کتاب طهارت

کیفیت مسح سر و پاها

کیفیت مسح سر و پاها

[سؤال 274] ----> 1705

‏4. در وضو گرفتن، شخصی بعد از این که دو مشت آب بر دستش می ریزد، یک‏‎ ‎‏مشت دیگر بر شیر آب ریخته و شیر را می بندد. آیا این آب، حکم آب اضافه را ندارد؟‏‎ ‎‏و آیا وضوی این شخص درست است یا خیر؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 131
بسمه تعالی، اگر بعد از ریختن آب بر شیر، برای تمام کردن وضو دست می کشد و با آب وضو مسح می کند، مانع ندارد.

[سؤال 275] 136

 ‏بسمه تعالی‏ ‏16 / 3 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏در مورد نحوۀ وضو گرفتن پس از شستن صورت و یدین آیا می توان قبل از مسح‏‎ ‎‏کشیدن سر و پا، با تری دست چپ دوباره روی دست راست دست کشید یا خیر، با‏‎ ‎‏فرض این که دست راست قبل از دست چپ کاملاً شسته شده باشد؟ و آیا انجام دادن‏‎ ‎‏این کار موجب بطلان وضو خواهد گشت؟ ‏

‏از درگاه خداوند متعال طول عمر بابرکت آن حضرت را خواهانم.‏

بسمه تعالی، احتیاطاً با بودن رطوبت در کف دست قبل از مسح، به اعضای وضو دست نزند.

[سؤال 276] ----> 7394

‏3. در وضو پس از شستن دست چپ و دست راست آیا بعد از شستن دست‏‎ ‎‏چپ  می شود با همان دست که خیس است روی دست راست کشید؛ البته قبل از مسح‏‎ ‎‏سر و پا؟‏

بسمه تعالی، اگر رطوبت برای مسح، در دست هست از این کار اجتناب شود.

[سؤال 277] ----> 671

‏2. بنده موقع وضو گرفتن برای این که در مصرف آب اسراف نشود، در فاصلۀ‏‎ ‎‏شستن دست و صورت، شیر آب را می بندم و بعضی ها می گویند: با بستن شیر وضو‏‎ ‎‏باطل می شود؟‏

بسمه تعالی، باطل نمی شود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 132
[سؤال 278] ----> 341

‏2. آیا بستن شیر آب در اثنا و هنگام وضو گرفتن (با توجه به وجود آب روی آن)‏‎ ‎‏باعث بروز اشکال در صحت وضو می گردد یا خیر. ‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد. 

[سؤال 279] 137

 ‏بسمه تعالی‏ ‏10 / 11 / 1361‏

‏حضور ریاست محترم دفتر امام، مدّ ظله العالی و دامت برکاته، سلام علیکم‏

‏ضمن عرض سلام، چند مورد برای این جانب و چند نفر دیگر اشکال پیدا شده‏ ‏که‏‎ ‎‏خواهشمند است این حقیر را راهنمایی نمایید.‏

‏1. آیا موقع وضوگرفتن، باریدن باران بر اعضای وضو اشکال دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد؛ ولی جای مسح باید تر نباشد و دستی که مسح می کشید، با آب غیر وضو نباشد.

‏2. آیا موقعی که مهر به هنگام سجده به پیشانی می چسبد، می توان آن را جدا کرد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، باید جدا شود.

‏3. موقعی که می خواهیم به سجده برویم، ناگهان پیشانی به مهر خورده و جدا می شود. آیا این مورد،‏‎ ‎‏خود یک سجده محسوب می شود یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر بعد از جدا شدن پیشانی بتواند خود را نگهدارد، باید نگهدارد و یک سجده محسوب است.

[سؤال 280] 138

 ‏بسمه تعالی‏

‏آیا پیوند زدن مو از نظر اسلام اشکال دارد؟ و آیا وضو با چنین وضعی درست‏‎ ‎‏است یا خیر؟ ضمناً این نوع پیوند زدن، در سطح پوست سر است و از درون پوست‏‎ ‎‏نیست. آیا از نظر اسلام اشکال دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر مانع رسیدن آب نشود مانع ندارد


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 133
[سؤال 281] 139

 ‏بسمه تعالی‏ ‏4 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌ العظمی جناب‏‎ ‎‏آقای روح الله‌ الموسوی الخمینی، دامت برکاته، سلام علیکم‏

‏پس از دعا برای سلامتی شما و این که خداوند وجود مقدس شما را تا پیروزی‏‎ ‎‏نهایی جمهوری اسلامی و تا انقلاب حضرت مهدی (عج) به سلامت بدارد و دشمنان‏‎ ‎‏شما هرچه زودتر نابود بشوند؛ مسأله ای که می خواستم با امام عزیز و مهربانم در میان‏‎ ‎‏بگذارم این بود که آیا ترمیم موی سر از نظر اسلام اشکال دارد یا خیر؟‏

‏البته این نوع ترمیم مو در سطح پوست سر صورت می گیرد و به این صورت است‏‎ ‎‏که موهایی غیر از موهای اصلی انسان به یک تور که سوراخ هایی به اندازۀ یک‏‎ ‎‏سانتی متر دارد وصل شده است و در سطح پوست سر قرار می گیرد و به طور کلی در‏‎ ‎‏موقع غسل کردن کاملاً آب به پوست سر می رسد ولی امکان دارد که پس از مسح‏‎ ‎‏کشیدن سر، آب به پوست نرسد و منظور از مزاحمت این بود که آیا مسح کشیدن بر‏‎ ‎‏روی چنین مویی (که موی اصلی انسان هم نیست و امکان دارد که در موقع مسح‏‎ ‎‏کشیدن هم آب به پوست نرسد) باعث باطل شدن وضو می شود یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، مسح موی غیر اصلی کافی نیست.

[سؤال 282] 140

 ‏بسمه تعالی‏ ‏15 / 12 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، سلام علیکم، احتراماً به‏‎ ‎‏عرض می رساند: در تهران، مؤسسه هایی وجود دارد که مو را به وسیلۀ دستگاه به‏‎ ‎‏پوست سر می بافد. از محضر عالی استدعا می شود بیان فرمایید:‏

‏1. آیا از نظر شرعی اقدام به چنین عملی از حیث مسح، وضو و غسل جایز است‏‎ ‎‏یا خیر؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 134
بسمه تعالی، عمل مذکور مانع ندارد، ولی باید در غسل آب به تمام بشره برسد و همچنین رطوبت مسح در وضو باید به خود بشره یا موها به طور متعارف برسد و مسح روی موهای وصل شده کافی نیست.

‏2. معمولاً خانم ها که دارای موهای بلند هستند، در سابق موهای خود را به چنین مؤسسه ها‏‎ ‎‏می فروختند که از این مو برای سر آقایان هم استفاده می شد.‏

بسمه تعالی، بنابر احتیاط از بافتن موی زن نامحرم به سر مرد باید اجتناب شود.

‏3. آیا اگر برای مردم معلوم نباشد که موی بافته شده متعلق به زن است یا مرد اشکال دارد؟ مسح آن چه‏‎ ‎‏صورتی دارد؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد و حکم مسح در مسألۀ اول ذکر شد.

[سؤال 283] 141

 ‏بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک مرجع عالی قدر و زعیم بزرگوار، رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار‏‎ ‎‏جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی، سلام علیکم ‏

‏استفتا می نماید: این جانب ساکن محلات راجع به فرزندم که در جبهه جنگ حق‏‎ ‎‏علیه باطل دو پایش از زیر زانو قطع شده، ترتیب مسح پایش چگونه است و بدون‏‎ ‎‏مسح آیا نماز صحیح است یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، مسح پا ساقط است و بدون مسح پا وضو بگیرد و نماز صحیح است. 

[سؤال 284] 142

 ‏بسمه تعالی‏

‏محضر محترم دفتر امام خمینی‏

‏با درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی و سلام بر تمامی شهدای راه حق‏

‏ضمن عرض سلام؛ از حضور شما تقاضا می شود که حکم شرعی وضوی برادری‏‎ ‎‏که در جبهه های حق علیه باطل دو پای خود را تقدیم اسلام نموده، بیان فرمایید. در‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 135
‏ضمن یکی از پاها از زیر زانو و دیگری از بالای زانو قطع شده. در پایان به عرض‏‎ ‎‏می رسانم که تا به حال وضوی ارتماسی می گرفته، آیا صحیح هست یا خیر؟ اگر‏‎ ‎‏درست نیست؛ آیا باید نمازهای او اعاده شود؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، مسح پاها ساقط است و وضوی ارتماسی کافی است و نماز با چنین وضویی صحیح است و اعاده و قضا ندارد. 

[سؤال 285] 143

 ‏بسمه تعالی‏ ‏17 / 9 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی‏

‏با عرض سلام به رهبر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری اسلامی، و آرزوی‏‎ ‎‏سلامت و طول عمر برای ایشان از خداوند متعال.‏

‏اگر شخصی طوری پایش قطع شده باشد که فقط پاشنه پا موجود باشد، یعنی‏‎ ‎‏قسمتی که باید مسح بکشند از بین رفته باشد. در این صورت مسح کردن پا چه‏‎ ‎‏صورتی خواهد داشت؟ در صورت لزوم مسح کشیدن، اگر این قسمت زخم داشته‏‎ ‎‏باشد چه باید کرد؟ والسلام‏

بسمه تعالی، در مفروض سؤال، مسح ساقط است.

[سؤال 286] ----> 634

‏3. آب مسح سر اگر وصل به آب صورت شد، وضو را باطل می کند؟‏

بسمه تعالی، وضو و مسح سر باطل نمی شود؛ ولی برای مسح پا نباید با رطوبت گرفته شده از آب وضوی صورت باشد.

[سؤال 287] ----> 2220

‏2. کسی که روی پا مسح می کشد آیا می تواند در حال مسح کردن، دست را بردارد‏‎ ‎‏و بگذارد یا آن که باید استمرار دهد؟ و همچنین اگر در ضمن مسح، شک کرد مثلاً‏‎ ‎‏قسمتی آب نگرفته و تر نشده، از همان محل شک، دو مرتبه مسح کند یا آن که باید تمام‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 136
‏قسمت روی پا را خشک کند و از سر انگشت ها مسح کشد؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد و از سر گرفتن لازم نیست.

[سؤال 288] ----> 644

‏3. در باب مسح پاها ‏‏وَامْسَحُوا بِرُؤوسِکُمْ وأرْجُلِکُمْ إلَی الکَعْبَینِ‏‏ آیا مقصود از «کعبین»‏‎ ‎‏روی پا است یا برآمدگی بلند پهلوی پاها؟‏

بسمه تعالی، بلندی روی پا مراد است.

[سؤال 289] ----> 155

‏3. شخصی دارای یک دست است؛ با یک دست می شود تیمم کند و ترتیب آن‏‎ ‎‏چیست؟ و نیز شخص مذکور دستش از آرنج به بالا معیوب است، می تواند حلقۀ‏‎ ‎‏آفتابه را در موقع تطهیر بگیرد و با دست معیوب، خویش را تطهیر نماید یا راه دیگری‏‎ ‎‏برای وی هست؟ و ایضاً شخص یاد شدۀ بالا می تواند با یک دست، مسح سر و هر دو‏‎ ‎‏پا را بنماید یا راه دیگری هست؟‏

بسمه تعالی، نسبت به دست قطع شده تکلیف ندارد؛ با یک دست، تیمم کند، و مسح با یک دست به سر و پاها مانع ندارد و به هر نحو که بتواند تطهیر نماید اشکال ندارد ولی چنانچه دست، قطع نشده بلکه به واسطۀ شلل در اختیار او نیست، باید در تیمم و وضو وظیفۀ آن دست را هم رعایت نماید.

[سؤال 290] ----> 1365

‏4. ما حکم غسل الید فی الحالات الاضطراریة؛ طبقاً لما ورد فی نصّ المسألة 20‏‎ ‎‏فی واجبات الوضوء، کما ورد فی تحریر الوسیلة؟ والسلام علی من اتّبع الهدی، أرجو‏‎ ‎‏إرسال أجوبة هذه الأسئلة علی العنوان التالی:‏

بسمه تعالی، الحکم المذکور فی تلک المسألة مختصّ بالمسح.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 137
[سؤال 291] ----> 1040

‏10. إذا قطعت الید الیسری فهل یسقط مسح الرجل الیسری فی الوضوء؟‏

بسم الله‌ تعالی، یجب فی مفروض السؤال، مسح الرجلین بالید الباقیه.

[سؤال 292] ----> 1853

‏4. من نمی توانم خم شده و روی پاهایم را مسح بکشم بلکه باید پایم را به طرف‏‎ ‎‏عقب بالا آورده و مسح بکشم البته این کار را فقط برای پای راستم می توانم انجام دهم‏‎ ‎‏که پس از بالا آوردن پایم با دست چپم روی پای راستم را مسح می کشم چون‏‎ ‎‏نمی توانم با دست راستم روی پای راستم را مسح بکشم. و پای چپم را اصلاً مسح‏‎ ‎‏نمی کشم چون همان طور که گفتم نه می توانم خم شده و مسح بکشم و نه این که‏‎ ‎‏می توانم پای چپم را مانند پای راستم بالا بیاورم. ‏

‏در ضمن من نمی توانم (طبق رسالۀ امام) از یکی از افراد خانواده ام بخواهم که از‏‎ ‎‏طرف من روی پاهایم را مسح بکشد زیرا این کاری یک روزه یا دو روزه نیست بلکه‏‎ ‎‏کاری همیشگی است و من می دانم که این درخواست من از آن ها باعث کاهش‏‎ ‎‏شخصیت من (یک مسلمان) می شود. خواهشمندم مرا راهنمایی بفرمایید.‏

بسمه تعالی، وضو صحیح است ولی اگر بتوانید بدون حرج و مشقت از  دیگری ولو با دادن اجرت بخواهید شما را وضو دهد باید کمک بگیرید.

[سؤال 293] ----> 2505

‏3. شایع است که مسح سر از پایین به بالا و مسح رجلین از بالا به پایین بی اشکال‏‎ ‎‏است، آیا صحیح است؟‏

بسمه تعالی، در مسح هر یک از سر و پاها ابتدا و انتهای خاصی معتبر نیست، اگرچه احتیاط در مسح به نحو متعارف است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 138
[سؤال 294] 144

 ‏بسمه تعالی‏ ‏18 / 10 / 1361‏

‏درود و سلام بر امام زمان (عج) و نایب برحقش و سلام بر خدمتگزاران دفتر امام‏

‏1. برادری که دو پا یا دو دست یا یکی از این عضوها را از دست داده است برای‏‎ ‎‏گرفتن وضو آیا لازم است آن عضوهای قطع شده را مسح کند؟‏

بسمه تعالی، اگر از مقداری که در وضو باید شسته شود چیزی باقیمانده باید آن را بشوید، وگرنه شستن آن عضو ساقط است و مسح لازم نیست.

[سؤال 295]

‏2. برادری که دو دست خود را از بالای آرنج از دست داده است چطور باید وضو‏‎ ‎‏بگیرد؟‏

بسمه تعالی، باید صورت را بشوید و شستن دست ها ساقط است و برای مسح اگر می تواند با دست خودش از رطوبت صورت بگیرد و مسح کند و اگر نمی تواند نایب بگیرد و نایب از رطوبت وضو از صورت او می گیرد و با آن سر و پای او را مسح می کند.

‏3. برادری که دارای یک یا دو عضو قطع است، آیا می تواند امام جماعت برادران دیگر شود؟ اگر‏‎ ‎‏نمی شود آیا می تواند برای برادرانی که مثل خود هستند به عنوان امام جماعت بایستد؟ ‏

بسمه تعالی، اگر قطع عضو موجب شده که نماز اختیاری نمی تواند بخواند مثلاً در سجده هفت موضع روی زمین قرار نمی گیرد نمی تواند امام جماعت شود مگر برای مثل خودش.

‏4. برادرانی که در جبهه شهید می شوند آیا دارای غسل و کفن می باشند؟‏

بسمه تعالی، غسل و کفن ندارند.

‏5. برادرانی که در جبهه زخمی و بر اثر نارسایی هایی در بیمارستان شهید می شوند دارای غسل و کفن‏‎ ‎‏هستند؟‏

بسمه تعالی، باید تغسیل و تکفین شوند.

‏6. برادرانی که در شهرها به وسیلۀ منافقین، این ناآگاهان روزگار ترور می شوند دارای غسل و کفن‏‎ ‎‏هستند یا نه؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 139
بسمه تعالی، غسل و کفن دارند.

‏7. آیا ضد انقلاب و منافق را می توان در قبرستان مسلمانان خاک کرد. چرا؟‏

بسمه تعالی، اگر مسلم نباشد نباید در قبرستان مسلمین دفن شود، و اگر مسلمان است مانع ندارد.

‏8. آیا روز جمعه که بعضی ها نمی توانند نماز جمعه بیایند باید نماز ظهر را بعد از نماز جمعه بخوانندیا‏‎ ‎‏قبل از آن؟‏

بسمه تعالی، لازم نیست بعد از نماز جمعه بخوانند.

‏با آرزوی پیروزی اسلام بر کفر و ظهور مهدی (عج)‏

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 140