اهمیت و نقش عزاداری در احیای اسلام و مکتب سیدالشهدا
همه باید بدانیم که آنچه موجب وحدت بین مسلمین است این مراسم سیاسی است که حافظ ملّیت مسلمین، بویژه شیعیان ائمۀ اثنی عشر ـ علیهم صلوات الله و سلم ـ [است].(104)
* * *
سفارش اکید ائمۀ مسلمین ـ علیهم السلام ـ بر اقامۀ عزای سید مظلومان تا آخر ابد و فریاد مظلومیت آل بیت رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ ظالمیت بنی امیه ـ علیهم لعنة الله ـ با آنکه بنی امیه منقرض شده اند، فریاد مظلوم بر سر ظالم است. و این پرخاش و فریاد باید زنده بماند و برکاتش امروز در ایران در جنگ با یزیدیان واضح و ملموس است.(105)
16 / 5 / 65
* * *
خدای عالم چون دید بنای دین را ماجراجویان صدر اول متزلزل کردند و جز چند نفر معدودی به جا نماند حسین بن علی را برانگیخت و با جانفشانی و فداکاری ملت را بیدار کرد و ثوابهای بسیار برای عزاداران او مقرر کرد تا مردم را بیدار نگه دارند و نگذارند اساس کربلا که پایه اش بر بنیان کندن پایه های ظلم و جور و سوق مردم به توحید و معدلت بود کهنه شود با این حال لازم است که برای عزاداری که شالوده اش بر این اساس
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 75
ریخته شده چنین ثوابهایی مقرر شود که مردم با هر فشار و سختی هم هست از آن دست برندارند وگرنه با سرعت برق زحمتهای حسین بن علی را هم پایمال می کردند که به پایمال کردن آن زحمتهای پیغمبر اسلام و کوششهایی که برای تأسیس اساس تشیع کرده بود بکلی پایمال می شد پس فرضاً که مزدهایی را که خدا می دهد در مقابل سودی باشد که از عمل به دست می آید سودی که از این عمل به دست آمده و می آید بقای دین حق و اساس تشیع است که سعادت دنیا و آخرت جهانیان بسته به آن است و با نظر به وضعیت شیعه در آن زمان و فشارهای گوناگون از مخالفان علی بن ابیطالب به پیروان او قیمت این عمل بیش از آنست که به تصور ما درآید و خدای جهان برای آنها ثوابها و مزدهایی تهیه فرموده که هیچ چشمی ندیده و گوشی نشنیده و این کمال عدالت است.(106)
* * *
این خون سیدالشهداست که خونهای همۀ ملتهای اسلامی را به جوش می آورد و این دسته جات عزیز عاشوراست که مردم را به هیجان می آورد و برای اسلام و برای حفظ مقاصد اسلامی مهیا می کند. در این امر، سستی نباید کرد.(107)
4 / 8 / 60
* * *
حق پیروز است. حق پیروز است. منتها ما رمز پیروزی را باید پیدا بکنیم که رمز پیروزی ما چه بوده است. و رمز بقای شیعه در این طول زمان ـ از
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 76
زمان امیرالمؤمنین ـ سلام الله علیه ـ تا حالا ـ در زمانهایی که شیعه جمعیتش کم بوده است، ناچیز بوده است. حالا ـ الحمدلله ـ زیاد است. اما آن وقت کم بوده. نه اینکه زیاد در مقابل دیگران. باید ببینیم رمز بقای این مذهب و بقای ممالک اسلامی، ممالک شیعی چه بوده است. ما باید آن رمز را حفظش بکنیم. یکی از رمزهای بزرگی که بالاترین رمز است، قضیۀ سیدالشهداست. ... باید این رمز را حفظ بکنیم. این مجالسی که در طول تاریخ برپا بوده است و با دستور ائمه ـ علیهم السلام ـ این مجالس بوده است، خیال نکنند بعضی از این جوانهای ما که این مجالس، مجالسی بوده است که گریه در آن بوده است؛ حالا ما باید گریه دیگر نکنیم. این یک اشتباه است که می کنند.(108)
29 / 8 / 58
* * *
اساسی که همه چیز را تا حالا نگه داشته، اوست. پیغمبر هم فرمود که أنَا مِْن حُسَینٍ یعنی دیانت را او نگه می دارد، و این فداکاری دیانت اسلام را نگه داشته است، و ما باید نگهش داریم. این جوانها توجه ندارند، البته یک دسته اند [که] تزریق به اینها شده از [طرف] اشخاصی که می خواهند نباشد، این اساس [نباشد] می خواهند روضه را از بین ببرند، روضه نخوانید دیگر! روضه خوانی نکنید دیگر؛ صحبت کنید. اینها نمی دانند که روضه خوانی است که عواطف مردم را همچو تهییج می کند که برای همه چیز حاضرند. وقتی مردم دیدند که سیدالشهدا جوانهایش را آنطور قطعه قطعه کردند و آنطور جوانهای خودش را داد، برای مردم آسان می شود که جوان بدهند. و با این حس شهادت دوستی این معنی را ملت ما پیش برد.
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 77
و رمز همین معنایی بود که از کربلا منعکس شد به همۀ جهاتی که ما داشتیم، به همۀ ملت ما؛ و همه آرزوی شهادت می کردند؛ همان شهادتی که سیدش سیدالشهدا بود. اینها نمی فهمند که اینهاست که نگه داشته است. آنهایی که می فهمند تزریق می کنند و دیگران را گول می زنند.(109)
4 / 7 / 58
* * *
روضۀ سیدالشهدا برای حفظ مکتب سیدالشهدا است. آن کسانی که می گویند روضۀ سیدالشهدا را نخوانید اصلاً نمی فهمند مکتب سیدالشهدا چه بوده و نمی دانند یعنی چه؛ نمی دانند این گریه ها و این روضه ها حفظ کرده این مکتب را. الآن هزار و چهار صد سال است که با این منبرها و با این روضه ها و با این مصیبتها و با این سینه زنیها ما را حفظ کرده اند؛ تا حالا آورده اند اسلام را. این عده از جوانهایی که اینطور نیستند که سوء نیت داشته باشند خیال می کنند حالا باید ما حرف روز بزنیم! حرف سیدالشهدا حرف روز است، همیشه حرف روز است، همیشه حرف روز را سیدالشهدا آورده است دست ماها داده و سیدالشهدا را این گریه ها حفظ کرده است و مکتبش را، این مصیبتها و داد و قالها حفظ کرده؛ این سینه زنیها و این دستجات، و عرض می کنم اینها حفظ کرده. اگر فقط مقدّسی بود و توی اتاق و توی خانه می نشست برای خودش و هی زیارت عاشورا می خواند و تسبیح می گرداند، نمانده بود چیزی، هیاهو می خواهد.
هر مکتبی هیاهو می خواهد، باید پایش سینه بزنند، هر مکتبی تا پایش سینه زن نباشد، تا پایش گریه کن نباشد، تا پایش توی سر و سینه زدن
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 78
نباشد، حفظ نمی شود. اینها اشتباه می کنند، بچه اند اینها! نمی دانند که این نقش روحانیت و نقش اهل منبر چی هست در اسلام، خودتان هم شاید خیلی ندانید! این نقش یک نقشی است که اسلام را همیشه زنده نگه داشته، آن گُلی است که هی آب به آن می دهند زنده نگه داشته، این گریه ها زنده نگه داشته مکتب سیدالشهدا را؛ این ذکر مصیبتها زنده نگه داشته مکتب سیدالشهدا را. ما باید برای یک شهیدی که از دستمان می رود عَلَم بپا کنیم، نوحه خوانی کنیم ، گریه کنیم؛ فریاد کنیم. دیگران می کنند، دیگران فریاد می زنند وقتی یکی از آنها کشته بشود. فرض کنید که از یک حزبی یکی کشته بشود، میتینگها می دهند؛ فریادها می کنند. این یک میتینگ و فریادی است برای احیای مکتب سیدالشهدا. و اینها ملتفت نیستند. توجه ندارند به مسائل.
همین گریه ها نگه داشته این مکتب را تا اینجا و همین نوحه سرایی ها، همینهاست که ما را زنده نگه داشته، همینهاست که این نهضت را پیش برده، اگر سیدالشهدا نبود، این نهضت هم پیش نمی برد، سیدالشهدا همه جا هست: کُلُّ أرضٍ کربلا. همه جا محضر سیدالشهدا است، همۀ منبرها محضر سیدالشهدا است، همۀ محرابها از سیدالشهدااست. ... امام حسین نجات داد اسلام را. ما برای یک آدمی که نجات داده اسلام را و رفته کشته شده هی سکوت کنیم؟ ما هر روز باید گریه کنیم، ما هر روز باید منبر برویم برای حفظ این مکتب، برای حفظ این نهضتها؛ این نهضتها مرهون امام حسین ـ سلام الله علیه ـ هست.(110)
17 / 4 / 58
* * *
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 79
از این هماهنگ تر چی؟ شما در کجا سراغ دارید که ملتی این طور هماهنگ بشود؟ کی اینها را هماهنگ کرده؟ اینها را سیدالشهدا هماهنگ کرده است. در تمام کشورهای اسلامی، ملتهای اسلامی در روز عاشورا و تاسوعا و مثلاً بیست و هشتم و ... این دستجات با آن عظمت ـ البته جهات غیرشرعی اش باید حساب بشود، باید جهات شرعی محفوظ بماند ـ این دستجات با آن عظمت، با آن محتوا همه جا [راه می افتند] کی می تواند یک چنین اجتماعی درست کند؟ در کجای عالم شما سراغ دارید که این مردم این طور هماهنگ باشند. بری هندوستان همین بساط. بری پاکستان همین بساط. بری اندونزی همین بساط. بری عراق همین بساط. بری افغانستان. هر جا بری همین بساط. کی اینها را هماهنگ کرده؟ این هماهنگی را از دست ندهید.(111)
29 / 8 / 58
* * *
در این مجالس عزا و سوگواری و نوحه سرایی برای سید مظلومان و اظهار مظلومیت؛ یک کسی که برای خدا و برای رضای او جان خودش و دوستان و اولاد خودش را فدا کرده است، اینطور ساخته جوانانی را که می روند در جبهه ها و شهادت را می خواهند و افتخار به شهادت می کنند و اگر شهادت نصیبشان نشود متأثر می شوند و آنطور مادران را می سازد که جوانهای خودشان را از دست می دهند و باز می گویند باز هم یکی دو تا داریم. این مجالس عزای سیدالشهداست و مجالس دعا و دعای کمیل و سایر ادعیه است که می سازد این جمعیت را اینطور، و اساس را اسلام از اول بنا کرده است به طوری که با همین ایده و با همین
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 80
برنامه به پیش برود.(112)
31 / 3 / 61
* * *
حالا یک دسته ای آمده اند می گویند که نه، دیگر روضه نخوانید! نمی فهمند اینها که روضه یعنی چه. اینها ماهیت این عزاداری را نمی دانند چیست. نمی دانند که این نهضت امام حسین آمده تا اینجا، تا این نهضت را درست کرده.
این تابع، این یک شعاعی است از آن نهضت. نمی دانند که گریه کردن بر عزای امام حسین، زنده نگه داشتن نهضت، و زنده نگه داشتن همین معنا[ست ]که یک جمعیت کمی در مقابل یک امپراتوری بزرگ ایستاد. مقابل یک امپراتوری بزرگ ایستاد و «نه» گفت؛ هر روز باید در هر جا این «نه» محفوظ بماند. و این مجالسی که هست مجالسی است که دنبال همین است که این «نه» را محفوظ بدارد. بچه ها و جوانهای ما خیال نکنند که مسأله، مسأله «ملتِ گریه» است! این را دیگران القا کردند به شماها که بگویید «ملتِ گریه»! آنها از همین گریه ها می ترسند، برای اینکه گریه ای است که گریه بر مظلوم است؛ فریاد مقابل ظالم است. دسته هایی که بیرون می آیند، مقابل ظالم هستند؛ قیام کرده اند.(113)
30 / 7 / 58
* * *
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 81
در آن وقت، یکی از حرفها که هی رایج بود، می گفتند: «ملتِ گریه»؛ برای اینکه مجالس روضه را از دستشان بگیرند. اینکه همۀ مجالس روضه را آن وقت تعطیل کردند، آن هم به دست کسی که خودش در مجالس روضه می رفت و آن بازیها را در می آورد، قضیۀ مجلس روضه بود یا از مجلس روضه آنها یک چیز دیگر می فهمیدند و آن را می خواستند از بین ببرند؟ قضیۀ عمامه و کلاه بود یا از عمامه یک چیز دیگری آنها می فهمیدند و روی آن میزان عمامه را با آن مخالفت می کردند؟ آنها فهمیده بودند که از این عمامه یک کاری می آید که نمی گذارد اینها این را که می خواهند، عمل کنند و از این مجالس عزاداری یک کاری می آید که نمی گذارد اینها کارشان را انجام بدهند.
وقتی یک ملت در ماه محرم، سرتاسر یک مملکت، یک مطلب را می گویند، شما انگیزه این گریه و این اجتماع در مجالس روضه را خیال نکنید که فقط این است که ما گریه کنیم برای سیدالشهدا. نه سیدالشهدا احتیاج به این گریه ها دارد و نه این گریه ها خودش ـ فی نفسه ـ کاری از آن می آید، لکن این مجلسها مردم را همچو مجتمع می کنند و یک وجهه می دهند، سی میلیون، سی و پنج میلیون جمعیت در دو ماه محرّم و خصوصاً دهۀ عاشورا، یک وجهه، طرف یک راه می روند. اینها را در این ماه محرّم، خطبا و علما در سرتاسر کشور می توانند بسیج کنند برای یک مسأله. این جنبۀ سیاسی این مجالس بالاتر از همۀ جنبه های دیگری که هست.(114)
14 / 8 / 59
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 82
اینها می بینند که این مجالس، مجالس روضه، ذکر مصایب مظلوم و ذکر جنایات ظالم، در هر عصری [مظلومان را] مقابل ظالم قرار می دهد. اینها ملتفت نیستند که اینها خدمت دارند می کنند به این کشور؛ خدمت دارند می کنند به اسلام.
توجه ندارند جوانهای ما! بازی این بزرگها را نخورید. اینها خیانتکاراند! اینهایی که تزریق می کنند به شما «ملت گریه»، «ملت گریه»، اینها خیانت می کنند. بزرگهایشان و اربابهایشان از این گریه ها می ترسند؛ دلیلش این است که رضاخان آمد همۀ اینها را برد از بین، و مأمور بود. دلیلش این است که رضاخان آخرش که رفت، انگلستان در رادیوی دهلی اعلام کرد که ما این را آوردیم، حالا هم بردیم! درست هم می گفتند. آورده بودند برای سرکوب کردن اسلام، و یکی از راههایش همین بود که این مجالس را از دست شما بگیرند. جوانهای ما خیال نکنند که دارند یک خدمتی می کنند می روند توی مجلس اگر صحبت عزا بشود، می گویند نه، این را نگو، غلط است این حرف، باید این را بگوید، باید این ظلمها را بگوید، تا مردم بفهمند که چه گذشته آن وقت؛ و باید هر روز این کار بشود. این جنبۀ سیاسی دارد؛ جنبۀ اجتماعی دارد.(115)
30 / 7 / 58
* * *
در دفعۀ اول که مرا از قم گرفتند و بردند، در بین راه بعضی از این مأمورینی که بودند در آن اتومبیل من، می گفت که ما که آمدیم سراغ شما،
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 83
از این چادرهایی که در قم بود، می ترسیدیم که مبادا اینها مطلع بشوند و ما نتوانیم انجام وظیفه کنیم. اینها که هیچ، قدرتهای بزرگ از این چادرها می ترسند. قدرتهای بزرگ از این سازمانی که بدون اینکه دست واحدی در کار باشد که آنها را مجتمع کند، خود به خود ملت را به هم جوشانده اند در سراسر یک کشور، کشور پهناور، در ایام عاشورا و در دو ماه محرم و صفر و در ماه مبارک، [می ترسند]. این مجالس است که مردم را دور هم جمع کرده است. و اگر یک مطلبی بخواهد برای اسلام خدمتی بکند و شخصی بخواهد که مطلبی را بگوید، سرتاسر کشور به واسطۀ همین گویندگان و خطبا و ائمۀ جمعه و جماعت یکدفعه منتشر می شود و اجتماع مردم در تحت این بیرق الهی، این بیرق حسینی، اسباب این می شود که سازمان داده شده باشد. اگر قدرتهای بزرگ در منطقه های خودشان بخواهند که یک اجتماعی ایجاد کنند، با فعالیتهای زیادی که شاید چند روز یا چند دهه می کنند، در یک شهری، یک عده ـ فرض کنید ـ صدهزار نفری، پنجاه هزار نفری با خرجهای زیاد و زحمتهای زیاد مجتمع می شوند و به قول آن کسی که می خواهد صحبت کند، گوش می دهند. لکن شما می بینید که برای خاطر همین مجالسی که مردم را به هم پیوند داده است، این مجالس عزایی که مردم را به هم جوش داده است، به مجرد اینکه یک مطلبی پیش می آید، در یک شهر نه، در سرتاسر کشور، تمام قشرهای مردم و عزاداران حضرت سیدالشهدا مجتمع می شوند و احتیاج به اینکه زیاد زحمت کشیده بشود و تبلیغات
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 84
بشود ندارد؛ با یک کلمه، وقتی مردم ببینند که این کلمه از حلقوم سیدالشهدا ـ سلام الله علیه ـ بیرون می آید همه با هم مجتمع می شوند.(116)
31 / 3 / 61
* * *
کتابقیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی (س)صفحه 85