الگوهای تربیتی پیشنهادی نهضت عاشورا
زهرا وحیدمنش
«لا یستوی الخبیث والطیب و لو اعجبک کثرۀالخبیث»
ناپاک و پاک برابر نمی شوند، گرچه ناپاکها چندان وافر و موفور باشند که تو را به شگفت آورند.
در خلابق روحهای پاک هست روحهای تیرۀ گلناگ هست
این صدفها نیست دریک مرتبه دریکی دراست ودر دیگر شبه
واجب است اظهاراین نیک وتباه همچنان کاظهار گندمها زکاه
بهر اظهار است این خلق جهان تا نماند گنج حکمتها نهان
کنت کنزاً گفت مختفیاً شنو جوهر خود گم نکن اظهار شو
(مثنوی)
و خداوند اول مربی عالم بشریت، انسان را که خلق کرد، خود اول بار لقب افضل مخلوقات را برای او منظور نمود.
«و لقد کرمنا بنی آدم و حملنا هم فی البر و البحر و رزقناهم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا تفضیا» (سورۀ الاسراء - آیه 70)
و این موجود افضل را به خود رها ننمود، بلکه او را مورد تربیت قرار داد، زیرا که خلقت او در احسن تقویم است و بالاترین قابلیتها را به خود اختصاص داده است و این استعدادها باید به مرحلۀ ظهور درآید، لذا تربیت معنا گرفت. این تربیت در مکاتب توحیدی به دو روش وضع گردیده است. روشی که مجموعه ایست از دستور العملها که به وسیلۀ پیامبران به انسانها ابلاغ گردیده است. اما آن روشی که حایز اهمیت است،
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 176
طریق دوم می باشد که تربیت عملی نام گرفته است.در این روش خداوند با معرفی بهترین مقتداها که پیامبران الهی هستند و به تبع آنان ائمۀ معصومین(ع) بهترین شیوه های یک زندگی انسانی را به ما تعلیم می دهد.
زندگی که در آن فطرت خداجو بیدار گشته است، مانعی در مقابل همۀ مفسده ها قرار می گیرد، تا از این طریق هدف عالی خلقت که رساندن انسان به عالیترین مراحل کمال است، تأمین شود. در این روش از ابراهیم، بهترین درسهای یک زندگی توحیدی را و از هاجر، صبر و مقاومت در مقابل تقدیرات الهی را و از یوسف، بهترین مراتب تقوی، خودنگهداری از گناه یعنی جهاد اکبر را می آموزیم، و به تبع این مقتداها، سیره و روش ائمه معصومین(ع) است که هر کدام به نوعی و در برهه ای از زمان درسهای انسان کامل را به ما آموخته اند.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 177