مقدمه

‏‏مقدمه: ‏

‏‏دهم محرم سال 61 هجری، فرزند عزیز فاطمه هفتاد و دو تن از کسان و یارانش را در نبردی نابرابر، به تیغ کینه کشتند، و این روز، آغازی برای دگرگونی در مسیر تاریخ اسلام و بشریت شد. ‏

‏‏آنچه آل ابوسفیان در «نینوا» کردند، هرچند به شهادت و اسارت جمعی از پاکترین انسانها انجامید، اما همین حادثه، آیین مقدسی را که با تزویر و ریای زادگان ناپاک «امیه» به لبۀ پرتگاه نیستی رسیده بود از سقوط رهانید و جانی تازه داد. زمانی که حسین(ع) از دیار جدّش رسول خدا(ص) هجرت تاریخساز خویش را آغازید، و تا آن زمان که در زمین گرم کربلا به دست پیمان شکنان دنیاپرست در خون غلتید، هماره بر اجرای سنت خداوندی ـ امر به معروف و نهی از منکر ـ و پاسداری از اسلام عزیز تأکید کرد و خون سرخش را در گروی ماندگاری دین محمد(ص) قرار داد، که: «... ای شمشیرها مرا در بر گیرید!» ‏

‏‏عاشورای خونین حسینی پس از آن و تا اکنون و تا دنیا به پاست، همچون چشمه‌ای جوشان و زلال برای همه جهانیان پیام آور آزادی و شرف و کلمه رمز جاودانه حماسه قیام و رویارویی با ستم و ستمگری است. ‏

‏‏شهادت حسین‌(ع) و یارانش به روزگار ما، الهامبخش انقلابی مقدس به راهبری عاشورایی بزرگِ زمانه، حضرت امام خمینی(س) و تکرار حادثه نبرد حقجویان و حقیقت خواهان در برابر فرعونیان اهریمن صفت بود، و این بار نیز آشکار شد که: ‏

‏
‏‎

‎

‏‏ «‏‏جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا‏‏.» ‏

‏‏وظیفه همه درد آشنایان و دلسوزان جامعه اسلامی بخصوص پیروان مکتب انسانساز حسینی و رهروان راه عاشورایی «خمینی» را باید شناخت درست عاشورا و فلسفۀ قیام سید شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) و ارجگذاری به آن دانست، بویژه در عصر کنونی که ندای توحیدی اسلام عزیز با الهام از انقلاب مقدس اسلامی ملت بزرگوار ایران در سر تاسر جهان طنین افکن شده و پرچم یکتاپرستی به همه جا در اهتزاز است. ‏

‏‏بر همین اساس مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) برای دومین بار با برگزاری «کنگره بین‌المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا» ضمن بهره گیری از دیدگاههای اندیشمندان، پژوهشگران و صاحبنظران توانسته است در شناساندن قیام مقدس عاشورا و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی به توفیقهای شایان توجهی دست یابد. ‏

‏‏در حالی که در کنگره نخست، فقط محور بحث شامل «عاشورا و امام(س)» بود، در دومین کنگره که در روزهای 11، 12 و 13 خردادماه 75 همزمان با هفتمین سالگرد ارتحال ملکوتی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و با همکاری بنیاد شهید انقلاب اسلامی برگزار شد، محورهای متعددی از جمله: مبانی و دیدگاه‌های کلامی و اعتقادی امام در پیوند با عاشورا (با 8 عنوان)، جهاد، ‌قیام و رهبری آن در اسلام فرهنگ عاشورا و انقلاب اسلامی (با 10 عنوان) و شهادت و ایثار در فرهنگ دینی (با 9 عنوان) مورد بحث و بررسی اهل نظر قرار گرفت. ‏

‏‏در آیین گشایش کنگرۀ دوم ـ که با حضور حضرت حجت الاسلام سیدحسن خمینی فرزند بزرگوار یادگار امام و اعضای محترم بیت حضرت امام خمینی(ره) برپا شد ـ حضرت حجت الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران با ایراد سخنانی ضمن تشریح نکات مشترک فرهنگ عاشورا و حرکت امام خمینی و انقلاب اسلامی، یکی از بهترین شاخصه‌های عاشورا و پیام امام(ره) و انقلاب اسلامی را مسئله فداکاری و ایثار در مقابل خودکامگی و انحصارطلبی‌ها دانستند و تأکید کردند: «ایثار را در تمام دوران نهضت امام(ره) و دوران مبارزات علیه رژیم ستمشاهی در ایشان و در میان کسانی که در پشت سر امام حرکت می‌کردند به خوبی می‌توان دید.» ‏

‏‏رئیس جمهوری پیدایش کشور نیرومند جمهوری اسلامی ایران و جلوه گری فرهنگ غنی اسلامی در ایران را از جمله ثمره‌های حرکت و نهضت پر برکت امام خمینی(ره) ‏

‏
‏‎

‎‏عنوان کردند و اظهار داشتند: «ایران امروز بستری برای فرهنگ ریشه دار اسلامی و مرکزی مهم برای کسانی است که در صدد پیاده کردن اسلام در روی زمین هستند. ‏

‏‏آقای هاشمی رفسنجانی افزودند: «از جنبۀ سیاسی نیز ظلم ستیزی که یکی از عناصر اصلی قیام عاشوراست، در ایران اسلامی جدی گرفته شده، و بر این اساس، ایران اسلامی در سطح بین‌المللی در مقابل هیچ ظالمی کوتاه نیامده و مواضع سیاسی خود را در همه جا اعلام کرده است. ‏

‏‏رئیس جمهوری در پایان ضمن تشکر از دست اندرکاران برگزاری این کنگره اظهار امیدواری کردند که این همایش بتواند ضمن تشریح گوشه‌هایی از قیام بی نظیر عاشورا و حرکت امام(ره) و انقلاب اسلامی به اهداف خود دست یابد. ‏

‏‏سپس آیةالله واعظ زاده خراسانی دبیر دومین کنگره بین‌المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا طی سخنانی اظهار داشتند: «در این کنگره حدوداً 110 اندیشمند و صاحبنظر از کشورهای مختلف جهان شرکت دارند و جمعاً 320 مقاله به کنگره واصل شد که حدود 50 مقاله به اندیشمندان و اسلامشناسان خارجی تعلق داشت. از میان مقاله‌های رسیده، حدود 110 مقاله پس از بررسی مناسب برای چاپ تشخیص داده شد. 45 مقاله نیز در طول کنگره ارائه خواهد شد که تعدادی از آنها به چاپ خواهد رسید. ‏

‏‏آیةالله واعظ زاده خراسانی افزودند: «ابعاد گوناگون حضور فرهنگ عاشورا در شخصیت امام خمینی(س)، مسئله جهاد و قیام و رهبری آن در اسلام و در فرهنگ عاشورا، انقلاب اسلامی و شهادت و ایثار در فرهنگ دینی از جمله محورها و موضوعهای کنگره امسال است. ‏

‏‏شایان توجه است که در روز یکشنبه 13 خردادماه، حضرت حجت الاسلام سیدحسن خمینی طی سخنانی در مراسم پایانی اظهار داشتند: ‏

‏‏ «همه نقل قولهایی که دربارۀ واقعه عاشورا مطرح می‌شود، بر یک نکته اتفاق نظر دارند و آن وظیفه‌شناسی امام حسین(ع) است. امام خمینی(ره) با تکیه بر عاشورا، انجام وظیفه را اساس همۀ فعالیتهای خود قبل از پیروزی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی قرار دادند... امروز جمهوری اسلامی تنها کشوری است که فریاد ایستادگی در مقابل رژیم اشغالگر قدس را مطرح می‌کند و رهایی سرزمین فلسطین را یک وظیفه می‌داند در قاموس انقلاب اسلامی، دفاع از مستضعفان یک وظیفه است و یک مسئلۀ تشریفاتی نیست.» ‏

‏
‏‎

‎‏دومین کنگره بین‌المللی امام خمینی(ره) و فرهنگ عاشورا پس از سخنان حجة الاسلام سیدحسن خمینی با قرائت بیانیه‌ای در 6 ماده به کار خود پایان داد. ‏

‏‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) ‏

‏‏دومین کنگره بین‌المللی امام خمینی(ره) ‏

‏‏و فرهنگ عاشورا‏