ولایت عاشورایی امام خمینی(س) و تداوم انقلاب اسلامی
حجةالاسلام عباس ایزدپناه
هدف مقاله تبیین پیوند ولایت عاشورایی امام خمینی(س) با ولایت اهل بیت (ع) - بخصوص سالار شهیدان - و رابطۀ آن با تداوم انقلاب اسلامی است. برای نیل به این مقصود، نخست باید نگرش و دیدگاه غرب و اندیشمندان اسلامی، چون اهل عرفان، فقها، متکلمان و عرفان متعالی امام خمینی(س) دربارۀ قلمروهای ولایت را مطرح ساخت و خاطرنشان کرد که تاکنون در دنیای غرب دو گونه برخورد متضاد نسبت به ولایت صورت گرفته است : یکی در قرون وسطی و دیگری بعد از نهضت پروتستانیسم.
در قرون وسطی کلیسا بر دین و دنیای جامعه ولایت داشت، اما پروتستانیسم با تأکید بر عدم لزوم تفسیر دین توسط کشیشان و عمومی کردن فهم کتاب مقدس و عقلانی کردن نظام حکومت، در جهت سلب کامل این ولایت گام برداشت.
در دنیای اندیشۀ اسلامی نیز اهل کلام و فقهای اهل سنت و تشیع بطور عمده بر بعد اجتماعی ولایت تأکید دارند و اهل عرفان نیز توجه خود را به جنبه های معنوی و تربیتی ولایت معطوف کرده اند. ولی در عرفان متعالی امام خمینی(س) ولایت در سه قلمرو فکری (دین شناسی)، معنوی - تربیتی و اجتماعی مطرح می شود. قرآن و روایات اهل بیت(ع) بطور صریح برگسترۀ ولایت در حوزه های فکری، اجتماعی و معنوی دلالت دارند. بنابراین، حکومت یزید مهمترین جنایتش ولایت زدایی بود و امام حسین (ع) با قیام خویش ولایت مطلقۀ نبوی و علوی را احیا نمود. پس تمام سخنان آن حضرت - از مدینه تا کربلا - در پرتو همین اصل قابل تفسیر است.
بخش بعدی، تبیین ماهیت و فلسفۀ ولایت امام(س) و پیوند آن با تداوم انقلاب
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 201
اسلامی را بر عهده دارد. در این مبحث خاطرنشان می شود که هرچند ولایت غیرمعصوم با سه ویژگی; یعنی، نقدپذیری، نسبی بودن و تجزیه پذیری، از ولایت معصومین(ع) جدا می شود، اما ولایت نوادری از اولیای الهی به خاطر اوج کمال و تقرب به حضرت حق چهرۀ دیگری پیدا می کند. آنان مصداق سخن پیامبر اکرمند که «خدا بندگانی دارد که پیامبر نیستند ولی انبیا به حالشان غبطه می خورند.»
امام خمینی(س) چهرۀ شاخص و بی نظیر اینگونه از اولیاست. از همین روی نمی توان ولایت آن بزرگ را با ولایت اولیای غیرمعصوم دیگر همسان تلقی کرد و امت اسلامی را به الگو قراردادن آنان فراخواند، بلکه باید اسوه قراردادن دیگران با قیدی همراه شود، ولی امام خمینی(س) اسوه و الگوی کامل و شاخص انسان آرمانی و کامل برای نسل آرمانی است.
البته این عظمت و اوج شخصیت با نسبی بودن کمال او و نقدپذیری آثار و اندیشه های آن بزرگ منافاتی ندارد.
از بررسی و مقایسۀ انقلاب اسلامی با دیگر انقلابها می توان نتیجه گرفت که ولایت عاشورایی امام خمینی(س) سر منشأ پیدایش آن بوده است. البته نمی خواهیم نقش ایمان و همت بلند مردم و عوامل دیگر را نادیده بگیریم، ولی همۀ این عوامل در طول آن علت قرار داشتند. اینک آیا می توان تداوم انقلاب اسلامی را نیز در گروه حضور ولایت آن بزرگ دانست ؟
پاسخ این است که همۀ عناصری که اهل تحقیق از آن به عنوان عوامل تداوم انقلاب یاد می کنند، بدون حضور ولایت فکری، اجتماعی و معنوی امام بسان جسد منهای روح و معلول بدون علت است. بنابراین، تداوم انقلاب اسلامی در گرو این است که مراکز آموزشی و تربیتی کشور - حوزه، دانشگاه، مدارس و نهادهای علمی و هنری دیگر - به سوی تربیت نسل خمینی گونه جهت دهی شوند و دستگاه اداری کشور نیز به سمت شناسایی، جذب و به کارگیری چنین نیروهایی گام بردارند وگرنه شریانهای پیکر انقلاب اسلامی با کم خونی یا خون ناسالم مواجه خواهد شد.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 202
بدینسان، نه تنها حدوث و بقای انقلاب اسلامی با ولایت امام خمینی(س) گره خورده است که نبض آن با حضور امام می تپد.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 203