مجله نوجوان 15 صفحه 28

به مناسبت فرارسیدن 25 اردیبهشت سالروز بزرگداشت سعدی پس بگردید و بگردد روزگار سعدی در روزگار نابه هنجار و نابسامانی به دنیا آمد. روزگاری که دزدان، ولگردان، فقیران و اشراف زاده ها غالبا در رعایت آداب، چندان مقید نبودند. بعضی از افراد شرور، گهگاه شیخ یا زاهدی را که در محله های خلوت پیدا می کردند می زدند و مورد بی حرمتی قرار می دادند. در همین کوچه های پست و فقیر بود که دزدی به عنوان ثمره فقر و بی تعادلی، بارها به توانگران و گاه خانه درویشان را مورد هجوم خود قرار می داد. سعدی یک چنین فضایی به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را گذراند، اما هنگامی که فارس دچار آشوب و هرج و مرج شد و همزمان با هجوم مغول ها به ایران و حمله غیاث الدین برادر جلال الدین خوارزمشاه به فارس، تقریبا در حدود سال 620 هجری قمری، سعدی، شیراز را به قصد تحصیل علم ترک کرد و به بغداد رفت. علاوه بر اوضاع نابسامان کشور، برای طالب علمی مانند سعدی، مسافرت به کشورهای دوردست و حضور در مدارس مختلف و کسب فیض از محضر استادان بنام برای تکمیل معلومات، در آن زمان هم لازم شمره می شد، وانگهی مدرسه نظامیه بغداد هنوز از مدارس بزرگ آن زمان بود و شهرت استادان آن، طالبان علم را از سراسر جهان اسلام به آنجا جلب می کرد از این رو سعدی هم که استعدادی کم نظیر و شوقی بی حد برای یاد گرفتن در خود می یافت. مانند هر جوان طالب علمی روانه بغداد شد و در مدرسه نظامیه مشغول به تحصیل گردید و از همان کمک مالی مختصری که بر حسب قانون آن زمان به طالبان علم می پرد اختند، استفاده کرد. سعدی سرودش شعر را از همان زمان آغاز کرد. تسلط فوق العاده ای به زبان فارسی و عربی پیدا کرده بود و گهگاه به هم قطارانش کمک می کرد.