و از جملۀ نمازهای مستحب: نماز استسقاء است
و استسقاء به معنای درخواست آب است. و نماز استسقاء، مستحب است در وقتی که آب نهرها فرو رود و باران کم شود و آسمان از باریدن خودداری کند، به خاطر شیوع گناهان و کفران نعمت ها و ندادن حقوق و کم فروشی در کیل و وزن و ظلم و حیله و ترک امر به معروف و نهی از منکر و جلوگیری از زکات و حکم نمودن به غیر آنچه خدا نازل
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 276
فرموده و غیر این ها از چیزهایی که موجب خشم حضرت رحمان می شود و موجب نیامدن باران می گردد، همان طور که در روایت آمده.
و کیفیت آن مانند نماز عید فطر و قربان، دو رکعت و به جماعت است و فرادا خواندن آن به قصد رجاء اشکال ندارد. در هر رکعت از آن حمد و سوره ای را می خواند و در رکعت اول بعد از سوره، پنج تکبیر می گوید و بعد از هر تکبیر، یک قنوت به جا می آورد و در رکعت دوم چهار تکبیر (می گوید) که بعد از هر تکبیری، یک قنوت به جا می آورد. و در قنوت، خواندن هر دعایی کافی است و بهتر است که دعای قنوت شامل طلب باران و آب و طلب عطوفت حضرت رحمان باشد به این که باران ها را فروفرستد و درهای آسمان را به رحمت باز کند و قبل از دعا، صلوات بر محمّد و آل محمّد علیهم الصلاة والسلام بفرستد.
و مستحبات این نماز چند امر است: از آن جمله است: بلند خواندن قرائت و خواندن سوره هایی که در نماز عید مستحب است.
و از آن جمله است: این که مردم سه روز، روزه بگیرند و بیرون رفتنشان روز سوم باشد و (طوری ترتیب دهند که) این روز سوم، روز دوشنبه باشد و اگر نشد، روز جمعه باشد، برای این که روز جمعه دارای شرف و فضل است.
و از آن جمله است: این که امام به همراه مردم، با آرامش و وقار وخشوع و حالت درخواست به صحرا بیرون بروند، و جای پاکیزه ای را برای نماز انتخاب کنند و بهتر آن است که به شکل و وضعی خارج شوند که موجب جلب رحمت الهی باشد، مانند این که پابرهنه باشند.
و از آن جمله است: منبر را با خود به صحرا ببرند و مؤذّن ها پیشاپیش امام حرکت کنند.
و از آن جمله است: آن چیزی که اصحاب ذکر کرده اند که پیرمردان و پیرزنان و کودکان و چهارپایان را با خود بیرون ببرند و میان بچه ها و مادرهایشان جدایی افکنند تا زیاد شیون و گریه کنند و سبب ریزش رحمت الهی گردد و کفار ذمّی و غیر ذمّی را نگذارند که با مردم به صحرا بروند.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 277
مسأله 1 ـ بهتر است نماز استسقاء در وقت نماز عید خوانده شود؛ اگرچه بعید نیست که وقت معیّنی نداشته باشد.
مسأله 2 ـ این نماز، اذان و اقامه ندارد، بلکه مؤذّن عوض آن ها سه مرتبه «الصلاة» می گوید.
مسأله 3 ـ مستحب است وقتی که امام از نماز فارغ شد عبای خود را برگرداند؛ به این صورت که قسمت راست آن را روی شانه چپ قرار دهد و بر عکس (قسمت چپ آن را روی شانۀ راست بیندازد) و بر منبر رود و رو به قبله کند و صد مرتبه با صدای بلند تکبیر بگوید، سپس از طرف راستش به مردم رو کند و صد مرتبه با صدای بلند تسبیح بگوید و سپس از طرف چپش به مردم رو کند و صد مرتبه با صدای بلند «لا اله الاّ الله » بگوید و سپس رو به مردم کند و صد مرتبه خدا را حمد نماید و مانعی ندارد که صدایش را در اینجا نیز بلند کند، چنان که متابعت مأمومین از امام در این ذکرها بلکه و در بلند گفتن آن ها مانعی ندارد، و شاید این کیفیت بیشتر جلب رحمت الهی نموده و برای تحصیل مقصود امیدوارکننده تر باشد، سپس امام دست ها را بلند کرده دعا می کند و مردم دعا می کنند و در دعا و تضرّع و طلب عطوفت و درخواست از خداوند متعال بسیار کوشش می نمایند و مانعی ندارد که مردم به دعاهای امام، آمین بگویند. سپس امام خطبه می خواند و در تضرّع و طلب عطوفت الهی مبالغه و کوشش فراوان می نماید و بهتر آن است که اختیار کند بعض آنچه را که از معصومین علیهم السلاموارد شده است مانند آنچه که از مولای ما امیرالمؤمنین علیه السلام وارد شده و اول آن «الحمد لله سابغ النعم» است. و بهتر است که در این نماز دو خطبه مثل نماز عید فطر و قربان بخواند و خطبه دومی را رجاءً به جا آورد.
مسأله 4 ـ همان طور که خواندن این نماز موقع کم شدن باران جایز است، خواندن آن به هنگام خشک شدن چشمه ها و چاه ها نیز جایز است.
مسأله 5 ـ اگر اجابت دعای آن ها به تأخیر افتاد، بیرون رفتن (برای نماز) را تکرار می کنند تا رحمت خدا ـ ان شاء الله تعالی ـ آن ها را دریابد و اگر اجابت نفرماید، حتماً برای مصالحی است که خداوند به آن ها عالم است و برای ما حقِ اعتراض نیست و نباید از رحمت
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 278
خدای تعالی مأیوس شویم. و جایز است نماز و دعا را پشت سر هم تکرار کنند، و به همان سه روز روزه اکتفا نمایند و (جایز است) پشت سر هم نباشد که سه روز دیگر، رجاءً روزه بگیرند (و به صحرا روند)، بلکه تکرار کردن نماز استسقاء را هم، رجاءً انجام دهند.
و از جملۀ نمازهای مستحب: نماز غفیله است، و آن دو رکعت است، میان نماز مغرب و عشا که در مقدّمۀ اول از کتاب نماز تفصیل آن گذشت.
و از جملۀ نمازهای مستحب: نماز شب دفن است، که شرح آن در باب دفن میّت از احکام اموات گذشت.
و از جملۀ نمازهای مستحب: نماز اول ماه و نماز حاجت، و غیر آن ها از نمازهایی است که مفصّلاً در جاهای خودش ذکر شده است.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 1صفحه 279