سفر توحید درسرزمین ماتریالیسم
به مناسبت سالروز پیام تاریخی حضرت امام به گورباچف (11 / 10 / 81) میز اندیشه ای با همین عنوان، در سالن اجتماعات دانشگاه صنعتی شاهرود برگزار شد. در این مراسم که با حضور جمعی از دانشجویان دانشگاههای شاهرود برگزار گردید، دکتر سید علی قادری (محقق و نویسنده) درباره پیام تاریخی امام به گورباچف طی سخنانی گفت: وقتی که این پیام ارسال می شد در وزارت خارجه کسی از موضوع آن اطلاعی نداشت و همه آنهایی که اهل سیاست بودند، نگران بودند که مشکلی برای سیاست خارجی کشور ایجاد نگردد و مواردی از قبیل حسن همجواری، نظام، سیاست و... در این پیام رعایت شده باشد. غرب هم در مورد این پیام مانور زیادی انجام داده بود و معتقد بود که پس از اتمام جنگ، ایران دست نیاز به سوی شرق دراز می کند تا بتواند در سازندگی پس از جنگ از شرق کمک بگیرد و... اما وقتی متن پیام منتشر شد، همه مبهوت شدند و دیدیم که بعداً این پیام چه تحول شگرفی را در صحنه بین المللی رقم زد.
در سیاست خارجی سه اصل وجود دارد که رفتار سیاست خارجی اسلامی باید بر آن سه اصل استوار باشد؛ - اصل دعوت - اصل نفی سبیل (نفی سلطه) و اصل حفظ دارالاسلام (حفظ کشور). امام به طور دقیق این سه اصل
حضورج. 43صفحه 330
را رعایت نموده و هیچگاه از آن عدول نکردند. در اصل دعوت، عالی ترین شکل آن ظلم نکردن، حقوق بشر و... است. انسانی که دعوت می کند همیشه تولید اندیشه و فکر می کند.
وی افزود: این پیام دارای تأثیرات زیادی بود. اول آنکه اجازه نداد کمونیسم خود را بازسازی کند. امام چنان کمونیسم را تحقیر نمود و گفت مارکسیسم را در موزه ها بایستی جستجو کرد که مانعی برای بازسازی آن ایجاد شد. این در حالی بود که گورباچف با مطرح نمودن گلاسنوس و پروستاریکا قصد بازسازی مجدد کمونیسم را داشت. دوم آنکه امام در پیام نشان داد که سرنوشت ملّت شوروی برای او اهمیت دارد و سیاست در نگاه امام اخلاقی است و می‌خواهد آن را - با توجه به زمان ارسال پیام - به ملّت شوروی هدیه بدهد. و دیدیم که امام در بار عاطفی کلمات، ترکیب‌بندی کلمات و... دقت کافی داشت. سوم آنکه امام مهمترین مسئله مورد نظرش این بود که اجازه ندهد فروپاشی شوروی به نفع رقیب تمام شود. آمریکائی ها هم دنبال این بودند که ادبیات شوروی گسترش پیدا نکند. دنیا هم ترس این را داشت که اگر قدرت شوروی از بین برود، دنیا یک‌قطبی شده و بسیار غیرقابل تحمل تر می شود. لذا نظام دو قطبی را ترجیح می دادند و در این بین نگرانی اروپائیان بیشتر بود. همه دیدیم که پس از این پیام، این نظم بصورت سیال درآمد.
حضورج. 43صفحه 331