شبکۀ اهداف نهضت عاشورا از دیدگاه امام خمینی(س)
استاد غلامرضا ذاکر صالحی
در مقالۀ حاضر ابتدا دلایل احتمام حضرت امام خمینی(س) به تبیین اهداف قیام مقدس عاشورا به ترتیب زیر مورد بحث قرار گرفته است:
1 - کج فهمی ها و غرض ورزیهای برخی مستشرقین که نهضت عاشورا را یک حرکت کور نظامی در چارچوب رقابتهای قومی عرب ارزیابی نموده اند.
2 - وجود نوعی طفره روی و باطنی گری نسبت به بیان اهداف اصلی قیام عاشورا، در درون جامعۀ اسلامی تا قبل از اوج گیری نهضت امام خمینی(س)
3 - برخورد صرفاً عاطفی با قضیۀ عاشورا و عدم تبیین کامل مبانی عقلی و دینی این قیام
4 - بهره گیری امام خمینی (س) از مفاهیم عاشورایی به عنوان «مفاهیم واسط» جهت تبیین مبانی حکومت اسلامی.
در ادامۀ مقاله ضمن تأکید بر لزوم ترسیم یک « شبکۀ اهداف » برای درک همه جانبۀ ابعاد نهضت عاشورا، این شبکۀ اهداف را با حفظ نوعی سلسله مراتب، از طریق تتبع در بیانات حضرت امام(س) تبیین نموده و دسته بندی آنها به شرح زیر ترسیم شده است:
الف - هدف کوتاه مدت و فوری: نهی از منکر و انجام تکلیف شرعی در این زمینه
ب - هدف میان مدت: برچیدن بساط ظلم بنی امیه و رسوا سازی آنان
ج - هدف دراز مدت: تأسیس حکومت اسلامی در آینده
د - هدف نهایی: حفظ اسلام و اقامۀ نهایی حق و عدل.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 64
از آنجا که حضرت امام(س) بدون برداشت تناقض آمیز، بر تک تک این اهداف تأکید فرموده اند، براساس مدل پیشنهادی، مجموعۀ این اهداف بدون هیچگونه تعارض و تزاحمی می تواند تا حدودی به یک مناقشۀ مزمن در خصوص تحلیل اهداف قیام پایان دهد.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 65