گرچه تاریخ دقیق اهلی شدن گاو برای ما معلوم نیست ولی میدانیم که مردم عصر حجر این حیوان را اهلی کردند. گاو از نسل گاو وحشی به نام اروس یا نوعی دیگر به نام اوروس بوده که هردوی اینها در دوران ماقبل تاریخ در اروپا، آسیا و آفریقای شمالی زندگی میکردند.
اولین پرنده جهان
اولین پرنده دنیا نوعی دایناسور پرنده به نام «آرکئوپرتیکس» بوده است. تمام اطلاعات ما راجع به این پرنده از دو سنگوارهای به دست آمده که از این حیوان یافت شده است.
کوه دایناسورها
کوه دایناسورها اسم یک انیمیشن معروف روسی است. این انیمیشن در دوره سیطره کمونیزم بر شوروری سابق ساخته شده و پخش آن ممنوع شد زیرا موضوعی سیاسی را در قالبی لطیف و کودکانه طرح کرده بود. قصه از این قرار است. با نزدیک شدن به عصر یخبندان دایناسورها مجبور بودند تخمهایشان را برای نزدیکتر شدن به اشعه خورشید و گرم شدن بالای کوهی ببرند. با سردتر شدن هوا پوسته تخم دایناسورها شروع به تکثیر لایههای پوستیاش میکند تا از نوزاد دایناسور در مقابل سرما محافظت کند. نتیجه ساده است، بچه دایناسور قادر نیست پوسته تخم خود را بشکند و بیرون بیاید بنابراین پوستهای که وظیفه محافظت ازاو را داشته آنقدر در انجام وظیفهاش پافشاری میکند تا قاتل دایناسور کوچک میشود!...
فئاندرتال
فئاندرتال احتمالاً همان انسانهاییاند که ما به نام انسان غارنشین میشناسیم. آنها چهرهای خشن، پیشانی عقب رفته، بینی کشیده و آروارهای بزرگ داشتهاند. علت نامگذاری فئاندرتال در مورد این انسانهای اولیه این است که بقایای آنها اولین بار در غار فئاندر در نزدیکی دوسلدورف در آلمان کشف شده است.
غارنشینی
چرا انسان نخستین در غارها زندگی میکرد؟ ساده است چون پناهگاهی در زمستان نداشت و ناچار بود به درون غارها پناه ببرد! او خیلی زود فهمید که برای محافظت از خودش در برابر هجوم حیوانات وحشی باید جلوی غار را بپوشاند. بعضیها معتقدند خیلی از انسانهای اولیه در اثر استفاده از این درهای نخستین جان سپردند چون در غارشان را با سنگی میپوشاندند و صبح نمیتوانستند آن را کنار بزنند در واقع کشف غار، کشف گرانقیمتی برای آدمهای اولیه بود!
اطلاعات درباره شکل دایناسورها از کجا آمده؟
معلومات ما درباره دایناسورها از راه مطالعه سنگوارهها به دست آمده. متداولترین گونه سنگوارهها قسمتهای سخت اندام دایناسورها است. به علاوه گاهی سنگوارهای از پوست یا رباطهای دایناسورها به دست آمده. گاهی وقتها هم سنگوارهای از رد پای حیوانات به وجود میآید و مثلاً در مورد دایناسورها با دیدن این سنگوارهها میتوان دیافت که آیا جانور روی دو پایش راه میرفته یا چهارپا بوده است. کمیابترین سنگوارهای که به دست آمده سنگواره تخم دایناسورها است.
آتش
در بعضی از غارهای اروپا که انسان صدها هزار سال قبل در آن میزیسته است، تکههایی از چوب سوخته به دست آمده که در میان سنگها بوده و به نظر میرسد بشر در میان آنها آتش میافروخته است.
تا سالهای سال وقتی در اثر برق آسمان، درخت یا بوتهای آتش میگرفته، انسان اولیه خوشحال و پای کوبان با آن آتش، چیزهای دیگری را روشن میکرده و سالهای سال به همین ترتیب آتش را در کنار خود نگه داشته است. به علاوه غارنشینان بوسیله سنگ چخماق جرقهای پدید میآوردند و امیدوار بودند که با کمک آن بتوانند برگهای خشک را آتش بزنند.
انقراض دایناسورها
حدود 200 میلیون سال پیش، دورانی بوده است که آنقدر خزندههای نیرومند و گوناگون در زمین وجود داشتهاند که در علم زمینشناسی به آن دوران، عصر خزندگان میگفتند. بزرگترین خزندگان، دایناسورها بودند. دانشمندان معتقد هستند اولین دایناسورها اندازه یک بوقلمون بودهاند که روی دو پای عقبی خود راه میرفتند ولی با گذشت زمان بعضی از آنها رشد کردند و بزرگ و بزرگتر و سنگین و سنگینتر شدند. دایناسورها آنقدر بزرگ شدند که نمیتوانستند بایستند آنوقت مجبور شدند برای زندگی کردن سراغ رودخانهها و باتلاقها بروند که بتوانند خودشان را روی آب شناور کنند. بیشتر دانشمندان معتقد هستند که دگرگونیهای آب و هوا به نابودی دایناسورها انجامید چراکه آنها نمیتوانستند تغییر تابستانهای گرم به زمستانهای سرد و برقی را تحمل کنند بعلاوه اکثر آنها گیاهخوار بودند و تغییرات آب و هوا روی رشد آنها تأثیر میگذاشت. در واقع دایناسورهای بیچاره منابع غذایی خودشان را هم از دست داده بودند.
آیا دایناسورها وارد مرحله تکامل شدند؟
بله شدند! اولین دایناسورهایی که وارد مرحله تکامل شدند شبیه اجداد خزنده خود بودند، یعنی شبیه سوسمارهای بزرگ و سنگپشتها. آنها دمی کوتاه، پاهایی کلفت و کلهای درشت داشتند و از گیاهان تغذیه میکردند.
مجلات دوست نوجوانانمجله نوجوان 22صفحه 19