هنر و عاشورا
آیةالله مرتضی مروارید
پیش از آن که هنر انسانها پس از عاشورا در تشریح آن، دست به کار شود، دست تقدیر در ترسیم عاشورا بزرگترین هنرمندی را به کار برده و ارادۀ خداوند اصالتهای اخلاقی این واقعه را که بر محور وجود فرزند علی(ع) و زهرا(س) می گردد، در بهترین شکل هنری، لباس عمل پوشانده است.
در عاشورای حسینی، اول کرامتهای حضرت سیدالشهدا(ع) و یارانش با لباس برازنده واقعیت یافته، سپس آن پیکرۀ زیبا به دست گزارشگران افتاده تا در توصیفش هنرمندی کنند. صحنۀ عاشورا را خدای بزرگ برای یکی از عزیزان خلق خواسته است و بی نهایت فراتر از آن است که ابعاد آن – حتی یک بعد – درتجزیه و تحلیلهای ما بگنجد، اما حق داریم که از بهره مندان این چراغ ابدیت شویم و در توصیف آنچه احساس کرده ایم، تلاش کنیم.
روز عاشورا روز اندوه ومصیبت است، مصیبتی که هرگز فراموش نمی شود، اما مصیبتی که در آن کرامت وعزت بود. حضرت زینب که بزرگترین بار مصایب را بر دوش می کشید، در جواب ابن زیاد که گفت: «کیف رأیت فعل الله بأهل بیتک ؟» فرمود: «ما رأیت الا جمیلاً» (مقتل الحسین(ع) ص 422)
خدای متعال اراده فرموده که مشعل عاشورا همیشه روشن باشد. سنتهای طبیعی که همان سنتهای الهی است، ارادۀ خداوند را لباس عمل می پوشاند.
تأثیر عاشورا در بقای دین از جنبۀ نظامی نبود. کسانی که در عاشورا شربت شهادت نوشیدند، جز حکومت بر دلها مستقیماًحکومت دیگری کسب نکردند، زیرا
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 137
جریان عاشورا از دیدگاه بیرونی پدیده ای جز یک تبلیغ عملی نبود.
حضرت سیدالشهدا(ع) و لشگر وفادارش عملاًارزشهای انسانی را که مبنای احکام و شرایع دین است، تبلیغ کردند و تبلیغشان مؤثر افتاد و تقدیر به این تبلیغ موفقیت بخشید و آن را برانگیزانندۀ انقلابها ساخت.
از این جا اهمیت هنر که عمده ترین وسیلۀ تبلیغ است، روشن می شود.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 138