ساخت فیلم های شهری می روند و آقا مرتضی آوینی نیست که مو را از ماست بکشد، باید انتظار داشت که سازندة فیلم زیرزمینی فقر و فحشا دست به ساخت اثری در حیطة دفاع مقدس بزند و این عرصة پاک را با چیزهایی بیالاید که برای افرادی که جان و جوانی را در این راه گذاشته اند، قابل هضم نباشند.
اخراجی های 1 در حالی ساخته شده است که متن اثر را پیمان قاسم خانی به عنوان یکی از نویسندگان موفق در عرصة طنز نوشته است و فیلم از حمایت مادی و معنوی پدرخوانده سینمای ایران یعنی محمدرضا شریفی نیا بهره می برد. بازیگران این فیلم افرادی هستند که بی حضور کارگردان نیز می توانند به تنهایی مجموعه ای تلویزیونی را پیش ببرند، افرادی چون اکبر عبدی، امین حیایی، ارژنگ امیرفضلی، کامبیز دیرباز، نگار فروزنده و خیلی های دیگر که در امر بازی بداهه استاد هستند. در این فیلم تنها قدری چپ نمایی و مخالف خوانی اندک باعث شد که خیلی ها که به سینمای دفاع مقدس علاقه ای ندارند، پایشان به سینما باز شود. البته نباید ترفند پخش CD فیلم را نیز قبل از اکران عمومی در این زمینه بی تأثیر دانست. ظاهراً قرار بوده است که این فیلم به هر قیمتی پر فروش و بیش از آن پر بیننده باشد تا همة آنهایی که ده نمکی سال 79-78 را نمی شناسند تصور کنند که کارگردانی خوش ذوق و کار بلد پا به عرصة سینمای ایران گذاشته است و نسل سومیها او را کارگردان و فیلمسازی برای نسل جدید بداند. حال آنکه آنانی که قدری از وقایع سال های 78 تا 80 را به خاطر داشته باشند، می دانند که هیچ نقابی نمی تواند چهرة آن ده نمکی را بپوشاند.
در این وضعیت و با این پیشه، اخراجی های 2 با تبلیغات گسترده شروع می کند به ساخته شدن، هم زمان با اکران نوروزی این فیلم ، تلویزیون کلیة کادر سازندة فیلم را در لحظات تحویل سال نو پای سفرة هفت سین کانال 3 دعوت می کند و این نشان از آن دارد که قرار است این فیلم نیز مانند نسخة ابتدایی اش لقب پرفروش را اخذ کند.
اگر جنگ ایران و عراق ، دفاعی مقدس در برابر تجاوز دشمنان اسلام نبود و این فیلم در جای دیگری از جهان رخ می داد، حتماً مورد توجه قرار می گرفت.
کمال تبریزی در لیلی با من است برای اولین بار مقولة طنز را وارد سینمای دفاع مقدس کرد که به گفتة خودش در آن روزگار بر لبة تیغ حرکت کرده بود. قدری زیاده روی یا کم گویی می توانست سوء تفاهم زا باشد و عاقبت فیلم، کارگردان و حتی پرویز پرستویی را به عنوان بازیگر نقش اول آن فیلم تحت الشعاع قرار دهد ولی با هوشمندی و درایت و پیش از آن با وسواس مضاعف تبریزی، مشکل خاصی برای فیلم پیش نیامد و این فیلم به نوعی برای فیلم های بعدی فیلمسازان دفاع مقدس که به دنبال مضامین جدیدی برای این سینما می گشتند، راهگشا شد.
البته اگر تبریزی می دانست راهی را که در این سینما باز کرده است به ابتذال اخراجی های 2 می انجامد. هیچگاه لیلی با من است را نمی ساخت.
ده نمکی برای جذب مخاطب از هیچ اقدامی فروگذار نمی کند و هر نوع مضمونی را از هرگونه فیلمی گرته برداری می کند تا بتواند به شیوة کمدی های رو حوضی که برای جذب مخاطب هیچ چیزی را قبیح نمی دانند و شأن و شئونات مجلس را به هیچ عنوان رعایت نمی کنند، مخاطبان بیشتری را به سینما بکشاند. مطمئناً چنین اقدامی به قصد بالا بردن فروش فیلم نیست و تنها هدف پشت این ماجرا این است که ده نمکی از اقبال عمومی برخوردار شود و مردم و خصوصاً نسل سومی ها او را به عنوان کارگران بشناسند.
وقی کارگردانی همچون سیف الله داد، ابراهیم حاتمی کیا، نادر طالب زاده، کمال تبریزی، جواد شمقدری، شهریار بحرانی، مسعود آب پرور، قاسم جعفری و عبدالحسین برزیده سینمای دفاع مقدس را رها می کنند، دو از انتظار نیست که مسعود ده نمکی از راه برسد و خود را نمایندة این سینما و از آن بیشتر نمایندة پاکبازان کربلای ایران معرفی کند .
درست است که جبهة ایران از حمایت همة اقشار جامعه برخوردار بود ولی نباید نمایندگان موتور سیکلتهای ژاپنی به عنوان نمایندگان آن بزرگ مردان معرفی شوند و هنگامی که افرادی که خودشان در این عرصه حضور تعیین کننده داشته اند، از این چیزها انتقاد می کنند از سوی فیلمساز و اطرافیانش مورد هجمه و توهین قرار بگیرند و به سکه شماری در آن ایام محکوم می شوند. این در حالی است که فیلمساز و دوستانش راه خوبی را برای محبوب نشان دادن خود و همچنین پر کردن جیب عمیقشان پیدا کرده اند!
همین مسأله ظریف ثابت می کند که این ده نمکی همان ده نمکی است؛ او فقط سلاح خود را تغییر داده است .
دوست نوجوانان
سال پنجم / شماره 3 پیاپی 215 / 12 اردیبهشت 1388
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 215صفحه 23