ب) نقش بازاریان در انقلاب
قدردانی از بازاریان
من تشکر خودم را به همۀ طبقات، به همه از اینکه علمای اسلام را تنها نگذاشتند و همۀ جبهه ها خصوصاً علمای اعلام، خصوصاً بازاریها[ی ]بزرگوار، من تشکر از همۀ آنها می کنم. و از همۀ آنها استدعا دارم که هم دعا به اسلام بکنند، و هم جبهه های خودشان را محکم کنند.(391)
دی 1356
* * *
بی اعتنایی بازاریان به تهدیدهای رژیم
ما آنقدرش را که اطلاع داریم در پیشخوان مسجد شاه ریختند و آن چند تا دکانی که آنجا بوده است آنها را با زور باز کرده اند؛ و اما بازار تسلیم نشده است. در عین حالی که بخشنامه ای از دولت منتشر شده است و به همۀ بازارهای ایران منتشر شده است که هرکس تعطیل بکند این مثلاً چه خواهد شد و چه خواهد شد، مع ذلک بازارها حتی بازار تهران که ملموس خودشان است، اعتنایی به این حرف نکردند.(392)
29 / 11 / 56
* * *
فداکاری و مقاومت در نهضت
ما از این جنایات پی در پی و کشتار وحشیانه ناراحت و در عین حال امید داریم. ناراحتی برای آنکه جوانان رشید روحانی و دانشگاهی و بازاری و سایر طبقات را که امید برای آتیۀ کشور هستند از دست داده ایم و می دهیم؛ و امیدواریم؛ چون می بینیم این جنایات شاهانه و این کشتار وحشیانه نتوانست و نمی تواند
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 295
نهضت این ملت بیدار بپاخاسته را به سستی گرایاند؛ هر چه جنایت و قتل افزایش یافت ملت در ارادۀ آهنین خود قویتر و مستحکم تر شد.(393)
4 / 1 / 57
* * *
توهّم حمایت اصناف بازار از رژیم شاه
تمام ایران با ما موافقند! تمام اصناف! همین دیشب این مطلب بوده که صد و بیست و چند رئیس صنف گفته اند تمام اصناف تهران به شما وفادارند! و به انقلاب شاه و ملت رأی می دهند! و معترضند به این آشوبگرها! به این آشوبگرها اعتراض دارند و از دولت خواسته اند که اینها را مجازات کند! این صد و بیست و چند صنف، خارج از ایرانند؟ یا تهرانند و بازار تهرانند؟ اگر تهران است و بازار تهران است، بازار تهران که حالا می گویند چهار روز است بسته است. حالا امروزش را من اطلاع ندارم اما می گویند چهار روز بسته بوده. اعتراض داشته اند. هیاهو از بازار بلند می شود؛ مبدأ هیاهو دانشگاه است و بازار. دانشگاهیها از خارج آمده اند؟! بازار تهران هم از خارج آمده اند؟! آن اصناف و صد و بیست و چند صنفی که همه اظهار وفاداری کرده اند، اینها زیرزمین ـ در زیرزمین اینها ـ هستند! ما در خارج نمی بینیم اینها را! حلالزاده اینها را نمی تواند ببیند! اینها همه ـ همه موافقند!(394)
23 / 2 / 57
* * *
نقش مؤثر و تعیین کننده بازاریان در مبارزات سیاسی
سؤال: [آیا توده هایی که در بازارند و پیروان شمایند پشتیبانی شان از شما به علت عقاید مذهبی شان است؟ به علت اعتقادشان به
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 296
شماست؟ و یا به علت این است که شما شانس تظاهرات علیه شاه را برای ایشان فراهم آورده اید؟]
جواب: بله به دلیل عقاید مذهبی شان است که آنها را وادار می کند علیه ظلم و دیکتاتوری قیام کنند. و اساساً اسلام مذهبی است که هم به آنان مبارزه با ظلم و نابرابریها را می آموزد و هم اینکه چگونه باید یک جامعۀ سالم مترقی و پیشرو بنا کنند. و چون ما را بیان کنندۀ عقاید و خواسته های خود می دانند از ما پشتیبانی می کنند.
ــ [مردمی که در بازار کار می کنند چه کسانی هستند؟]
ــ مسلمانانی هستند که واسطۀ انتقال اجناس و کالاهای مورد نیاز مردم به دست آنان هستند که البته بسیار هم اتفاق افتاده که به علت نظام فاسد و غیر اسلامی، رژیم در همۀ زمینه ها از جمله زمینۀ اقتصادی، شکل روابط تجارتی را هم از حدود اسلامی آن بیرون برده است. ولی به هر حال علاقه به اسلام و کشور اسلامی ایران را با فداکاریهای بیدریغ خویش ثابت کرده اند.
ــ [موقعیت بازاریان در جامعۀ ایرانی چگونه است؟]
ــ بازار و بازاریان همیشه از احترام خاصی در جامعۀ ایرانی برخوردارند و تصمیمات آنان در مبارزات سیاسی نقش بسیار مؤثر و گاهی تعیین کننده ای داشته است. و نیز همیشه منشأ خدمات اجتماعی فراوان بوده است و در حوادث همیشه از بهترین کمک کنندگان مردم ضعیف و محروم بوده اند.
ــ [آیا بازار همیشه منشأ مخالفت با شاه بوده است؟]
ــ بازار هیچ گاه تا به حال حمایت از شاه نکرده است و اگر گاهی چنین چیزی به آن نسبت داده شده است، صرفاً تهمت است.
ــ [آیا فکر نمی کنید که فرمانهای مکرر شما برای اعتصابات
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 297
منجر به خرابتر شدن اوضاع اقتصادی در ایران گشته و مشکلات مالی برای مردم فقیر تولید کند؟]
ــ بدیهی است که جنایات شاه ضربه های هولناکی به مردم ایران وارد آورده است. چه در زمان قدرت او و چه امروز که ملت می خواهد او را کنار بزند ولی ملت ایران پایداری خود را در مقابل این مشکلات ثابت کرده است. بازاریان خوب دریافته اند که ضررهای ناشی از اعتصابات به مراتب بهتر است از زیر یوغ استعمار و رژیم کنونی بودن.(395)
20 / 10 / 57
* * *
ترس رژیم از بازار تهران به عنوان بازوی قوی اسلام و کشور
بازار در طول تاریخ، بازارهای تمام کشور و خصوصاً بازار تهران یک بازوی قوی ای از برای اسلام و از برای کشور بوده است و ان شاءالله خواهد بود. اگر تمام شما یادتان نیست بعض از سالمندان یادشان است که رژیم سابق ـ شاید زمان رضاشاه بود ـ اینها در صدد برآمدند که اصل بازار نباشد در ایران. از این مجتمع زیر سقف می ترسیدند. از مجتمعاتی که حصار داشت و زیر سقف بود و مجمع مؤمنین و متدینین و جوانهای متعهد بود می ترسیدند. از مساجد که محل اجتماع همین بازاریان بود و از خود بازار که مجمع ملت بود خوف داشتند. و همیشه بازار دنبالۀ مقاصد اسلامی و برای پیشرفت اسلام و برای پیشرفت اقتصاد اسلامی یک بازوی ستبر قدرتمندی بوده است و الآن هم همین طور است.(396)
25 / 10 / 59
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 298