نگرشی کوتاه بر :
نهضتهای اسلامی در کشورهای مسلمان و انقلاب اسلامی ایران
دکتر حسن بیک محمدی
قدرتهای غربی در طول قرن 19 در جهت گسترش دامنۀ غرب گرایی در کشورهای جهان سوم به تبلیغات دامنه داری دست زدند، ولی از آنجایی که این تبلیغات با فرهنگ ملتهای مسلمان مغایرت داشت، در تعدادی از کشورهای اسلامی از جمله مصر، ایران، ترکیه، عراق، پاکستان، سودان و ... موج نوینی از غرب ستیزی را به صورت «تجدید بنای تفکرات دینی» به راه انداخت و به دنبال خود نهضتهای اسلامی زیادی را به وجود آورد. اغلب این نهضتها مربوط به مسلمانان اهل سنت بوده و تماماً به رهبری متفکران دینی و روحانیون مبارزی چون سید جمال، کواکبی، اقبال، مودودی، سید قطب، نورسی و ... شکل گرفته است.
در به وجود آمدن این نهضتها، افکار و تفکرات سید جمال الدین اسدآبادی نقش اساسی داشته است، او معتقد بود که تنها راه نجات مسلمانان از تهاجم اندیشه های غرب، تمسک به اسلام و تعالیم آسمانی آنست، اسلامی که اصل، قرآنی، انسان ساز و تحرک زاست نه اسلام انزوا طلب و گوشه گیر.
پس از سید، رواج افکار حسن البناء و تأسیس سازمان «اخوان المسلمین مصر» در بیداری مسلمانان و نهضتهای اسلامی در کشورهای عرب بسیار مؤثر بوده است.
اما هیچیک از این نهضتها به دلایلی نتوانستند رژیمهای طاغوتی را سرنگون سازد و به حکومت اسلامی جامۀ عمل پوشد. پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(س) به گفتۀ «فراخان» بزرگترین حادثه سیاسی - اجتماعی دنیا در قرن بیستم بود،
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 208
این انقلاب در عین ناباوری جهانی، دین را از حاشیه به متن جامعه کشانید و با برقراری حکومت اسلامی، این حقیقت را به جهانیان نشان داد که مسلمانان می توانند روی پای خود بایستند و به قدرتهای شرق و غرب وابسته نباشند.
این انقلاب برای اولین بار به مستضعفان و مسلمانان در اقصی نقاط دنیا بها داد و عزت بخشید و دریچه های امید را در قلب آنان گشود.
یکی از عوامل اصلی و مهم در پیروزی این انقلاب، رهبریهای داهیانه امام خمینی (س) بود، زعیمی که با رهبران دیگر دنیا از نظر روحی، اخلاقی و اعتقادی تفاوتهایی بسیار داشت. این انقلاب از نظر رهبری، اهداف، اختصاصات و دستاوردها در مقایسه با نهضتهای دیگر جهان دارای ویژگیهایی است که آن را از انقلابهای دیگر متمایز می دارد.
نگارنده در این پژوهش قصد دارد ضمن اشاره به نهضتهای اسلامی در کشورهای مسلمان، تمایزات انقلاب اسلامی را در ابعاد رهبری، اهداف، ویژگیهای خاص و اثرات و دستاوردهای منطقه ای و بین المللی، مورد تحلیل قرار دهد.
دومین کنگره بین الملی امام خمینی (س) و فرهنگ عاشوراچکیده مقالاتصفحه 209