حسین(ع) علت مبقیۀ اسلام
دکتر مرتضی ذکایی
«ان الاسلام بدؤه محمدی و بقاوئه حسینی»
امام حسین(ع) و قیام خونین او را بدون تردید باید علت مبقیه اسلام دانست. حسین(ع) با قیام خود سنتهای اصلی اسلام را احیا کرد و ارزش و اهمیت آنها را با نثار خون خود، فرزندان و یارانش برای همه کس و همه جا اثبات نموده و امضا کرد. یکی از این سنتهای بسیار مهم «امر به معروف و نهی از منکر» بود که در روایات اسلامی از آن به «أسمی الفرائض و اشرفها» تعبیر شده است. حسین(ع) در خطبه ها و نامه های خود (مانند خطبۀ وی در سرزمین منی) یکی از مهمترین دلایل قیام خود را اقامۀ امر به معروف و نهی از منکر برشمرده است. امام خمینی(س) رهبر فقیه و فقید انقلاب اسلامی، در یکی از سخنرانیهای تاریخی خود فرمودند: «حضرت ابا عبدالله(ع) نهضت کرد، با عدد کم و قیام کرد برای اینکه گفتند: تکلیف من اینست که استنکار کنم، نهی از منکر کنم. اگر یک حاکم ظالمی بر مردم مسلط شد، علمای ملت، دانشمندان ملت، باید استنکار کنند؛ باید نهی از منکر کنند».
مسایل فقهی امر به معروف و نهی از منکر از دیرباز در میان عالمان و فقهیان به عنوان مشهورترین فرایض، مورد بحثهای علمی و فقهی قرار گرفته است. به پاره ای از نظریات فقهای بزرگ شیعه، از جمله محقق حلی،. شیخ طوسی، سید مرتضی، شهید ثانی، شیخ شمس الدین، ابن عبدالله عاملی(م. 786 ق)، علامه نظام الدین ساوجی، شیخ محمدحسن نجفی، صاحب «جواهر» و امام خمینی(س) دربارۀ امر به معروف و نهی از منکر در این مقاله اشاره شده است. پس از آن جایگاه امام خمینی(س) در میان همۀ این
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 66
فقیهان مورد بحث قرار گرفته است. دیدگاههای فقهی امام خمینی(س) در این باره دیدگاهی متحول، پویا و مناسب زمان و مکان است که بی گمان متأثر از بینش عمیق سیاسی، اطلاعات سرشار تاریخی، توانایی تطبیق شرایط زمان و مکان در اجتهاد و سرانجام خصوصیات اخلاقی ویژه امام خمین(س) بوده است. همچنین تحلیل و تفسیر خطبۀ «سلطان جائر» سیدالشهدا(ع) به وسیله ایشان ، در این مقاله آورده شده است.
جان کلام اینکه فقیه مجاهد امام خمینی (س) در «امر به معروف و نهی از منکر» و قیام بر علیه سلطان جائر، از مرحلۀ افتای فقهی بسی فراتر رفته و خود در یک برهۀ حساس تاریخی، هم چون سیدالشهدا(ع) وارد معرکۀ جهاد و قیام شده که در نهایت باعث تغییر روند تاریخ معاصر خود گردیده است.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 67