کتاب طهارت

چهارم: مطلق بودن، طاهر بودن، مباح بودن آب و...

چهارم از واجبات غسل: مطلق بودن، طاهر بودن، مباح بودن آب و...

[سؤال 491] 233

 ‏بسمه تعالی‏

‏در غسل اگر موضع نجس از بدن را ابتدا طاهر کند و بعد مقداری آب تهیه کرده و‏‎ ‎‏دست خود را در آن آب بزند و به سر و گردن بکشد و آن جا را خیس کند و بعد به‏‎ ‎‏همین ترتیب دست خود را در آن آب زده به طرف راست بدن بکشد و بعد از آن به‏‎ ‎‏طرف چپ بدن، غسلش صحیح است؟‏

بسمه تعالی، اگر آب بر بدن جاری شود که صدق شستن کند صحیح است.

‎ ‎[سؤال 492] ----> 1486

‏13. هل یشترط فی صحّة الغسل، طهارة تمام کلّ عضوٍ قبل غسله أم یجوز ـ مثلاً ـ‏‎ ‎‏البدء بغسل أعلی العضو، ثمّ تطهیر أسفله وغسله.‏

بسم الله‌ تعالی، لا یجب ذلک وإنّما الواجب، طهارة المحل قبل الغسل

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 226
الوضوئی أو الغسلی؛ فلا یکفی غسل واحد للتطهیر والوضوء أو الغسل.

[سؤال 493] ----> 228

‏3. غسل کردن با آب خالی بدون صابون صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، غسل باید با آب مطلق باشد و اگر با آب صابون غسل کند به طوری که آب مضاف باشد، غسل صحیح نیست.

[سؤال 494] ----> 1325

‏9. عموم مردم ده یک حمام درست کردند؛ ولی بعد بعضی، عده ای را به زور از آن‏‎ ‎‏حمام خارج کردند. آن ها هم برای خود حمام درست کردند و می گویند: «ما رضایت‏‎ ‎‏نداریم شما در این حمام غسل کنید». غسل کردن در این حمام چه صورت دارد؟ برای‏‎ ‎‏دسته اول که دیگران را خارج کردند و یا عموم مردم ده چگونه است؟ اگر کسی از‏‎ ‎‏خارج آمد غسل کرد چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر حمام مشترک است، بدون رضایت همۀ شرکا غسل در آن صحیح نیست.

[سؤال 495] ----> 6542

‏2. چنانچه شخصی ضمن استحمام در حمام بیرون، لباس های خود را در آن جا‏‎ ‎‏(حمام) بشوید و پولی بابت آب مصرفی پرداخت نکند و یا این که صاحب آن را در‏‎ ‎‏جریان نگذارد، آیا امورات شرعیۀ واجب مانند نماز و غسل او صحیح است؟‏

بسمه تعالی، اگر عمل مزبور متعارف باشد و صاحب حمام به اصل ورود در حمام راضی باشد غسل صحیح است؛ ولی نسبت به تصرفات اضافی مدیون صاحب حمام است.

[سؤال 496] 234

 ‏بسمه تعالی‏ ‏6 / 3 / 1361‏

‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 227
‏احتراماً؛ به عرض مبارک می رساند: حاصل 54 سال زحمت و تلاش شبانه روزی‏‎ ‎‏حقیر که دارای یک باغ و ساختمان مسکونی با ده سر عائله تحت تکفل می باشم، و‏‎ ‎‏دارای هیچ گونه مستقلات دیگری نیستم و آن هم ـ با نهایت تأسّف ـ فاضلاب حمام‏‎ ‎‏عمومی کوی جوزچه شهرستان خوانسار، به اضافه نفت سیاه ـ بدون مجوّز شرعی و‏‎ ‎‏قانونی ـ وارد باغ و ساختمان این حقیر می گردد؛ که از طرفی سلامت و بهداشت منطقه‏‎ ‎‏را در خطر و از طرف دیگر، باغ و زندگی حقیر را در خطر نابودی قرار داده که قابل‏‎ ‎‏کشت و برداشت نیست و برای ده سر عائله فدوی خطر امراض گوناگونی پیدا نموده.‏‎ ‎‏آیا غسل و تطهیر و وضو را در این حمام جایز می دانید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، غسل و وضو صحیح است؛ ولی تصرف ملک غیر و ضرر زدن به غیر، حرام است؛ باید از آن جلوگیری شود.

[سؤال 497] 235

 ‏بسمه تعالی‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی، امام خمینی، ارواحنا فداه‏

‏لطفاً به دو سؤال ذیل پاسخ مرحمت فرمایید:‏

‏1. در کارخانجات تعمیرات اساسی راه آهن، برای استفاده کارگران و کارمندان،‏‎ ‎‏حمام هایی ساخته شده است. اگر کارگران و کارمندان در این حمام ها غسل کنند، آیا‏‎ ‎‏صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر برای استفاده کارگران و کارمندان تعیین شده، در اوقات اشتغال در کارخانه، استفاده مانع ندارد.

‏2. کارگری که در کارخانه های راه آهن کار می کند، چاقویی در منزل دارد که دسته آن می شکند و این آقا‏‎ ‎‏در بازار هر کجا مراجعه می کند، برایش درست نمی کنند و مجبور می شود آن را به کارخانه بیاورد و‏‎ ‎‏خودش درست کند. آیا صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، با اجازۀ مسئولین مربوطه، اشکال ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 228
[سؤال 498] 236

 ‏بسمه تعالی‏ ‏24 / 6 / 1361 ‏

‏محضر مبارک زعیم عالی قدر و رهبر انقلاب اسلامی ایران نایب بر حق امام زمان‏‎ ‎‏الامام خمینی، مدّ ظله العالی، سؤال: در قبرستانی که تا دو سال قبل نعش دفن می کردند‏‎ ‎‏و در یک گوشۀ همین قبرستان 12 سال است که میتی دفن نشده و در چنین مکان‏‎ ‎‏حمّام درست کردند در صورتی که حمام خزانه قدیمی موجود و قابل استفادۀ عموم‏‎ ‎‏است و پهلوی همین حمام یک دستگاه حمام دوش دار چند سال قبل بنا کردند و فعلاً‏‎ ‎‏امکان تعمیر و توسعه دادن داشت و برای روستا امکان خرید زمین بود با کمکی که‏‎ ‎‏دولت می کرد در جای دیگر خریداری و احداث حمام کنند با این امکانات و اشاره به‏‎ ‎‏مسألۀ 641 که می فرمایید نبش قبر حرام است مگر از بین رفته و متلاشی شده باشد در‏‎ ‎‏همین قبرستان که ذکر شد موقع کندن چند گونی استخوان مرده بیرون آمد حتی موی‏‎ ‎‏سر دختر بچه متلاشی نشده بود استدعا دارد بفرمایید در این حمّام غسل های واجب‏‎ ‎‏و نظافت چه صورت دارد؟‏

‏از خدای بزرگ تقاضای سلامت و طول عمر رهبر انقلاب را دارم. ‏

بسمه تعالی، اگر آب غسل مباح باشد غسل صحیح است و بر کسی که علم نداشته باشد تصرف مانع ندارد.

[سؤال 499] 237

 ‏بسمه تعالی‏ ‏25 / 9 / 1361‏

‏محضر آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏پس از عرض سلام و آرزوی طول عمر برای آن امام گرامی ‏

‏چنانچه ملکی (حمامی) در اختیار مستأجری باشد و صاحبان آن ملک شرعاً‏‎ ‎‏رضایت نداشته باشند و اجاره آن هم نباشد؛ آیا اشخاص می توانند بدون اجازه و‏‎ ‎‏رضایت مالکین حمام در آن غسل نمایند؟ اگر شخصی بعد از غسل، عدم رضایت‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 229
‏مالکین را به دست آورد، غسل گذشتۀ او صحیح است یا خیر؟‏

‏لازم به تذکر است که مستأجر رضایت مالکین را به دست نمی آورد. ضمناً غسل ها‏‎ ‎‏و نمازهای گذشته اعاده دارد یا خیر؟ خداوند طول عمر به آن امام بت شکن عطا‏‎ ‎‏فرماید. والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، اگر آب حمام مباح است، غسل اشکال ندارد و با فرض عدم رضایت مالک شرعی، تصرف جایز نیست و رضایت بعدی اثر ندارد.

[سؤال 500] ----> 4898

‏3. اگر با هیزم غصب کرده آب گرم کند غسل جنابت کند غسل باطل است؟ شما‏‎ ‎‏بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، غسل او صحیح است.

[سؤال 501] ----> 4951

‏4. اگر با صابون غصب شده غسل جنابت کند بدن خود را بشوید بعداً به آب مباح‏‎ ‎‏تطهیر کند این غسل صحیح است نماز جایز است؟ شما بیان بفرمایید.‏

بسمه تعالی، غسل جنابت با صابون حاصل نمی شود و باید با آب غسل کند و در این صورت صحیح است.

[سؤال 502] 238

 ‏بسمه تعالی‏ ‏8 / 8 / 1358‏

‏حضور مبارک رهبر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏‎ ‎‏مدّ  ظله  العالی، موضوع و مسأله ای داریم در محل چیتگر (حومه قزوین) از این‏‎ ‎‏قرار  است:‏

‏در محل چیتگر صد خانوار است، حمامی داشتیم قدیمی روزها زن ها می رفتند و‏‎ ‎‏شب ها مردها برای برطرف کردن عذر شرعی خودشان. زن ها به نوبت خود و مردها‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 230
‏هم به نوبت خود از آن یک حمام استفاده می کردند، چون که آن حمام قدیمی، کوچک‏‎ ‎‏بود و خراب شده بود اهل محل تصمیم گرفتیم که یک حمامی بزرگ تر و بهتر بسازیم.‏‎ ‎‏حمام را خود اهل محل خراب کردیم و شخصی را به عنوان بنّایی آوردیم و مزدی‏‎ ‎‏برای او گذاشتیم و راضی شد و بنا به ساختن حمام کردیم. محیط حمام قدیمی را به‏‎ ‎‏خرج خود اهل محل دو عدد حمام ساختیم، زنانه و مردانه، حمام زنانه شش ماه زودتر‏‎ ‎‏از حمام مردانه به راه افتاد و مانند حمام قدیمی زن ها به نوبت خود و مردها به نوبت‏‎ ‎‏خود استفاده می کردند یک روز همان شخص بنّا رفت میان مسجد به جمعی از مردم‏‎ ‎‏گفت اگر یکی از این حمام ها خراب شد و احتیاج به تعمیر داشت مثلاً حمام مردانه‏‎ ‎‏خراب شد و در دست تعمیر است مردها حق ندارند از حمام زنانه به نوبت خود‏‎ ‎‏استفاده کنند اگر برای غسل بروند غسل آن ها درست نیست و اگر حمام زنانه خراب‏‎ ‎‏شد و در دست تعمیر هست روزها درب حمام مردانه را قفل می کنم زن ها به ده دیگر‏‎ ‎‏بروند برای بر طرف کردن عذر شرعی . عده ای از مردم اهل ده می گویند حمام به خرج‏‎ ‎‏خودمان درست شده چرا زن ها به ده دیگر بروند و در اسلام جایز نیست در جایی که‏‎ ‎‏آب باشد با تیمم نماز بخوانند و عده ای می گویند باید به ده دیگر بروند و مدت 5 سال‏‎ ‎‏است این مسأله در این محل باعث گرفتاری و ناراحتی شده است و حالا از آن محضر‏‎ ‎‏و مقام عالی قدر خواهانیم که بیش از این در مضیقه نباشیم، جواب مسأله را مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید.‏

بسمه تعالی، استفاده از هر یک از دو حمام برای مردان و زنان به هر نحو که صلاح اهل محل باشد با توافق خودشان مانع ندارد.

[سؤال 503] 239

 ‏بسمه تعالی‏

‏از خداوند بزرگ می خواهم که وجود امامم را از تمام بلایا مصون و محفوظ نگه‏‎ ‎‏بدارد. منظور از نوشتن نامه این بود که در محل ما یک قبرستانی بوده که در زمان‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 231
‏طاغوت اقدام به ساختن حمام کردند. نمی دانم سال 48 یا 50 بود که ساخته شد، ولی‏‎ ‎‏امسال تعمیر شد و به کار افتاده است. فقط می خواستم از امامم سؤال کنم که آیا غسلی‏‎ ‎‏که در این حمام می کنیم جایز است یا نه پدر و مادرهامان و بیشتر دهاتی ها شاید دو ماه‏‎ ‎‏به دو ماه هم حمام نمی رفتند؛ ولی از روزی که حمام به کار افتاده، شاید هر دو روز به‏‎ ‎‏دو روز به حمام می روند. فقط خواهش می کنم جواب سؤالم را هرچه زودتر ارسال‏‎ ‎‏فرمایید. من از یک روحانی که در گیلان معروف است سؤال کردم او گفت: باید از‏‎ ‎‏حاکم شرع سؤال کرد شما بنویسید و به قم بفرستید، من هم انجام دادم.‏

بسمه تعالی، اگر آب مباح باشد، غسل صحیح است.

[سؤال 504] 240

 ‏بسمه تعالی‏

‏پس از سلام و درود فراوان خدمت امام عزیزمان، خواهشمند است جواب سؤال‏‎ ‎‏زیر را مرقوم فرمایید:‏

‏روستایی دارای آب لوله کشی می باشد. این روستا دارای دو حمام بوده که از این‏‎ ‎‏آب استفاده می کنند؛ ولی پول آب مصرفی را نمی دهند. مخارج آب لوله کشی بر‏‎ ‎‏مشترکین به طور غیرعادلانه و نامساوی تقسیم می گردد. عده ای حاضرند که مخارج‏‎ ‎‏اضافی را با بهای مصرفی بپردازند، عده ای هم حاضر به پرداخت اضافی نیستند و‏‎ ‎‏نمی پردازند؛ گروهی در منزل حمام شخصی دارند و آن ها آب بیشتری مصرف‏‎ ‎‏می کنند و پول بیشتری می دهند و آن اضافه شامل حال آن ها نمی گردد؛ گروهی از‏‎ ‎‏مشترکین در تهران هستند که فقط تابستان در روستا به سر می برند و از پرداخت‏‎ ‎‏اضافی خودداری می نمایند. با توجه به مطالب بالا آیا غسل کردن در آب این دو حمام‏‎ ‎‏جایز است یا نه؟ خواهشمند است ما را راهنمایی فرمایید. ‏

بسمه تعالی، اگر آب مباح است غسل صحیح است و اگر مشترک است تصرف در آن باید با رضایت همۀ شرکا باشد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 232
[سؤال 505] ----> 2388

‏4. حمامی که در ساختمان آن، خاکِ زمین وقف که منحصراً برای گورستان وقف‏‎ ‎‏است، به کار رفته، استفاده از این حمام و غسل در آن چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر آب مباح است غسل صحیح است.

[سؤال 506] ----> 4016

‏2. در ماه رمضان امسال، روحانی یکی از مساجد در بین مسائل شرعیه گفتند: قبل‏‎ ‎‏از غسل باید بدن از نجاست پاک شده باشد و پاک کردن منی یا هر نجاست دیگری در‏‎ ‎‏بین غسل، موجب ابطال آن است. در صورت صحت این مسأله و انجام این عمل، آیا‏‎ ‎‏نمازهای ما (با توجه به این که خبر نداشتیم و احتمال ابطال نمی دادیم) باطل بوده اند و‏‎ ‎‏باید قضا شود؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین دارید که هنگام غسل، بدن نجس بوده و پیش از تطهیر بدن غسل نمودید، غسل باطل است و نمازها قضا دارد.

[سؤال 507] 241

 ‏بسمه تعالی‏

‏زمینی داریم که علوفۀ آن جهت مصرف حیوانات می باشد. این زمین دارای سند‏‎ ‎‏می باشد که مال سی خانوار می باشد. چون افراد ارباب دارای ملک خصوصی خود‏‎ ‎‏هستند، ولی افراد مستضعف بیچاره از همین علوفه استفاده می کنند؛ لذا افرادی به نام‏‎ ‎‏انجمن و خانۀ انصاف با سازش ارباب و سرمایه دارها، درآمد زمین مذکور را قصد‏‎ ‎‏دارند مصرف حمام کنند؛ ولی حمام مال یک صد و سی خانوار می باشد که فقط سی‏‎ ‎‏خانوار از آن ها مالک هستند و بقیه آیا می توانند در حمام غسل کنند یا خیر؟ چون آن‏‎ ‎‏سی خانوار مدرک در دست دارند و بقیه چیزی در دست ندارند و خود ثروتمند‏‎ ‎‏می باشند. استدعا دارم دستور فرمایید جواب در ذیل نامه مرحمت شود تا تکلیف‏‎ ‎‏دینی خود را بدانیم. ‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 233
بسمه تعالی، اگر آب مباح باشد غسل صحیح است و تصرف در ملک غیر موقوف است به رضایت مالک آن.

[سؤال 508] ----> 5482

‏3. همه می دانیم که موقع غسل، بدن باید پاک باشد و شسته شود؛ آیا آنان که در‏‎ ‎‏حمام های عمومی، کارگر به آن ها کیسه می زند و با صابون تمام بدن را می شویند و در‏‎ ‎‏همان موقع غسل ترتیبی می کنند، آیا باز هم شستن بدن لازم است، یا می شود به نیت‏‎ ‎‏غسل سر و گردن و طرف راست و طرف چپ زیر دوش رفت؟‏

بسمه تعالی، اگر بدن پاک باشد مانع ندارد.

[سؤال 509] ----> 244

‏2. در مسأله شمارۀ 383 توضیح المسائل فرموده اید: «در صورتی که انسان، پول‏‎ ‎‏حمامی را از پولی پرداخت نماید که خمس آن را نداده، غسل او باطل است» در‏‎ ‎‏صورتی که انسان قصد عدم تخمیس را ندارد ولی به تأخیر انداخته است، غسل او چه‏‎ ‎‏حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر تأخیر زاید بر حدی باشد که مجاز است، در حکم عدم پرداخت است و غسل در فرض سؤال، باطل است.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 234