فاجعه
زمین لرزه
شاید بتوان فاجعه بارترین بلای طبیعی را زلزله دانست. زلزله در اثر جابه جا شدن ناگهانی لایه های داخلی زمین به وجود می آید. این لایه ها دایما در حال حرکتند ولی گاهی اوقات با شدت و در خلاف جهت هم جابه جا می شوند که لرزشی ایجاد می کنند و بلافاصله این لرزش به سطح زمین می رسد و ما به این پدیده زلزله می گوییم.
آیا می دانید مرگبارترین زمین لرزه کدام بود؟
مکان: شرق دریای مدیترانه
زمان: سال 1201 میلادی
این زلزله سهمگین، جان حدود یک میلیون نفر را گرفت.
سالانه نزدیک به دو میلیون زلزله بر روی زمین اتفاق می افتد که در این میان به طور متوسط 18 مورد سهمگین و مرگبار است.
تسونامی
گاهی اوقات مرکز زلزله در کف دریاها و اقیانوسها است. در این حالت خطر بزرگی کشتیها و جزیره ها و ساحلهای نزدیک را تهدید می کند، چون لرزش کف دریا موجب پدید آمدن امواجی سهمگین و بی رحم می شود. به این پدیده "تسونامی" می گویند.
علاوه بر پدیده تسونامی ای که اخیرا شاهدش بودیم و جان دهها هزار نفر را گرفت، در سال 1993 در جزیره هانشوی ژاپن هم یک تسونامی اتفاق افتاد که 3000 نفر را کشت، 8000 کشتی را غرق کرد و 9000 خانه را به طور کامل ویران ساخت.
آتش فشان
کوههای آتش فشانی یا فعالند و یا غیرفعال. کوهها یغیرفعال هم یا موقتا غیرفعالند و یا اینکه به اصطلاح خاموش شده اند و دیگر هرگز فوران نخواهند کرد.
فوران کوههای آتش فشانی زمانی اتفاق می افتد که مواد و سنگهای مذاب جاری در داخل زمین، به همراه دود و مقدار زیادی خاکستر، به سطح زمین می آید و از دهانه کوههای آتش فشانی خارج می شود. مواد مذاب به دو صورت از دهانه کوه خارج می شوند: یا انفجارگونه فوران می کند و یا به آرامی به سوی پایین کوه سرازیر می شود.
در طول تاریخ، دو فاجعه آتش فشانی به عنوان مرگبارترین فاجعه ها ثبت شده:
ایتالیا سال 79 میلادی
فوران کوه "وسوویوس"، دو شهر "پومپیی" و "هرکولانیوم" را در زیر دو متر مواد مذاب و خاکستر مدفون کرد و جان هزاران نفر را گرفت. عملیات حفاری و کاوش این دو شهر باستانی در سال 1748 آغاز شد و تا به امروز هم ادامه دارد.
اندونزی، 1883 میلادی
در عصر حاضر هم حادثه بارترین فاجعه آتش فشان فوران کوه "کراکاتاو" است که صدای انفجارش تا صدها کیلومتر شنیده شد و 163 شهر و روستا را مدفون کرد و 36 هزار و 380 نفر را کشت.
پنج فوران مرگبار:
1- کوه تامبورا - اندونزی سال 1815
2- کوه کاراکاتاو - اندونزی سال 1883
3- کوه پلی - مارتینیکو سال 1902
4- کوه رویز - کلمبیا سال 1985
5- کوه یونزن - ژاپن سال 1985
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 46صفحه 8