بررسی عوامل پیدایش افسردگی و آثار آن
در سیرۀ امام حسین(ع) در طول نهضت
حجة الاسلام محمد تقدیری
در این مقاله ابتدا در مقدمه ای کوتاه به شایعترین بیماری روانی یعنی «افسردگی» اشاره شده است و سپس ضرورت طرح و مقایسه آن با حزن در آیات و روایات سخن رفته و آنگاه سیر مقاله به سوی تطبیق و بررسی افسردگی و حزن در نهضت عاشورا، جهت یافته است و اینکه آیا علایم و آثار حزن و اندوه در سیرۀ امام حسین(ع) یافت می شده است یا نه ؟ از این نکته در طول مقاله نباید غافل بود که شخص ثالث بعد از مطالعۀ روانشناسی و سیرۀ امام حسین(ع) علایم ظاهری را مشترک می بیند و این سؤالها را مطرح می کند، که این مقاله، جوابگوی آنهاست.
همچنین مقاله جوابگوی کسانی است که می خواهند بدانند هنگام برخورد با مصایب و مشکلاتی که معمولاً به افسردگی دچار می شوند، امام حسین(ع) به عنوان پرمصیبت ترین امام چه برخوردی کرده و چه روشی را در پیش گرفته است ؟
در این بحث ضمن مقایسۀ لغوی و اصطلاحی حزن و افسردگی، از ارتباط بین این دو سخن به میان آمده است . افسردگی، اندوه شدت یافته و کنترل نشده است، زیرا اندوه طبیعی است و اگر جهت داده نشود یا کنترل نشود به افسردگی می گراید. از حزن مثبت که در روایات، از آن مدح شده است، سخن به میان آمده و اقسام آن ذکر شده است که یک مورد آن، حزن برای مصایب ائمه بخصوص امام حسین(ع) است.
در ادامه ضمن برشمردن عوامل پیدایش افسردگی، آنها را در زندگی و سیرۀ امام حسین(ع) ریشه یابی کرده است (بطور بسیار خلاصه و مجمل ) و اینکه به عنوان نمونه،
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 26
فقدان عزیزان که از عوامل افسردگی است، در روز عاشورا چگونه از طرف امام(ع) با آن برخورد شده است.
در ادامه، حزن عاشورایی به دو قسم تقسیم شده است:
1 - حزن خود حضرت امام حسین(ع) و یاران ایشان
2 - حزن دربارۀ حضرت و نهضت عاشورا .
اما این سؤال که آیا علاقۀ امام حسین(ع) به مرگ و شهادت، همان علاقۀ انسانهای افسرده به خودکشی است ؟ در بخش بعدی پی گیری می شود و مقاله با بررسی جهان بینی افراد نسبت به مرگ این سؤال را جواب می دهد.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 27