژیم تصیم گرفت امام را از کشور تبعید کند، سیزدهم آبان همان سال ایشان به ترکیه تبعید شدند یازده ماه بعد، دولت تصمیم گرفت امام را به عراق تبعید کند. دلیل آنها این بود که فضای
حوزه علمیه نجف، غیر سیاسی است
و با وجود علمای بزرگی که در
نجف اقامت دارند، امام نمیتواند مقام
و موقعیّت مناسبی داشته باشد. امام و فرزند ارشدشان، مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی در سیزدهم مهرماه سال 44 به عراق منتقل شدند. امام تا مهرماه سال پنجاه و هفت در این کشور اقامت کرد.
رژیم فکر میکرد که دیگر نفس آسودهای خواهد کشید، غافل از اینکه حضور امام در عراق، فرصت خوبی برای پیریزی انقلاب اسلامی سال 57 بود. امام که خود، مبارزات مدرس و ملی شدن صنعت نفت را در زمان آیتالله کاشانی و مصدق دیده بود، تجربیات زیادی از نقاط قوت و ضعف این مبارزات اندوخته بود. با شروع درس ولایت فقیه امام که در نجف تدریس میشد؛ دور جدیدی از نهضت آغاز شد، زیرا همیشه مبارزان مسلمان از عاقبتمبارزات و حکومت ایدهآل
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 207صفحه 5