مجله نوجوان 226 صفحه 33

سوغات دوست معرق کاری معرق در اصل بر تکه های ریزی از کاشی اطلاق می شد که در کنار هم چیده می شوند و فرم های مختلفی را تشکیل می دهند . این نوع کاشی برای تزیین داخل و خارج گنبدها و سر در مساجد به کار می رفته است . معرق کاری در قرن ششم هجری یعنی در دوره سلجوقیان به سمت کمال رفت و متداول شد . معرق روی چوب پدیده ای تازه در ایران است و عمری پنجاه ساله دارد . در این شیوه تازه که از منبت کاری جدا شده ، طرح مورد نظر را روی چوب و به وسیله مغاز خالی می کردند و به جای آن تکه هایی به همان اندازه از چوب های مختلف یا عاج ، جاگذاری می نمودند . پس از به وجود آمدن اره مویی های بسیار باریک ، معرق روی چوب وارد مرحله جدیدی گشت و هنری با ظرافت و اعجاب آور گردید . در این مرحله با قرار دادن قطعات مختلف از قبیل صدف ، عاج ، استخوان ، فلز و چوب های مختلف رنگی در کنار یکدیگر ، معرق ایجاد می شود . ابزار کار معرق : کمان اره ، که اره مویی به آن بسته می شود ، اره مویی چوب بر که تیغه ای برنده و بسیار ظریف است . اره مویی فلز بر ، که دانه هایش به ردیف در کنار هم قرار گرفته اند و برای بریدن صدف استفاده می شود ، میز کار و تخته کوچکی به نام پیشکار به ابعاد 10 در 15 سانتیمتر . میخ سایه ، که یک نوع میخ ظریف است و تیزک که نوکی تیز دارد و برای برداشتن قطعات قالب به کار می رود . مواد و مصالح معرق : تخته سه لایی به ضخامت 3میلی متر برای چسباندن طرح بر روی آن به وسیله چسب فوری ، تخته سه لایی به ضخامت 18 میلی متر که قطعات معرق شده روی آن قرار می گیرد . چسب فوری ، چوب هایی به رنگ ها و جنس های مختلف از قبیل ، چوب گردوی تیره و فوفل که بیشتر برای زمینه به کار می روند و چوب شمشاد ، نارنج ، بقم ، سنجد ، اقاقیا ، عناب ، افرا ، کی کم و گلابی ، همچنین از عاج ، صدف ، خاتم و شبه عاج که یک نوع فیبر مخصوص است نیز استفاده می شود . معرق از نظر زمینه به دو دسته تقسیم می شود . معرق زمینه رنگ و معرق زمینه چوب . دوست نوجوانان سال پنجم / شماره 14 پیاپی 226 / 27 تیر 1388