ابعاد بین المللی عاشورا
حجة الاسلام و المسلمین عبدالکریم بی آزار شیرازی
شما در کجا سراغ دارید که ملتی اینطور هماهنگ بشود ؟ اینها را در تمام کشورهای اسلامی و ملتهای اسلام، سیدالشهدا در روز تاسوعا و عاشورا هماهنگ کرده است.
بروید هندوستان همین بساط است، بروید پاکستان همین بساط است، بروید اندونزی همین بساط است، بروید افغانستان، هر جا بروید همان بساط است.
(امام خمینی (س)، ر. ک: صحیفه امام، ج 11، ص 97ـ99)
شهادت سیدالشهدا(ع) در روز عاشورا زخمی است که در طول تاریخ تازه مانده و نه تنها شیعیان، بلکه همۀ مسلمانان و همۀ انسانها را در غمی فراموش ناشدنی فرو برده است. با همۀ مخالفتی که در بزرگداشت و اهمیت آن توسط بنی امیه و بعضی از خلفای عباسی و استعمار انگلیس و دولتهای خود کامه شده است، مسلمانان جهان هرگز آنرا فراموش نکرده اند، بلکه به تعبیر امام خمینی(س) عامل وحدت و هماهنگی ملل اسلامی گشته و در بعضی از کشورهای اسلامی جزو تعطیلات رسمی در آمده است. بسیاری از ملتهای دربند با سرمشق گرفتن از عاشورا قیام کرده اند و خود را از قید و بند ستمکاران و استعمارگران نجات داده اند.
از سوی دیگر، عاشورا مهمترین عامل گسترش شیعه در جهان، بدون اعمال زور و فشار و تحمیل بوده است. چنانکه فرانسیسکو گابریلی با تحقیقات خود نشان داده که عاشورا از عوامل اصلی توسعۀ مذهب شیعه بخصوص در زمان آل بویه، با آرامش و آزادی بوده است. بطوریکه در آن عصر، جمعیت شیعیان بر جمعیت اهل سنت فزونی
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 23
یافت.
در بغداد معز الدوله دیلمی عزاداری و تعطیل رسمی روز عاشورا را برقرار ساخت.
در ایران نیز عاشورا از تعطیلات رسمی است و مراسم عاشورا با شکوه فراوان همراه با تعزیه و روضه خوانی و سینه زنی بطور گسترده ای برپا می شود.
در بحرین، نیز عاشورا از تعطیلات رسمی است. در این روز شیعیان در حسینیه ها به عزاداری می پردازند. بسیاری از اهل سنت افغانستان، ماه محرم را ماه حسن و حسین (ع) می نامند و در نقاط مختلف بخصوص در شهر مزار شریف که معتقدند مدفن حضرت علی (ع) در آنجا است، عزاداری می کنند.
در هندوستان امام باره هایی باشکوه ساخته اند که در ایام محرم در آن به تعزیه می پردازند. در مراسم عزاداری، زنان النگوهای بلورین خود را می شکنند، سر خود را شانه نمی زنند و جواهر به خود نمی آویزند و مراسم سوگواری را تا اربعین ادامه می دهند.
گاندی رهبر فقید مردم مبارز هندوستان می گفت: من مبارزه را از شهیدان عاشورا آموختم.
مردم پاکستان تحت لوای اسلام و عاشورا، متحد شدند وعلیه باطل به مبارزه بر خاستند وشعارشان این بود که «عاشورای محرم یاد آور وظیفۀ مسلمانان». عاشورا یکی از تعطیلات رسمی و ملی این کشور است.
مراسم عاشورا در پاکستان آنقدر استعمارشکن بود که انگلیسیها برای مدتی آنرا ممنوع کرده بودند واکنون نیز در برابر آن سپاه صحابه را به راه انداخته اند.
در بنگلادش هر ساله مراسم عزاداری عاشورا با شور و احساس بسیار برگزار می شود . یکی از ثمرات آن این بود که سید دلدار علی، علمای شیعه را از پذیرفتن هر گونه القاب و عناوین و نشانهای افتخار از انگلیسیها منع کرد.
ایام محرم و عاشورا و حتی ماه صفر مورد تعظیم و احترام اغلب مسلمانان اندونزی اعم از شیعه و سنی است. آنان نام محرم را «سورا» می نامند و ماه محرم و صفر به ماه حسن و حسین (ع) مشهود است.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 24
از سالها قبل سادات و شیعیانی که به فیلیپین بخصوص «صولو» رفته اند نقش مهمی در گسترش و اقتدار شیعه داشته و مراسم عاشورا را در دهۀ اول محرم برگزار می کند.
در تایلند بسیاری از مردم تحت تأثیر گروهی از تجار ایرانی به رهبری شیخ احمدقمی، به اسلام و تشیع روی آورده در ایا محرم به تعزیه و عزاداری می پردازند.
بیش از 70% مردم جمهوری آذربایجان شیعه هستند و بقای اسلام در این کشور را در برابر سلطۀ لنین و استالین مرهون مراسم عاشورا می دانند.
در مصر، مسجد رأس الحسین مهمترین زیارتگاه مصریان است و برای تولد امام حسین (ع) سه روز جشن رسمی و با شکوه برپا می شود. مصریان در روز عاشورا به عزاداری می پردازند و یاد شهدا را گرامی می دارند .
در قرن چهارم، مذهب شیعه تا آفریقای شرقی هم رفت، در سومالی مساجدی به دست شیعیان ایران بنا گردید. و در بورندی تجار پاکستانی به نشر شیعه پرداختند و زیبا ترین مسجد را بنا کردند . ایشان مراسم عاشورا را در ماه محرم، با شکوه فراوان برگزار می کنند.
در الجزایر عاشورا جزو تعطیلات رسمی است و دست سفید فاطمۀ زهرا(س) بر بالای آرم و نشان ملی الجزایر به نشانۀ ارکان پنجگانه اسلام، یادگاری از نفوذ شیعیان در این سرزمین است.
بیشتر مسلمانان آلبانی شیعه هستند و دیوان شعرای نامی این دیار دربارۀ وقایع عاشورا جزو شاهکارهای ادبی آلبانی است. شعرای آلبانی با الهام از عاشورا، سرزمین آلبانی را به کربلایی در اروپا تبدیل کرده و جنبشهای آزادیخواهی نیرومندی را پدید آورده اند.
همچنین در بسیاری دیگر از کشورهایی که شیعیان حضور داشته اند، مراسم عاشورا بر پا می شود که لازمست ضمن اطلاع و شناخت گسترده از اوضاع و احوال این مراسم در کشورهای مختلف جهان، برای هماهنگی بیشتر آنها و استفادۀ صحیح و جلوگیری از انحرافات و خرافات احتمالی برنامه ریزی شود.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 25