مجله نوجوان 241 صفحه 25

از لابلای کتابها س . حسینی خزانه ی پادشاهی در زمان مرگ کریم خان، خزانه ی پادشاه کما بیش تهی بود؛ اما در زمان مرگ پادشاه گذشته - آغا محمد خان - می گویند : "در خزانه پانزده کرور تومان بوده است ." گزارشی شاید بسیار راست می گوید که خزانه ی شاه بزرگ است . به راستی ایرانیان تأیید می کنند که همه ی پول هایی که به خزانه ی شاه می رود در همان جا می ماند و هرگز بار دیگر به جریان نمی افتد . در کشوری به تهیدستی ایران که در آن گروهی بسیار اندک سرمایه ای دارند جذب مبلغی برابر یک میلیون یا بسیار کم تر بی درنگ احساس می شود . این است که اگر همه ی پول هایی که سالانه به خزانه ی شاه ریخته شود به گونه ی ذخیره در دست شاه بماند ، در سراسر ایران یک قطعه طلا هم یافت نمی شود . روسیه با پرداخت طلا ، ابریشم گیلان را می خرد و ترکیه در برابر دریافت شال و ابریشم کمی که از ایران وارد می کند پول طلا می پردازد ، با این همه ممکن است که پادشاه دوسوم دریافت های خود را اندوخته و تنها بقیه را که شاید نیم کرور تومان باشد ، خرج کند . سفرنامه ی جیمز موریه خشت گویند : عروسی خودپسند را مادرشوهر ، پختن کوفته می آموخت و می گفت : "سبزی و گوشت را کوبی ." او گفت : "دانم" گفت : "آن را جوشانی" گفت : "دانم" گفت : "مایه را گلوله کنی" گفت :"دانم" گفت : "یک یک در دیگ افکنی" گفت :" دانم" مادرشوهر بر آشفت و به طنز گفت : "خشتی خام هم بر در دیگ نهی !" گفت : "دانم" و راستی گمان برد که مگر خشت هم از بایسته های پختن این طعام باشد ، کوفته در دیگ کرد و خشت خام بر آن نهاد . خشت با بخار آب گل شد و در دیگ فرو رفت . امثال و حکم دهخدا فرومایگان بهار ! بترس از فرومایه مرد تو خود گر کسی ، گرد ناکس نگرد که مهر فرمایگان دشمنی ست نگر تا که خشم فرومایه چیست فرومایگان ، بی هنر مردمند که بی دانشند و به غفلت گمند نه از درس و صحبت هنر یافته نه بهری زمام و پدر یافته وگر خوانده درسی به صورت درست بدان دانش ، او دشمن جان توست که اخلاق خوب آید از خان و مان چنان کآب ، پاک آید از آسمان طبیعت بیاید کهزیبا شود که ابریشم است آن که دیبا شود ملک الشعرا بهار