فصل ششم: فقدان وحدت

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

           فصل ششم: 

 

 

 

 

 

 

 

فقدان وحدت

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏  علل تفرقه‏

‏    توطئه شیاطین‏

‏    هواهای نفسانی‏

‏    گروه گرایی‏

‏    جزئی نگری‏

‏  نتایج تفرقه‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 393
‏ ‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 394

 

 

علل تفرقه

 

 

توطئه شیاطین

‏ ‏

‏ ‏

استعمار، عامل فاصله بین روحانی و دانشگاهی

‏جای تقدیر و تشکر است که طبقۀ جوان تحصیلکرده توجه به این‏‎ ‎‏مسائل دارند و درصدد چاره هستند. مع الأسف تاکنون دست‏‎ ‎‏خیانت استعمار، به وسایل مختلفه، فاصلۀ عمیق بین طبقۀ جوان و‏‎ ‎‏مسائل ارجمند دین و قواعد سودمند اسلام ایجاد نموده، طبقۀ جوان‏‎ ‎‏را به روحانیین و اینها را به آنها بد معرفی نموده و در نتیجه وحدت‏‎ ‎‏فکری و عملی از بین رفته و راه را برای مقاصد شوم اجانب باز‏‎ ‎‏نموده است. و تأسف بیشتر آنکه همین دستگاههای مرموز‏‎ ‎‏نگذاشته اند طبقۀ تحصیلکرده به احکام مقدسۀ اسلام ـ بخصوص‏‎ ‎‏قوانین تشکیلاتی و اجتماعی و اقتصادی آن ـ توجه کنند، و با‏‎ ‎‏تبلیغات گوناگون وانمود نموده اند که اسلام جز احکام عبادی مطلبی‏‎ ‎‏ندارد؛ در صورتی که قواعد سیاسی و اجتماعی آن بیشتر از مطالب‏‎ ‎‏عبادی آن است.اینجانب اکنون روزهای آخر عمر را می گذرانم و‏‎ ‎‏امید دارم که خداوند تعالی به شماطبقۀ تحصیلکرده توفیق دهدکه‏‎ ‎‏در راه مقاصد اسلامی که یکی از آن قطع ایادی ظالمه و برانداختن‏‎ ‎‏ریشۀ استبداد و استعمار است کوشش کنید، و قوانین آسمانی اسلام‏‎ ‎‏را که برای تمام شئون زندگی از مبدأ وحی نازل شده است و‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 395

‏عملی تر و سودمندتر از تمام فریضه ها است مطالعه کنید، و‏‎ ‎‏تحت تأثیر تبلیغات مغرضانۀ اجانب واقع نشوید.(463)‏

11 / 10 / 48

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

سازمانهای جنایتکار، عامل تفرقه

‏باید کوشش کنید آنچه را از دست داده اید در طول مدت‏‎ ‎‏حکومتهای دست نشانده که مهمتر از همه استقلال روحی است که‏‎ ‎‏لازمه اش احساس حقارت در مقابل حکومتهای جور است، باز‏‎ ‎‏یابید. لازم است حوادثی که در ممالک اسلامی با دست عمال‏‎ ‎‏استعمار می گذرد بررسی دقیق کنید و بعد از تجزیه و تحلیل، ملتها‏‎ ‎‏را از نتایج فاسدۀ آنها مطلع نمایید. باید حادثه سازیها و‏‎ ‎‏شایعه پردازیهایی که در ممالک اسلامی برای تحکیم اساس‏‎ ‎‏حکومت استعماری است، بررسی دقیق کنید؛ نظیر حوادث ترکیه‏‎ ‎‏و حادثۀ سیاهکل. لازم است از اختلافات داخلی که به نظر‏‎ ‎‏می رسد اکثرش با دست سازمانهای خیانتکار ایجاد می شود تا با‏‎ ‎‏خیال راحت به زندگانی کثیف ظالمانۀ خود ادامه دهند، جداً‏‎ ‎‏احتراز کنید و کسانی که به این نحو اختلافات دامن می زنند تقبیح‏‎ ‎‏کنید. باید فداکاری کنید در ارجاع مجد و عظمت اسلام که مهمش‏‎ ‎‏عظمت معنوی آن است تا در پناه حکومت عدل الهی همۀ طبقات‏‎ ‎‏در رفاه و آسایش زندگی کنند.(464)‏

28 / 2 / 50

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه سران قوم، دسیسه اجانب

‏اجانب و عمال خائن آنها به جنگهای خانمانسوز دامن می زنند و‏‎ ‎‏مردم را از هستی ساقط کرده اند؛ و آن حال فلسطین و گرفتاریهای‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 396

‏روزافزون آنجا. آنچه مورد کمال تأسف است، عدم رشد حکومتها‏‎ ‎‏و سران قوم است که با دست اجانب به مخالفت با هم برمی خیزند.‏

‏اکنون بر شما جوانان روشنفکر و دانشمند است که از اوضاع‏‎ ‎‏عبرت بگیرید و بر اجتماع خود افزایش دهید و از مخالفتهای‏‎ ‎‏بی اساس احتراز کنید، و مکتبهای بی اساس دیگران را کنار‏‎ ‎‏گذاشته، به مکتب مترقی اسلام روآورید، و در راه حق و محو‏‎ ‎‏باطل دست به دست هم دهید، و مردم را از اهداف پاک اسلام با‏‎ ‎‏خبر کنید، و از جنایات و خیانات عمال اجانب پرده بردارید؛ و از‏‎ ‎‏خداوند متعال استمداد کنید، «اِنَّهُ وَلِیُّ التَّوْفیق».(465)‏

4 / 7 / 55

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد تفرقه، نقشۀ ابرقدرتها

‏فرض کردیم که این یک نفر یک جا یک جمعی با او هم عقیده‏‎ ‎‏شدند و با هم در یک مقصدی شرکت کردند لکن سایر افرادی که‏‎ ‎‏در جامعه هست با این یا همفکر نباشند، و بدتر اینکه فکر مخالف‏‎ ‎‏داشته باشند، اگر همفکر نباشند و به آنها کاری نداشته باشند، این‏‎ ‎‏یک قدرتی است که از آن کارهای محدودی می آید، کارهای کمی‏‎ ‎‏از آن می آید؛ برای اینکه خودش به واسطۀ این اتصالی که افراد به‏‎ ‎‏هم پیدا کرده اند یک قدرتی پیدا کرده است، چون مزاحم هم ندارد‏‎ ‎‏از این جهت یک کارهایی را می تواند انجام بدهد اما اگر بنا شد که‏‎ ‎‏یک جمعیت دیگری باشند که با این مخالف باشند در این راهی که‏‎ ‎‏دارد می رود، آنها از این راه می خواهند بروند، اینها مزاحمت‏‎ ‎‏می کنند؛ به واسطۀ این مزاحمتی که واقع می شود، کارها خنثی‏‎ ‎‏می شود؛ یعنی نه او به مقصد خودش می رسد و نه این جمعیت به‏‎ ‎‏مقصد خودشان می رسند. اگر می خواست این به همان مقصد‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 397
‏ جزئی خودش برسد، مزاحم باید نباشد در کار. اگر شما بخواهید‏‎ ‎‏از اینجا بروید تا مثلاً بیرون این شهر، اگر یک مزاحمی نباشد‏‎ ‎‏می توانید بروید؛ اما اگر مقابل شما یک مزاحمی، یک سیلی باشد،‏‎ ‎‏یک کوهی باشد، مزاحم باشد، نمی توانید بروید.‏

‏این اجتماعی که ما فرض کردیم، حالا از افراد محدود واقع‏‎ ‎‏شد، و در یک مقصدی این جمعیت شرکت داشتند و خواستند‏‎ ‎‏یک حرکتی بکنند، اگر چنانچه در مقابلشان یک جمعیت دیگری‏‎ ‎‏نبود که با اینها مزاحمت کند، آن خودش یک حرکتی می کرد و یک‏‎ ‎‏نتیجۀ جزئی هم از آن حاصل می شد اما اگر یک جمعیت دیگر‏‎ ‎‏پیدا شد و مزاحمت با این جمعیت کرد، شما فرض کنید که صد تا،‏‎ ‎‏دویست تا جمعیت هر کدامشان مجتمع داشته باشند؛ دویست تا‏‎ ‎‏جمعیت باشند، لکن دویست تا جمعیتی که اینها همه کارهای‏‎ ‎‏مختلف و عقاید مختلف دارند و مزاحمت از هم می کنند، اینطور‏‎ ‎‏نیست که کار به هم نداشته باشند، مزاحمت هم از هم می کنند،‏‎ ‎‏این دویست تا قدرت به واسطۀ این مزاحمتهایی که می شود خنثی‏‎ ‎‏می شود؛ یعنی بیکاره می شود؛ نمی رسد هیچ کدام به مقصد؛ همه‏‎ ‎‏ناکام خواهند شد در مقصد. چه وقت ممکن است که مقصد یک‏‎ ‎‏جامعه ای جامۀ عمل به خودش بپوشد؟ آن وقت که این افراد این‏‎ ‎‏جامعه، مثلاً حالا ما فرض می کنیم افراد مسلمین، این افراد‏‎ ‎‏مسلمین که مثلاً هشتصد میلیون، شاید حالا یک میلیارد باشد،‏‎ ‎‏اینکه می بینید که این یک میلیارد جمعیت همه شان زیر سلطه‏‎ ‎‏هستند، پیدا نمی کنید در این یک میلیارد جمعیت ـ که از مسلمین‏‎ ‎‏تشکیل شده است که همه مُسْلمند ـ الاّ اینکه هر جایش را که‏‎ ‎‏دست می گذاری می بینی که ابرقدرتی در آن دست دارد؛ اینکه‏‎ ‎‏یک میلیارد جمعیتْ اسیرِ یک ابرقدرت دارای مثلاً دویست‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 398
‏ میلیون جمعیت، صد و پنجاه میلیون جمعیت است، این برای این‏‎ ‎‏است که آن صد و پنجاه میلیون جمعیت با هم یک اجتماعی دارند‏‎ ‎‏در یک مقصدی، و این یک میلیارد جمعیت با هم که اجتماع‏‎ ‎‏ندارند، مخالف هم هستند.‏

‏وقتی که رجوع می کنید به ایران، ملاحظه می کنید ایران با‏‎ ‎‏آنهایی که مجاورش هستند ممالک مجاورش خوب نیستند.‏‎ ‎‏ممالک اسلامی به این صورت درآمده و این همین طوری نیست.‏‎ ‎‏اینطور نیست که این ممالک اسلامی که با هم اختلافات دارند، و‏‎ ‎‏اختلافات سرسختانه با هم دارند و گاهی هم به جنگ هم‏‎ ‎‏برمی خیزند، این مِنْ بابِ اتفاق شده باشد؛ خیر، این نقشه های آن‏‎ ‎‏ابرقدرتهاست که اینها را وادار می کند که به هم بپرند و اجتماع‏‎ ‎‏نداشته باشند. آن قدرت یک میلیاردی نیاید روی کار که حوصله‏‎ ‎‏را بر آنها ‏‏[‏‏تنگ‏‎ ‎‏]‏‏کند و به همه غلبه بکند. آن باید چه بکند؟ باید‏‎ ‎‏این جمعیتها را، اینها را ‏‏[‏‏که‏‏]‏‏ مثل نهرهای مختلف مجتمعند؛ اما آن‏‎ ‎‏نهر با آن نهر مجتمع نیست، اینها را متفرق بکنند از هم؛ او یک‏‎ ‎‏مسلک داشته باشد، و آن هم یک مسلک داشته باشد، و آن هم‏‎ ‎‏یک مسلک؛ هر کدام یک راه خاص به خودشان داشته باشند و با‏‎ ‎‏دیگران مخالفت داشته باشند، دعوا و جنگ داشته باشند. این یا از‏‎ ‎‏خیانت سران ممالک است ممالک اسلامی و یا از جهل و‏‎ ‎‏بی اطلاعی شان هست که نتوانسته اند اینها با هم تفاهم کنند و همه‏‎ ‎‏با هم مثل یک دریایی بشکنند با موج خودشان هر چه که در‏‎ ‎‏مقابلشان می آید.(466)‏

9 / 8 / 57

*  *  *

‏ ‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 399

مقابله دانشگاه و دین، نقشه استعمار

‏روی هم رفته برای رسیدن به آمال خودشان دانشگاه را در مقابل‏‎ ‎‏دین قرار دادند، دین را در مقابل دانشگاه قرار دادند؛ یعنی علما را‏‎ ‎‏مقابل دانشگاهیها قرار دادند، دانشگاهیها را مقابل علما. سالهای‏‎ ‎‏طولانی می گذرد که روابط مابین ما و شما نیست. و این برای این‏‎ ‎‏است که تعلیمات آنها از اول اینطور بوده است که این جور وضع را‏‎ ‎‏موجود کنند که ما و شما را از هم جدا کنند... همین آیۀ شریفه‏‎[1]‎‏ را‏‎ ‎‏شما باید مدنظر قرار بدهید که ما با هم به جنگ ـ تقریباً باید گفت ‏‏ـ‏‏  ‏‎ ‎‏بودیم در این مدت؛ و خداوند به ما منت گذاشت که ما همه با هم‏‎ ‎‏برادر شدیم. الآن باید حفظ این برادری را ما بکنیم. شما به ما نظر‏‎ ‎‏سالم داشته باشید، ما به شما نظر سالم داشته باشیم. همۀ ما برادر‏‎ ‎‏هستیم، همۀ ما اهل یک دین هستیم، اهل یک کتاب هستیم، اهل‏‎ ‎‏یک ملت هستیم.(467)‏

27 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

کوششهای استعمار برای ایجاد تفرقه

‏از هم جدا کردند قشرهای ملت را. از هم جدا کردند. روحانیون را‏‎ ‎‏از روشنفکران، از طبقات متفکر جدا کردند؛ و آنها را با هم در‏‎ ‎‏صف مقابل قرار دادند. و این در اثر کوششهایی بود که استعمار‏‎ ‎‏برای اینکه بتواند ذخایر ما را ببرد این کوششها را کردند که‏‎ ‎‏قشرهای روشن ملت را، قشرهای کارآمد ملت را، آنهایی که‏‎ ‎‏می توانند در مقابل آنها و اجانب ایستادگی کنند و می توانند آنها را‏‎ ‎‏عقب بزنند، برای اینکه اینها مجتمع نشوند و متفرق باشند بلکه با‏‎ ‎‏هم در دو جناح مخالف، و گاهی با هم اختلافات شدید و حدید‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 400

‏پیدا بکنند، کوششها کردند. و البته به آمال خودشان هم بسیار‏‎ ‎‏رسیدند. روحانیون را در نظر شما ـ طبقۀ نویسندۀ متفکر ـ طوری‏‎ ‎‏قلمداد کردند که حاضر نبودید از آنها یادی بکنید؛ و شما را در‏‎ ‎‏مقابل روحانیون طوری قلمداد کردند که آنها هم حاضر نبودند از‏‎ ‎‏شما ذکری بکنند. این تفرقه باعث شد که آنها به آمال خودشان‏‎ ‎‏رسیدند و با آزادی همۀ ذخایر ما را بردند؛ و با آزادی ـ بدون‏‎ ‎‏مزاحم ـ مملکت ما را به عقب راندند و عقب مانده نگه داشتند و‏‎ ‎‏نیروهای انسانی ما را نگذاشتند شکوفا بشود.(468)‏

29 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دستگاه استعمار و جدایی اقشار

‏در این سالهای بسیار طولانی ما از هم جدا بودیم، و دستگاه‏‎ ‎‏خبیث استعمار کوشش کردند که بین اقشار ملت جدایی بیندازند.‏‎ ‎‏آنها از اتفاق ما خوف دارند و حالا که لمس کرده اند این اتفاق چه‏‎ ‎‏هنری دارد، حالا خطر برای ما بیشتر است. آنها سابق که همین‏‎ ‎‏احتمال را می دادند که اتحاد بین اقشار برای آنها مضر باشد،‏‎ ‎‏جدیت کردند که روحانیون را از مردم جدا کنند، قشر اساتید را از‏‎ ‎‏روحانیون، بازاریها را از دانشگاه؛ اقشار ملت را از هم فاصله‏‎ ‎‏بیندازند، یک فاصله ای که همه به هم بدبین باشند: دانشگاهی‏‎ ‎‏بدبین باشد به روحانی، روحانی بدبین باشد به دانشگاهی، همه با‏‎ ‎‏هم بدبین باشند ‏‏[‏‏روحانی‏‏]‏‏ به بازاری، بازاری به روحانی. آن وقت‏‎ ‎‏که احتمال این را می دادند که اگر اینها با هم باشند منافع آنها به‏‎ ‎‏خطر می افتد، آنها جدیت داشتند بر اینکه این قشرها را از هم جدا‏‎ ‎‏کنند. حالا که در این نهضت لمس کردند این معنا را که وحدت‏‎ ‎‏ملت با اتکا به خدای تبارک و تعالی آنها را عقب ‏‏[‏‏زد‏‏]‏‏ و دست آنها‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 401

‏را کوتاه کرد از منافع ما، الآن خطر بیشتر است؛ یعنی آنها در پی‏‎ ‎‏شیطنت بیشتر هستند و کارمندهایشان، آنهایی که جیره خوار آنها‏‎ ‎‏هستند، با لباسهای مختلف، با طرزهای مختلف، در بین ملت‏‎ ‎‏می خواهند جدایی بیندازند. و الآن ملاحظه می کنید که در همۀ‏‎ ‎‏اقطار مملکت یک دستجاتی که جیره خوار آنها هستند مشغول کار‏‎ ‎‏شده اند که این حکومت را نگذارند آرام باشد و نگذارند متحد‏‎ ‎‏باشد.(469)‏

15 / 1 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اجانب و تلاش برای تفرقه

‏رژیم طاغوتی رفت و لکن خطراتی هست. دستهای اجنبی در کار‏‎ ‎‏می باشد تا دوباره ما را به وضع اولیه برگرداند؛ تفرقه بین صفوف‏‎ ‎‏ایرانیان بیندازند. و وظیفۀ ماست که از این نهضت پاسداری کنیم،‏‎ ‎‏وحدت کلمه را به کار ببندیم؛ و شما با وحدت کلمه توانستید با‏‎ ‎‏دست خالی بر قدرتهای بزرگ پیروز شوید.‏

‏قدرتهای بزرگ نتوانستند محمدرضا را نگاه دارند. قدرتهای‏‎ ‎‏بزرگ ـ مخصوصاً امریکا و انگلستان ـ برای نگهداری او کوشش‏‎ ‎‏فراوانی کردند ولی در برابر خواست ملت کاری از پیش نبردند.‏‎ ‎‏بهوش باشید! هنوز آنان درصدد از بین بردن شما هستند(470)‏

25 / 1 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه افکنی توسط عمال خارجی

‏از همۀ ملت خواستارم که حفظ کنند وحدت کلمه را و نگذارند‏‎ ‎‏اینها در بین اقشار شما تفرقه بیندازند. دقت کنند که اینها عمال‏‎ ‎‏خارجی هستند و می خواهند با بهانه های مختلف آشوب بپا کنند.‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 402

‏در این چند روز دیدید که با بهانۀ بسیار مبتذل ـ که خود آن آقا‏‎[2]‎‏ با‏‎ ‎‏آن مخالف بود ـ در خیابانها ریختند و مدارس را تعطیل کردند و‏‎ ‎‏مردم را اغفال کردند برای اینکه آشوب بپا بشود. آنها متوجه‏‎ ‎‏باشند که قدرت این را ندارند که تفرقه مابین ما و آقایان دیگر‏‎ ‎‏بیندازند. و آقایان با هوشیاری جلو این تفرقه ها را می گیرند. شما‏‎ ‎‏ملت مأمورید که با هوشیاری جلو این تفرقه ها را بگیرید. جوانان‏‎ ‎‏عزیز ما در دانشگاه و در سایر مدارس موظفند که از این توطئه ها‏‎ ‎‏جلوگیری کنند.‏

‏عزیزان من! این توطئه گریها بر ضد انقلاب است و اینها که‏‎ ‎‏توطئه می کنند بر ضد انقلاب هستند؛ تهمتها که می زنند برای‏‎ ‎‏تفرقه، ضد انقلاب است.(471)‏

30 / 1 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نقشه های موذیانه فتنه گرها

‏برادران من! برادران تبریزی! برادران فارس! برادران اصفهانی!‏‎ ‎‏برادران دیگر که از جاهای مختلف به این مکان تشریف آورده اید!‏‎ ‎‏ضمن تشکر از همۀ شما باید عرض کنم بیدار باشید، توجه داشته‏‎ ‎‏باشید! نقشه های محیلانۀ اینها را نقش بر آب کنید. نگذارید این‏‎ ‎‏فتنه گرها در بین مردم بیفتند و صفوف ما را متفرق کنند. صف‏‎ ‎‏واحد باشید: صَفاً کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَرصُوصٌ.‏‎[3]‎

‏    ‏‏این سد عظیمی که آن سد عظیم را شکست حفظ کنید. این‏‎ ‎‏قطره هایی که به صورت سیل بنیانکن درآمد، این واحدهایی که‏‎ ‎‏همچون سیل عظیمی تمام موانع را از سر راه برداشت حفظ کنید.‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 403

‏با این سیل عظیم به پیش بروید و همۀ بنیانهای ظلم و ستم را‏‎ ‎‏منهدم کنید.‏

‏این دستهای خائن را قطع کنید.(472)‏

7 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

توطئه تفرقه افکنی

‏آنهایی که در بین ما می خواهند تفرقه بیندازند، به غلط رفته اند! بین‏‎ ‎‏اقشار ملت تفرقه نخواهد افتاد. بدخواهان می خواهند با این تفرقه‏‎ ‎‏نتایج سوء بگیرند و شما را به عقب برانند؛ و نهضت را نگذارند به‏‎ ‎‏نتیجه برسد؛ باید این توطئه را خنثی کنید. باید این اشخاصی را که‏‎ ‎‏توطئه گر هستند به جای خودشان بنشانیم. من از خدای تبارک و‏‎ ‎‏تعالی این وحدت ملت را خواهانم؛ و با وحدت ملت و توجه به‏‎ ‎‏اسلام و دین اسلام، ما همه به پیش باید برویم، و جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی را در خارج پیاده کنیم و وجود عینی بدهیم.(473)‏

8 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دشمن و بسیج قوا برای تفرقه

‏امروز خطر بزرگتری است. سابق از وحدت مسلمین می ترسیدند،‏‎ ‎‏ولی مسئله ای علمی بود و نه عینی؛ امروز که ایران به اعتماد خدا‏‎ ‎‏نهضت کرد، اینها یافتند و احساس کردند، در عین ‏‏[‏‏حال‏‏]‏‏ دیدند که‏‎ ‎‏ملتی با نداشتن اسلحه و با قدرت اسلام و ایمان و وحدت کلمه،‏‎ ‎‏غلبه کردند بر شیاطین که دارای همه ‏‏[‏‏تجهیزات‏‏]‏‏ بودند؛ دارای‏‎ ‎‏اسلحه های مدرن بودند، و دولتهای بزرگ مثل امریکا و انگلستان‏‎ ‎‏پشتیبانی شان کردند، نتوانستند شاه را نگه دارند. اینها وحدت‏‎ ‎‏کلمه را احساس کردند. پیشتر علمی بود، و الآن وجدانی و لمس.‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 404

‏از این رو الآن قوای خودشان را بیشتر بسیج کردند تا اختلاف در‏‎ ‎‏ایران ایجاد کنند. در کردستان، در بلوچستان، در بین خوزستان، به‏‎ ‎‏بهانه هایی می خواهند اختلاف بیندازند. و همین معنا باعث این‏‎ ‎‏است که اینها کوشش کنند بین برادران اسلامی وحدت کلمه‏‎ ‎‏حاصل نشود، به اینکه حکومتها را وادار کنند که به مبارزۀ هم‏‎ ‎‏بروند، و طرفداران خود را در کشورهای اسلامی بگمارند. مشکل‏‎ ‎‏بزرگ، حکومتهای ماست که نمی گذارند وحدت حاصل شود؛ و‏‎ ‎‏آنها می خواهند منافع خودشان را تأمین کنند.(474)‏

16 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه افکنها، خائنین به ملت

‏دوستان من! این اجتماع را، این وحدت را حفظ کنید. شیاطین در‏‎ ‎‏صدد اختلاف انداختن هستند. این وحدت کلمه را حفظ کنید. این‏‎ ‎‏قیامِلله را حفظ کنید. تا قیام شما برای خداست پیروز هستید. آنان‏‎ ‎‏که به عناوین مختلف درصدد تفرقه هستند خیانت به ملت‏‎ ‎‏می کنند؛ خیانت به کشور می کنند؛ خیانت به اسلام می کنند؛ با‏‎ ‎‏هوشیاری فعالیت و توطئه های آنها را خنثی کنید. اینها که بین‏‎ ‎‏اقشار ملت در اطراف مملکت آشوب می کنند و در صدد اختلاف‏‎ ‎‏انداختن هستند، عمال خارجی هستند؛ عمال امریکا هستند؛‏‎ ‎‏جیره خوار آنها هستند؛ از آن طرف مرزها پول می آید پیش اینها و‏‎ ‎‏اینها بین کارگرها تقسیم می کنند که کار نکنید؛ کار نکنید که‏‎ ‎‏کارخانه ها راه نیفتد. کشاورزها را مانع می شوند از اینکه به شغل‏‎ ‎‏خودشان ادامه دهند. ای کارگران محترم! ای کشاورزان عزیز! به‏‎ ‎‏کار خود ادامه دهید. از اختلاف کلمه دست بردارید. امروز روزی‏‎ ‎‏است که همه باید برای اسلام و برای کشور خودتان کار کنید. همه‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 405

‏مکلف هستید. اینها که جلوگیری از کار شما می کنند، می خواهند‏‎ ‎‏برای اربابهای خودشان راه باز کنند؛ می خواهند ما را باز به آن‏‎ ‎‏ذلت ‏‏[‏‏و‏‎ ‎‏]‏‏زحمت بکشند.(475)‏

27 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

جدایی اقشار برای غارت کشور

‏به اینجا رسیدند که اگر بخواهند این مخازن را تصاحب کنند، باید‏‎ ‎‏چه بکنند. فکر کردند که اگر چنانچه اینها با هم باشند، اگر همۀ‏‎ ‎‏ممالک شرقی با هم باشند و اجتماع داشته باشند، امکان ندارد که‏‎ ‎‏به مخازن اینها دست بیابند. پس باید قشرها را از هم جدا کرد.(476)‏

30 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نقشه های حساب شده دشمن

‏از آن طرف اسلام را در نظر مردم کوچک کردند، از این طرف‏‎ ‎‏روحانیون را در نظر مردم کوچک کردند، این دو قدرت را از ما‏‎ ‎‏گرفتند، آن وقت هر کاری می خواستند می کنند.‏

‏از آن طرف آمدند دانشگاهها را جدا کردند از روحانیین. در‏‎ ‎‏دانشگاه تبلیغات بر ضد روحانیون ‏‏[‏‏کردند‏‏]‏‏. در مساجد و منابر و‏‎ ‎‏عرض می کنم که جاهای دیگر گروههای روحانی تبلیغات به ضد‏‎ ‎‏دانشگاه. نه برای اسلام بود که اینها می آمدند می گفتند‏‎ ‎‏دانشگاهیها مثلاً اشخاصی هستند کذا. خیر، این نبود. این نقشه‏‎ ‎‏بود. این یک مطلب حساب شده بود. می خواستند این دو قدرتی‏‎ ‎‏که می تواند کار بکند، دانشگاهی می تواند کار بکند، روحانی هم‏‎ ‎‏می تواند کار بکند، می خواستند این دو قدرت را از هم جدا بکنند.‏‎ ‎‏و جدا هم کردند. دانشگاه می رفتی، اسم روحانی نمی شد بیاوری‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 406

‏ـ حالا نه، آن وقت ـ اسم معمّم را نمی شد بیاوری. در محیط‏‎ ‎‏روحانی هم می آمدی، اسم دانشگاهی را نمی شد برد. جدا کردند‏‎ ‎‏این دو قدرت را از هم. یعنی دو تا قدرت فعّاله ای که می توانست،‏‎ ‎‏اگر با هم پیوند کند، اساس این چپاولیها و این دستهایی که از خارج‏‎ ‎‏به این سفرۀ یغما دراز شده اینها می توانستند قطع بکنند، این دو‏‎ ‎‏طایفه را از هم جدا کردند. اینها یک نقشه هایی بود.(477)‏

14 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

بدگویی از این و آن سبب تفرقه

‏الآن نقشه این است که شما را از هم جدا کنند. فهمیدند که این‏‎ ‎‏وحدت کلمه ای که در ایران پیدا شده است، و شاید این دو قشر‏‎ ‎‏بودند که موجب یک همچو مطلبی شدند ـ قشر روحانی،‏‎ ‎‏منبریش، محرابیش، واعظش، گوینده اش، اینها. شماها هم‏‎ ‎‏خودتان و با نطقهای خودتان، با زحمتهای خودتان، مردم مجتمع‏‎ ‎‏شدند همه و این پیروزی حاصل شد ـ آنهایی که احساس کردند‏‎ ‎‏شکست خودشان را از این اجتماع. یک وقت این است که آدم‏‎ ‎‏می گوید اگر اینها با هم مجتمع بشوند ما شکست می خوریم؛ اما‏‎ ‎‏احساس نکردند؛ یک وقت این است که در خارج احساس ‏‏[‏‏و‏‏]‏‎ ‎‏لمس کردند پیروزی شما را و لمس کردند شکست خودشان را، و‏‎ ‎‏لمس کردند که این شکست و آن پیروزی برای خاطر اجتماع‏‎ ‎‏شماهاست. الآن توطئه است برای اینکه شماها را از هم جدا کنند،‏‎ ‎‏دو قشر برادر را با هم مخالف کنند، دو قشر مغز متفکر را از هم‏‎ ‎‏جدا کنند، اگر از هم جدا بشوید، نه اینها ازشان کار می آید، نه شما.‏‎ ‎‏شما خیال کنید که دانشگاهی بدون این قشر می تواند کاری بکند،‏‎ ‎‏نه. اینها هم خیال کنند که همه اش ما هستیم و دانشگاهی نیست،‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 407
‏ نخیر اشتباه است. دو قشر باید با هم جوش بخورند، و آن تبلیغات‏‎ ‎‏خبیث چندین ساله را، که در صدد بودند شماها را از هم جدا کنند‏‎ ‎‏و شما را یک طرف قرار بدهند، شما دشمن باشید با اینها، اینها را‏‎ ‎‏هم یک طرف قرار بدهند و اینها هم دشمن باشند با شما، آنها هم‏‎ ‎‏این میانه بیایند استفاده های خودشان را بکنند و هیچ کس هم‏‎ ‎‏نباشد بگوید چرا. الآن بعد از اینکه اینها لمس کردند که یک همچو‏‎ ‎‏قدرتی وقتی پیدا شد، یک همچو وحدتی وقتی پیدا شد، این‏‎ ‎‏موجب این می شود که آنها شکست خورده اند، پیدا شد و آنها را‏‎ ‎‏شکست داد. امروز توطئه ها بیشتر و شاید دقیقتر باشد، و الآن‏‎ ‎‏توطئه است برای اینکه این قشر را از این قشر جدا کنند. در مشهد‏‎ ‎‏توطئه اش دارد پیاده می شود، در اصفهان هم شده است، در تهران‏‎ ‎‏هم هست، شاید قشرهای دیگر را هم فرو بگیرد.‏

‏سر چی دعوا دارید؟ سر اینکه یک نفر آدم آیا خیلی آدم خوبی‏‎ ‎‏است، یا خیلی آدم بدی است؟ یک دسته ای بگویند بالای منبر و‏‎ ‎‏پایین منبر که این آدم کافر است، و یک دسته ای هم بگویند که این‏‎ ‎‏آدم مُسْلِم است و از اولیا است؟ نتیجه چی؟ نتیجه این است که‏‎ ‎‏شماها، از اینها جدا، اینها از شما جدا. هر دو مقابل هم ایستاده اید و‏‎ ‎‏آن وحدت کلمه ای که داشتید از دست دادید، سر هیچی! سر هیچْ‏‎ ‎‏وحدت کلمه را از دست بدهید، و جدا شدن شما از هم اسباب این‏‎ ‎‏می شود که سایر قشرها هم از شماها جدا بشوند، مختلف بشوند؛‏‎ ‎‏این اختلافات اسباب این بشود که این نهضت نتواند کار خودش را‏‎ ‎‏عمل کند. آنکه همۀ خارجی ها می خواهند: آنی که شرقی ها و‏‎ ‎‏غربی ها همه می خواهند، این را که شماها از هم جدا و متفرق باشید.‏

‏توطئه ها برای همین است که شماها را از هم جدا کنند، دشمن‏‎ ‎‏کنند، قشرهای مختلف درست کنند، گروههای مختلف درست‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 408
‏ کنند ـ همه با هم دشمن؛ و آنها نتیجه اش را ببرند. نباید ما بیدار‏‎ ‎‏بشویم؟ تا کی ما باید غافل باشیم؟ ما را سالهای طولانی غافل‏‎ ‎‏کردند و کُلاهِمان را برداشتند، باز نباید بیدار بشویم؟ شما‏‎ ‎‏دانشگاهیها نباید بیدار بشوید؟ شما علما نباید بیدار بشوید؟ با‏‎ ‎‏همین تفرقه افکنی ها ما را چاپیدند و بردند، و بر ما حکومت کردند‏‎ ‎‏و جوانهای ما را در حبس آنقدر زجر دادند و با روحانیون ما آنطور‏‎ ‎‏که دیدید کردند و سایر اقشار هم آنطور، باز ما نباید بیدار بشویم؟‏‎ ‎‏باز ما باید سر یک امور جزئی، که هیچ نیست، با هم اختلاف کنیم،‏‎ ‎‏به جان هم بیفتیم؟ منبر را، محراب و دانشگاه ‏‏[‏‏را‏‏]‏‏، و اینها همه‏‎ ‎‏بریزند به جان هم؟ نباید ما توجه کنیم که این دست دیگری است‏‎ ‎‏که آمده و دارد این کار را انجام می دهد؟ نباید این ملت بیدار بشود‏‎ ‎‏که در ظرف دو ماه، صد گروه اظهار وجود کردند؟ این هم همچو‏‎ ‎‏مِنْ باب اتفاق نیست، این یک دست حساب کرده در کار است که‏‎ ‎‏این رمزی که دست شما بود، و آن رمز پیروزی بود، ازتان بگیرد.‏‎ ‎‏آنها فهمیدند که با وحدت شکست خوردند، وحدت را از شما‏‎ ‎‏دارند می گیرند. با عمل آنها و با تبلیغات آنها و با طرحهای آنها، این‏‎ ‎‏کی است؟ حزب کذا، آن کی است؟ حزب کذا، صد تا، یک همچو‏‎ ‎‏عددی من به چشمم خورد، در ظرف این چند هفته، صد گروه‏‎ ‎‏اظهار وجود کردند! و مع الأسف وضع این است که گروهها وقتی‏‎ ‎‏اظهار وجود می کنند، همه با هم بد می شوند! اینطور نیست که‏‎ ‎‏همه به نفع ملت و به نفع اسلام کار بکنند. اینها با هم مختلف‏‎ ‎‏می شوند، گروههای مختلف، و به واسطۀ این اختلافات که حاصل‏‎ ‎‏می شود، آن وحدت کلمه گرفته می شود؛ آن قدرت گرفته می شود.‏‎ ‎‏آحاد، کار ازشان نمی آید، گروه گروه کار ازشان نمی آید(478)‏

14 / 4 / 58


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 409

تفرقه موجب غفلت از مسائل اصلی

‏من این چند روز که شنیدم و خواندم که دانشگاهیهای اصفهان با‏‎ ‎‏علمای اصفهان مجتمع شده اند، بسیار از همه متشکرم و امیدوارم‏‎ ‎‏که ادامه پیدا کند این وحدت. این اختلافی که بین دانشگاه و‏‎ ‎‏روحانی، مع الأسف در زمان رژیم بود یک چیزِ مِنْ بابِ اتفاق نبود‏‎ ‎‏یک مطلب حسابشده بود که هم روحانی از او بیخبر بود و هم‏‎ ‎‏دانشگاهی.‏

‏به دانشگاه که می رفتند، ‏‏[‏‏افراد‏‏]‏‏ دستگاهی که مأمورند که این‏‎ ‎‏دو را از هم جدا کنند، راجع به روحانیین مطالبی می گفتند که‏‎ ‎‏مع الأسف جوانهای ما باورشان می آمد. پیش روحانیون که‏‎ ‎‏می رفتند مطالبی از دانشگاه می گفتند که آنها هم باور می کردند، و‏‎ ‎‏هر دو قشر غالباً غافل از این بودند که دارند آنها را به کجا‏‎ ‎‏می کشانند. هر دو قشر توجه نداشتند که آنها قصد این ندارند که‏‎ ‎‏یک دانشگاه خوبی درست بشود، یا یک روحانی خوب. آنها دنبال‏‎ ‎‏این بودند که این دو قدرتی که قدرت متفکر ملت هست و ممکن‏‎ ‎‏است که ملتها را اینها بیدار بکنند، اینها را از هم جدا بکنند. نه‏‎ ‎‏فقط جدا، طوری بکنند که مقابل هم بایستند، صف آرایی بکنند.‏‎ ‎‏آنها به اینها مطالبی بگویند، آنها به اینها، اینها سرگرم خودشان‏‎ ‎‏باشند و غافل از مسائل اصلی که بر ملت و مملکت‏‎ ‎‏می گذرد.(479)‏

24 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شعار دانشگاهی فُکُلی، آخوند درباری

‏یک باب واسع هم جدا کردن روحانیون از دانشگاه بود که این هم‏‎ ‎‏نقشه بود، برای اینکه مِنْ باب اتفاق اینها به نظر نمی آید باشد، همۀ‏‎ ‎‏اینها طرحهایی بود که درست کرده بودند برای اینکه استفاده ها را‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 410

‏ببرند و کسی حرف نزند.‏

‏جدا کردن روحانیون از دانشگاه، پیش روحانیون اینطور‏‎ ‎‏منعکس می کردند که دانشگاهیها یک دسته فُکُلی نمی دانم کذا و‏‎ ‎‏کذا. پیش آنها هم می گفتند: آخوندها یک دسته درباری هستند!‏‎ ‎‏این دو تا قشر را از هم جدا می کردند. نه فقط جدا، دشمن؛ این به‏‎ ‎‏او بد می گفت؛ او به این بد می گفت. ‏‏[‏‏با‏‏]‏‏ درگیری تبلیغاتی جدا‏‎ ‎‏می کردند این دو طایفه را از هم. طرحها بود برای این جدایی، در‏‎ ‎‏قبل از ماه رمضان که وقت اجتماعات است، و قبل از ماه محرّم که‏‎ ‎‏وقت اجتماعات است. اینها یک طرحی درست می کردند‏‎ ‎‏ـ ماها غافل و بیچاره! ـ طرحی درست می کردند که تمام ماه مبارک‏‎ ‎‏مردم را در منابر، سر آن طرح با هم دعوا می داد. دانشگاهی به‏‎ ‎‏اینها حمله می کرد؛ اینها به دانشگاهی. تمام ماه مبارک را به یک‏‎ ‎‏مسائلی که ربطی نداشت به مسائل روز و زندگی، سرِ اینها را گرم‏‎ ‎‏می کردند به این، و آن کنار می نشستند و به ماها می خندیدند. ما‏‎ ‎‏اینطور بی اطلاع از مسائل روز و بی اطلاع از نقشه های شوم‏‎ ‎‏آنها.(480)‏

3 / 5 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد اختلاف بدست عمال اجانب

‏بر شما مردم کردستان و علمای کردستان، به حسب وظیفۀ ملی و‏‎ ‎‏شرعی، است که اگر چنانچه آنجا نغمه هایی از جهّال و یا از‏‎ ‎‏مفسده جوها در این امور بلند شد، بدانید که این از حلقوم اجانب‏‎ ‎‏است. آنها می خواهند این اختلاف را ایجاد کنند تا باز برگردند به‏‎ ‎‏حال اول؛ منتها به فرم دیگر. باید بیدار باشید. باید هوشیار باشید.‏‎ ‎‏اسلام را در نظر بگیرید. قرآن را در نظر بگیرید. همه با هم به‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 411

‏دست واحد و ید واحده. همه با هم قیام کنید و اسلام را تقویت‏‎ ‎‏کنید.(481)‏

4 / 7 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه اندازان، مخالفین نهضت

‏هر کس آمد یک کاری می خواهد بکند که بینتان اختلاف بیندازد.‏‎ ‎‏این از همانهایی است که می خواهند این نهضت پیش نرود. با‏‎ ‎‏برادرهایتان دوست باشید. شما همه اهل یک مذهب، اهل یک‏‎ ‎‏دین، اهل یک کتاب، برای خاطر یک امر جزئی دنیا نباید انسان‏‎ ‎‏برادریش را، اخوت ایمانی اش را از دست بدهد. خصوصاً در یک‏‎ ‎‏همچو موقعی که دشمن پشت سر ما ایستاده است.(482)‏

29 / 9 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

طرحهای مختلف دشمن برای ایجاد تفرقه

‏آنها باز جدیت در آن دارند این است که با راههای مختلف،‏‎ ‎‏گروههای مختلف درست کنند. و این یک گروهی که شما داشتید،‏‎ ‎‏همه یک حزب کأنّه بودید همه حزب خدا بودید، آن را‏‎ ‎‏می خواهند از دستمان بگیرند. این وحدت را می خواهند از‏‎ ‎‏دستمان بگیرند. یک جمعیتی هرچه افرادش زیاد باشد، اگر این‏‎ ‎‏جمعیت با هم منسجم نشوند، یک نحو وحدت پیدا نکند، آسیب‏‎ ‎‏برمی دارند. اصلاً خودشان آسیب خودشان می شوند. اگر یک‏‎ ‎‏جمعیتی در یک کشوری، در یک استانی، در یک شهری، با هم‏‎ ‎‏یک وحدتی نداشته باشند، اینها به جان هم می ریزند، قهراً خود‏‎ ‎‏باطنشان آسیب می بیند. و اگر وحدت داشته باشند، هرچه وحدت‏‎ ‎‏زیادتر باشد، آسیب کمتر می شود. در راه که ما بودیم، این نهضتی‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 412
‏ که داشتیم در اول راه، این وحدت و این انسجام زیاد بود، محکم‏‎ ‎‏بود. یعنی اصل فکر اینکه «کی دشمن من است» هم نبود تو کار.‏‎ ‎‏همه یک نظر بود. اگر هم یک فکری بود خیلی در اقلیت بود. یک‏‎ ‎‏انسجامی بین ملت حاصل شد، کأنّه از یک حلقوم صدا درمی آید.‏‎ ‎‏شما اگر در تهران می آمدید همان معنا را می شنیدید. در تظاهرات‏‎ ‎‏که در آخر ایران می شنیدید همان مطلبی که ... همان فریادی که از‏‎ ‎‏حلقوم تهرانیها درمی آمد از حلقوم آبادانیها هم درمی آمد ‏‏[‏‏و‏‏]‏‎ ‎‏بندرعباسیها هم درمی آمد، مشهد هم همین طور، همه جای ایران‏‎ ‎‏یک صدا داشتند. مثل اینکه یک حلقوم دارد صدا می کند. اینطور‏‎ ‎‏منسجم شده بودید. یک جامعۀ توحیدی ایجاد کرده بودید که همه‏‎ ‎‏یکی بودید. آنها هم این جهت را دیدند که سیلی که خوردند از این‏‎ ‎‏حیثیت خوردند، از دو حیثیت بود: یکی اسلامش بود، یکی هم‏‎ ‎‏این حیثیتی که، انسجامی که شما با هم داشتید. این دو تا هر دو‏‎ ‎‏مورد نظر بوده است. آنجا را کوشش می کنند با قلمها و با قدمها، با‏‎ ‎‏تبلیغات، اسلام را از دستمان بگیرند؛ نگذارند حکومت اسلامی‏‎ ‎‏پیدا بشود. از این طرف هم انسجام را می خواهند از دست شما‏‎ ‎‏بگیرند. آن وحدت و جهت جامعۀ توحیدی که عبارت از این بود‏‎ ‎‏که همه با هم یک مقصد داشتید و کأنّه از یک حلقوم صدا در‏‎ ‎‏می آمد، یک اراده کأنّه دارد عمل می کند. این را می خواهند از‏‎ ‎‏دستمان بگیرند، متفرق کنند همه را از هم. طرحهای مختلفی در‏‎ ‎‏این ‏‏[‏‏مورد‏‏]‏‏ دارند. راههای مختلفی برای اینکه این انسجام را از‏‎ ‎‏دست شما بگیرند، این وحدت را از دست شما بگیرند(483)‏

11 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 413

تفرقه افکنی جنود ابلیس

‏این لشکرهای شیطان، جنود ابلیس، الآن در همه جای ایران رفتند‏‎ ‎‏و هستند. هر جا هم یک صدایی درمی آید از همینهاست. از همین‏‎ ‎‏شیطانهایی است که تابع همان شیطان بزرگها هستند. از اینها هر جا‏‎ ‎‏یک صدایی درمی آید و تفرقه افکنی می شود، از همینهاست. هر‏‎ ‎‏جا صحبت این است که ما می خواهیم چه بشود در مقابل نهضت،‏‎ ‎‏در مقابل این جمهوری اسلامی یک قدی عَلَم می کنند، از این‏‎ ‎‏تبلیغات اینهاست. توی شهرها، بیشتر توی دهات، حالا توی‏‎ ‎‏روستاها. الآن بیشتر با اسمهای مختلف، با فرمهای مختلف‏‎ ‎‏می روند و این اشخاص خوب را، اشخاص اسلامی را گولشان‏‎ ‎‏می زنند. اینها شیطانند، و اینها یک مردم سالمی هستند. می آیند به‏‎ ‎‏اسم اسلام، آنهایی که می خواهند اسلام را بشکنند، با اسم اسلام‏‎ ‎‏اینها را گول می زنند. اوراق می نویسند متفرق می کنند در همه جا‏‎ ‎‏که چه. و می خواهند تفرقه بیندازند بین قشرها. دانشگاه می روند‏‎ ‎‏یک چیز می گویند. بازار یک چیزی می گویند. در پیش کشاورزها‏‎ ‎‏می روند یک چیزی می گویند. در کارخانه ها می روند با کارگرها‏‎ ‎‏یک چیزی می گویند. هر جا به یک فرمی وارد می شوند. در‏‎ ‎‏شهرها هم الی ماشاءالله تفرقه می خواهند بیندازند. و اینها بین همۀ‏‎ ‎‏قشرها می خواهند، همان طوری که تا حالا زحمت کشیده شد و‏‎ ‎‏دانشگاهی را به اهل علم و به طلبه های مدرسه نزدیک کرد و با‏‎ ‎‏همّشان کرد و همفکرشان کرد، می خواهند این را از هم جدا کنند‏‎ ‎‏باز. بازاری و دانشکده ای به هم رفیق شده بودند. دانشگاه و بازار‏‎ ‎‏کأنّه یک موجود بودند. با هم عمل می کردند. اینها می خواهند حالا‏‎ ‎‏جدا کنند از هم. در همۀ قشرها یک همچو کاری توطئه است، و در‏‎ ‎‏صددند که بشود. تا ببینیم که ملت ما تا چه اندازه بیدار است. آیا‏‎ ‎‏دستهای اینها را خوانده است؟ آیا توطئه های اینها را توجه به آن‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 414

‏کرده است؟ باید بگویید به همه. همه ما مکلفیم که این مسائل را‏‎ ‎‏تبلیغ کنیم. اهل علم و اهل منبر بیشتر، روشنفکر و اهل قلم بیشتر.‏‎ ‎‏دیگران هم باید بگویند به همه. به طور توصیه از هم، توصیه کنند‏‎ ‎‏به هم. سفارش کنند به هم که گول این شیاطینی که می خواهند‏‎ ‎‏جدا کنند شماها را از هم، گول اینها را نخورید. با اسم اسلام هم‏‎ ‎‏می آیند. با اسلام می خواهند جدا کنند از هم. باید این دو تا مطلب‏‎ ‎‏در نظر گرفته بشود، که یکی حفظ وحدت ما، یکی هم این جهت‏‎ ‎‏اسلامیت که توجه به مقصد اسلام بود، نه توجه به خود.(484)‏

11 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه افکنی سیاست استعمار

‏شما ملت بزرگ، آن مطالعات آنها را عینیت به آن دادید. یعنی آنها‏‎ ‎‏بعد از مطالعاتشان به اینجا رسیده بودند که آن چیزی که مضر‏‎ ‎‏است، اسلام است برایشان و وحدت کلمۀ ملت. اگر همۀ ملت‏‎ ‎‏یکی بشود و همه اسلامی باشند، این نمی گذارد آنها زندگی شان‏‎ ‎‏درست بشود. این دو نقطه را اینها به آن حمله کردند. زمان‏‎ ‎‏رضاشاه به اسلام حمله کردند و به روحانیت حمله کردند. آن‏‎ ‎‏کردند که ‏‏[‏‏نباید بکنند‏‏]‏‏.‏

‏کسانی که اگر یادشان باشد دیدند، کسانی که ندیدند در تاریخ‏‎ ‎‏بعدها ببینند، چون تاریخ هم نمی توانست بنویسد، بعدها شاید‏‎ ‎‏بیاید در تاریخ، و در زمان این هم با فرم دیگر. اساس این بود که‏‎ ‎‏اسلام را ببرد. تاریخ اسلام را به اسم اینکه ما خودمان یک کذایی‏‎ ‎‏هستیم، تاریخ اسلام را می خواست از بین ببرد. موفق نشد. همه‏‎ ‎‏چیز را اینها می خواستند از بین ببرند. اسلام را ضعیفش کنند و‏‎ ‎‏مردم را از آنهایی که کار برای اسلام می کردند، یا کارشناس اسلام‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 415

‏بودند جدا کنند، به اسم اینکه اینها مرتجع هستند. از این طرف هم‏‎ ‎‏دانشگاهیها یک دسته فکلی آنجا نشستند برای خودشان چه‏‎ ‎‏می کنند. به ما می آمدند اینطوری تزریق می کردند که اینها یک‏‎ ‎‏دسته بی دین و ریش تراش و فکلی. به شما می آمدند از آن طرف‏‎ ‎‏می گفتند اینها یک دسته انگلیسی اند. اینها، همان عمال‏‎ ‎‏انگلیسی‏‏[‏‏اند‏‏]‏‏. می آمدند می گفتند آخوندها، این آخوندها‏‎ ‎‏انگلیسی اند. انگلیسی ها این حوزه ها را درست کردند. من خودم با‏‎ ‎‏گوشم شنیدم گفت: انگلیسی ها نجف و قم را درست کردند، که ما‏‎ ‎‏را نگذارند ترقی بکنیم. نقشه این بود که وحدت کلمه ای که امکان‏‎ ‎‏داشت بین این دو قشر متفکر پیش بیاید، نگذارند.‏

‏و خدا خواست که در یک برهه از زمان، این دو قشر با هم‏‎ ‎‏شدند. هر دو یک قصد داشتند. هر دو یک مطلب داشتند. و حالا‏‎ ‎‏باز همان قضایا می خواهند پیش بیاورند. باز دانشگاهیها را از‏‎ ‎‏مدارس قدیمه جدا کنند.(485)‏

14 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه افکنی آمریکا

‏امریکا ضربه از اسلام خورده است و از اسلام می ترسد. ضربه از‏‎ ‎‏این جوانهایی که برای اسلام قیام کردند و جان دادند و فداکاری‏‎ ‎‏کردند. و از اسلام برای این ضربه می ترسد. از این جهت،‏‎ ‎‏تفرقه افکنی دارد می کند که نگذارد این اجتماعی که با وحدت‏‎ ‎‏کلمه، مقاصد خودشان را تا اینجا پیش بردند، بین راه آنها را فلج‏‎ ‎‏کند. نقشه این است. صحبت از دخالت نظامی و حصر اقتصادی‏‎ ‎‏صحبت است. و بعید نیست برای این باشد که اذهان را منصرف‏‎ ‎‏کند از آنی که اساس است. ملت ما باید توجه داشته باشند به این‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 416
‏ توطئۀ شیطانی که از همۀ توطئه ها بالاتر است. و او این است که در‏‎ ‎‏داخل ما را به جان هم بریزند و در داخل نگذارند یک استقراری‏‎ ‎‏پیدا بکند این نظام اسلامی.‏

‏شما جوانها که زحمت کشیدید و از راه دور، در این سرما و در‏‎ ‎‏آن سرماهایی که در محل خودتان هست آمدید و از اطراف‏‎ ‎‏آمدید، از همه جا اینجا آمدید، من تشکر می کنم. و شما را هوشیار‏‎ ‎‏می کنم به اینکه از تفرقه به هر صورتی که هست پرهیز کنید. هر‏‎ ‎‏چیزی که موجب تفرقه می شود از او پرهیز کنید. هر شعاری که‏‎ ‎‏موجب تفرقه می شود از او پرهیز کنید. هر تحصنی که موجب‏‎ ‎‏تفرقه می شود از او پرهیز کنید. هر راهپیمایی که موجب تفرقه‏‎ ‎‏می شود از او پرهیز کنید. امروز شما احتیاج دارید به وحدت کلمه.‏‎ ‎‏امروز بیشتر از دیروز احتیاج دارید و فردا بیشتر از امروز. این‏‎ ‎‏وحدت کلمۀ خودتان را حفظ کنید. از خدای تبارک و تعالی تبعیت‏‎ ‎‏کنید که فرموده است: وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ الله ِ جَمیعاً وَ لاٰ تَفَرَّقُوا‏‎[4]‎‎ ‎‏همه به ریسمان بزرگ خدا که اسلام است بپیوندید و تفرقه نکنید.‏‎ ‎‏تفرقه موجب این می شود که نتوانید مملکت خودتان را به رشدی‏‎ ‎‏که باید برسد برسانید. نتوانید حکومت اسلامی را به طوری که‏‎ ‎‏شایسته است در دنیا، در کشور خودتان متحقق کنید. و آنها‏‎ ‎‏درصدد همین معنا هستند. آنهایی که نمی خواهند اسلام تحقق‏‎ ‎‏پیدا بکند. آنهایی که نمی خواهند جمهوری اسلامی در ایران تحقق‏‎ ‎‏پیدا کند. کشورهایی که از اسلام می ترسند. از جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏می ترسند. از صدور این جمهوری اسلامی از این کشور به‏‎ ‎‏کشورهای دیگر می ترسند. آنها درصددند که شما را در بین راه‏‎ ‎‏متوقف کنند و نگذارند پیش بروید. شما با هوشیاری، بیداری از‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 417

‏تفرقه ها بکلی پرهیز کنید.(486)‏

17 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد اختلاف برای سلطه بر کشور

‏این چه دستی بود که روحانیون را اینطور کوبید و روی چه‏‎ ‎‏مقصدی بود؟ آن چه دستی بود که روحانیون را با قشر دانشگاهیها‏‎ ‎‏آنطور از هم جدا کرد که در دانشگاه اسم یک روحانی را نمی شد‏‎ ‎‏ببری، و در مدرسۀ فیضیه هم دانشگاهی را؟ این چه دستی بود که‏‎ ‎‏اینها را از هم جدا کرد و با هم دشمن کرد؟ و این چه دستی بود که‏‎ ‎‏دانشگاه ما را به آن صورت درآورد، که اشخاصی که از آن بیرون‏‎ ‎‏آمدند، مگر یک دستۀ متعهد، انحرافی بودند، و گرایش به‏‎ ‎‏مکتبهای دیگر داشتند؟ و آن چه دستی بود که در همین زمانی که‏‎ ‎‏انقلاب پیروز شد دانشگاه را به صورت یک دژ جنگی درآورد؟ و‏‎ ‎‏آن چه دستی است که الآن مشغول کار است و می خواهد باز‏‎ ‎‏روحانیت را بکوبد؟ اینها چه دیده بودند از روحانیت، و اخیراً چه‏‎ ‎‏دیدند که اینطور در فکر اینند که در بلاد شروع کردند که باز همان‏‎ ‎‏مطالبی که زمان رضاخان بود اعاده کنند، و به روحانیین و معممین‏‎ ‎‏جسارت کنند و اهانت کنند؟ روحانیون مگر چکاره اند و آنها چه‏‎ ‎‏دیده بودند؟ این چه دستی است که این دو قشر را از هم اینطور‏‎ ‎‏جدا کرده بود و حالا هم جدا کرده است؟ مگر ان شاءالله به فضل‏‎ ‎‏الهی اینها با هم پیوند کنند.‏

‏اینها با مطالعه های طولانی که از مردم شرق و مسلمانان و بلاد‏‎ ‎‏اسلامی دارند و داشته اند، و کارشناسهای آنها در این بلاد اسلامی‏‎ ‎‏با شکلهای مختلف آمده اند و مطالعه کرده اند و بررسی کرده اند،‏‎ ‎‏این را یافتند که توده های مسلمین با روحانیین نزدیکند، و‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 418

‏روحانیین در آنها نفوذ دارند. در هر شهری ملاّی آن شهر، امام‏‎ ‎‏جماعت آن شهر با مردم روابط دارد و مردم از او حرف شنوی‏‎ ‎‏دارند، پس اگر بخواهند این ملت را بشکافند و تحت سلطه بیاورند‏‎ ‎‏باید مردم را از این روحانیین جدا و آنها را از آنها جدا کنند. خوب،‏‎ ‎‏بین دانشگاه و روحانی چرا اینطور اختلاف ایجاد کردند، که در‏‎ ‎‏دانشگاه نشود اسم روحانی را برد، و دانشگاهی که بخواهد نماز‏‎ ‎‏بخواند به طور قاچاق نماز بخواند، و در مدرسه های ما هم اگر‏‎ ‎‏اسمی از دانشگاه بیاید، او را به خوبی دریافت نکنند. این هم روی‏‎ ‎‏همان مطالعاتی که آنها دارند، و این دیگر واضحتر است که این دو‏‎ ‎‏قشر، مغز متفکر جامعه هستند. این دو قشر را اگر از هم جدا کنند‏‎ ‎‏می توانند کارهایی را که می خواهند، انجام بدهند. و این دو قشر‏‎ ‎‏اگر با هم اتصال پیدا بکنند، آنها نمی توانند مقاصد خودشان را‏‎ ‎‏انجام بدهند. و لهذا قلمها و نطقها و رسانه ها و اینها که در خدمت‏‎ ‎‏اجانب بود، به کار افتادند، اینها را از هم جدا کردند و دشمن‏‎ ‎‏کردند. و در هر قشری هم ایجاد اختلافات کردند.(487)‏

3 / 3 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

وحشت از اتحاد حوزه و دانشگاه

‏حالا که دیدند یک بسیج عمومی شده است و مردم یک تحولی‏‎ ‎‏پیدا کرده اند، دانشگاهی دیگر از آخوند رَم نمی کند و آخوند هم از‏‎ ‎‏دانشگاهی؛ هر دو نشسته اند در یک محیط مدرسۀ فیضیه و با هم‏‎ ‎‏دارند نقشه می کشند که دانشگاه را درست کنند و ـ عرض می کنم‏‎ ‎‏که ـ جهات دیگر را درست کنند. اینها الآن وحشت برشان داشته‏‎ ‎‏است؛ اینها می گویند که اگر این دو تا قشر را از هم جدا بکنیم، بعد‏‎ ‎‏آخوند را از مردم جدا بکنیم، کار دیگر تمام است، دیگر یک‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 419

‏همچو اجتماعی نمی شود پیدا بشود. از این جهت، الآن در هر جا‏‎ ‎‏که شما بروید، همان حرفهای زمان رضاخان دارد زمزمه می شود.‏‎ ‎‏از حلقوم آنهایی که ساواکی هستند و یا مثلاً فدای خلق هستند‏‎ ‎‏همه زمزمه ها شروع شده است و هی هرکه از هرجا ‏‏[‏‏رد‏‎ ‎‏]‏‏می شود‏‎ ‎‏به آخوند یک حرفی می زند، نقی به آخوند می زند.(488)‏

14 / 3 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تلاش دشمن برای ایجاد تفرقه

‏حالا که دیدند آخوندها با دعوت خودشان و با همراهی همۀ‏‎ ‎‏قشرهای ملت از دانشگاه گرفته تا بازار تا کارگر و تا کشاورز، همۀ‏‎ ‎‏اینها با هم بودند، و یک همچو کار بزرگی را کردند، حالا بیشتر از‏‎ ‎‏آن وقت درصدد هستند. اگر آن وقت یک طرحی بود برای اینکه‏‎ ‎‏مبادا یک همچوچیزی بشود، حالا فهمیدند که یک همچو‏‎ ‎‏چیزهایی می شود. حالا فهمیدند که اگر آخوند و دانشگاهی و‏‎ ‎‏دیگر قشرها با هم باشند یک همچو کار بزرگی، یک همچو‏‎ ‎‏کارهای بزرگی می کنند. حالا بیشتر درصدد هستند که ملت را از‏‎ ‎‏این طایفه جدا کنند، و دانشگاه را از مدرسه جدا کنند، و بلکه همه‏‎ ‎‏قشرها را با هم بدبین کنند و به جان هم بیندازند.(489)‏

20 / 4 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قیام مفتیان درباری و تفرقه افکنی

‏ملت عزیز باید در این وقتی که قدرتهای جهانی در پیکار با اسلام و‏‎ ‎‏کشور ما بسیج شده اند و مفتیان درباری به کمک صهیونیسم‏‎ ‎‏جهانی و قدرتهای شیطانی در تفرقه افکنی بین مسلمانان‏‎ ‎‏بپاخاسته اند، با اتکال به قدرت بی پایان حق تعالی و هوشیاری،‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 420

‏وحدت خود را حفظ کنند و با شور انقلابی به پیش روند. و ملتهای‏‎ ‎‏مستضعف و پیروان مکتب اسلام از این شیاطین به صورت انسان،‏‎ ‎‏گول نخورند و خود و اسلام عزیز را با وحدت کلمه و قدرت‏‎ ‎‏الله اکبر، از دست قدرتهای شیطانی نجات دهند، و از این جنود‏‎ ‎‏ابلیسی نهراسند که خداوند تعالی با ماست مادامی که ما برای‏‎ ‎‏رضای او نهضت را به پیش بریم.(490)‏

15 / 6 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نفع ابرقدرتها در تفرقه ما

‏می خواهند بین شماها اختلاف بیندازند، ونتیجۀ اختلاف را‏‎ ‎‏خودشان یا اربابانشان ـ که آن اَبَرقدرت ها هستند ـ ببرند.‏

‏ما امروز دشمنهای زیاد داریم و بعدها هم این دشمنها هستند.‏‎ ‎‏شما آن سیلی که به اَبَر قدرتها زدید، در طول تاریخ کسی نزده‏‎ ‎‏است. متوقع نباشید که آنها بنشینند و تماشاچی باشند. آنها‏‎ ‎‏مشغول فعالیت هستند. بتوانند، با قوای نظامی به ما حمله‏‎ ‎‏می کنند، نتوانند، با تبلیغات سوء در داخل کشورمان به ما حمله‏‎ ‎‏می کنند. اختلاف می اندازند بین اینها. از قراری که بعض رسانه ها‏‎ ‎‏نقل کرده اند، این بعض از این سران کشورهای اسلامی ـ که کشور،‏‎ ‎‏اسلامی است نه آن سر ـ در این کنفرانسی که در طایف‏‎[5]‎‏ داشتند،‏‎ ‎‏قرار دادند بعضی از اینها، البته نه همۀ آنها، بعضی از آنها گفته اند‏‎ ‎‏که ما باید در ایران بین شیعه و سنی اختلاف ایجاد کنیم و کاری‏‎ ‎‏بکنیم که بعضی اینها، بعضی دیگر را بکشند تا اینکه این حکومت‏‎ ‎‏از بین برود.‏

‏برادران شیعۀ ما، برادران سُنّی ما، هوشیار باشید که اگر کسانی‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 421

‏آمدند در بین شما و راجع به برادرانتان چیزی گفتند و راجع به‏‎ ‎‏شیعه ها پیش شما، راجع به سُنّیها پیش دیگران چیزی گفتند،‏‎ ‎‏بدانید این همان نقشۀ کنفرانس است؛ یعنی همان مطلبی است که‏‎ ‎‏بعضی از این سران بسیار فاسد، بعضی از دولتها، آنهایند که این‏‎ ‎‏نقشه را دارند انجام می دهند. بیدار باشید و این نقشه را، این نقشۀ‏‎ ‎‏شیطانی را خنثیٰ کنید. شماها همه با هم برادر هستید و قرآن کریم‏‎ ‎‏بین مسلمین عقد اُخوَّت خوانده است، مؤمنین همه با هم برادر‏‎ ‎‏هستند. برادر نباید گوش کند به حرف کسانی که بین او با برادر‏‎ ‎‏خودش می خواهد تفرقه بیندازد. بدانید که چنانچه یک همچو‏‎ ‎‏تفرقه ای خدای نخواسته باشد، این به سود نه شیعه تمام می شود‏‎ ‎‏و نه سُنّی، بلکه به سود کفار تمام می شود، آنهایی که اسلام را‏‎ ‎‏می خواهند زیرپا بگذارند به سود آنها تمام می شود.(491)‏

9 / 11 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه افکنی شیاطین

‏من یک کلمه هم تکرار می کنم و مکرّر گفته ام. و آن کلمه برای‏‎ ‎‏اشخاصی است که متصدی امور مملکت هستند، از رئیس جمهور‏‎ ‎‏تا هر جا که باشد و هر کس که باشد و هر ارگانی که اشتغال به یک‏‎ ‎‏کاری در این کشور داشته باشد؛ از ارتشیها و ژاندارمری و سپاه‏‎ ‎‏پاسداران و پاسبانها و همۀ عشایر و قشرهایی که از ملت هستند و‏‎ ‎‏مشغول خدمت هستند. به همۀ آنها این کلمه را می گویم که توجه‏‎ ‎‏کنید که شما را دارند می کشند به سوی اختلاف. توجه ندارید به‏‎ ‎‏این مطلب! می آیند پیش این دسته از آن دسته شکایت می کنند؛ و‏‎ ‎‏پیش آن دسته از آن دسته شکایت می کنند. اشخاصی در مرزها‏‎ ‎‏هستند و در آنجاهایی که جوانهای ما دارند خون خودشان را‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 422

‏می دهند، می روند و می خواهند پاسدارها را از ارتش جدا کنند، و‏‎ ‎‏ارتش را از پاسدارها و هر دو را از ژاندارمری. بین خود ارتش هم‏‎ ‎‏قشرهای مختلفی درست کنند، و اختلاف بین خود ارتش بیندازند.‏‎ ‎‏توجه کنند که اینهایی که به عنوان خیرخواهی پیش آقای رئیس‏‎ ‎‏جمهور می روند و حرفهایی از دیگران می زنند؛ شیاطینی هستند‏‎ ‎‏به صورت انسان و در سیرت شیطان. و آنهایی که پیش اجزای‏‎ ‎‏دولت می روند، پیش نخست وزیر می روند، پیش دیگران‏‎ ‎‏می روند، و از آقای رئیس جمهور انتقاد می کنند؛ اینها هم‏‎ ‎‏شیطانهایی هستند به صورت انسان و در سیرت شیطان. آنهایی که‏‎ ‎‏می خواهند بین شماها اختلاف بیندازند، دشمنی ایجاد کنند،‏‎ ‎‏می خواهند که این مملکت را به دست غیر بسپارند، همۀ شما را از‏‎ ‎‏بین ببرند، ویک دولتی به دست امریکا یا به دست شوروی در این‏‎ ‎‏مملکت ایجاد کنند.(492)‏

14 / 12 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد اختلاف نقشۀ قدیمی

‏آن قدری که دانشگاه هدف بوده است؛ جاهای دیگر نبوده است.‏‎ ‎‏روحانیت هم پهلوی دانشگاه هست. و آنها دانشگاهیها را با آن‏‎ ‎‏تربیت شرقی یا غربی وارد در صحنه می خواستند بکنند. و‏‎ ‎‏روحانیون را، از باب اینکه آنها را تحت کنترل خودشان بیاورند،‏‎ ‎‏مأیوس بودند؛ می خواستند که از صحنه خارج کنند. آنها دانشگاه‏‎ ‎‏نمی خواستند و دانشگاههای علوم قدیمه هم نمی خواستند. آنها‏‎ ‎‏سعی کردند که این دو قشر را و این دو دانشگاه را، که تمام‏‎ ‎‏مقدرات کشور می تواند در دست آنها باشد، یکی را تربیت‏‎ ‎‏خارجی و شرقی و غربی بکنند و به صحنه بیاورند و یکی دیگر را،‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 423

‏که تربیتش در دست آنها نبود و هزار سال هم نتوانستند در آن‏‎ ‎‏رخنه کنند، می خواستند که از صحنه خارج کنند. چه بکنند که از‏‎ ‎‏صحنه خارج کنند و اینها را هم در اختیار خودشان داشته باشند؟‏‎ ‎‏یکی از کارهای مهم، بدبین کردن دانشگاهیها ‏‏[‏‏نسبت‏‏]‏‏ به روحانیت‏‎ ‎‏بود؛ بدبین کردن روحانیت به دانشگاه. در طول این مدتهای‏‎ ‎‏طولانی، سعی کردند در اینکه بین این دو قشر اختلاف ایجاد کنند،‏‎ ‎‏شکاف ایجاد کنند، بلکه اینها را با هم دشمن کنند. اگر در بین‏‎ ‎‏دانشگاه می رفتیم، اسم «آخوند» در آنجا مطابق با یک مادۀ مخدر‏‎ ‎‏بود! اگر در بین طلاب علوم دینیه هم می رفتیم، «دانشگاهی»‏‎ ‎‏مطابق با بی دینی بود! اینها را به جان هم می انداختند و از هم جدا‏‎ ‎‏می کردند تا اینکه آن استفاده هایی که باید بکنند، بکنند.(493)‏

23 / 3 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

عمال قدرتها، مانع اتحاد شیعه و سنی

‏آنهایی که می خواهند از این کشورهای اسلامی استفاده کنند‏‎ ‎‏بهترین راه برایشان این است که بین برادرها اختلاف بیندازند...‏‎ ‎‏آنهایی که عمال قدرتهای بزرگ هستند و می خواهند نشود این‏‎ ‎‏مسئله، ‏‏[‏‏اتحاد بین سنی و شیعه‏‎ ‎‏]‏‏هی مسائل پیش می آورند. شما‏‎ ‎‏ملاحظه بفرمایید در این هفتۀ وحدت ـ که از قم آقای منتظری‏‎ ‎‏پیشنهاد کرده اند ـ خوب این چقدر حسن دارد و چقدر ارزش دارد‏‎ ‎‏که برادرها، همه را در یک مسئله ای با هم ‏‏[‏‏متحد کند‏‏]‏‏... یک وقت‏‎ ‎‏می بینیم از حجاز یک نفر صدا بلند می کند که اصل جشن گرفتن‏‎ ‎‏برای پیغمبر شرک است!... یک همچنین مسئله ای که جشن گرفتن،‏‎ ‎‏احترام کردن به پیغمبر اسلام، این جزء این است که مشرک هستند‏‎ ‎‏مردم!؟ آن وقت این اختصاص به ایران هم ندارد، احترام به رسول‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 424

‏خدا، همۀ بلاد مسلمین احترام می گذارند. چه شد که ایران را‏‎ ‎‏مورد نظر قرار داده است و می گوید ایرانیها که جشن می گیرند‏‎ ‎‏برای پیغمبر اکرم، اینها مشرک هستند؟ خوب نکته اش معلوم‏‎ ‎‏است؛ برای اینکه، آن که الآن اساس وحدت در آن درست شده‏‎ ‎‏ایران است. این نکته ای که از آن وحدت بین مسلمین، چه برادران‏‎ ‎‏اهل تشیع و اهل تسنن، چه ملتهای اینجا، و چه دولتها، همیشه‏‎ ‎‏مقصد ما این بوده که اینها همه با هم باشند. اگر مسلمانها با هم‏‎ ‎‏باشند هیچ کس نمی تواند به اینها تعرّض کند؛ برای اینکه یک‏‎ ‎‏میلیارد جمعیت ‏‏[‏‏هستند‏‏]‏‏ با دارایی زیاد، با مخازن زیاد. در عین‏‎ ‎‏حال... ما باید همه مان تحت سلطۀ دو تا ابرقدرت باشیم؟ خوب،‏‎ ‎‏علت این است که ما به قرآن گوش نکردیم، حکومتهای ما به قرآن‏‎ ‎‏گوش نکردند...‏

‏اینها ندیدند که ایران ـ در صورتی که یک جای کوچکی است و‏‎ ‎‏جمعیتش سی و چند میلیون است، در مقابل یک میلیارد جمعیت ـ‏‎ ‎‏اینها ندیدند که ایران وقتی که با هم منسجم شدند، همۀ برادرها با‏‎ ‎‏هم مجتمع شدند... و یکجهت یک امپراتوری 2500 ساله را با‏‎ ‎‏آنهمه قدرت و با آنهمه موافق ‏‏[‏‏سرنگون کردند‏‏]‏‏.(494)‏

8 / 10 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد تفرقه برای اهداف شوم

‏این وحدت چیزی است که در قرآن به آن سفارش شده است،‏‎ ‎‏دعوت شده است. ائمۀ مسلمین دعوت کرده اند به این مسئله.‏‎ ‎‏دعوت به اسلام، اصلش دعوت به وحدت است؛ یعنی، همه در‏‎ ‎‏کلمۀ اسلام با هم مجتمع باشند و در آسایش. لکن همان طور که‏‎ ‎‏می دانید نگذاشتند که این وحدت تحقق پیدا بکند، خصوصاً در‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 425

‏این عصرهای آخر زیادتر دامن زدند به این اختلافات و عمده هم‏‎ ‎‏نظرشان به این بود که کارشناسهای آنها فهمیده بودند که اگر این‏‎ ‎‏اجتماع بزرگ اسلام یک وقتی به هم نزدیک بشوند و پیوند کنند،‏‎ ‎‏دیگر هیچ قدرتی نمی تواند با اینها مقابله کند و هیچ قدرتی‏‎ ‎‏نمی تواند سلطه جویی پیدا کند نسبت به اینها. و آن راهی که آنها‏‎ ‎‏پیدا کردند برای مقاصد شوم خودشان، همان بود که بین همۀ‏‎ ‎‏گروهها تفرقه بیندازند. شما در هر جا می روید می بینید، حتی در‏‎ ‎‏یک شهر تفرقه هست. حالا کمتر است، ولی باز هم هست. در هر‏‎ ‎‏شهری، در هر محله ای، دستجات مختلفی با هم اختلاف داشتند.‏‎ ‎‏... اختلافاتی بود که تا آخر هم محلات با هم مختلف بودند. از‏‎ ‎‏آنجا که می گذشتی، در سطح شهر، شهرهای بزرگ، اختلاف‏‎ ‎‏ایجاد کرده بودند. هم بین خود روحانیون با هم و هم بین مردم با‏‎ ‎‏هم... برای همین مسئله بود که نگذارند این مجتمع با هم اتحاد‏‎ ‎‏پیدا کنند و مع الأسف، تأثیر کرده بود حتی در بالاترین قشر‏‎ ‎‏روحانی و بالاترین قشر روشنفکر و حتی آنها هم تحت تأثیر واقع‏‎ ‎‏شده بودند و آن اختلافاتی که باید اینجا جلویش را بگیرند‏‎ ‎‏خودشان هم داخل شده بودند.(495)‏

22 / 10 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دستهای مرموز عامل تفرقه مسلمین

‏ما معترفیم که این دو برادر شیعه و سنی به واسطۀ دستهایی که در‏‎ ‎‏کار بوده است، چه از روی تقصیر یا قصور، نتوانسته اند اتحادی را‏‎ ‎‏که مسلمین باید در مقابل کفار و مشرکین داشته باشند، ایجاد‏‎ ‎‏نمایند. الآن هم نمی گذارند؛ زیرا در اطراف پاکستان و هند و‏‎ ‎‏بنگلادش و دیگر نقاط مناقشه زیاد است و این امر موجب ضعف‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 426

‏مسلمین و قوّت سلطه گران گردیده است. ما از جناب ایشان‏‎[6]‎‎ ‎‏توقع داریم که در کشور خود و در میان دولتهای همجوار جدیت‏‎ ‎‏کنند که اختلافات مرتفع گردد و مسلمین با هم در مقابل کفار و‏‎ ‎‏مشرکین متحد شوند. آنها می خواهند اسلام نباشد تا بتوانند‏‎ ‎‏فضایل ما را بگیرند. در زمانی که همۀ مسلمین گرفتار کفار و‏‎ ‎‏مشرکین و منافقین هستند، وقت آن نیست که ما با هم جنگ و نزاع‏‎ ‎‏کنیم.(496)‏

17 / 6 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دست اجنبی عامل تفرقه

‏اگر دیدید که بین شما و فیضیه می خواهند جدایی بیندازند، فیضیه‏‎ ‎‏هم دید که بین آنها و دانشگاهیها می خواهند جدایی بیندازند،‏‎ ‎‏بدانید که این یک دست اجنبی در کار است، و آنها می خواهند که‏‎ ‎‏شما دو قشر را مثل سابق از هم جدا کنند و منافع خودشان را در‏‎ ‎‏این بین ببرند، چنانچه بردند و دیدیم.(497)‏

28 / 6 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

استعمار ناشر کتب تفرقه افکن

‏علما و دانشمندان سراسر جهان بویژه علما و متفکران اسلام بزرگ‏‎ ‎‏یکدل و یک جهت در راه نجات بشریت از تحت سلطۀ ظالمانۀ این‏‎ ‎‏اقلیت حیله باز و توطئه گر که با دسیسه ها و جنجالها سلطۀ ظالمانۀ‏‎ ‎‏خود را بر جهانیان گسترده اند، بپا خیزند و با بیان و قلم و عمل خود‏‎ ‎‏خوف و هراس کاذبی را که بر مظلومان سایه افکنده است بزدایند؛‏‎ ‎‏و این کتابهایی را که اخیراً با دست استعمار که از آستین کثیف این‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 427

‏بردگان شیطان منتشر شده و دامن به اختلاف بین طوایف مسلمین‏‎ ‎‏می زنند نابود کند و ریشۀ خلاف که سرچشمۀ همۀ گرفتاری‏‎ ‎‏مظلومان و مسلمانان است را برکند؛ و یکدل و یک سو بر این‏‎ ‎‏رسانه های گروهی که در بیشتر ساعات شب و روز به فتنه انگیزی‏‎ ‎‏و نفاق افکنی و دروغ پردازی و شایعه سازی عمر خود را‏‎ ‎‏می گذرانند پرخاش کنند و بر سرچشمۀ تروریزم که از کاخ سفید‏‎ ‎‏می جوشد بشورند.(498)‏

22 / 11 / 63

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

غرب و شرق زدگان در صدد اختلاف افکنی

‏با تشکر فراوان از ملت بسیار عزیز که در سالهای طولانی قبل از‏‎ ‎‏انقلاب و در حال پرهیجان انقلاب و پس از پیروزی تا امروز با همۀ‏‎ ‎‏فداکاریها و جانبازیها و سختیها و فشارها در صحنه حاضر و از‏‎ ‎‏اسلام بزرگ و میهن عزیز دفاع نموده و در جبهه ها و پشت جبهه ها‏‎ ‎‏چون سدی آهنین ایستاده اند تقاضا دارم که بسیار بیدار و هوشیار‏‎ ‎‏و مراقب باشند که در این صفوف فشردۀ الهی شیاطین رخنه نکنند‏‎ ‎‏و تخم نفاق و اختلاف نیفشانند که این دست پروردگان غرب و‏‎ ‎‏شرق و این وارثان رژیم ستمشاهی و این محروم شدگان از‏‎ ‎‏دسترنج ملت و ذخایر کشور در کمینند و در صدد اختلاف افکنی‏‎ ‎‏و با قلم و زبان خود از هیچ افترا و تهمت در راه شکست جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی و رسیدن به مطامع کثیف خویش فروگذار نمی کنند و با‏‎ ‎‏شایعه افکنیها و دغلبازیها و دروغ پردازیها می خواهند در وحدت‏‎ ‎‏شما که وحدت الهی است خلل ایجاد کنند و از ساده دلی بعضیها‏‎ ‎‏استفاده کنند. هان!ای ملت عزیز، که پرچم پر افتخار اسلام را به‏‎ ‎‏اهتزاز درآورده و سکوت مظلومان را در مقابل ستمگران و قلدران‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 428

‏شکسته و متحول به فریاد و پرخاش کردید و ندای «الله اکبر» اسلام‏‎ ‎‏را با امواج فرستندگان غیبی به اقصیٰ بلاد جهان رساندید، بهوش‏‎ ‎‏باشید و به عهد خود به پیشگاه مقدس خداوند پابرجا باشید که‏‎ ‎‏شکست اسلام خدای نکرده در ایران دفن معنویات و احکام‏‎ ‎‏مقدس اسلام است. بهوش باشید که موریانه های موذی،این ایادی‏‎ ‎‏استکبار جهانی درصدد رخنه کردن در صفوف شما هستند.‏‎ ‎‏دستهای وحدت را به هم دهید و بازو به بازوی هم یکدل و‏‎ ‎‏یک جهت این هدیۀ الهی را، که پس از قرون متمادی به شما عطا‏‎ ‎‏فرموده قدردانی و حفظ کنید و از نقصها و کمبودها که لازمۀ هر‏‎ ‎‏انقلابی است و در انقلاب شما به برکت اسلامی و مردمی بودن از‏‎ ‎‏همه کمتر است، به خود سستی راه ندهید، که با خواست خداوند‏‎ ‎‏منّان با پیروزی شما همه چیز اصلاح می شود.(499)‏

22 / 11 / 63

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

آخوندهای درباری عمال نفاق افکنی

‏شرط همۀ مناسک و مواقف برای رسیدن به آرزوهای فطری و‏‎ ‎‏آمال انسانی، اجتماع همۀ مسلمانان در این مراحل و مواقف و‏‎ ‎‏وحدت کلمۀ تمامی طوایف مسلمین است بدون اعتنا به زبان و‏‎ ‎‏رنگ و قبیله و طایفه و مرز و بوم و عصبیتهای جاهلی، و هماهنگ‏‎ ‎‏خروشیدن بر دشمن مشترک است که دشمن اسلام عزیز است و‏‎ ‎‏در این عصر از آن سیلی خورده است و آن را مانع غارتگریهای‏‎ ‎‏خود می داند و با تفرقه افکنی و نفاق پراکنی می خواهد این مانع‏‎ ‎‏ملموس را از سر راه خود بردارد. و عمال مزدور آنان که در رأس‏‎ ‎‏آنها آخوندهای حسود دنیاگرای درباری اند و در هر جا و هر وقت‏‎ ‎‏خصوصاً در ایام حج و مراسم الهی آن، مأمور اجرای این مقاصد‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 429

‏شوم می باشند. مسلمانان در مواقف و مراسم این عبادت که یکی‏‎ ‎‏از مقاصد بزرگ آن، اجتماع مسلمین از تمام بقاع زمین برای منافع‏‎ ‎‏مستضعفان جهان است، و کدام نفع بالاتر از کوتاه کردن دست‏‎ ‎‏جهانخواران از ممالک اسلامی است، لازم است با هوشیاری‏‎ ‎‏مراقب اعمال ضد اسلامی و قرآنی این عمال خبیث و آخوندهای‏‎ ‎‏نفاق افکن باشند و آنان را که با نصیحت به اسلام و منافع مسلمین‏‎ ‎‏وقعی نخواهند گذاشت، از خود برانند که اینان از طاغوتیان‏‎ ‎‏شیطانتر و پستترند.(500)‏

16 / 5 / 65

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

هدف استکبار، تفرقه ملت

‏از آغاز انقلاب تاکنون، یکی از اهداف شوم و پلیدی که همواره‏‎ ‎‏مورد توجه استکبار جهانی و نوکران خارجی و داخلی آنان بوده‏‎ ‎‏است دور کردن مردم از صحنه های انقلاب و گسستن پیوندهای‏‎ ‎‏پولادین آنان با آرمانهای اجتماعی ـ سیاسی اسلام بوده است؛ که‏‎ ‎‏در راه تحقق آن به انواع حیله ها و ترفندهای گوناگون متوسل‏‎ ‎‏شده اند؛ که بحمدالله سرشان به سنگ خورده است؛ و ملت پیروز‏‎ ‎‏و سرافراز ایران با نمایش قدرت عظیم خود در حوادث گوناگون‏‎ ‎‏انقلاب این حقیقت و واقعیت را به اثبات رسانیده و نشان داده اند‏‎ ‎‏که از دریای خروشان وحدت و انسجام آنان چیزی کم نشده و‏‎ ‎‏نخواهد شد. و جهانخواران ان شاءالله تا ابد حسرت گسستن اتحاد‏‎ ‎‏مقدس مردم ما را به گور خواهند برد.(501)‏

11 / 1 / 67

*  *  *

‏ ‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 430

شیاطین به دنبال ایجاد اختلاف

‏در انتخابات در عین حالی که بسیار خوب انجام گرفت، لکن‏‎ ‎‏دستهایی می خواست ایجاد اختلاف کند، دو دستگی ایجاد کند و‏‎ ‎‏حال آنکه موفق نشدند بحمدالله . باید شما متوجه باشید به این که‏‎ ‎‏دشمنها همیشه دنبال این هستند که ما را از داخل بپوسانند و اگر‏‎ ‎‏در این ضیافت وارد شده باشید دشمنها دستشان کوتاه خواهد‏‎ ‎‏شد. وقتی حقیقت این ضیافت را انسان می بیند، می بیند که اگر‏‎ ‎‏انسان وارد این ضیافت بشود تمام اختلافات در دنیا حل می شود.‏‎ ‎‏شیاطین دنبال این هستند که ایجاد اختلاف کنند، دو دستگی‏‎ ‎‏بگویند هست، لکن بحمدالله ملت ما و خصوصاً، روحانیت ما‏‎ ‎‏اشخاصی هستند که چهره شان نورانی است و در این ماه مبارک‏‎ ‎‏هم در این ضیافت ان شاءالله وارد شده اند و آثارش هم بعد ظاهر‏‎ ‎‏می شود که همه باهم هستند؛ دو جبهه نیست.(502)‏‎[7]‎

‎ ‎27 / 2 / 67

*  *  *‎[8]‎


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 431

 

 

هواهای نفسانی

‏ ‏

‏ ‏

هواهای نفسانی مانع برادری

‏شما پیروزید ان شاءالله ؛ اما به شرط اینکه عوامل مختلف در کار‏‎ ‎‏نباشد؛ به شرط اینکه هواهای نفسانی ‏‏[‏‏که‏‏]‏‏ این برای خودش‏‎ ‎‏بکشَد و آن برای خودش بکشَد، این نباشد در کار. همه با هم‏‎ ‎‏برادریم. من یک طلبه هستم، تو هم یک آقا هستی، آن هم یک‏‎ ‎‏کاسب هست، آن هم یک دانشگاهی هست، آن هم یک دکتر‏‎ ‎‏هست، آن هم یک مهندس هست، آن هم یک روشنفکر هست؛‏‎ ‎‏همه مان با هم مصیبت واحده داریم؛ همه با هم باید بنشینیم و‏‎ ‎‏شیون کنیم.(503)‏

23 / 2 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

چشم پوشی از امورات شخصی

‏الآن بر همۀ ماست که دست از اختلافات جزئی و شخصی و این‏‎ ‎‏چیزها برداریم؛ دست از آن چیزهایی که امور شخصی است... و‏‎ ‎‏ما به واسطۀ اختلافات ـ اگر در بینمان ایجاد بشود ـ رو به ضعف‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 432

‏برویم، خوف این هست که دوباره یک مسائلی شبیه به آن مسائل‏‎ ‎‏سابق پیش بیاید یا بدتر از آن. بنابراین الآن همۀ ما موظفیم که از آن‏‎ ‎‏چیزهایی که مربوط به شخصیات خودمان است یک قدری‏‎ ‎‏صرف نظر کنیم، یک قدری صبر کنیم.‏

‏شمایی که پنجاه و چند سال در زیر ظلم صبر کردید، یعنی‏‎ ‎‏نتوانستید حرف بزنید، حالا یکی دو سال هم صبر کنید، تأمل‏‎ ‎‏کنید، کمک کنید به این نهضت، کمک کنید و نگذارید که این‏‎ ‎‏اشخاص مفسد بیایند و فساد بکنند بین شما؛ بیایند یک چیزی‏‎ ‎‏بگویند که بخواهند بین شما را با دیگران جدایی بیندازند؛ بین‏‎ ‎‏آقایان بروند یک جور دیگری صحبت بکنند، نگذارند آقایان با‏‎ ‎‏هم دوست باشند. همۀ ما باید با هم برادر باشیم؛ و همه دوستیم،‏‎ ‎‏همه مسلمانیم، همه اهل یک ملت هستیم، و همه باید با هم دست‏‎ ‎‏به هم بدهیم تا اینکه ان شاءالله این آشفتگیها رفع بشود. و شما‏‎ ‎‏بدانید که اگر ـ چنانچه ـ اسلام تحقق پیدا بکند، همان معانی که در‏‎ ‎‏صدر اسلام بود تحقق پیدا می کند؛ همان برادری که در صدر‏‎ ‎‏اسلام بود، همان برابری که در صدر اسلام بود، همان قطع ایادی‏‎ ‎‏ظَلَمه که در آن وقت بود، ان شاءالله تحقق پیدا می کند.(504)‏

23 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اختلاف ناشی از هواهای نفسانی

‏اختلاف نداشته باشید در امور. اختلاف همیشه ناشی از جهات‏‎ ‎‏نفسانی است. اگر همۀ انبیا الآن در اینجا جمع بشوند، اختلاف‏‎ ‎‏ندارند. برای آنکه، آن جهات نفسانی را ندارند. آن وقت که یک‏‎ ‎‏طرف جهت نفسانی دارد و یا هر دو طرف جهت نفسانی دارند،‏‎ ‎‏آن وقت اختلافات پیدا می شود. کوشش کنید که آن جهات نفسانی‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 433

‏بازی تان ندهد که منشأ مناقشه و اختلاف شود. و در روزنامه ها این‏‎ ‎‏اختلافات منعکس شود و یا در جاهای دیگر صحبت شود. یک‏‎ ‎‏مملکتی که گرفتار است در مقابل اجانب و در معرض خطر است و‏‎ ‎‏باید با همت خود مردم این مملکت مستقر شود و اساسش درست‏‎ ‎‏شود، اگر اشخاص بخواهند با تفرقه و تشتت این مملکت را از‏‎ ‎‏باطن پوسیده کنند، قهراً به چنگ دیگران خواهد افتاد.(505)‏

10 / 1 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

هوای نفس، منشأ گرفتاریها

‏در مجلس هم آقایان با هم باشند، رفیق باشند. همه مسلمان‏‎ ‎‏هستیم. همه باید دوست با هم باشیم. مسلمین «ید واحده» باید‏‎ ‎‏باشند. اینقدر در مجلس با هم اختلاف نداشته باشند، جهات‏‎ ‎‏شرعی را حفظ بکنند، جهات اخلاقی را حفظ بکنند. هی این به او‏‎ ‎‏بدگویی کند، او به این بدگویی کند، این اسباب ناراحتی‏‎ ‎‏مسلمانهاست. آقایان می گویند، مسلمانها می گویند، خوب ما خون‏‎ ‎‏بچه هایمان ‏‏[‏‏را‏‏]‏‏ داده ایم، یک قبرستان اینجا پر است از جوانهای‏‎ ‎‏ما، قبرستانهای شهرستان پر از جوانهای ماست که در راه این‏‎ ‎‏مملکت و در راه این اسلام اینها کشته شده اند. حالا که اینها کشته‏‎ ‎‏شده اند، آقایان آمده اند از خارج و از داخل، با هم نشسته اند دعوا‏‎ ‎‏می کنند. سر چه میراثی دعوا می کنید؟ میراث پدر کدامتان است؟‏‎ ‎‏یک قدری آرام باشید. یک قدری توجه کنید به مسائل. هر وقت‏‎ ‎‏هر کدام صحبت ‏‏[‏‏می‏‏]‏‏کنید به ضد دیگری نباشد که این خلاف‏‎ ‎‏آداب اسلام است، خلاف آداب مسلمین است، خلاف انسانیت‏‎ ‎‏است، خلاف مشی انبیا و مشی اولیاست. نکنید این کار را. یک‏‎ ‎‏قدری آرام باشید. یک قدری هوای نفس را کنار بگذارید، اشتهار‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 434

‏را کنار بگذارید. تمام گرفتاریهای ما سر این هوای نفسی است که‏‎ ‎‏ما داریم. اعدا عدوّ انسان این نفْس انسان است که در بین جنبیه‏‎ ‎‏است‏‎[9]‎‏. این اعدا عدوّ انسان است. یک قدری جلویش را بگیرید،‏‎ ‎‏یک قدر مهار کنید.(506)‏

15 / 5 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

جهالت، عامل تفرقه

‏بیخود درصدد تفرقه اندازی هستند. مسلمانها برادرند و تفرقه پیدا‏‎ ‎‏نمی کنند با تبلیغات سوء بعض عناصر فاسد. اصل این مسئله که‏‎ ‎‏شیعه وسنی، شیعه یک طرف و سنی یک طرف، این از روی‏‎ ‎‏جهالت و از روی تبلیغاتی که اجانب کردند پیش آمده است.‏‎ ‎‏چنانچه بین خود شیعه هم اشخاص مختلفی را با هم به مبارزه‏‎ ‎‏وامی دارند، و بین خود برادرهای سنی هم یک طایفه ای را به‏‎ ‎‏طایفۀ دیگر، در مقابل هم قرار می دهند.(507)‏

4 / 6 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

باطن انسان، سرچشمه اختلافات

‏در اینجا لازم است شما را به یک نکته نصیحت کنم و آن این است‏‎ ‎‏که، اتحاد و انسجامتان را حفظ کنید. شما باید بدانید که هر‏‎ ‎‏اختلاف و نزاعی شروع شود، از باطن خود انسان است و هر اتحاد‏‎ ‎‏و انسجامی که حاصل شود از خداست.(508)‏

20 / 2 / 61

*  *  *


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 435

وحدت با خروج از بند نفسانیت

‏ما باید ید واحده باشیم، همان که تعبیر اسلام است، ید واحده‏‎ ‎‏باشیم عَلیٰ مَنْ سِویٰ.‏‎[10]‎‏ ید واحده دوتا هم نه، یک دست، یک کار‏‎ ‎‏بکنیم، باز اگر دو تا دست گفته بود، این دست، گاهی یک کاری‏‎ ‎‏موافق او نمی کند. ما باید ید واحده باشیم، ید واحده این است که‏‎ ‎‏سرکوب کنید نفس خودتان را، سرکوب کنید آمالی که خیال‏‎ ‎‏می کنید یک چیزی است. حساب کنید که ما چی هستیم، و این‏‎ ‎‏منظومۀ شمسی چی هست و این کهکشان ها چی هستند در مقابل‏‎ ‎‏عظمت خدا تا بفهمید که ما درگیر یک شیطنت کثیف هستیم، نه‏‎ ‎‏یک شیطنتی که باز یک چیزی هست. ما گرفتار یک شیطنت هایی‏‎ ‎‏در خودمان هستیم که کثافتکاری است و پستی است. و خودتان را‏‎ ‎‏نجات بدهید و خودمان را نجات بدهیم. اگر از این بند نجات پیدا‏‎ ‎‏بکنید، آن بعدش آسان می شود، وحدت آسان می شود(509)‏

21 / 4 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حب نفس ریشه اختلاف

‏مطلب دیگری که باز انسان را می ترساند که خدای نخواسته، مبادا‏‎ ‎‏این انقلاب به واسطۀ این مطلب صدمه ببیند، و بدانید که می بیند‏‎ ‎‏اگر خدای نخواسته بشود، و او این است که بین آقایان در بلاد‏‎ ‎‏اختلاف باشد. اگر در صنف ـ فرض کنید که ـ کامیونداران و آنهایی‏‎ ‎‏که شغل های مختلف دارند، اگر اختلافی در بین آنها وارد بشود، به‏‎ ‎‏صنف دیگر سرایت نمی کند. کامیوندارها اگر با هم مختلف بشوند‏‎ ‎‏به بازار هیچ کاری ندارند، سرایت هم نمی کند، اما اگر در صنف ما‏‎ ‎‏اختلاف پیدا بشود، این اختلاف به بازار هم کشیده می شود، به‏‎ ‎‏خیابان هم کشیده می شود؛ برای اینکه شما هادی مردم هستید،‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 436
‏ مردم توجه دارند. قهراً یک دسته دنبال شما، یک دسته دنبال آن‏‎ ‎‏کسی که با شما مخالف است و یک وقت می بینید که در همۀ ایران‏‎ ‎‏یک اختلافی از ناحیۀ ما پیدا شده است، مایی که همه دعوت‏‎ ‎‏می کنیم به اینکه مردم با هم باشند.‏

‏اتحاد کلمه، ملت را به اینجا رسانده است، خودمان اختلاف‏‎ ‎‏پیدا کنیم! و این را من به شما عرض کنم، ما و شما نباید خودمان را‏‎ ‎‏بازی بدهیم. اختلاف ریشه اش از حب نفس است. هرکس خیال‏‎ ‎‏می کند که من برای خدا این آقا را باهاش اختلاف می کنم،‏‎ ‎‏یک وقت درست بنشیند در نفس خودش فکر کند ببیند ریشه‏‎ ‎‏کجاست. حسن ظن به خودش نداشته باشد، سوءظن داشته باشد.‏‎ ‎‏ریشه همان ریشۀ شیطانی است که آن حب نفس انسان است. و‏‎ ‎‏این اختلاف اگر خدای نخواسته در بین آقایان پیدا بشود، در هر‏‎ ‎‏شهری که پیدا بشود قهراً این اختلاف به بازار می کشد، به خیابان‏‎ ‎‏می کشد و آن چیزی که این جمهوری را حفظ کرده وحدت و‏‎ ‎‏انسجام این جمعیت است. یعنی ملت همه با هم بودند که توانستند‏‎ ‎‏یک همچو معجزه ای را ایجاد کنند. اگر چنانچه به واسطۀ اختلاف‏‎ ‎‏ماها یک وقت اختلاف به بازار هم بکشد که خواهد کشید، به‏‎ ‎‏خیابان ها هم بکشد، به اصناف دیگری هم بکشد، این تمام وِزرش‏‎ ‎‏به گردن ماست. اینکه شما خیال کنید که نه، من برای خدا این آقا‏‎ ‎‏را مثلاً به او چه می کنم، این اشتباه است. برای خدا نیست. انسان‏‎ ‎‏گول نفس امارۀ خودش را می خورد و گول شیطان را می خورد.‏‎ ‎‏گول می خورد به اینکه چیزهایی که در دیگران است هی به نظرش‏‎ ‎‏می آید خیلی بد است، خیلی کار بدی دارد می شود، دارد اسلام از‏‎ ‎‏بین می رود، برای اینکه یک قاضی در فلان جا چه کرده، این برای‏‎ ‎‏اسلام نیست. نباید ما خودمان را گول بزنیم. بنشینید آخر شب فکر‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 437

‏کنید. محاسبه یکی از اموری است که در سیر انسانی باید باشد که‏‎ ‎‏در آخر شب فکر کند به اینکه ـ نمی گویم در من هست، من هم‏‎ ‎‏پایین تر از دیگران ـ حساب کند انسان به اینکه تو امروز که با این‏‎ ‎‏آقا اختلاف داری و حالا شدید دو دسته، یک دسته دنبال آن آقا،‏‎ ‎‏یک دسته دنبال آن آقا، ریشه اش چی است؟ برای خداست؟ این‏‎ ‎‏عیبی که شما در او می گویید، در خودتان نیست؟ این چیزی را که‏‎ ‎‏در دیگران بزرگ می شمارید و در خودتان هر چه می توانید‏‎ ‎‏کوچکش می کنید و پرده پوشی می کنید، این عمل شیطانی نیست؟‏

‏اگر از اختلاف ماها، آن هم اختلافی که من شک ندارم در سر‏‎ ‎‏دنیاست، نه برای خدا، اگر این اختلافات موجب اختلاف بین‏‎ ‎‏مردم بشود و موجب این بشود که شکست بخورد جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی و تا قرن ها نتواند سرش را بلند کند، این جرمی است که‏‎ ‎‏خدا می بخشد برما؟ باید توجه بکنیم ما. نباید ما هی به خودمان‏‎ ‎‏مغرور بشویم و حسن ظن به خودمان داشته باشیم که این ماییم که‏‎ ‎‏چه هستیم و دیگران نیستند. باید به دیگران ما حسن ظن داشته‏‎ ‎‏باشیم و اعمالشان را حمل به صحت بکنیم و نسبت به خودمان‏‎ ‎‏سوءظن داشته باشیم و اعمالمان را تفتیش بکنیم که برای چی‏‎ ‎‏است.(510)‏

28 / 4 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد تفرقه به واسطۀ اغراض نفسانیه

‏من نمی خواهم در این روز مبارک اسباب افسردگی اشخاص‏‎ ‎‏بشوم، لکن می خواهم عرض کنم چرا این قدر ما عقب افتاده‏‎ ‎‏هستیم؟ چرا ما باید به واسطۀ اغراض نفسانیه این قدر خودمان را‏‎ ‎‏ببازیم؟ چرا باید وقتی که دنیا به تزلزل درآمده است برای این‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 438
‏ بی اعتنایی ایران به کاخ سفید و سیاه، چرا ما باید توجیه کنیم‏‎ ‎‏مسائل آنها را؟ چرا ما باید این قدر غربزده باشیم یا شیطانزده؟ من‏‎ ‎‏هیچ توقع نداشتم از بعض این اشخاص،‏‎[11]‎‏ ولو بعضیشان در نظر‏‎ ‎‏من پوچ اند، لکن از بعضی از این اشخاص که سابقه دارند هیچ‏‎ ‎‏توقع نداشتم که در این زمان که باید فریاد بزنند سر امریکا، فریاد‏‎ ‎‏می زنند سر مسئولین ما! چه شده است؟ شماها چه تان است؟ چه‏‎ ‎‏کردید شماها؟ شماها چرا باید تحت تأثیر تبلیغات خارجی واقع‏‎ ‎‏بشوید یا تحت تأثیرات نفسانیت خودتان؟ در یک همچون مسئلۀ‏‎ ‎‏مهمی که باید همۀ شما دست به هم بدهید و ثابت کنید به دنیا که‏‎ ‎‏ما وحدت داریم، وحدت ما این طور شده است و در روزی که‏‎ ‎‏هفتۀ وحدت است چرا شماها می خواهید تفرقه ایجاد کنید؟ چرا‏‎ ‎‏می خواهید بین سران کشور تفرقه ایجاد کنید؟ چرا می خواهید‏‎ ‎‏دودستگی ایجاد کنید؟ چه شده است شما را؟ کجا دارید‏‎ ‎‏می روید؟ این تذهبون؟‏‎[12]‎‏(511)‏‎[13]‎

29 / 8 / 65

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 439

‏ ‏

 

 گروه گرایی

‏ ‏

‏ ‏

تعدد احزاب نقشه دشمنان

‏ایران وقتی که یک جمعیت سی و چند میلیونی، به حَسَب آنطوری‏‎ ‎‏که حالا می گویند یک جمعیت 35 میلیونی، اگر بنا باشد 35 میلیون‏‎ ‎‏یک نفر یک نفر باشند اینها، 35 میلیون یک نفر یک نفر، کار یک‏‎ ‎‏نفر، یک نفری می توانند بکنند، کار اجتماعی نمی توانند بکنند؛‏‎ ‎‏برای اینکه ربطی به هم ندارند. حالا که با هم مجتمع شدند و یک‏‎ ‎‏ـ مثلاً فرض کنید ـ جامعه ای تشکیل شده است از آنها، در همین‏‎ ‎‏متن جامعه ایجاد اختلاف می کنند و افراد را که با هم می خواهند‏‎ ‎‏مجتمع بشوند، نمی گذارند. مسلکهای مختلف؛ این احزابی که‏‎ ‎‏می بینید که در ایران ـ حالا ما صحبتمان سر ایران است ـ این‏‎ ‎‏احزابی که از اول مثلاً شاید از مشروطه به این طرف، این احزاب‏‎ ‎‏پیدا شده باشد، این احزاب مختلفه خیال نکنید که مِنْ بابِ اتفاق‏‎ ‎‏یک دسته ای با هم جمع شدند و حزبی تشکیل دادند، این با یک‏‎ ‎‏نقشۀ شیطانی ‏‏[‏‏بوده‏‏]‏‏؛ قدرتهای بزرگ برای اینکه ایران را نگذارند‏‎ ‎‏با هم ‏‏[‏‏متحد‏‏]‏‏ بشوند، یک حزب درست کرده اسمش را این‏‎ ‎‏گذاشته، یک حزب درست کرده اسمش را آن گذاشته؛ این حزب‏‎ ‎‏با آن دشمن است، آن حزب با این دشمن است. احزاب در بطن‏‎ ‎‏این جامعه درست کرده اند، جبهه های مختلف درست کرده اند، و‏‎ ‎‏این احزاب و جبهه های مختلف هم، اینطور نیست که آن کار‏‎ ‎‏خودش را بکند و راه خودش را برود به آن کار نداشته باشد؛ آن‏‎ ‎‏هم کار خودش را بکند به این کار ‏‏[‏‏نداشته باشد‏‏]‏‏؛ نخیر،‏‎ ‎‏با هم مختلفند، با هم مخالفند. یک راه استفادۀ غرب از ما و‏‎ ‎‏استفادۀ امریکا و شوروی از مخازن و ممالک ماها همین معناست‏‎ ‎‏که در بطن خود یک جامعه که باید برای خودش یک حسابی‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 440
‏ داشته باشد و یک پیشرفتی بکند، در همان بطن جامعه از‏‎ ‎‏طریقهای مختلف، اختلافات درست می کنند. اختلاف مسلکهای‏‎ ‎‏مختلف عرض می کنم که جنگ تُرک و فارس، جنگ کُرد و مثلاً‏‎ ‎‏غیرکُرد، جنگ مثلاً فرض بفرمایید بلوچ و غیربلوچ، از این مسائل‏‎ ‎‏درست می کنند، می تراشند. یک مملکتی که باید همۀ آن با هم‏‎ ‎‏مجتمع بشود هر کدام را به یک راهی می برند؛ یعنی نقشه ها‏‎ ‎‏می برد اینها را به این راههای مختلف، و به واسطۀ همین اختلافاتی‏‎ ‎‏که در بطن خود جامعه است نمی گذارند این جامعه رو به‏‎ ‎‏ترقی خودش برود. آنها استفادۀ خودشان را می کنند، اینها می زنند‏‎ ‎‏توی سر هم؛ و آنها می آیند نفتهایشان را می برند و گازهایشان را‏‎ ‎‏می برند، هر چه دارند اینها غارت می کنند و کسی هم نیست که‏‎ ‎‏حرف بزند؛ برای اینکه یک فکر واحد نیست؛ افکارْ متشتت و‏‎ ‎‏مختلف است. بنابراین، این یک سنخ اختلافاتی است که توی‏‎ ‎‏جامعه و بطن جامعۀ ما می اندازند، و مِن باب اتفاق نیست و نقشه‏‎ ‎‏است که این اختلافات را درست می کنند.‏

‏یک سنخ دیگر این است که قبل از ماه مبارک و قبل از ماه محرّم‏‎ ‎‏ـ که دو ماه است که اجتماعات مسلمین هست ـ در ماه رمضان ‏‏[‏‏که‏‏]‏‎ ‎‏ماه اجتماعات است ‏‏[‏‏در‏‏]‏‏ مساجد، که این مردم توجه دارند به این‏‎ ‎‏اجتماعات، ماه محرّم هم ‏‏[‏‏که‏‏]‏‏ در ایران وقت اجتماعات است این‏‎ ‎‏را دیگر دولتهای خودمان، آنها هم کمک می کنند همه با هم،‏‎ ‎‏دولتهای خودمان ـ شما حالا بعدها هم امتحان کنید در این دو‏‎ ‎‏موسم، قبل از اینکه این دو موسم بیاید یک چیزی توی کار‏‎ ‎‏می آورند. ما دیدیم که دو سال، سه سال ـ حالا هم تتمه اش هست ـ‏‎ ‎‏کتاب شهید جاوید؛ چه بساطی درست کردند برای کتاب‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 441
‏ شهید جاوید‏‎[14]‎‏! با هم اختلافات؛ اهل منبر و اهل محراب و اهل‏‎ ‎‏بازار و اهل کذا. یکی از آن طرف کشید و یکی از آن طرف کشید؛ و‏‎ ‎‏یک ماه مبارک، یک ماه محرّم، و سایر ایام خودشان را صرف‏‎ ‎‏کردند و قوا را هدر بردند، و «اعلیحضرت» با کمال آرامش اموال‏‎ ‎‏این ملت را خورد و سلطۀ خودش را تحکیم کرد بر آنها! آقایان‏‎ ‎‏هم، همه متحفِّظند که کجای کتاب شهید جاوید چی چی نوشته،‏‎ ‎‏کجایش چی چی نوشته، مقصودش این است، مقصودش آن‏‎ ‎‏است! دعوا کردند سر این مطلب و اختلافات؛ و منبرهایی که باید‏‎ ‎‏صرف این بشود که این سدی که سد برای اسلام، برای پیشرفت‏‎ ‎‏اسلام، برای پیشرفت مملکت است بشکنند، این سد محمدرضا‏‎ ‎‏شاهی را بشکنند، همۀ قوا صرف کتاب شهید جاوید شد و‏‎ ‎‏اختلافات سر کتاب شهید جاوید! هدر دادند قوای خودشان را‏‎ ‎‏چند سال. الآن هم دنباله اش هست. بعد از آن دوباره یک چیز‏‎ ‎‏دیگری را آوردند. مرحوم «شمس آبادی»‏‎[15]‎‏ ـ خدا رحمتش کند ـ‏‎ ‎‏رفتند مثلاً یا کشتندش یا کشته شد. یک بساطی هم آنطور بود. یک‏‎ ‎‏سال هم مردم را معطل این کردند که آن آقای شمس آبادی را کی‏‎ ‎‏کشته، کی نکشته. دعوا سر یک همچو مسئله ای کردند؛ و این‏‎ ‎‏بی نقشه نیست. شما خیال نکنید که همین طوری واقع شده، یک‏‎ ‎‏کسی را کشته و یک کسی هم چه کرده. خیر، این یک نقشه ای‏‎ ‎‏است که روی این نقشه حساب شده. آن وقتی که شما می خواهید‏‎ ‎‏اجتماع با هم پیدا کنید و آنها می ترسند که مبادا در این اجتماعات‏‎ ‎‏چه بشود، یک همچو مطلبی را پیش می آورند؛ یک قدری کهنه‏‎ ‎


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 442
‏ می شود یک چیز دیگر پیش می آورند. «علی شریعتی»‏‎[16]‎‏؛ چقدر‏‎ ‎‏قوای ما را، قوای اسلامی را تحلیل بردند و همه را به هم متوجه‏‎ ‎‏کردند و همۀ قدرتها را کوبیدند برای اختلاف بین این اهل منبر. داد‏‎ ‎‏و قال و اهل محراب چه و دانشگاهی چه و دانشکده ای چه.‏

‏الآن هم این اختلافات هست. همین اختلافات اسباب این شده‏‎ ‎‏که دشمنهای اصیل شما با دل راحت بخوابند و بگویند الحمدلله ‏‎ ‎‏خودشان به جان خودشان افتاده اند و دارند توی سر خودشان‏‎ ‎‏می زنند!‏

‏باید بیدار بشوند نسل جوان. توجه پیدا کند نسل جوان به این‏‎ ‎‏نقشه های شیطانی که می ریزند. الآن در اروپا شما چندین هزار‏‎ ‎‏جمعیت دارید؛ این چندین هزار جمعیت اگر چنانچه با یک مقصد‏‎ ‎‏راه بروند؛ یعنی شما در فرانسه هستید، یک دستۀ دیگر در آلمان‏‎ ‎‏هستند، یک دستۀ دیگر امریکا هستند، اینها همه با یک مقصد‏‎ ‎‏حرکت بکنند، کارهایشان منسجم باشد، یک نظام داشته باشد، و‏‎ ‎‏اینها با هم یک نقشه را بخواهند پیاده بکنند، خیلی کار از آنها‏‎ ‎‏می آید. مع الأسف نیست یک همچو چیزی. اختلافاتْ باز هست.‏‎ ‎‏یک گروهی او درست کرده، یک گروهی او درست کرده، این‏‎ ‎‏گروهها با هم اختلاف دارند. او می آید برای او یک چیزی‏‎ ‎‏می گوید، او می آید برای او یک چیزی می گوید. در ایران هم‏‎ ‎‏اینطور است. الآن که ایران به خود آمده یک قدری، و الآن در‏‎ ‎‏توده های مردم ایران اختلافات در این مقصد کم است یا نیست و‏‎ ‎‏آنهایی هم که مثلاً احتمال اختلاف در آنها می رود، آنها هم در‏‎ ‎‏اقلیت واقع هستند یا خیر، کم کم به خود آمده اند، الآن وقت این‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 443

‏نیست که ما در این قضایای جزئیه بنشینیم با هم اختلاف کنیم. این‏‎ ‎‏نظیر این می ماند که یک زلزله ای واقع بشود در یک شهری و‏‎ ‎‏بخواهد خانه ها را خراب کند، شما با هم بنشینید مباحثه بکنید که‏‎ ‎‏فلان قصه چه جوری است، فلان جا قصه بگویید به هم؛ زلزله‏‎ ‎‏خواهد همه را کشت.(512)‏

9 / 8 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

جناحهای مختلف، مانع وحدت

‏شما می بینید که الآن در ایران که یک وحدت کلمه ـ فی الجمله ـ‏‎ ‎‏پیدا شده است چطور لرزانده است همۀ تختها و تاجها را و همۀ‏‎ ‎‏ابرقدرتها را؟ همه به دست و پا افتاده اند؟ این را می بینید؟ می بینید‏‎ ‎‏که الآن در ایران که جناحها با هم نزدیک شدند یک قدری،‏‎ ‎‏دانشگاه با روحانیت نزدیک شده، روحانیت با دانشگاه نزدیک‏‎ ‎‏شده، بازار با دانشگاه و با روحانیت یکی شده اند ـ در صورتی که‏‎ ‎‏باز اختلافاتِ فی الجمله ای هست و بعد عرض می کنم ـ شما‏‎ ‎‏می بینید که الآن یک وحدت فی الجمله ای که در ایران پیدا شده‏‎ ‎‏است، امریکا را آنجا متزلزل کرده و شوروی را آنجا متزلزل کرده؛‏‎ ‎‏و این قلدرها هم در خود ایران به دست و پا افتاده اند و همین‏‎ ‎‏آدمکشیها و همین تشبثاتی که این مرد می کند برای همین است که‏‎ ‎‏می بیند که مردم با هم مجتمع شده اند و چه بکنیم که این اجتماع‏‎ ‎‏رفع بشود، چه بکنیم که به هم بزنیم این را!‏

‏شما بدانید که این کارهایی را که می کنید یا از دست غیر دارید،‏‎ ‎‏اتّباعِ از غیر می کنید و دیگران شما را وادار می کنند به اینطور‏‎ ‎‏کارها، برای اینکه این وحدتی که الآن در ایران پیدا شده ‏‏[‏‏و‏‏]‏‏ در این‏‎ ‎‏جناحهای خارجی، که اینها هم اشخاص مؤثری هستند، در خارج‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 444
‏ هستند، در اینها هم اگر یک وحدتی پیدا بشود ضرر زیاد می شود‏‎ ‎‏برای خارج، دنبال این افتادند که جناح داخل را به یکجور با هم‏‎ ‎‏مخالف کنند، جناح خارج را هم به یکجور با هم مخالف کنند،‏‎ ‎‏اینها را هم با آنها با یکجور دیگر مخالف کنند. شما می دانید که‏‎ ‎‏دارید به نفع دیگران فعالیت می کنید ‏‏[‏‏و‏‏]‏‏ خودتان متوجه نیستید؟‏‎ ‎‏می دانید که این مخالفت امروز در یک وضعی که ایران واقع شده‏‎ ‎‏است، در یک وضع حساسی که بین موت و حیات الآن ایران واقع‏‎ ‎‏شده، این مخالفتهای شما با هم چه ضرری به این نهضت اسلامی‏‎ ‎‏ایران می زند؟ اگر شما با هم اجتماع کنید، این جبهه های مختلفی‏‎ ‎‏که دارید، هر ده تای شما، صدتای شما با هم جمع شدید یک‏‎ ‎‏اسمی روی آن گذاشتید، این اسمها را کنار بگذارید و همه با هم‏‎ ‎‏بشوید و یک اسم داشته باشید، و اتفاق کلمه داشته باشید،‏‎ ‎‏همان طوری که می بینید ایران متزلزل کرده است این ابرقدرتها را،‏‎ ‎‏این قدرت شما هم در خارج به ایران مُنْضَم می شود و بیشتر آنها‏‎ ‎‏متزلزل می شوند لکن آنها از شما می خواهند الآن استفاده کنند.‏‎ ‎‏استفاده از شما این است که شما را به جان هم بیندازند. این کی‏‎ ‎‏است؟ جبهۀ ملی! آن کی است؟ نهضت آزادی! آن کی است؟‏‎ ‎‏جوانانِ چه! آن کی است؟ گروهِ کذا! آن کی است؟ گروهِ کذا!‏‎ ‎‏گروههای مختلف، متعدد؛ پیش هرکس که بروی از دیگری‏‎ ‎‏تکذیب می کند؛ هر جناحی دشمن جناح دیگر است. این چه معنا‏‎ ‎‏دارد بین یک توده هایی، که اینها با هم در یک مقصد عالی شریکند‏‎ ‎‏و آن اینکه باید ریشۀ این ظلم کنده بشود، باید دست این ابرقدرتها‏‎ ‎‏از مملکت ما کوتاه بشود؛ همه تان موافقید با این.‏

‏این اختلاف شما که الآن هست و هر روز هم ریشه دارتر‏‎ ‎‏می شود و من در این سه ماهه که بودم نتوانستم که این معنا را از‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 445

‏بین ببرم و مأیوس شدم از شماها، شماها می دانید چه ضرری‏‎ ‎‏دارید به اسلام می زنید، چه ضرری دارید به کشور خودتان‏‎ ‎‏می زنید و چه خدمتی دارید به امریکا می کنید و شوروی یا‏‎ ‎‏انگلستان؟ خدمت لازم نیست که شما بیرق آنها را به دوش بکشید‏‎ ‎‏و دور بیفتید؛ همین خدمت است که شما خودتان را از ارزش‏‎ ‎‏می اندازید، خودتان را از فعالیت می اندازید، تمام قوای شما‏‎ ‎‏صرف اختلافات بین خودتان می شود، صبح تا عصر با هم دعوا‏‎ ‎‏دارید. شما با هم یک کلمه بشوید به ضد دیگری، بعدها فرصت‏‎ ‎‏هست از برای اینکه شما یک مقاصد شخصی ـ اگر خدای‏‎ ‎‏نخواسته داشته باشید ـ اعمال بکنید. چرا مقاصد شخصی خودتان‏‎ ‎‏را داخل می کنید در این امور؟ چرا در یک نهضت اسلامی اینقدر‏‎ ‎‏هوای نَفْس دارید شماها که نمی گذارید با هم مجتمع بشوید و‏‎ ‎‏نمی توانید باهم مجتمع بشوید؟ یک قدر کنار بگذارید این هواهای‏‎ ‎‏نفسانیه را. این یک تأسف است که من از شما جوانهای خارج دارم‏‎ ‎‏بدون اینکه نظر به شخص معینی باشد ـ از همه.(513)‏

3 / 10 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ضرر گروه گروه شدن

‏من امیدوارم که ان شاءالله همه توجه بکنند؛ همۀ قشرها به اسلام‏‎ ‎‏توجه بکنند. این اختلافات و این مسائلی که همه ضرر بر کشور‏‎ ‎‏ماست، همه مضر بر ملیت ما، بر اسلام ماست، از اینها دست‏‎ ‎‏بردارند؛ گروه گروه نشوند. این گروه، گروه شدن اسباب این می شود‏‎ ‎‏که مسائل عقب بیفتد. هر گروهی یک دسته ای جمع می شوند، یک‏‎ ‎‏گروه درست می کنند. ما این گروهها را، همه را، الغا کردیم، و دور‏‎ ‎‏هم جمع کردیم تا یک قدرت بزرگ شد، که آن قدرتهای ابرقدرت را‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 446

‏شکستند؛ حالا آقایان دوباره برگشتند گروه، گروه درست کردند.‏‎ ‎‏گروه کذا، گروه کذا. هر روز هم یک گروهی پیدا می شود! ولو‏‎ ‎‏عددشان چیزی نیست، ادعایشان زیاد است! نه واقعیتی دارند؛ و نه‏‎ ‎‏یک برنامه ای دارند؛ هیچ چیزش نیست؛ لکن همین مقدار که گروه‏‎ ‎‏کذا، گروه کذا، حزب کذا! همینها مضر به حال مملکت ما هست. ما‏‎ ‎‏می خواهیم این گروهها همه برگردند یک گروه بشوند، و آن گروه‏‎ ‎‏گروه اسلامی که برای این مملکت مفید باشند؛ خدمت بکنند به این‏‎ ‎‏کشور؛ این نابسامانیهایی که هست، این خرابهایی که هست، ترمیم‏‎ ‎‏بکنند. این اختلافات و گروه، گروه درست کردن نمی گذارد ترمیم‏‎ ‎‏بشود؛ نمی گذارد دولت کارش را انجام بدهد؛ نمی گذارد که مردم به‏‎ ‎‏کارشان برسند. همه را هی دعوت به این گروه و به آن گروه و به آن‏‎ ‎‏گروه. اینها یک اشتباهاتی است، که ممکن هم هست سوءنیت‏‎ ‎‏نداشته باشند؛ لکن فهمشان خیلی نیست؛ ادراکشان زیاد نیست.‏‎ ‎‏فهم سیاسی ندارند. خیلی دم می زنند از اینکه ما کذا هستیم لکن‏‎ ‎‏فهم سیاسی ندارند! اگر فهم سیاسی بود، امروز روزِ این نبود که هی‏‎ ‎‏گروههای مختلف، آن «حزب» درست کند، آن یک «حزب» درست‏‎ ‎‏کند، آن یک گروه، آن یک گروه، هرکس یک چیزی درست کند و‏‎ ‎‏یک عده ای دور خودش جمع بکند. در عین حالی که عده شان‏‎ ‎‏چیزی نیست، لکن مضر هست....(514)‏

3 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دشمن سازی توسط حزب سازی

‏گروه گروه نکنید. این مملکت با وحدت کلمه پیش برد، متفرقشان‏‎ ‎‏نکنید. وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ الله ِ جَمِیعاً و لاٰتَفَرَّقْوا‏‎[17]‎‏ این آیۀ قرآن را‏‎ ‎

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 447

‏بپذیرید. همه بچسبید به ریسمانی که بین شما و خداست، و آن‏‎ ‎‏اسلام است. متفرق نشوید از هم. جدا جدا نشوید. هی حساب را‏‎ ‎‏جدا نکنید. آن حساب جبهۀ کذا، آن حساب نهضت کذا، آن‏‎ ‎‏حساب حزب کذا، آن حساب گروه کذا، آن حساب حزب چه،‏‎ ‎‏کذا، جدا نکنید همه را. همه با هم باشید، همه دوست باشید.‏

‏حزب سازی دشمن درست کردن است. هی این یکی از آن‏‎ ‎‏طرف بکشد؛ آن از آن طرف بکشد، آن از آن طرف بکشد. همه‏‎ ‎‏تحت یک رایت باشید. همه تحت یک پرچم باشید؛ همان پرچمی‏‎ ‎‏که شما را پیروز کرده است تا حالا، از این به بعد هم دنبال همان‏‎ ‎‏باشید. و اگر باشید، ان شاءالله پیروز خواهید شد.(515)‏

5 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

بازگشت سلطه به واسطه گروهگرایی

‏من باید به یک واقعیتی ملت ایران را تذکر دهم، واقعیتی که شاید‏‎ ‎‏باز هم تذکر داده باشم؛ لکن اهمیت موضوع موجب می شود که‏‎ ‎‏من باز به ملت ایران تذکر دهم.‏

‏کوششهای زیادی در ظرف قریب بیست سال شد تا گروههای‏‎ ‎‏مختلف ملت را به هم پیوست. کوششهایی شد تا آنکه تبلیغات‏‎ ‎‏اجنبیها، آنهایی که می خواستند ما را غارت کنند و عقب نگه‏‎ ‎‏دارند، خنثی شد. کوششها شد تا گروههای مختلف ملت را به هم‏‎ ‎‏پیوست. جوانان دانشگاهی را با جوانان روحانی پیوند داد.‏‎ ‎‏کارمندان دولت را با بازاری و روحانی و دانشگاهی به هم پیوست.‏‎ ‎‏این قشرها، قشرهای مختلف، از کارگر تا دهقان تا کشاورز،‏‎ ‎‏بازاری، روحانی، دانشگاهی، تمام قشرها، به هم پیوستند و به هم‏‎ ‎‏جوش خوردند. زحمتهای زیاد، کوششهای فراوانی شد تا این‏‎ ‎


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 448
‏ متفرقات مجتمع شدند؛ تا این قطره ها دریا شدند؛ تا این قطره های‏‎ ‎‏جدای از هم به شکل یک سیل بنیانکن در آمدند، و بنیان ظلم و‏‎ ‎‏جور و دستهای اجنبی را از بیخ و بن کندند و قطع کردند و شما‏‎ ‎‏ملت بزرگ ایران، از شهرستانیها گرفته تا دهات و قَصَبات. بانوان‏‎ ‎‏محترم و برادران عزیز! بدون توجه به گرفتاریهای خودتان،‏‎ ‎‏هم صدا با هم این سد بزرگ انسانیت را شکستید.‏

‏من می ترسم که در این نیمۀ راه زحمتهایی که تاکنون کشیده‏‎ ‎‏شده است به واسطۀ نادانی یک عده و غرض ورزی عدۀ دیگر از‏‎ ‎‏بین برود و خون جوانان ما هدر رود. شما می بینید که در ظرف دو‏‎ ‎‏ماه، سه ماه که از پیروزی شما گذشته است، و همه دیدید در پناه‏‎ ‎‏وحدت کلمه و در پناه قدرت اسلام این پیروزی را تحصیل کردید‏‎ ‎‏و رمز پیروزی شما ایمان و وحدت کلمه بود، در ظرف یکی ـ دو‏‎ ‎‏ماه قریب صد گروه با اسمهای مختلف اظهار وجود کردند. یعنی‏‎ ‎‏آن انسجامی که ملت به هم پیدا کرد و آن وحدتی که ملت پیدا کرد،‏‎ ‎‏و اجانب احساس کردند که با وحدت کلمۀ ملت و با قدرت ایمان،‏‎ ‎‏هیچ قدرتی نمی تواند مقابله کند با این قدرت، در صدد برآمدند‏‎ ‎‏این قدرت را تضعیف کنند؛ هم قدرت اسلامی را؛ و هم وحدت‏‎ ‎‏کلمه را. زحمتهای چندین ساله ای که برای انسجام گروههای‏‎ ‎‏مختلف و برای وحدت کلمه بود، اجانب در صدد بر آمدند که به‏‎ ‎‏هدر بدهند این زحمتها را و با دستهای ناپاک خودشان و با‏‎ ‎‏بی توجهی به بسیاری از اشخاصی که ادعای همه چیز می کنند، این‏‎ ‎‏زحمتها نزدیک است به هدر برود. ما گروههای مختلف را مجتمع‏‎ ‎‏کردیم و این سد را شکستیم و الآن گروههای مختلف، حدود صد‏‎ ‎‏گروه، تا کنون اظهار وجود کرده اند! و این اظهار وجود منتهی به‏‎ ‎‏معدومیت همه خواهد شد.‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 449
‏ ای احزاب مختلف، ای گروههای مختلف! اگر شما برای کشور‏‎ ‎‏خودتان دلسوز هستید و برای ملتتان دلسوز هستید، باید بدانید که‏‎ ‎‏این ایجاد گروههای مختلف برای ملت سم قاتل است و کشور شما‏‎ ‎‏را باز به حال اول خدای نخواسته برمی گرداند. ای اشخاصی که‏‎ ‎‏داد از ملیت می زنید، داد از دوستی با ملت می زنید، داد از دوستی‏‎ ‎‏با مستضعفین می زنید، این اظهار وجودها، این گروه گروه کردن‏‎ ‎‏ملت، موجب این می شود که ملت شما باز به حال اول برگردند.‏‎ ‎‏شما دارید رمز پیروزی ملت را از دست می دهید. شماها که‏‎ ‎‏حسن نیت دارید در تحت تأثیر شیاطینی که سوء نیت دارند واقع‏‎ ‎‏شده اید. خدای تبارک و تعالی می فرماید وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ الله ‏‎ ‎‏جَمیعاً وَ لاَ تَفَرَّقُوا‏‎[18]‎‏ امر به اجتماع و نهی از تفرق. شماها اجتماع‏‎ ‎‏مسلمین را به هم می زنید و موجب تفرقه می شوید. هواهای نفس‏‎ ‎‏را کنار بگذارید! با ملت در یک مسیر بروید. این ملت جوانهای‏‎ ‎‏خودش را از دست داد، این دانشگاه زحمت کشید، این مدرسه ها‏‎ ‎‏زحمت کشیدند، این مدرسۀ فیضیه کشته داد، قرآنها را در این‏‎ ‎‏مدرسۀ فیضیه بی احترامی کردند، بلکه گفته شد آتش زدند! ما‏‎ ‎‏زحمت کشیدیم و روحانیون را با دانشگاه آشتی دادیم، و تبلیغات‏‎ ‎‏سوء اجانب را خنثی کردیم، و شما در این وقت، در وقتی که ما‏‎ ‎‏احتیاجمان به وحدت کلمه بیشتر است، موجب تفرق دارید‏‎ ‎‏می شوید. این خدمت به خلق است؟ این خدمت به کشور است؟‏‎ ‎‏این گروه گروه شدن خدمت به انسانیت است؟ خدمت به‏‎ ‎‏مستضعفین است؟ یک قدری تأمل کنید. و یک قدری در کارهای‏‎ ‎‏خودتان تجدید نظر کنید. گروه گروه می شوید و هر گروهی‏‎ ‎‏مخالف گروه دیگر. اگر همه در یک مسیر می رفتید، باز مضایقه‏
کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 450

‏نبود که گروههایی همه در مسیر واحد. لکن دستهای خبیث اجانب‏‎ ‎‏در کار است که شما را ندانسته گروه گروه کند و مخالف باهم.‏‎ ‎‏آنهایی که می خواهند ما را بچاپند و ذخایر ما را ببرند و ما را به‏‎ ‎‏اسارت بکشند، مشاهدۀ عینی کردند که دو چیز پیروزی برای ما‏‎ ‎‏آورده است و به این دو چیز حمله کردند: یکی ایمان، اسلام؛ یکی‏‎ ‎‏وحدت کلمه. با دست عمال خودشان این رمز پیروزی، که دارای‏‎ ‎‏دو جهت بود، به هر دو حمله کردند. در سطح وسیعی در ایران‏‎ ‎‏مشغول تفرقه افکندن شدند. تفرقه در همۀ اطراف ایران. احزاب‏‎ ‎‏مختلفه؛ گروههای مختلف؛ جبهه های مختلفه و مع الأسف همه با‏‎ ‎‏هم مخالف. این وحدت کلمه را دارند از ما می گیرند. قدرت ایمان‏‎ ‎‏بود که شما را به این پیروزی رساند. و آنها مشاهدۀ عینی کردند که‏‎ ‎‏ایمان منشأ شکست آنها شده است، این را هم دارند در آن خدشه‏‎ ‎‏می کنند. آنهایی که با اسلام مخالفند، امروز اگر چنانچه عقل‏‎ ‎‏دارند، مخالفت نکنند؛ که اسلام پیروز می کند آنها را. آنها که نوکر‏‎ ‎‏اجنبی هستند حسابشان معلوم است. این یک نگرانی است برای‏‎ ‎‏من که زحمتهای چندین سالۀ اشخاصی که دنبال این بودند بین‏‎ ‎‏قشرهای مختلف آشتی بیندازند و تبلیغات باطل اجانب را خنثی‏‎ ‎‏کنند، وبحمدالله کردند و پیروز شدند، این اجتماع به هم بخورد و‏‎ ‎‏تفرقه حاصل بشود.(516)‏

15 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اشتباه بودن گروهگرایی

‏این اختلافات را کنار بگذارید همه. این «حزب» بازی و نمی دانم‏‎ ‎‏گروه گروه که صد گروه، به حسب آنطوری که در روزنامه ها بود،‏‎ ‎‏قریب صد گروه در این چند هفته، اظهار وجود کرده اند! یعنی صد‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 451

‏گروه کاری دارند می کنند که این انسجامی که پیدا شد و رمز قدرت‏‎ ‎‏شما بود به هم بزنند. صد گروه دشمن دارید شما؛ منتها یک عده‏‎ ‎‏می فهمند، و شاید اکثراً توجه ندارند. این گروه گروه شدن‏‎ ‎‏همین طوری نیست که خیال کنید من باب اتفاق اظهار وجود‏‎ ‎‏می کنند. هر روز در روزنامه ها می خوانید که گروه کذا هم اظهار‏‎ ‎‏وجود کرد، بسیارشان به اسم اسلام است، و خیلیشان هم به غیر.‏‎ ‎‏هم آنکه به اسم اسلام است حالا اشتباه دارد می کند، هم آنکه به‏‎ ‎‏اسم غیر اسلام است اشتباه می کند. همه باید تحت لوای لا اله الا الله ‏‎ ‎‏باشیم، همه یکی باشیم.(517)‏

15 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تکه تکه کردن وحدت ملت

‏آنچه که باید بکنیم این است که همین رمز را، همین دو تا کلمه را،‏‎ ‎‏حفظ کنیم: یکی جدا نشویم از هم.‏

‏و الآن دستهایی در کار است که می خواهند این رمز را از دست‏‎ ‎‏ما بگیرند، دستهای زیاد، دستهایی که مع الأسف اغفال کرده اند‏‎ ‎‏دوستان ما را؛ نه همان دشمنها، دوستان را هم اغفال کرده اند؛ و‏‎ ‎‏دارند بذر نفاق و جدایی را در این مملکت پخش می کنند. این‏‎ ‎‏مملکتی که از مرکز تا سرحَدّات همه جا یک کلمه می گفتند،‏‎ ‎‏می گفتند: «جمهوری اسلامی». یک کلمه مقدمه او بود: می گفتند‏‎ ‎‏که این رژیم نه، از مرکز این بود تا سرحَدّات، از هر طرف بروی،‏‎ ‎‏هر جا می رفتی، همین کلمه بود. فهمیدند آنهایی که می خواهند‏‎ ‎‏غارت کنند ما را که رمز پیروزی ما این وحدت کلمه بود و مقصد،‏‎ ‎‏یک مقصد بودن، هر کس یک طرف نمی کشید، همه یک چیز‏‎ ‎‏می گفتند، همه می گفتند «جمهوری اسلامی». حالایی که ما‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 452

‏رسیده ایم به اینجا، الآن آنهایی که این معنا را لمس کردند که این‏‎ ‎‏وحدت کلمه و وحدت مقصد، همه با هم و همه با هم اسلام، این‏‎ ‎‏پیروز کرده ما را، می خواهند این را از ما بگیرند، همه با هم را‏‎ ‎‏بگیرند؛ اسلامش را هم بگیرند. این دو تا کلمه ای که اساس‏‎ ‎‏پیروزی شما بود. الآن شیاطین در صددند که از شما این رمز را‏‎ ‎‏بگیرند...‏

‏الآن شما ببینید در تهران از قراری که روزنامه ها می نویسند‏‎ ‎‏قریب صد گروه پیدا شده اند! اظهار وجود کرده اند. گروه، گروه ولو‏‎ ‎‏چیزی نیستند اینها، در مقابل ملت اینها چیزی نیستند، لکن این‏‎ ‎‏زنگ خطر برای اینکه آن رمز پیروزی را که اجتماع بود ـ از ما‏‎ ‎‏بگیرند. آن وقت ما گروه گروه ها را به هم پیوند دادیم، ملتْ،‏‎ ‎‏گروه ها را به هم پیوند داد، حالا در مقابل او، بعد از اینکه به این‏‎ ‎‏حد رسیدید، دارد پیوندها از هم گسسته می شود و گروه گروه‏‎ ‎‏می شوند. این کیست؟ حزب چه، این کیست؟ حزب چه، این‏‎ ‎‏کیست؟ جبهه چه، بسیاریشان هم اسم اسلام رویش هست، اما‏‎ ‎‏غفلت از اینکه حالا تکه تکه کردن صحیح نیست؛ محله محله‏‎ ‎‏کردن، گروه گروه کردن، الآن صحیح نیست. ما در یک حالی الآن‏‎ ‎‏هستیم که باید این مراحل را طی کنیم تا بتوانیم بگوییم ما حالا‏‎ ‎‏پیروز شده ایم.(518)‏

16 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

معنای گروه گروه شدن

‏امروز روزی است که کلمۀ «وحدت» برای ما فایده ندارد؛ عمل‏‎ ‎‏وحدت لازم است. من هم هی می گویم وحدت، ‏‏[‏‏اما‏‏]‏‏ اگر بنا باشد که‏‎ ‎‏من مخالفت کنم با دیگران، یک کلمه ای است؛ یک ریایی است و‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 453

‏بیشتر نیست. فکر این مطلب را بکنید، خودتان بنشینید فکر بکنید.‏‎ ‎‏[‏‏با‏‎ ‎‏]‏‏رفقای دیگر، آنهایی که اعتقادشان این است که می خواهند‏‎ ‎‏خدمت بکنند به کشور، اعتقادشان این است که می خواهند خدمت‏‎ ‎‏بکنند به این ملت، با آنها تفاهم بکنید؛ بگویید اگر خدمت‏‎ ‎‏می خواهید بکنید، چرا گروه گروه می شوید؟ همه خدمت بکنید.‏

‏گروه گروه شدن معنایش این است که من می خواهم برای خودم‏‎ ‎‏بکِشم؛ آن می خواهد برای خودش بکشد و اظهار وجود می کند.‏‎ ‎‏آقا، ما نمی توانیم در مقابل اسلام اظهار وجود بکنیم.(519)‏

31 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

افزایش اختلاف با ازدیاد احزاب

‏فکر اسلام باشید که این مسئله را نگذارید صدمه بخورد، از دست‏‎ ‎‏ما صدمه بخورد. از دست دشمنها می خورد، لکن اگر دوستها با‏‎ ‎‏هم باشند آسیب نمی توانند بزنند، آسیب نمی توانند بزنند. اما اگر‏‎ ‎‏چنانچه ماها با هم به جان هم بیفتیم، با هم مختلف باشیم، ماها‏‎ ‎‏بخواهیم هر کدامی فرض کنید یک کاری را انجام بدهیم، از نظم‏‎ ‎‏اسلامی بیرون برویم، از تحت فرمان حکومت اسلام بیرون برویم،‏‎ ‎‏از فرمان خدا بیرون برویم، آسیب می بینیم. از باطن ما را از هم‏‎ ‎‏منفصل می کنند و آسیب پذیر می کنند. و الآن تمام افکار، افکار‏‎ ‎‏آنهایی که می خوردند مال این ملت را، متوجه این معناست.‏‎ ‎‏هیچ وقت از مداخلۀ نظامی نترسید. هیچ وقت از این حرفهایی که‏‎ ‎‏می زنند که ما مداخلۀ نظامی می کنیم، از این هیچ وقت نترسید.‏‎ ‎‏بلکه آن وقت هم که مداخلۀ نظامی بکنند به نفع ماست. از حصر‏‎ ‎‏اقتصادی ... اگر ما را محاصرۀ اقتصادی بکنند ما فعالتر می شویم.‏‎ ‎‏به نفع ما هست. بکنند ما را محاصره، از این هم هیچ نترسید. از‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 454
‏ این دشمن؛ دشمنی که آمده در داخل ما و ما را می خواهد از داخل‏‎ ‎‏فاسد کند، این ترس دارد که ما به جان هم بیفتیم، من شما را لعن‏‎ ‎‏کنم، خدای نخواسته شما من را لعن کنید، و ملت با صورتهای‏‎ ‎‏مختلف، حزبهای مختلف، جمعیتهای مختلف ‏‏[‏‏در برابر هم‏‎ ‎‏قرار بگیرند‏‏]‏‏ در عرض چند ماه قریب دویست تا جمعیت می گویند‏‎ ‎‏هست؛ جمعیت مختلف. این جمعیتهای مختلف اگر همه‏‎ ‎‏وجهه شان یک طرف بود، همه برای خدا بود، خوب، هر کسی‏‎ ‎‏می خواهد یک راهی، مثل یک کسی بقال است و توجه به خدا‏‎ ‎‏دارد، یک کسی فرض کنید ملاّست و توجهی به خدا دارد، اما‏‎ ‎‏احزابی که در ایران پیدا می شود، و جمعیتهایی که در این طرفها‏‎ ‎‏پیدا می شود، اینها «کلٌّ یَلْعِنُ صٰاحِبَهُ‏‎[19]‎‏» همه مخالفند با هم. آنها‏‎ ‎‏هم همین را می خواهند که از راه زیاد شدن احزاب، زیاد شدن‏‎ ‎‏اختلاف درست کنند. این راه، راه احزاب که از آن راه پیش می آید،‏‎ ‎‏در قضایای دیگر هم همین حرفها را پیش می آورند، این زبانش‏‎ ‎‏چیست، آن زبانش چیست، این باید چه جور باشد، آن باید‏‎ ‎‏چه جور باشد. تمام اینها نقشه است. این غائله هایی که یکی بعد از‏‎ ‎‏دیگری پیش می آورند، این یک نقشه هایی است که طرح ریزی‏‎ ‎‏شده است و به دست خود ماها انجام می گیرد که بین خود ماها را‏‎ ‎‏از هم جدا کنند، آنها نتیجه اش را ببرند. و خدا همۀ ما را حفظ کند‏‎ ‎‏از اینطور اختلافات، از اینطور چیزها.(520)‏

10 / 10 / 58

*  *  *

‎ ‎

‏ ‏

زدن تیشه به ریشه خودمان

‏باید این ملت با هم اجتماع کنند و همان وحدتی که در اول انقلاب‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 455

‏بود، و نتیجۀ بزرگ آن را دیدید، باز هم حفظ کنند. این طور نباشد که‏‎ ‎‏گروههای مختلف، احزاب مختلف، و اشخاص مختلف، در یک‏‎ ‎‏موقعی که ما همه احتیاج به وحدت کلمه داریم، اختلاف ایجاد کنند؛‏‎ ‎‏تشنج ایجاد کنند. البته آنهایی که می خواهند این نهضت و این‏‎ ‎‏انقلاب را از بین ببرند و کشور ما را می خواهند به حال زمان طاغوت‏‎ ‎‏برگردانند آن کنار نشستند، و اشخاص را که در داخل هستند وادار به‏‎ ‎‏عملهایی و نوشته هایی و گفتاری می کنند که در این انقلاب اختلاف‏‎ ‎‏واقع بشود و ملت ما و ملت بزرگ ما، طایفه های مختلف بشوند؛‏‎ ‎‏یک طایفه به اسم یک گروه تظاهر کنند، و یک طایفه به اسم یک‏‎ ‎‏گروه دیگر. این از اموری است که القا شده است به اشخاص یا‏‎ ‎‏گروهها. و شاید خودشان هم مطّلع نیستند.‏

‏شیاطینی که در خارج نشستند و نقشه کشیدند برای نابودی‏‎ ‎‏همۀ ما خود ما را وادار می کنند که تیشه به ریشۀ خودمان بزنیم.‏‎ ‎‏توجه به این معنا داشته باشند که در صدر مشروطیت که احزاب‏‎ ‎‏مختلف پیدا شد دنبال آن پیروزی که ملت پیدا کرده بود، این‏‎ ‎‏احزاب مختلف به جان هم افتادند و این کشور را تباه کردند. شما‏‎ ‎‏گمان نکنید که احزابی که در ممالک دیگری هست، در صدر‏‎ ‎‏مشروطیت در انگلستان بود، آن احزاب با همان کاری که آنها‏‎ ‎‏می کردند و حزب بازی می کردند ماها را به اختلاف می کشیدند، و‏‎ ‎‏خود آنها با هم دشمنی نداشتند. هیچ حزبی برضد مصالح کشور‏‎ ‎‏خودش عمل نمی کرد. اگر هم با هم اختلاف سلیقه یا اختلاف‏‎ ‎‏رَویّه داشتند، عاقلانه بود؛ با حساب بود. این طور نبود که یک‏‎ ‎‏دسته دسته دیگر را آنچنان تضعیف کنند که کشورشان آسیب‏‎ ‎‏ببیند. مع الأسف همان احزابی که در آنجا بودند به ما نمایش‏‎ ‎‏می دادند که کشور باید احزاب داشته باشد و احزاب هم باید‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 456

‏مخالف با هم باشند، ما را و احزاب ما را روبروی یکدیگر قرار‏‎ ‎‏می دادند و به ضرر هم صحبت می کردند و به ضرر هم قلمفرسایی‏‎ ‎‏می کردند؛ و نتیجه این شد که به ضرر کشور بود.(521)‏

15 / 11 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

چماق قلم، برای کوبیدن هم

‏یک کلمه هم با کسانی که قلم دستشان است و بیان در اختیارشان. و‏‎ ‎‏آن این است که شما همه و همۀ ملت می دانندکه همۀ ما باید کوشش‏‎ ‎‏کنیم در اینکه وحدت ایجاد کنیم؛ در اینکه هماهنگی بین جناحها و‏‎ ‎‏گروهها ایجاد کنیم. من باید عرض کنم که بعض از زبانها از چماق‏‎ ‎‏بدتر است! چماق کشی و چماق بازی از بدترین چیزهایی است که‏‎ ‎‏درآخر سلطنت محمدرضا درست شد. از باب اینکه ضعیف شده‏‎ ‎‏بود، می خواست با چماق خودش را تقویت کند. و بعد از انقلاب و‏‎ ‎‏در بین انقلاب باز همین چماقها، حتی در حوزه علمیۀ قم هم به کار‏‎ ‎‏رفت و ‏‏[‏‏در‏‏]‏‏ خیابانها ‏‏[‏‏ریختند‏‎ ‎‏]‏‏شیشه هارا شکستند، و خیال کردند با‏‎ ‎‏چماق می شود یک چیزی پیدا کرد.‏

‏و حالا هم همین مسئله هست: لکن آن چماق زبان و چماق قلم‏‎ ‎‏بالاترین چماقهاست که فسادش صدها برابر چماقهای دیگر‏‎ ‎‏است. آنهایی که می خواهند صحبت بکنند، و خصوصاً در این‏‎ ‎‏چند روز زیاد هم هستند، باید توجه بکنند به اینکه قبل از اینکه‏‎ ‎‏می خواهند صحبت بکنند، بنشینند و با خودشان فکر بکنند ببینند‏‎ ‎‏که این زبان چماق است و می خواهد به سر یک دسته دیگر کوبیده‏‎ ‎‏بشود، یا اینکه این زبان زبان رحمت است و برای وحدت؟(522)‏

4 / 12 / 59

*  *  *


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 457

 

 

جزئی نگری

‏ ‏

‏ ‏

عدم صرف عمر در مناقشات جزئی

‏امروز که ملتهای ستمدیده در سراسر ایران به خود آمده اند و ملت‏‎ ‎‏بزرگ ایران با نهضت عظیم خود، مجال را بر شاه و دارودسته اش‏‎ ‎‏تنگ نموده اند وقت آن نیست که عمر خود را در مناقشات جزئی‏‎ ‎‏صرف نموده و گوش به تبلیغات مضرۀ بعضی از منحرفین دهیم.‏

‏امروز که شاه، با آتش سوزی و ویرانگری، مبارزات حق طلبانۀ‏‎ ‎‏ملت ما را می خواهد به دنیا بد جلوه دهد بر ما و شماست که بدون‏‎ ‎‏فوت وقت نقشۀ شیطانی او را در جهان فاش کنیم و نگذاریم‏‎ ‎‏نهضت اسلامی ـ انسانی را با بوقهای تبلیغاتی لکه دار کند.‏

‏امروز که ما به خط «الله » قدم به قدم به هدف نزدیکتر می شویم‏‎ ‎‏باید همه را به اتحاد و برابری و برادری دعوت کرده و نقاط حساسی‏‎ ‎‏را که مردم به خاطر آن خود را جلو رگبار گلولۀ شاه قرار می دهند‏‎ ‎‏نشان دهیم. امروز باید افراد محترم «نهضت آزادی ایران» در داخل و‏‎ ‎‏خارج، و جمیع جناحهای اسلامی ـ ایّدهم الله تعالی ـ بدون از‏‎ ‎‏دست دادن فرصت، دست در دست یکدیگر نهاده و در این امر‏‎ ‎‏حیاتی، که برچیده شدن رژیم پهلوی است مبارزه، و بدون مناقشات،‏‎ ‎‏ملت را به سوی هدف غایی که ایجاد حکومت اسلامی است هدایت‏‎ ‎‏نمایند. امروز سستی و سردی و سرگرم شدن به مسائل جزئی انتحار‏‎ ‎‏است؛ انتحاری فضاحت بار. خطر به قدرت رسیدن شاه از اختلاف و‏‎ ‎‏سستی گروهها، خطری نیست که بتوان همۀ ابعاد آن را پیش بینی کرد؛‏‎ ‎‏خطر سقوط یک ملت بزرگ و اسلام عزیز است.‏

‏اینجانب با تمام طاقت، در حصول وحدت همۀ اقشار ملت‏‎ ‎‏مسلمان کوشش کرده و می کنم، و از خداوند متعال در این امر بسیار‏‎ ‎‏مهم، که هستی ملت بدان پیوسته است، استمداد می نمایم، مطالعۀ‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 458

‏مبارزات آزادیبخش ملتهای دربند و کشتارها و شکنجه ها و زحمات‏‎ ‎‏طاقت فرسای آنان، هشداری است به ملت شریف ایران که نتیجۀ‏‎ ‎‏مبارزات دینی و ملی آنان فوری و سریع نیست. نهضت ایران، تا‏‎ ‎‏پیروزی ـ که مسلماً از آنِ ملت شجاع است ـ ادامه خواهد داشت؛ و‏‎ ‎‏بر شماست که این مطلب را هر چه زودتر به ملت برسانید.(523)‏

1 / 6 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دعوای انحرافی بر سر افراد

‏الحمدلله ـ در این نهضت این پیروزی حاصل شد برای مسلمانها‏‎ ‎‏که همه بیدار شدند و همه با هم انسجام پیدا کردند، پیوند پیدا‏‎ ‎‏کردند. مع الأسف حالایی که ما رسیدیم به یک مرتبه ای از‏‎ ‎‏پیروزی، دست آنها را کوتاه کردیم، چپاولگرها هم به همت همۀ‏‎ ‎‏مردم بیرون رفتند، مع الأسف حالا باز نقشه ها این است که تفرقه‏‎ ‎‏بیندازند؛ گروه گروه کنند مردم را. همان نقشه ای که در زمان سابق،‏‎ ‎‏زمان همین رژیم سابق بود، چه قبل از ماه رمضان و قبل از محرّم و‏‎ ‎‏صفر، این دو موعد جای تفرقه اندازی بود. برای اینکه ماه رمضان‏‎ ‎‏«شهرالله » بود و قدرت روحانیون در ماه رمضان نمایشش زیاد بود،‏‎ ‎‏اجتماع مسلمین زیاد بود. ماه محرّم هم، ماه امام حسین بود و‏‎ ‎‏قدرت اینها ـ اهل منبر و روحانیون ـ آن وقت هم زیاد بود. جلو ماه‏‎ ‎‏رمضان یک چیزی درست می کردند. جلوه ماه محرم هم یک‏‎ ‎‏چیزی درست می کردند. حالا هم جلو ما ماه رمضان هست، الآن‏‎ ‎‏چیزی درست کرده اند. الآن اصفهان یک قصه ای درست شده‏‎ ‎‏است، مشهد هم همین طور، سر یک مطلب پوچی ریخته اند به‏‎ ‎‏هم، این چه قدر غفلت می خواهد. یک حالی که الآن مقدّرات‏‎ ‎‏اسلام مطرح است، قانون اساسی اسلام مطرح است، حکومت‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 459
‏ اسلام مطرح است، رئیس جمهور اسلام مطرح است، از اینها‏‎ ‎‏دست برداشتند؛ یک جبهه هایی که حسابشده آنها کارهایشان را‏‎ ‎‏خودشان کرده اند و بسیاریشان هم از روی بی اطلاعی، صد تا گروه‏‎ ‎‏درست کرده اند! صد تا حزب و گروه در همین چند وقت درست‏‎ ‎‏کرده اند. هر کدام گروه گروه شدند. و مع الأسف در اصفهان، در‏‎ ‎‏تهران هم یک مقداری، در مشهد هم.‏

‏حالایی که قبل از ماه رمضان است و حالایی که باید قدرتها با‏‎ ‎‏هم جمع بشود و این مقدرات مملکت را درست بکنند و اسلامی‏‎ ‎‏کنند حکومت را، سر یک شخصی دعوا می کنند آیا این مسلمان‏‎ ‎‏است یا نه! مسلمان است به من چه؛ مسلمان نیست به تو چه! چرا‏‎ ‎‏همه قدرتها را به باد فنا می دهید برای اینکه زید مسلمان است یا‏‎ ‎‏غیر مسلمان؟ قضیۀ مرحوم شمس آبادی‏‎[20]‎‏ شما خیال کردید که‏‎ ‎‏یک چیز عادی بود. این هم جزء همانها بود که با طریقهای مختلف‏‎ ‎‏اینها می آمدند و درست می کردند. یک وقت «شهید جاوید»‏‎[21]‎‏ را‏‎ ‎‏پیش می آوردند، دِ از این ور، دِ از آن ور! یک ماه محرم و صفر و‏‎ ‎‏بیشتر، منبرها همه خرج این می شد که شهید جاوید چه! از این‏‎ ‎‏طرف یک دسته ای تأیید؛ از آن طرف یک دسته ای تکذیب.‏‎ ‎‏یک خورده که این سست می شد، یک چیز دیگر درست‏‎ ‎‏می کردند. مرحوم شمس آبادی هم از آن امور بود که شاید هم‏‎ ‎‏خودشان این کار را کردند ـ من نمی دانم ـ که یک کسی را بکشند‏‎ ‎‏صدا درآورند، یک دسته از آن طرف و یک دسته از این طرف، و‏‎ ‎‏بساط درست کنند یک قدری که این کمتر می شد آن وقت یک کس‏‎ ‎‏دیگر را به میدان می آوردند: این کتابهایش چه طور است! آن‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 460
‏ می گفت کافر است آن می گفت مسلمان است، آن می گفت که‏‎ ‎‏مسلمانی است تالیِ‏‎[22]‎‏ مثلاً انبیا! آن می گفت کافری است از‏‎ ‎‏ابوجهل بدتر! اما نقشه توی کار است! آنهایی که اینها را درست‏‎ ‎‏می کنند نه به اسلام عقیده دارند و نه به روحانیت عقیده دارند و نه‏‎ ‎‏به هیچ چیز. آنها مادیت در نظرشان هست، و مسلمانها را به جان‏‎ ‎‏هم بریزند تا آنها چپاول کنند. امروزی که ما احتیاجمان به وحدت‏‎ ‎‏کلمه از همۀ اوقات بیشتر است، امروزی که این توطئه های مرزی و‏‎ ‎‏غیر مرزی در کار است، باز ما سر یک چیز مختصری دعوا‏‎ ‎‏می کنیم. این نیست جز اینکه یک جهالتی است در ما. ما رشد‏‎ ‎‏نداریم که مواقع را تشخیص بدهیم که چه وقت باید چی گفت. و‏‎ ‎‏آنهایی که نقشه می کشند می فهمند که دارند چه می کنند. آنها‏‎ ‎‏می دانند که باید چه وقت چه چیز را چاپ کرد و منتشر کرد،‏‎ ‎‏کسانی را واداشت ضدش، کسانی را واداشت تأییدش.‏

‏ما باید بیدار باشیم آقا! توجه داشته باشیم. وقت این نیست که‏‎ ‎‏امروز سر افراد دعوا بکنیم، وقت این است که امروز همۀ قوایمان‏‎ ‎‏را متحد کنیم و این گروه گروهها یکی بشوند همان طوری که با‏‎ ‎‏یکی بودن، این ـ قدرت را به زمین زدیم، با یکی بودن به جلو‏‎ ‎‏برویم، نه اینکه حالایی که ما با یکی بودن، قدرت را زمین زدیم،‏‎ ‎‏حالا متفرقمان کنند؛ و بعد هم یک قدرتی بیاید همۀ ما را از بین‏‎ ‎‏ببرد. الآن وقت وحدت کلمه است. الآن وقت این است که همۀ ما‏‎ ‎‏قدرتهایمان را روی هم بگذاریم.(524)‏‎[23]‎

‎ ‎14 / 4 / 58

*  *  *‎[24]‎


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 461

‏ ‏

 

 نتایج تفرقه

‎ ‎

‏ ‏

مشکل فلسطین؛ نتیجه تفرقه مسلمین

‏اگر سران کشورهای اسلامی از اختلافات داخلی دست بردارند و‏‎ ‎‏با اهداف عالیۀ اسلام آشنا شوند و به سوی اسلام گرایش پیدا‏‎ ‎‏کنند، اینگونه اسیر و ذلیل استعمار نمی شوند. این اختلافات سران‏‎ ‎‏کشورهای اسلامی است که مشکلۀ فلسطین را به وجود آورده‏‎ ‎‏نمی گذارد حل شود. اگر هفتصد میلیون مُسْلم، با این کشورهای‏‎ ‎‏عریض و طویل، رشد سیاسی داشتند و با هم متحد و متشکل‏‎ ‎‏شده در صف واحد قرار می گرفتند، برای دولتهای بزرگ استعمار‏‎ ‎‏ممکن نبود که در ممالک آنها رخنه کنند تا چه رسد به مشتی یهود‏‎ ‎‏که از عمال استعمارند.(525)‏

بهمن 49

*  *  *

‎ ‎

‏ ‏

اختلاف باعث انتحار

‏الآن که ایران قیام کرده است و همه یکصدا دارند می گویند که مرگ‏‎ ‎‏بر این سلطنت، الآن اختلافات، چه در خارج کشور، چه در داخل‏‎ ‎‏کشور، انتحار است، خودکشی است. اختلافات بین طبقات‏‎ ‎‏روشنفکر و غیرروشنفکر، در دانشگاه بین این جمعیت و آن‏‎ ‎‏جمعیت، الآن اختلاف بین اینها یک انتحاری است، یک خودکشی‏‎ ‎‏است، مملکت را به باد دادن است، خیانت است بر مملکت،‏‎ ‎‏خیانت است بر اسلام. برای چی اختلاف دارید؟ چرا شما، یک‏‎ ‎‏عده ای که آمدید در خارج کشور زحمت می کشید، با هم مختلف‏‎ ‎


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 462

‏هستید؟ جمع بشوید، با هم اجتماعات داشته باشید، یک راه‏‎ ‎‏بروید، همه تان یک صدا داشته باشید، همه تان؛ تا این به صورت‏‎ ‎‏سیل درآید و این سیل بنیان کَنْ بِکَند بنیان این سلسله را و آنهایی‏‎ ‎‏که منافع ما را به واسطۀ اینها از بین می برند. ان شاءالله خداوند همۀ‏‎ ‎‏شما را محفوظ نگه دارد و همۀ ما را ان شاءالله عفو کند.(526)‏

9 / 8 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ذلت مسلمین ناشی از تفرقه

‏بیت المقدس باید به مسلمین برگردد.اسرائیلی ها غاصبند.‏‎ ‎‏مع الاسف، من نمی توانم دوَل عربی را بفهمم که علی رغم تعداد‏‎ ‎‏انبوه جمعیت و دارا بودن همه شکل امکانات مادی فراوان،‏‎ ‎‏نمی توانند حقوق و سرزمینهای خود را بازگردانده، از وطن خود‏‎ ‎‏دفاع کنند. و این از جهت اختلافاتی است که بین آنها وجود دارد. و‏‎ ‎‏من امیدوارم که اختلافات را رفع کنند و حکومتها به مسائل‏‎ ‎‏اسلامی توجه داشته باشند و به خواست خدا، این مادۀ سرطانی‏‎ ‎‏را از سرزمینهای خود قطع نمایند.(527)‏

20 / 8 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نابودی همه نتیجۀ تفرقه

‏در دانشگاه گاهی الآن دیده شده که یک تشنجاتی واقع می شود.‏‎ ‎‏این یا آگاهانه هست یا از روی ناآگاهی. در هر صورت اگر خدای‏‎ ‎‏نخواسته آگاهانه باشد باید بگویم خیانت است، و اگر ناآگاهانه‏‎ ‎‏باشد باید بگویم که جهالت است. امروز روزی نیست که این ملت‏‎ ‎‏[‏‏که‏‎ ‎‏]‏‏این پیروزی را به دست آورده است ما با تشنجات این را به‏‎ ‎‏هم بزنیم. امروز روزی نیست که ما با حمله به مراکز عمومی یا به‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 463

‏مراکز خصوصی این نهضت را آلوده کنیم. امروز روز وحدت کلمه‏‎ ‎‏است. همۀ ما، هر کدام در هر راهی که هستیم، در هر راهی ‏‏[‏‏هر‏‏]‏‎ ‎‏مسلکی که داریم، همه الآن باید مجتمع بشویم تحت یک لوا. اگر‏‎ ‎‏مجتمع نشویم تحت یک لوا همۀ ما را از بین خواهند برد.(528)‏

29 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تفرقه موجب بازگشت به ذلت

‏اگر این وحدت کلمه حفظ بشود، که رمز پیروزی ماست. ما‏‎ ‎‏پیشرفت کردیم و به آخر می رسانیم. دیگر اجازه نخواهیم داد که‏‎ ‎‏ثروتهای ما را ببرند و فقرای ما اینطور در کوچه ها بخوابند بی نان و‏‎ ‎‏بی آب. و اگر این وحدت کلمه خدای نخواسته از بین برود، دوباره‏‎ ‎‏بدانید که آنها هوشمندند: آن روزی که ما وحدت کلمه را از دست‏‎ ‎‏دادیم، آنها حمله خواهند کرد و باز یک قلدری را مثل رضاخان یا‏‎ ‎‏به اسم او یا دیگری می آورند. به هر رژیمی که باشد می آورند سرِ‏‎ ‎‏کار. باز همان معانی است و همان آش و همان کاسه است، و همان‏‎ ‎‏عقب ماندگی است و همان ذلت است و همان چیزهاست.(529)‏

29 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اختلاف، موریانه نابودی

‏رمز پیروزی ما وحدت کلمه بوده است. اکنون با کمال خضوع‏‎ ‎‏می خواهم تا از اختلافات دست برداشته و برای فردای خود فکر‏‎ ‎‏اساسی کنید، و از هرگونه اختلاف بپرهیزید که چون موریانه‏‎ ‎‏خوب و بد را نابود می کند(530)‏

30 / 11 / 57

*  *  *


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 464

اختناق سابق، مترصد تفرقه ملت

‏باید ملت ایران این پیروزی را و این نهضت را حفظ کنند. اگر‏‎ ‎‏این نهضت خدای نخواسته رو به سستی گراید، باید مهیای اعادۀ‏‎ ‎‏مصیبتهای سابق باشیم. اگر تفرقه ای بین ملت ما حاصل بشود، اگر‏‎ ‎‏دستهای جنایتکاری بین ملت ما تفرقه بیندازد باید ملت باز‏‎ ‎‏خودش را مهیا کند برای اختناقها و برای چپاولگریها و برای‏‎ ‎‏عقب ماندگیها. رمز پیروزی ما وحدت کلمه و اتکال به خدا و اتکال‏‎ ‎‏به اسلام بود. این رمز را ملت ما نباید از دست بدهد.(531)‏

29 / 12 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اجتماع دشمن و تفرقه ما

‏خوف این است که دیگر نتوانید قدم بردارید. نتوانستن قدم‏‎ ‎‏برداشتن دنبالش این است که آنها قدمشان را پیش بگذارند.‏‎ ‎‏شماها سست بشوید عقب نشینی کنید، آنها یک قدم جلو‏‎ ‎‏بگذارند، آنها توطئه ها را زیاد کنند. الآن چیزی نیستند لکن‏‎ ‎‏ممکن است که ماها هرچه عقب برویم، آنها جلو بیایند؛‏‎ ‎‏توطئه ها زیاد بشود؛ این ریشه ها همه با هم مجتمع بشوند. ماها‏‎ ‎‏از هم متفرق بشویم، آنها با هم مجتمع بشوند؛ عکس آنی که با‏‎ ‎‏آن پیروزی حاصل شد تحقق پیدا کند. گروههای مختلف با هم‏‎ ‎‏مجتمع شدند، همه با هم همصدا شدند، و سد را شکستند.‏‎ ‎‏حالا که سد را شکستند، باز هم ما یک سد دیگری داریم؛ یک‏‎ ‎‏کارهای دیگری داریم. اگر بنا باشد که ما حالا دیگر آن‏‎ ‎‏اجتماعاتی که داشتیم، آنها را از دست بدهیم و یکی یکی‏‎ ‎‏گروه های مختلف، جمعیتهای مختلف، جمعیت مخالف با هم‏‎ ‎‏بشویم، و آن توجهی که به مقصد داشتیم و اینکه حکومت‏‎ ‎‏اسلام را ما می خواهیم، آن هم کم کم سرد بشود، این آتشی که‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 465

‏در دلها افروخته شده بود و این نور خدا، نوری که خدا در دلها،‏‎ ‎‏هدایت او روشن کرده بود، اینها سرد بشود، سست بشود، از آن‏‎ ‎‏طرف آنها اجتماعاتشان زیاد بشود، از این طرف ما‏‎ ‎‏اجتماعات مان را از دست بدهیم. نتیجه این می شود که آنها‏‎ ‎‏خدای نخواسته یک وقت غلبه کنند؛ و اگر غلبه کنند این دفعه‏‎ ‎‏خدای نخواسته مثل آن وقتها نیست که رها کنند ‏‏[‏‏تا‏‏]‏‏ شما زندگی‏‎ ‎‏بکنید ولو توی کوهستان، ولو توی عشایر خودتان. نخیر، به کلی‏‎ ‎‏از بینتان می برند. یعنی هم دانشگاه را از بین می برند؛ هم‏‎ ‎‏مدارس را از بین می برند؛ هم شهرنشینها را از بین می برند؛ هم‏‎ ‎‏عشایر را از بین می برند. از بین خواهند برد ما را، اگر خدای‏‎ ‎‏نخواسته اینها غلبه بکنند ـ و ان شاءالله نمی کنند ـ لکن ما باید‏‎ ‎‏بیدار باشیم، توجه کنیم که آن معنایی که ما را رساند به اینجا آن‏‎ ‎‏را حفظش کنیم.(532)‏

13 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

شکست، پایان راه تفرقه

‏فرق بین حالا و آن وقت این است که آن وقت همه با هم منسجم‏‎ ‎‏می شدیم به هم و کار را انجام می دادید و دادید؛ این انسجام حالا‏‎ ‎‏دارد گسسته می شود، از باطن می پوسد؛ آنها آن وقت انسجامشان‏‎ ‎‏را از دست دادند و شکست خوردند؛ یعنی ارتش پشت کرد،‏‎ ‎‏ژاندارمری پشت کرد؛ عرض می کنم، شهربانی پشت کرد، ادارات‏‎ ‎‏پشت کردند، کارگرها پشت کردند، کارمندان، همه پشت کردند به‏‎ ‎‏او و آن انسجامی که آن وقت بود، همۀ قوای آنها با هم منسجم‏‎ ‎‏بودند، آن انسجام گسیخته شده، از این طرف انسجام بود؛ از آن‏‎ ‎‏طرف گسیختگی، پیش بردید شما؛ الآن عکس است. الآن‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 466
‏ دستهایی دارد توطئه می کند که این قشرهایی که با هم انسجام پیدا‏‎ ‎‏کرده بودند حلّش کنند و همانها هم دارند انسجام برای خودشان‏‎ ‎‏درست می کنند. آنها دارند با هم روابط پیدا می کنند؛ ماها داریم با‏‎ ‎‏هم قهر می کنیم. عاقبت این امر چه خواهد شد که دشمن ما دارد با‏‎ ‎‏هم روابطش را زیاد می کند و ما داریم روابط مان را از دست‏‎ ‎‏می دهیم؟ نتیجه شکست است، چاره نیست. همان رمزی که در‏‎ ‎‏پیروزی ما بود آنها دارند به دست می آورند و همان چیزی که در‏‎ ‎‏شکست آنها بود برای ما الآن دارد حاصل می شود.‏

‏از سابق این طور بود که قبل از ماه رمضان و قبل از ماه محرّم‏‎ ‎‏ـ که وقتِ یک نتایج اسلامی بود ـ در همان رژیم سابق شما اگر‏‎ ‎‏توجه کنید به این قضایایی که پیش آمده، ببینید اینها چه وقت‏‎ ‎‏پیش آمده. یک قصه یک وقت می بینید درست شد: «شهید‏‎ ‎‏جاوید»‏‎[25]‎‏ آقا، این منبری، آن منبری، آن منبری، آن محراب، آن‏‎ ‎‏محراب، آن محراب، در سطح کشور، همۀ حرفها شهید جاوید‏‎ ‎‏بود! «شهید جاوید» چی بود که این قدر داد بکنید؟ برای چی؟‏‎ ‎‏نزدیک محرّم می شد، می دیدند که اگر این قوه ها با هم باشد و‏‎ ‎‏یک وقت نکند که توجه بکنند به گرفتاریهای خودشان، توجه‏‎ ‎‏بکنند به آنکه گرفتارشان کرده، «شهید جاوید» را پیش‏‎ ‎‏می آوردند ما هم غفلت از مسائل روز و از مسائل سیاسی، همه‏‎ ‎‏به جان هم می افتادیم. همین قم تمام وقتش را صرف کرد سر‏‎ ‎‏«شهید جاوید» تا تمام شد بعد که تمام شد، حالا یک وقت دیگر‏‎ ‎‏نزدیک دارد می شود، آقای شمس آبادی‏‎[26]‎‏ را پیش کشیدند!‏‎ ‎‏شاید هم خودشان کشتند تا پیش بیاورند. بعد این هم یک‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 467

‏خرده ای کم شد، شریعتی‏‎[27]‎‏ را پیش کشیدند، هِی دامن بزن! از‏‎ ‎‏این ور تکفیر؛ از آن ور تمجید. هر دو طایفه غافل از اینکه کی‏‎ ‎‏دارد کلاه سرشان می گذارد! هر دو طایفه غافل. هر دو برای‏‎ ‎‏خدا، یعنی محرابی و منبری، و عرض می کنم، چیزی که اشکال‏‎ ‎‏می کرد می گفت که برای خدا دارد دین خدا از دست می رود! آن‏‎ ‎‏جوان چه و چه می گفت: نه باز هم او برای خدا، این ما را آشنا‏‎ ‎‏کرد به اسلام. هر دو کلاه سرتان رفته و آنها نتیجه بردند و الآن‏‎ ‎‏فکر این هستند. همین که این صدا را بلند کنند، تکلیف منبری و‏‎ ‎‏محرابی این است که یک کلمه راجع به این مسائل حالا صحبت‏‎ ‎‏نکنند. الآن روز این مطلب نیست.(533)‏

17 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ذلت و زبونی

‏برای من یک مطلب به شکل معماست و آن این است که همۀ‏‎ ‎‏دوَل اسلامیّه و ملتهای اسلام می دانند که این درد چیست،‏‎ ‎‏می دانند که دستهای اجانب در بین است که اینها را متفرق از هم‏‎ ‎‏بکند، می بینند که با این تفرقه ها ضعف و نابودی نصیب آنها‏‎ ‎‏می شود، می بینند که یک دولت پوشالی اسرائیل در مقابل‏‎ ‎‏مسلمین ایستاده ـ که اگر مسلمین مجتمع بودند، هرکدام یک‏‎ ‎‏سطل آب به اسرائیل می ریختند او را سیل می برد ـ مع ذلک در‏‎ ‎‏مقابل او زبون هستند. معما این است که با اینکه اینها را‏‎ ‎‏می دانند، چرا با علاج قطعی، که آن اتحاد و اتفاق است روی‏‎ ‎‏نمی آورند؟ چرا توطئه هایی که استعمارگرها برای تضعیف آنها‏‎ ‎‏به کار می برند، آنها توطئه ها را خنثی نمی کنند؟ آیا این معما چه‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 468

‏وقت باید حل شود؟ و پیش کی باید حل بشود؟ این توطئه ها را‏‎ ‎‏کی باید خنثی کند غیر از دولتهای اسلام و ملتهای مسلمین؟ این‏‎ ‎‏معمایی است که شما اگر جوابی دارید و حل کردید این معما را‏‎ ‎‏به ما هم تذکر بدهید.(534)‏

24 / 5 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تنازع، از بین برنده ایمان

‏از تفرق و تنازع بپرهیزید وَلٰاتَنٰازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ ریحُکُمْ‏‎[28]‎‎ ‎‏رنگ و بوی ایمان و اسلام که اساس پیروزی و قدرت است با تنازع‏‎ ‎‏و دسته بندیهای موافق با هواهای نفسانیه و مخالف با دستور‏‎ ‎‏حق تعالی زدوده می شود، و اجتماع در حق و توحید کلمه و کلمۀ‏‎ ‎‏توحید که سرچشمۀ عظمت امت اسلامی است، به پیروزی‏‎ ‎‏می رسد.(535)‏

3 / 8 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

کنار رفتن عنایت خداوند

‏خود ما نباید کاری بکنیم که دوباره مبتلا بشویم به آن چیزهایی که‏‎ ‎‏پیشتر به آن مبتلا بودیم. و اگر خدای نخواسته ما با هم اختلاف‏‎ ‎‏کنیم و آن جهت الهی را که خدای تبارک و تعالی به ما امر فرموده‏‎ ‎‏است که: وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ الله ِ را فراموش کنیم، یکوقت می بینید که‏‎ ‎‏عنایت خدا کنار می رود و ما همان خواهیم شد که بوده ایم. ما‏‎ ‎‏خودمان کاری نمی توانیم بکنیم. باید ما آن مقداری که می توانیم‏‎ ‎‏الهیت مطلب را حفظ کنیم و اجتماع داشته باشیم و وحدت کلمه‏‎ ‎‏داشته باشیم. خدای تبارک و تعالی تأیید می کند و کارها انجام‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 469

‏می گیرد.(536)‏

10 / 1 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

سستی، نتیجه تفرقه

‏امروز روزی است که همه به دستور اسلام، به دستور قرآن کریم‏‎ ‎‏[‏‏باید‏‏]‏‏ با هم متحد باشند، تنازع نکنند. اگر تنازع با هم بکنند، به هر‏‎ ‎‏شیوه ای باشد، به حسب قرآن کریم ممنوع است این تنازع و اگر‏‎ ‎‏تنازع بکنند فشل می آورد و رنگ و بوی انسان را و ملت را از بین‏‎ ‎‏می برد؛ این دستور خدای کریم است. اینهایی که دارند کوشش‏‎ ‎‏می کنند که تفرقه بیندازند و تنازع ایجاد کنند و مع ذلک، ادعای‏‎ ‎‏اسلام می کنند، اینها آن اسلامی را که قرآن کتاب اوست، آن‏‎ ‎‏اسلامی را که کعبه قبلۀ اوست، آن اسلام را نیافته اند وایمان به آن‏‎ ‎‏اسلام نیاورده اند. آنهایی ایمان به اسلام آورده اند که قرآن را،‏‎ ‎‏محتوای قرآن را قبول دارند. محتوای قرآنی که می فرماید که‏‎ ‎‏مؤمنون اخوه هستند، برادر هستند با هم. برادری هر چه اقتضا‏‎ ‎‏می کند باید اینها انجام بدهند. برادری اقتضا می کند که اگر به شما‏‎ ‎‏صدمه ای وارد شد همۀ برادرهایی که در هرجا هستند متأثر باشند.‏‎ ‎‏اگر شما خوشحال باشید همه خوشحال باشند. برادرها، متوجه‏‎ ‎‏باشید که با اسمهای مختلف، با چیزهایی که پخش می کنند و تبلیغ‏‎ ‎‏می کنند، می خواهند بین برادرها را جدایی بیندازند که اثر این‏‎ ‎‏جدایی افکندن بین برادرها، سلطۀ اجانب است بر همه و برگشتن‏‎ ‎‏همان اوضاع سابق است که به همۀ شما، به همۀ ما از مرکز گرفته تا‏‎ ‎‏هر جا بروید ظلم شده است و همه را آزار داده اند.‏

‏باید بیدار باشید شما برادرها. روحانیون محترم کردستان باید‏‎ ‎‏متوجه باشند؛ در مساجد خودشان، در جمعۀ خودشان، در‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 470

‏جماعات خودشان، مردم محل خودشان را بیدار کنند که گول‏‎ ‎‏نخورند از این اجانب پرستها، از اینهایی که می خواهند تفرقه‏‎ ‎‏بیندازند و بعد از اینکه تفرقه انداختند باز ما را برگردانند به آن‏‎ ‎‏حال اول و سلطۀ اجانب مستقر بشود. باید این توجه را همه‏‎ ‎‏بکنید.(537)‏

4 / 6 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اختلاف، باعث آسیب به کشور

‏قدرتهای بزرگ توجه دارند به اینکه این ملت در سایۀ وحدت و‏‎ ‎‏اتفاق و توجه به خدای تبارک و تعالی، پیروز شدند و منافع آنها را‏‎ ‎‏به خطر انداختند. و آنها از پای نخواهند نشست، و هر روز یک‏‎ ‎‏راهی درست می کنند برای اختلاف و برای اینکه وحدت ملت ما‏‎ ‎‏را به هم بزنند. و ما باید چشم و گوش خودمان را باز کنیم و‏‎ ‎‏هوشیار باشیم که اختلافات را دامن نزنیم. ملت ما هر قشری که‏‎ ‎‏توجه دارند به اینکه این کشور را اختلاف خواهد آسیب پذیر کرد،‏‎ ‎‏و هر گروهی که علاقه دارند به اسلام، علاقه دارند به کشور‏‎ ‎‏اسلامی، علاقه دارند به ملت اسلامی ایران، به ملت ایران، باید‏‎ ‎‏کوشش کنند که خللی دراین وحدت واتفاق رخ ندهد. اگر خدای‏‎ ‎‏نخواسته، دشمنهای ما موفق بشوند به اینکه در هر گوشه ای بین‏‎ ‎‏ملت ما اختلاف بیندازند، آنها به آرزوی خودشان می رسند.(538)‏

3 / 10 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اختلافات و خطر شکست در جنگ

‏شما و همۀ ملت توجه کنید که این صحبتهایی که می شود و‏‎ ‎‏اشتباهاتی که گاهی از دولتمردان می شود، اینها آن قدر چیزی‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 471
‏ نیست که به جمهوری اسلامی ما لطمه وارد کند. من از خدای‏‎ ‎‏تبارک و تعالی می خواهم که زودتر بین قشرهایی که اختلاف‏‎ ‎‏بینشان هست ـ چه در بالا و چه در توده های جمعیت ـ این‏‎ ‎‏اختلافات از بین برود، و همه باهم دنبال این باشند که این کشور را‏‎ ‎‏به راه مستقیم هدایت کنند، و این کشور را آباد کنند. و اخلاق‏‎ ‎‏اسلامی ـ انسانی را در تمام قشرها توسعه بدهند.‏

‏من سفارشم به تمام قشرهای ملت ـ از بانوان گرفته تا جوانان و‏‎ ‎‏مردان ـ این است که شما راجع به این مسائلی که در ایران طرح‏‎ ‎‏می شود فکر نکنید که باید حتماً شما هم اختلاف باهم پیدا بکنید.‏‎ ‎‏اختلافات ردۀ بالا رفع می شود ان شاء الله . شماها هم دامن به‏‎ ‎‏اختلاف نزنید. دامن زدن شما به اختلافات باعث می شود که‏‎ ‎‏رده های بالا هم اختلافاتشان را نتوانند حل کنند و اما چنانچه‏‎ ‎‏توده های مردم باهم باشند و گوش به مسائلی که در رده های بالا‏‎ ‎‏طرح می شود ندهند. و خودشان توجه کنند که با وحدت کلمه‏‎ ‎‏می توانند این جامعه را به سعادت خودش برسانند. اختلاف کلمه‏‎ ‎‏شاید خدای نخواسته موجب این بشود که عنایت خاص خدا که بر‏‎ ‎‏شما سایه افکنده بود یک وقت خدای نخواسته برداشته بشود، و‏‎ ‎‏کشور شما آن شود که در سالهای طولانی مبتلا به آن بودید.‏‎ ‎‏چنانچه اختلافاتی بین طبقات افراد باشد و این اختلافات موجب‏‎ ‎‏شود که خدای نخواسته در جنگ مغلوب شویم، یا خدای‏‎ ‎‏نخواسته طول بکشد حل این مشکل،این گناهش به گردن آنهایی‏‎ ‎‏است که به اختلافات دامن می زنند و تشنج در کوچه و بازار ایجاد‏‎ ‎‏می کنند.‏

‏مسلمین، و مؤمنین و معتقدین به خدای تبارک و تعالی مجال‏‎ ‎‏ندهند به این قشرهایی که در بین مردم هستند و از تفاله های رژیم‏

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 472

‏سابق اند، و همین طور از اشخاصی که در بین اینها هستند از فاسد‏‎ ‎‏و مُفسِد. چنانچه به اینها گوش بدهند، اینها می خواهند شما را به‏‎ ‎‏دامن غرب یا به دامن شرق بکشانند. بیدار باشید که اختلافات را‏‎ ‎‏خودتان رفع بکنید. اگر اختلافی هست، آنها را موعظه کنید که‏‎ ‎‏دست از اختلافات بردارند.(539)‏

25 / 12 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

آسیبهای بزرگ با اختلافات کوچک

‏امروز ما باید همه پشتیبان یکدیگر باشیم. اگر قشری با قشر دیگر‏‎ ‎‏مخالفت کند، کم کم زیاد می شود و باعث شکست خواهد بود. من‏‎ ‎‏امیدوارم همه بتوانیم تبلیغاتی که علیه ماست خنثی کنیم و وحدت‏‎ ‎‏کلمه بین همه ایجاد شود و برادران اهل تسنن و تشیع با هم باشند‏‎ ‎‏و همین رویه دنبال شود تا بتوانیم کار کنیم. خداوند همه را توفیق‏‎ ‎‏دهد.(540)‏

25 / 5 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

برگشت به رژیم فاسد گذشته

‏شما بدانید که اگر این وحدتی که بین مسلمین هست و خصوصاً در‏‎ ‎‏بین ایران تحقق پیدا کرده است، از دست برود ما برمی گردیم‏‎ ‎‏ـ خدای نخواسته ـ به همان رژیمهای فاسدی که همه چیز این‏‎ ‎‏کشور را به باد دادند و نگذاشتند مغزهای متفکر این جوانهای ما‏‎ ‎‏به کار بیفتد.(541)‏

6 / 9 / 61

*  *  *

‏ ‏


کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 473

اختلاف، موجب استفاده دشمن

‏امیدوارم همه با هم تفاهم داشته باشید. امروز همۀ ما محتاج‏‎ ‎‏تفاهم هستیم و همۀ ما باید با هم باشیم، چرا که اگر اختلاف کنیم‏‎ ‎‏استفاده اش را دیگران می برند.(542)‏‎[29]‎

‎ ‎18 / 4 / 64

*  *  *‎[30]‎

‏ ‏

‎ ‎

کتابوحدت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 474

  • )) اشاره به آیه «وَاذْکرُوا نِعْمَتَ الله ِ عَلَیْکمْ اِذْ کنْتُمْ أَعداءً فألّف بین قلوبکم فأصبحتم بنعمته اخواناً»؛ سوره آل عمران /  103.
  • )) صفحه 263، پاورقی 1.
  • )) سوره صف  /  4.
  • )) سوره آل عمران  /  103.
  • )) صفحه 250، پاورقی 1.
  • )) خطاب به رهبر مذهبی بنگلادش که با ایشان دیدار داشتند.
  • * علاوه بر موارد مذکور برای اطلاع از مواضع امام در این موضوع رجوع شود به:1ـ همین کتاب؛ فیش 63.2ـ همان؛ فیش 133.3ـ همان؛ فیش 136.4ـ همان؛ فیش 305.5ـ همان؛ فیش 377.6ـ همان؛ فیش 378.7ـ همان؛ فیش 379.8ـ همان؛ فیش 383.9ـ همان؛ فیش 386.10ـ همان؛ فیش 390.11ـ همان؛ فیش 391.12ـ همان؛ فیش 392.13ـ همان؛ فیش 395.14ـ همان؛ فیش 399.15ـ همان؛ فیش 401.16ـ همان؛ فیش 402.17ـ همان؛ فیش 404.18ـ همان؛ فیش 405.19ـ همان؛ فیش 512.20ـ همان؛ فیش 513.21ـ همان؛ فیش 516.22ـ همان؛ فیش 518.23ـ همان؛ فیش 519.24ـ همان؛ فیش 524.25ـ صحیفۀ امام؛ ج 7، ص 47ـ48.
  • )) اشاره به حدیث نبوی: «اعدیٰ عدوّک نفسک التی بین جَنْبَیْک»؛ عدة الداعی؛ ص 314؛ تنبیه الخواطر؛ ج 1، ص 48.
  • )) صفحه 54، پاورقی 1.
  • )) اشاره به نامه هشت تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اعتراض به عملکرد مسئولین کشور در قبال فرستاده ویژه دولت امریکا.
  • )) اشاره به آیه «فَایْنَ تذهبون»؛ سوره تکویر  /  26.
  • علاوه بر موارد مذکور برای اطلاع از مواضع امام در این موضوع رجوع شود به:1ـ همین کتاب؛ فیش 186.2ـ همان؛ فیش 202.3ـ همان؛ فیش 360.4ـ همان؛ فیش 434.5ـ همان؛ فیش 513.
  • )) کتاب شهید جاوید؛ تألیف نعمت الله صالحی نجف آبادی؛ وی پیرامون انگیزه و علل قیام امام حسین مطالبی را بیان داشته که با مسلمات شیعه تعارض دارد.
  • )) مرحوم سید ابوالحسن شمس آبادی که توسط سید مهدی هاشمیِ معدوم و همدستانش به جهت مخالفت با کتاب شهید جاوید در سال 1355 شمسی به شهادت رسید.
  • )) مقصود، مرحوم دکتر علی شریعتی است که پاره ای از نظریات و عقاید او از سوی بعضی از علمای روحانی مورد اعتراض واقع شد. وی در 29 اردیبهشت 1356 به طور ناگهانی و مرموزی در لندن درگذشت.
  • )) سوره آل عمران  /  103.
  • )) سوره آل عمران  /  103.
  • )) هر کدام لعنت می کند همراه خود را.
  • )) صفحه 442، پاورقی 2.
  • )) همان صفحه، پاورقی 1.
  • )) یعنی در رتبۀ بعد.
  • * علاوه بر موارد مذکور برای اطلاع از مواضع امام در این موضوع رجوع شود به:1ـ همین کتاب؛ فیش 85.2ـ همان؛ فیش 133.3ـ همان؛ فیش 184.4ـ همان؛ فیش 512.
  • )) صفحه 442، پاورقی 1.
  • )) همان صفحه، پاورقی 2.
  • )) صفحه 443، پاورقی 1.
  • )) صفحه 225، پاورقی 1.
  • * علاوه بر موارد مذکور برای اطلاع از مواضع امام در این موضوع رجوع شود به:1ـ همین کتاب؛ فیش 44.2ـ همان؛ فیش 69.3ـ همان؛ فیش 195.4ـ همان؛ فیش 403.5ـ همان؛ فیش 479.