بحثی پیرامون مسائل مستحدثه

تلقیح و تولید مصنوعی

و از جملۀ آن ها تلقیح و تولید مصنوعی است

مسأله 1 ـ ‏تلقیح نطفۀ مرد به زوجه اش بدون اشکال جایز است؛ اگرچه احتراز از‏‎ ‎‏حصول مقدمات حرام ـ مثل این که تلقیح کننده بیگانه باشد یا تلقیح مستلزم نگاه کردن به‏‎ ‎‏آنچه که نظر به آن جایز نیست شود ـ واجب است. پس اگر فرض شود که نطفه به صورت‏‎ ‎‏حلالی خارج شده و زوج آن را به زوجه اش تلقیح نماید و از آن فرزندی پیدا شود، فرزند‏‎ ‎‏آن ها می باشد همان طور که اگر با جماع متولد شود. بلکه اگر تلقیح از نطفۀ مرد به‏‎ ‎‏زوجه اش به صورت حرام واقع شود مانند این که بیگانه تلقیح نماید یا منی را به طرز حرام‏‎ ‎‏درآورد فرزند، فرزند آن ها می باشد اگرچه به جهت ارتکاب حرام گناه کار می باشند.‏

مسأله 2 ـ‏ تلقیح با نطفۀ غیر زوج، جایز نیست؛ خواه زن شوهردار باشد یا نه؛ زوج و‏‎ ‎‏زوجه به آن راضی باشند یا نه؛ زن از محارم صاحب نطفه باشد مانند مادرش و خواهرش‏‎ ‎‏یا نه.‏

مسأله 3 ـ ‏اگر عمل تلقیح نطفۀ غیر زوج حاصل شود و زن شوهردار باشد و بداند که‏‎ ‎‏فرزند از تلقیح است، پس در ملحق نشدن فرزند به زوج اشکالی نیست. همان طور که در‏‎ ‎‏ملحق شدن فرزند به صاحب نطفه و زن در صورتی که تلقیح از روی شبهه باشد ـ چنان که‏‎ ‎‏در وطی از روی شبهه چنین است ـ اشکالی نیست. پس اگر او را به توهم این که زوجه اش‏‎ ‎‏می باشد و این که نطفه مال خودش است، تلقیح نماید آنگاه خلاف آن معلوم شود، فرزند‏‎ ‎‏به صاحب نطفه و زن ملحق می شود. و اما اگر با علم و عمد باشد در الحاق اشکال است؛‏‎ ‎‏اگرچه اشبه الحاق آن می باشد، لیکن این مسأله مشکل است که از احتیاط در آن، چاره ای‏‎ ‎‏نیست. و مسائل ارث در باب تلقیح به شبهه مانند مسائل آن در وطی به شبهه می باشد. و‏‎ ‎‏در تلقیح عمدی حرام، چاره ای از احتیاط نمی باشد.‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 658
مسأله 4 ـ ‏تزویج مولود ـ اگر دختر باشد ـ به صاحب نطفه و همچنین تزویج فرزند (اگر‏‎ ‎‏پسر باشد) با مادر یا خواهر یا غیر آن ها از محارم جایز نیست. و خلاصه ازدواج با هر‏‎ ‎‏کسی که اگر تولید به وجه شرعی بود نکاحش جایز نبود، جایز نمی باشد.‏

مسأله 5 ـ ‏احتیاط (مستحب) ترک نگاه کردن است به کسی که اگر مولود به طریق‏‎ ‎‏شرعی باشد نگاه به او جایز است، اگرچه اشبه جواز آن است. این در صورتی است که‏‎ ‎‏تلقیح به شبهه حاصل نشود وگرنه اشکالی در جواز آن نیست.‏

مسأله 6 ـ ‏برای تلقیح و تولید انواعی است که در آینده امکان دارد تحقق پیدا کنند.‏

‏از جملۀ آن ها این که: نطفه ای که منشأ فرزند است از میوه ها و حبوبات و مانند آن ها‏‎ ‎‏گرفته شود و با عمل تلقیح به زن، منشأ فرزند شود. و معلوم است که او به غیر مادرش‏‎ ‎‏ملحق نمی شود. و الحاق او به مادرش، اضعف اشکالاً است از تلقیح نطفۀ مرد.‏

‏و از جملۀ آن ها این که: نطفۀ مرد گرفته شود و در رحم مصنوعی تربیت شود مانند‏‎ ‎‏مرغ های مصنوعی پس به مرد ملحق می شود و به غیر او ملحق نمی گردد.‏

‏و از جملۀ آن ها این که: نطفه از میوه ها و مانند آن ها گرفته شود پس در رحم مصنوعی‏‎ ‎‏قرار بگیرد پس تولید پیدا شود. و این قسم اگر فرض شود، به هیچ وجه اشکالی ندارد و به‏‎ ‎‏احدی ملحق نمی شود.‏

مسأله 7 ـ ‏اگر از نطفۀ مرد در رحم مصنوعی پسر و دختری پیدا شوند برادر و خواهر‏‎ ‎‏پدری می باشند و مادری برای آن ها نیست. پس ازدواج آن ها (با همدیگر) و همچنین‏‎ ‎‏ازدواج با کسی که از ناحیۀ پدر ازدواجش حرام است ـ اگر تولید به وجه عادی بود ـ جایز‏‎ ‎‏نیست. و اگر از نطفۀ مصنوعی در رحم زنی، پسر و دختری حاصل شد این ها برادر و‏‎ ‎‏خواهر مادری هستند و پدری برای آن ها نیست، پس تزویج آن ها و همچنین تزویج با‏‎ ‎‏کسی که از طرف مادر حرام است، جایز نمی باشد.‏

مسأله 8 ـ ‏اگر مرد و زن از نطفۀ مصنوعی و رحم مصنوعی پیدا شوند ظاهر آن است که‏‎ ‎‏بین آن ها نسبتی نمی باشد، پس تزویج یکی از آن ها با دیگری جایز است و توارثی بین‏‎ ‎‏آن ها نیست، اگرچه نطفه مثلاً از یک سیب گرفته شده باشد.‏


ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 659
مسأله 9 ـ ‏اگر بچه به واسطۀ علاج (دستکاری)، قبل از مدت اقل حمل، متولد شود،‏‎ ‎‏مانند این که از سیر طبیعی اش به واسطۀ بعضی از اشعه ها، سرعت بیشتری پیدا کند، یا بعد‏‎ ‎‏از مدت بیشتری به واسطۀ منع از سیر طبیعی اش و کند نمودن آن، متولد شود بچه به‏‎ ‎‏پدرش ملحق می شود بعد از علم به این که از نطفۀ او می باشد. و اگر چنین تولدی به جهت‏‎ ‎‏ضعف اشعۀ خورشید و تغییر طبیعت زمین، طبیعی شود فرزند به فراش ملحق می شود،‏‎ ‎‏حتی در صورت شک. و همچنین اگر در بعضی از مناطق طبیعی اکثر الحمل یا اقل الحمل‏‎ ‎‏بر خلاف مناطق ما باشد در صورت امکان حکم به الحاق فرزند می شود و با مناطق ما‏‎ ‎‏مقایسه نمی شود.‏

مسأله 10 ـ ‏اگر حمل در حالی که علقه یا مضغه است یا بعد از دمیده شدن روح، از‏‎ ‎‏رحم زنی به رحم زنی دیگر منتقل شود، پس در رحم این زن نشو نماید و متولد شود، آیا‏‎ ‎‏فرزند زن اولی است یا دومی؟ بدون شبهه در صورتی که بعد از کامل شدن خلقت او و‏‎ ‎‏دمیده شدن روح به او باشد از اولی می باشد، چنان که اشکالی در این نیست در صورتی که‏‎ ‎‏بیرون آورده شود و در رحم مصنوعی قرار بگیرد و در آن رشد کند. و اما اگر قبل از آن، در‏‎ ‎‏حالی که مثلاً مضغه است بیرون آورده شود در آن اشکال است. البته اگر ثابت شود که‏‎ ‎‏نطفۀ زوجین منشأ بچه می باشد، ظاهر آن است که به آن ها ملحق می شود، چه به رحم زنی‏‎ ‎‏منتقل شود یا به رحم مصنوعی.‏

‎ ‎

ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی(س)ج. 2صفحه 660