کتاب حج

گفتاری در مورد وقوف در مشعر الحرام

گفتاری در مورد وقوف در مشعر الحرام

‏وقوف در مشعر الحرام از طلوع فجر تا طلوع آفتاب روز عید، واجب است و این‏‎ ‎‏وقوف عبادتی است که در آن نیّت با شرایطش واجب است و احتیاط (واجب) آن است که‏‎ ‎‏بعد از کوچ کردن از عرفات، وقوف با نیّت خالص در مشعر از شب عید تا طلوع فجر‏‎ ‎‏واجب باشد سپس نیّت وقوف بین طلوع فجر تا طلوع آفتاب را بنماید. و مستحب است‏‎ ‎‏که قبل از طلوع آفتاب از مشعر کوچ کند به طوری که از «وادی محسّر» نگذرد و اگر از آن‏‎ ‎‏گذشت، معصیت کرده ولی کفّاره ندارد و احتیاط (واجب) آن است که (از مشعر) طوری‏‎ ‎‏کوچ کند که قبل از طلوع آفتاب به وادی محسّر نرسد. و رکن، همان وقوف بین طلوع فجر‏‎ ‎‏تا طلوع آفتاب است به مقداری که نام وقوف بر آن صادق باشد ولو این که یک دقیقه یا دو‏‎ ‎‏دقیقه باشد، بنا بر این اگر وقوف بین طلوع فجر تا طلوع آفتاب را به طور کلی ترک نماید‏‎ ‎‏حجش باطل است به تفصیلی که می آید.‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 502
مسأله 1 ـ‏ برای اشخاص ناتوان مانند زن ها و اطفال و پیرمردان و اشخاصی که عذری‏‎ ‎‏مانند خوف و بیماری دارند و برای کسی که آنان را کوچ می دهد و مراقبت و پرستاری‏‎ ‎‏می کند، جایز است که در شب عید بعد از آن که مقداری از شب وقوف کردند، کوچ نمایند‏‎ ‎‏و احتیاطی که نباید ترک شود آن است که قبل از نصف شب کوچ ننمایند، پس بر این‏‎ ‎‏گروه ها وقوف بین الطلوعین واجب نیست.‏

مسأله 2 ـ‏ کسی که بدون عذر و از روی عمد پیش از طلوع فجر از مشعر بیرون رود و تا‏‎ ‎‏طلوع آفتاب برنگردد چنانچه وقوف در عرفات از او فوت نشده و شب عید تا طلوع فجر‏‎ ‎‏در مشعر وقوف کرده باشد حجش بنابر مشهور صحیح است و بر عهدۀ او یک گوسفند‏‎ ‎‏است، لیکن احتیاط (واجب) خلاف آن است، بنا بر این پس از تمام کردن حجش بر او‏‎ ‎‏واجب است در سال آینده بنابر احتیاط (واجب) حج به جا آورد.‏

مسأله 3 ـ‏ کسی که به خاطر عذری به وقوف بین الطلوعین و وقوف شب عید نرسد،‏‎ ‎‏ولی به وقوف عرفات رسیده باشد اگر چنانچه به مقداری از طلوع فجر تا ظهر روز عید‏‎ ‎‏برسد و در مشعر ولو مختصری وقوف نماید حجش صحیح است.‏

مسأله 4 ـ‏ از آنچه گذشت روشن شد که برای وقوف در مشعر سه وقت است: یک‏‎ ‎‏وقت اختیاری و آن بین الطلوعین است؛ و دو وقت اضطراری: یکی از آن ها شب عید‏‎ ‎‏است برای کسی که عذر دارد و دومی از طلوع آفتاب روز عید تا ظهر باز برای کسی که‏‎ ‎‏عذر دارد؛ و (معلوم شد که) برای وقوف عرفات، یک وقت اختیاری است که آن از ظهر‏‎ ‎‏روز عرفه تا غروب شرعی آن روز است و یک وقت اضطراری است که آن شب عید است‏‎ ‎‏برای کسی که دارای عذر است. پس در این صورت با ملاحظۀ رسیدن به یکی از دو‏‎ ‎‏موقف (عرفات و مشعر) یا هر دوی آن ها، چه اختیاری آن ها یا اضطراری آن ها، چه‏‎ ‎‏به طور مفرد یا مرکب، چه از روی عمد یا جهل یا فراموشی، اقسام زیادی پیدا می شود که‏‎ ‎‏ما موارد مورد ابتلای آن ها را ذکر می کنیم.‏

اول:‏ رسیدن به اختیاری هر دوی آن ها که بدون اشکال حجش از این جهت‏‎ ‎‏صحیح است.‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 503
دوم:‏ نرسیدن به وقوف اختیاری و اضطراری هر دوی آن ها، که بدون اشکال حجش‏‎ ‎‏باطل است عمداً باشد یا از روی جهل و یا از روی فراموشی، بنا بر این بر او واجب است با‏‎ ‎‏همان احرامی که برای حج بسته عمرۀ مفرده به جا آورد و بهتر آن است که قصد عدول به‏‎ ‎‏عمرۀ مفرده نماید، و احتیاط (واجب) برای کسی که قربانی همراه دارد آن است که آن را ذبح‏‎ ‎‏کند. و اگر نرسیدن (به وقوف ها) بدون تقصیر باشد حج بر او واجب نیست، مگر این که در‏‎ ‎‏آینده شرایط استطاعت برایش پیدا شود. و اگر (نرسیدنش) از روی تقصیر باشد حج بر او‏‎ ‎‏مستقر می شود و واجب است سال آینده به جا آورد؛ اگرچه شرایط استطاعت را نداشته باشد.‏

سوم: ‏رسیدن به اختیاری عرفه و اضطراری روزانۀ مشعر؛ پس اگر عمداً اختیاری مشعر را‏‎ ‎‏ترک کرده باشد حجش باطل است، و اگر عمدی نباشد صحیح است.‏

چهارم:‏ رسیدن به اختیاری مشعر با اضطراری عرفه، پس اگر عمداً اختیاری عرفه را‏‎ ‎‏ترک کرده باشد حجش باطل است وگرنه صحیح است.‏

پنجم: ‏رسیدن به اختیاری عرفه با اضطراری شبانۀ مشعر، پس اگر اختیاری مشعر را به‏‎ ‎‏خاطر عذری ترک کرده باشد حجش صحیح است وگرنه بنابر احتیاط (واجب)‏‎ ‎‏باطل است.‏

ششم: ‏رسیدن به اضطراری عرفه با اضطراری شبانۀ مشعر؛ پس اگر دارای عذر است و‏‎ ‎‏بدون عمد، اختیاری عرفه را ترک نموده، بنابر اقوی حجش صحیح است. و شخصی که‏‎ ‎‏عذری نداشته اگر عمداً اختیاری عرفه را ترک نموده، حجش باطل است و اگر عمداً‏‎ ‎‏اختیاری مشعر را ترک نموده بنابر احتیاط (واجب) همین طور است، چنان که در غیرعمد‏‎ ‎‏هم احتیاط چنین است.‏

هفتم: ‏رسیدن به اضطراری عرفه با اضطراری روزانۀ مشعر؛ پس اگر عمداً یکی از دو‏‎ ‎‏اختیاری ها را ترک کرده باشد حجش باطل است وگرنه بعید نیست که صحیح باشد اگرچه‏‎ ‎‏احتیاط (مستحب) آن است که اگر استطاعت پیدا کند در آینده حج نماید.‏

هشتم: ‏رسیدن به اختیاری عرفه فقط، پس اگر عمداً مشعر را ترک کرده حجش باطل‏‎ ‎‏است، وگرنه بنابر احتیاط (واجب) چنین است.‏

نهم: ‏رسیدن به اضطراری عرفه فقط؛ پس حجش باطل است.‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 504
دهم: ‏رسیدن به اختیاری مشعر فقط، پس حجش صحیح است در صورتی که عمداً‏‎ ‎‏اختیاری عرفه را ترک نکرده باشد، وگرنه باطل است.‏

یازدهم: ‏رسیدن به اضطراری روزانۀ مشعر فقط؛ پس حجش باطل است.‏

دوازدهم:‏ رسیدن به اضطراری شبانۀ مشعر فقط؛ پس اگر از صاحبان عذر است و‏‎ ‎‏وقوف عرفه را عمداً ترک نکرده است بنابر اقوی حجش صحیح است، وگرنه باطل است.‏

‎ ‎

ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 505