کتاب طهارت

مقدار و کیفیت شستن اعضای وضو

مقدار و کیفیت شستن اعضای وضو

[سؤال 227] ----> 5619

‏7. آیا اگر صورت یا دست راست را در وضو سه مرتبه بشوید حرام است؟ طبق‏‎ ‎‏فتوای امام آیا وضو هم باطل می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، شستن سه مرتبۀ صورت و دست راست به قصد وضو حرام است؛ ولی وضو را باطل نمی کند و اگر دست چپ را سه مرتبه بشوید، مسح او اشکال پیدا می کند و وضو باطل است.

[سؤال 228] ----> 173

‏3. در رابطه با مسأله 248 که فرموده اید: «در وضو، شستن صورت و دست ها مرتبۀ‏‎ ‎‏اول واجب، مرتبۀ دوم جایز و مرتبۀ سوم و بیشتر از آن حرام می باشد» اگر با یک مشت‏‎ ‎‏آب، تمام عضو شسته نشود و به قصد وضو بریزد، یک مرتبه حساب می شود چه قصد‏‎ ‎‏بکند یک مرتبه را یا قصد نکند؟‏

بسمه تعالی، تا تمام عضو شسته نشود یک مرتبه حساب نمی شود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 111
[سؤال 229] ----> 173

‏4. منظورتان از شستن را بیان فرمایید که آیا شستن فقط آب ریختن است یا دست‏‎ ‎‏کشیدن همراه با آب ریختن؟‏

بسمه تعالی، آب ریختن تنها شستن نیست مگر این که تمام عضو را فرا گیرد.

[سؤال 230] ----> 5497

‏5. آیا انسان در وضو گرفتن چنانچه چند مشت آب روی صورت یا دست ها بریزد‏‎ ‎‏به نیت یک مرتبه و بعداً دست بکشد آیا یک مرتبه حساب می شود؟ یا با تعدد مشت‏‎ ‎‏آب، چند مرتبه حساب می شود؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم یک مرتبه محسوب است.

[سؤال 231] ----> 7393

‏3. شما در توضیح المسائل در باب وضو فرمودید: «یک مشت آب ریختن واجب،‏‎ ‎‏دو مشت جایز و سه مشت آب ریختن حرام است» آیا منظور شما این است که فقط از‏‎ ‎‏دو مشت آب، بیشتر نریزیم یا این که هرچه آب بریزیم مسأله ای نیست فقط دو دفعه‏‎ ‎‏بیشتر روی عضوی که آب ریختیم، دست نباید بکشیم؟‏

بسمه تعالی، منظور شستن است.

[سؤال 232] ----> 5497

‏4. در مسأله وضو بنده شنیدم که حضرت امام دوبار شستن دست چپ را اشکال‏‎ ‎‏می کنید، آیا صحت دارد و باعث بطلان وضو می شود یا خیر؟ و نمازهایی که انسان بر‏‎ ‎‏این روش خوانده چطور است؟‏

بسمه تعالی، دوبار شستن اشکال ندارد و آنچه شنیده شد، در این باره صحیح نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 112
[سؤال 233] 117

 ‏بسمه تعالی‏

‏پس از تقدیم سلام، لطفاً جواب این مسأله را بفرمایید؛ چون بنده مقلد حضرت‏‎ ‎‏امام خمینی می باشم؛ در مورد وضو شکی برایم پیش آمده که شستن اول واجب و دوم‏‎ ‎‏مستحب و دفعۀ سوم حرام؛ آیا در هر دفعه شستن حتماً یک مشت آب باید ریخت یا‏‎ ‎‏چند مشت متعدد آب هم می توان ریخت؟ لطفاً جواب بفرمایید. والسلام‏

بسمه تعالی، ریختن چند مشت مانع ندارد و میزان، شستن تمام عضو است ولو با ریختن چند مشت آب باشد.

[سؤال 234] ----> 1863

‏6. اگر کسی در وضو، بیشتر از دو مرتبه برای شستن دست ها و صورت آب بریزد‏‎ ‎‏و بعداً بفهمد که آب ریختن دفعه سوّم جایز نیست، آیا باید قضای نمازهایی را که با‏‎ ‎‏این وضوها خوانده به جا آورد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال وضو و نماز صحیح است.

[سؤال 235] 118

 ‏بسمه تعالی‏ ‏24 / 5 / 1361‏

‏محضر مبارک نایب الامام، حضرت آیت الله‌ خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏با تقدیم احترام؛ چه دستور می فرمایید در خصوص شستن دست و صورت در‏‎ ‎‏موقع وضو گرفتن؛ چون مرحوم آیت الله‌ بروجردی ـ طاب الله‌ ثراه ـ در مسأله 254‏‎ ‎‏دستور فرمودند: «وضو گیرنده اگر چند مرتبه برای تمیز نمودن دست و صورت آب‏‎ ‎‏بریزد، یک مرتبه حساب می شود»؛ دستور اخیر حضرت عالی در مسأله 248 به این‏‎ ‎‏نکته اشاره نشده، استدعا دارم نظر حضرت عالی را به طور وضوح اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر چند مرتبه آب بریزد و در آخر، دست بکشد تا آب تمام عضو را فرا گیرد یک مرتبه شستن محسوب است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 113
[سؤال 236] ----> 100

‏2. در مورد وضو گرفتن فرموده اید: «یک بار آب ریختن واجب و دو بار مستحب و‏‎ ‎‏بار سوم حرام می باشد». می خواستم بدانم آیا منظور این است که هر چند بار آب‏‎ ‎‏بریزیم تا کاملاً عضو وضو خیس شود این یک بار به حساب می آید و برای بار دوم به‏‎ ‎‏همین صورت یا این که یک مشت یک بار و مشت دوم دو بار حساب می شود؟‏

بسمه تعالی، مراد از یک یا دو بار، شستن است نه ریختن.

[سؤال 237] ----> 1584

‏2. کسی که تا به حال در وضو صورت را سه بار می شست، بعد از ده سال متوجه‏‎ ‎‏شد که صورت را باید دوبار شست. آیا باید تمام نمازهایش را قضا بخواند؟‏

بسمه تعالی، اگر فقط صورت را سه بار می شسته، نمازهایش صحیح است.

[سؤال 238] 119

 ‏بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک بنیان گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏خواهشمند است از آن مرجع عظیم الشأن، جواب مسائل ذیل را بیان فرمایید:‏

‏1. در توضیح المسائل فرموده اید: «شستن سوم، در وضو حرام است» آیا مبطل هم‏‎ ‎‏هست یا خیر؟ و اگر شخصی چند ماه به همین نحو وضو گرفته و نماز خوانده، آیا‏‎ ‎‏اعادۀ نماز واجب است یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر دست چپ را سه بار می شسته و با آن، مسح می نموده، وضوی او باطل است و نمازهایی که با چنین وضو خوانده، اعاده دارد.

‏2. در ساعت هفت یا هشت وضو بگیرد برای نماز ظهر و عصر، آیا وضوی آن صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.

‏3. آیا مُهر مسجد را به مسجد دیگر می توان منتقل کرد یا نه؟ و اگر کسی مُهر مسجد را برد و مدتی با آن‏‎ ‎‏نماز خواند ـ چه در منزل و چه در مسجد دیگر ـ نماز او چه صورتی دارد؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 114
بسمه تعالی، جایز نیست و باید به جای اول برگرداند؛ مگر آن که یقین کند که مخصوص آن مسجد نیست.

‏4. تبدیل قرآن و کتب وقف شده در مساجد، به احسن وجه چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، تا موقعی که قابل استفاده است فروش و تبدیل آن جایز نیست.

‏5. معمول است اشخاصی که کلیه ها یا سایر اعضای آن ها فاسد می شود، دیگری آن عضو را از بدن‏‎ ‎‏خود به آن شخص اعطا می کند، آیا شرعاً شخص می تواند یک کلیه یا یک چشم یا عضو دیگری را که‏‎ ‎‏دوتا است به دیگری اعطا نماید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر حیات دیگری منوط به آن باشد و خطری متوجه اعطاکننده نشود اشکال ندارد.

‏6. آیا شهدای این عصر در احکام، چون شهدای صدر اسلام می باشند؛ یعنی بدون غسل و با لباس‏‎ ‎‏خون آلود می شود آنان را دفن نمود یا نه؟ و آیا مسّ بدن، باعث غسل مسّ میت می باشد یا خیر؟ و آیا‏‎ ‎‏ناقض وضو هست یا نه؟‏

بسمه تعالی، کسانی که در معرکه کشته می شوند، غسل و کفن از آن ها ساقط است و مسّ بدن آنان، غسل مسّ میت ندارد.

[سؤال 239] 120

 ‏بسمه تعالی‏

‏با درود و سلام به رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی‏

‏جوانی هستم 29 ساله و اخیراً با مسأله ای که در رساله وجود دارد برخورد کردم و‏‎ ‎‏آن مسأله این است: ‏

‏(مسأله 247): «کسی که پیش از شستن صورت، دست های خود را تا مچ شسته در‏‎ ‎‏موقع وضو باید تا سرانگشتان را بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل‏‎ ‎‏است». من با این که فردی باسواد بودم و رساله هم در اختیار داشتم، نسبت به این‏‎ ‎‏مسأله بی اطلاع بودم و مسأله را نمی دانستم و مدت 14 سال است که نماز می خواندم.‏‎ ‎‏وضویی را که می گرفتم به همین طریق مسأله بوده، دست ها را تا مچ می شستم و تا‏‎ ‎‏سرانگشتان نمی شستم و نیتی هم که در وضو داشتم تا سر مچ بوده؛ آیا به نظر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 115
‏حضرت عالی تمام نمازهایی را که به این شکل وضو خوانده ام چه حکمی دارد؟ آیا‏‎ ‎‏لازم است تمام نمازها را اعاده کنم یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، نمازهایی که با وضوی به کیفیت مزبور خوانده اند صحیح نیست و باید قضای آن ها را به جا آورید.

[سؤال 240] ----> 6984

‏6. اگر انسان قبل از وضو دست ها را تا مرفق بشوید، خشک کردن آن برای وضو‏‎ ‎‏لازم است یا نه؟‏

بسمه تعالی، لازم نیست.

[سؤال 241] 121

 ‏بسمه تعالی‏ ‏3 / 11 / 1361‏

‏دفتر محترم استفتائات امام خمینی‏

‏با سلام و درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران و‏‎ ‎‏درود بی پایان به روان پاک شهدای گلگون کفن انقلاب اسلامی ‏

‏احتراماً؛ این جانب مدت شش سال تمام بر اثر تصادف دست چپم را از دست‏‎ ‎‏داده ام و در حال حاضر صاحب یک دست می باشم و برای وضو گرفتن از نظر شرعی‏‎ ‎‏با روحانیون محل تماس گرفتم، اظهار می دارند که باید وضوی ارتماسی گرفته شود و‏‎ ‎‏این که دست خود را از آرنج زیر شیر آب بگیرید صحیح نیست، اما وضوی ارتماسی‏‎ ‎‏در مسافرت و یا احیاناً به جایی رفتن که از منزل دور باشد، به واسطه نبودن امکانات از‏‎ ‎‏قبیل طشت و غیره مواجه با اشکال می باشد و همچنین بالا و پایین آوردن آستین‏‎ ‎‏پیراهن هم برایم دشوار است و اگر به کسی مراجعه نمایم احتمال دارد با اکراه‏‎ ‎‏همکاری نماید. خواهشمند است دستور فرمایید در این دو مورد این جانب را ارائه‏‎ ‎‏طریق فرمایند. ‏

بسمه تعالی، وضوی ارتماسی لازم نیست و قرار دادن دست در زیر شیر با مراعات شرائط وضو، صحیح است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 116
[سؤال 242] 122

 ‏بسمه تعالی‏

‏امام عزیزم سلام. امیدوارم این سلامی را که از صمیم قلب به حضورت تقدیم‏‎ ‎‏می دارم، بپذیری.‏

‏لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏1. در جنگ تحمیلی، دست چپم از بالای آرنج (پنج انگشت جفت بگذاری، باقی‏‎ ‎‏مانده) قطع شده؛ طریقه گرفتن وضو در صورتی که آب کر در دسترس نباشد که‏‎ ‎‏وضوی ارتماسی بگیرم را در جواب نامه بنویسید.‏

بسمه تعالی، آنچه از آرنج به پایین باقی مانده باید در وضو شسته شود.

‏2. در روستا زندگی می کنم؛ آب لوله کشی وجود ندارد؛ آب، یا از چاه یا از چشمه می آورند و من با یک‏‎ ‎‏دست نمی توانم هم آفتابه را بگیرم و هم خود را بشویم؛ طریقه طهارت که برای نماز خواندن و قرآن‏‎ ‎‏خواندن و دیگر مکانی که باید وضو داشته باشی تا بتوانی وارد آن ها شوی را جواب دهید. خلاصه‏‎ ‎‏طریقه گرفتن طهارت.‏

بسمه تعالی، طهارت محل بول باید با آب باشد و مخرج غائط را با شرایطی که در رساله هست با سه سنگ یا سه پارچه و غیر آن می توانید پاک کنید.

‏3. اگر در جایی باشم که آب به مقدار کم باشد آیا یک نفر می تواند من را وضو دهد.‏

بسمه تعالی، هر مقدار از اعمال وضو را که خودتان نمی توانید انجام دهید، می توانید نایب بگیرید.

[سؤال 243]

‏4. آیا غیر از وضوی ارتماسی، می توانم دستم را زیر شیر بگیرم و خود را وضوی‏‎ ‎‏ترتیبی بدهم؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

‏5. طریقه گرفتن تیمم در جاهایی که لازم باشد را بنویسید و آیا می توان یک نفر با یک دستش با من‏‎ ‎‏همکاری کند و من را تیمم دهد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مسأله، تیمم با دست سالم و باقی ذراع دست دیگر انجام می شود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 117
‏6. در موقع سجده باید هفت عضو بدن به زمین باشد و من اگر بخواهم دست چپم که قطع شده،‏‎ ‎‏روی  زمین بگذارم تعادل بدنم به هم می خورد، آیا اشکالی ندارد که روی زمین نگذارم و شش‏‎ ‎‏عضو  بشود؟‏

بسمه تعالی، در صورت امکان باید دست قطع شده را هم به زمین بگذارد.

‏7. آیا با دست مصنوعی و پای مصنوعی می توان نماز خواند؟‏

‏لازم به توضیح است که جواب این سؤالات را می توانم به خیلی ها بدهم.‏

بسمه تعالی، باید خود پا و دست، به هر نحو ممکن است، در سجده به زمین برسد؛ مگر این که حرجی باشد.

[سؤال 244] 123

 ‏بسمه تعالی‏ ‏17 /10 / 1361‏

‏خدمت برادران عزیز دفتر استفتا‏

‏ضمن عرض سلام، امید که در راه خدمت و انجام وظیفه، پیروز و موفق باشید.‏

‏چند سؤال شرعی داشتم، خواهشمندم که جواب آن ها را مرقوم فرمایید.‏

‏1. کسی است که یک دست و یک پای او در جبهه قطع شده است، برای وضو‏‎ ‎‏ساختن آیا می تواند اول صورت را بشوید و بعد دستش را زیر شیر آب بگیرد و بعد با‏‎ ‎‏دست راستش که قطع نشده، پای چپش را مسح کند؟ و آیا لازم است که پای مصنوعی‏‎ ‎‏که گذاشته مسح بکشد؟ (دست چپ از بالای بازو و پای راست از پایین زانو قطع شده‏‎ ‎‏است).‏

بسمه تعالی، به ترتیبی که ذکر کردید، وضو صحیح است و لازم نیست پای مصنوعی چوبی را مسح کند.

‏2. ایشان وقتی در منزل است می تواند طهارت بگیرد، ولی وقتی که خارج از منزل است نمی تواند با‏‎ ‎‏آب طهارت بگیرد، تکلیف او برای وضو ساختن هنگامی که نمی تواند طهارت بگیرد چیست؟‏

بسمه تعالی، می تواند محل غائط را با سه سنگ یا سه کهنه مثلاً پاک کند، ولی محل بول را باید آب بکشد.

‏3. ایشان امسال با جانبازان انقلاب به حج مشرف شدند و هنگام طواف ناچار بودند که پای‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 118
‏مصنوعی اش را بپوشد و در این پای مصنوعی مقداری نخ دوخته شده به کار رفته است، آیا بر او کفاره‏‎ ‎‏هست یا نه؟‏

بسمه تعالی، با فرض جهل، کفاره نیست.

‏4. این جانباز عضو سپاه پاسداران بوده و از آن جا حقوق می گرفت، ولی اکنون ایشان به قم آمده و درس‏‎ ‎‏می خواند و در سپاه خدمت نمی کند؛ زیرا که ایشان فکر می کنند که بازده او در سپاه کم است، ولی‏‎ ‎‏موقعی که درس خواند، بازده اش برای جامعه بیشتر، و برای خودش هم مفید است. حال این سؤال‏‎ ‎‏مطرح است که آیا ایشان می تواند از سپاه حقوق دریافت کند و از مزایای آن استفاده کند؟ البته با‏‎ ‎‏دریافت حقوق از سپاه، دیگر از حوزه شهریه نمی گیرد. خواهشمند است جواب شرعی این مسائل را،‏‎ ‎‏که برای این جانباز مهم است، بنویسید. والسلام علیکم ‏

بسمه تعالی، بستگی به مقررات سپاه دارد.

[سؤال 245] 124

 ‏بسمه تعالی‏

‏خدمت جناب حضرت آیت الله‌ العظمی سید روح الله‌ الموسوی الخمینی دامت‏‎ ‎‏برکاته، عرض کنم که جوانی دست خود را از مچ ندارد و کسی دیگر دستش از آرنج‏‎ ‎‏ندارد. این دو نفر وضو به چه صورت بگیرند؟ و کسی دیگر پای خود را از زانو ندارد،‏‎ ‎‏مسح پا را از کجا بکشد؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌‏

بسمه تعالی، هر مقدار از دست ها ـ آرنج به پایین ـ باقی است، باید شسته شود و کسی که یک پا دارد، همان پا را مسح نماید.

[سؤال 246] ----> 498

‏2. اشخاصی که دست و یا پای خود را از دست داده اند، به چه شکل باید وضو‏‎ ‎‏بگیرند؟ لطفاً نظر خود را در مورد این دو سؤال بیان بفرمایید.‏

بسمه تعالی، اعضای باقیمانده را وضو دهد و اگر خودش نمی تواند، از دیگران کمک بگیرد که به نیابت او، بقیۀ اعضای او را وضو دهد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 119
[سؤال 247] 125

 ‏بسمه تعالی‏ ‏7 / 11 / 1361‏

‏با سلام به محضر مقدس رهبر عالی قدر، امام امت، دام عزّه.‏

‏استدعا دارم به منظور هدایت، فتوای شرعیه را نسبت به موارد مفروضۀ ذیل اعلام‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏1. برای شخصی که به علت فقد دست چپ، قادر به ساختن وضو ـ به خصوص‏‎ ‎‏مسح ـ نمی باشد، برای ادای فریضه کلاً یا جزءاً ساختن وضو از او ساقط می شود یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

بسمه تعالی، مقداری از اعضای وضو که باقی است را باید بشوید و با دست راست، مسح ها را انجام دهد.

‏2. چنانچه انجام شرایط رکوع و سجود به علت باد شدید به طور صحیح مقدور نباشد، تکلیف چگونه‏‎ ‎‏انجام شود؟‏

بسمه تعالی، به هر نحو میسور است عمل کند.

‏3. چنانچه کارفرمایی یک یا چند نفر افراد مسلمان شیعۀ غیر بومی شهر و با قرارداد کار برای مدت‏‎ ‎‏ـ  مثلاً ـ یک سال داشته باشد، آیا افراد بومی می توانند به عنوان اولویت بومی بودن برای کار، کارفرما را‏‎ ‎‏مجبور به اخراج و یا کارگر را مجبور به ترک کار و نقض قرارداد خود نمایند؟‏

بسمه تعالی، بستگی به قرار کارخانه و مقررات دولت اسلامی دارد.

‏4. آیا به عنوان اولویت بومی بودن، می توان کارفرما را مجبور به قبول کارگری نمود که دلایلی و قراینی‏‎ ‎‏مبنی بر سوء نیت و قصد تخریب و اقرار او مشهود باشد و یا این که رضایت طرفین شرط می باشد؟‏

بسمه تعالی، در مسأله قبل ذکر شد.

[سؤال 248] 126

 ‏بسمه تعالی‏ ‏9 / 11 / 1361‏

‏دفتر محترم حضرت امام خمینی‏

‏پیرو نامۀ مورخ 2 / 10 / 1361 چون متأسفانه تا به حال پاسخ مسأله داده نشده لذا‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 120
‏مجدداً سؤال خود را مطرح می نمایم. جوانی در جنگ عراق علیه ایران دست چپش از‏‎ ‎‏مچ قطع شده است؛ در وضو گرفتن محتاج فتوای امام است؛ مستدعی است در ذیل‏‎ ‎‏نامه دستور وضو را مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، صورت و دست راست و مقدار موجود از دست چپ را بشوید و سر و دو پا را با رطوبت دست راست مسح کند.

[سؤال 249] ----> 6377

‏2. معلولی تا مرفق مقطوع الید و تا ساق پا بیشتر ندارد و مابقی قطع گردیده؛ در‏‎ ‎‏وضو چه وظیفه ای دارد؟‏

بسمه تعالی، شستن و مسح باقیماندۀ اعضای وضو کفایت می کند.

[سؤال 250] ----> 107

‏2. کسی که نمی تواند وضو بگیرد، طبق فتوای شما می تواند تیمم کند؛ حال اگر یک‏‎ ‎‏نفر دست مصنوعی داشت حکم آن چیست؟‏

‏از حضرت امام تقاضا دارم توضیحاتی در این دو زمینه برای آگاهی این حقیر‏‎ ‎‏مرقوم بفرمایید.‏

بسمه تعالی، باید وضو بگیرد و نسبت به مقداری که ناقص است، شستن ساقط است و بقیه را باید برای وضو بشوید و مسح با یک دست کافی است.

[سؤال 251] ----> 5805

‏2. در توضیح المسائل راجع به آداب وضو گرفتن زن ها توضیح داده نشده و لذا‏‎ ‎‏طریقۀ درست وضو گرفتن زن ها چگونه است؟ و اصولاً چه فرقی با وضو گرفتن‏‎ ‎‏مردها دارد؟‏

بسمه تعالی، در کیفیت و مقدار واجب فرق ندارند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 121
[سؤال 252] 127

 ‏بسمه تعالی‏ ‏6 / 6 / 1361‏

‏با عرض سلام و آرزوی موفقیت و سلامت روز افزون شما‏

‏خواهشمندم به سؤالات زیر ـ اگر امکان داشته باشد ـ جواب بفرمایید.‏

‏1. در هنگام وضو گرفتن، در رساله نوشته شده که اگر شخصی پیش از شستن‏‎ ‎‏صورت، دست های خود را تا مچ شسته باشد، در موقع وضو باید تا سر انگشتان را‏‎ ‎‏بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید، وضو باطل است. پس بدین ترتیب بعضی ها که فقط‏‎ ‎‏تا مچ را می شویند، آیا وضو باطل می شود؟ و آیا اگر فقط بار آخر که مثلاً دست چپ را‏‎ ‎‏به روی دست راست می کشند، دست چپ را تا سر انگشتان ببرد کفایت می کند؟‏

بسمه تعالی، در شستن دست و صورت در وضو، باید آب وضو به تمام عضو ـ ولو با دست کشیدن ـ برسد و شستن دست از آرنج تا مچ کافی نیست.

‏2. کسی پدر و مادرش در یک شهرستان به دنیا آمده اند و در آن جا زندگی می کنند و خودش هم در آن جا‏‎ ‎‏به دنیا آمده و بزرگ شده، ولی حالا در تهران زندگی می کند و گاهی برای دیدن پدر و مادر به آن‏‎ ‎‏شهرستان می رود و در ضمن، مسافت شرعی را هم می پیماید.‏

‏اولاً: اگر این شخص کمتر از ده روز در آن جا بماند و در ضمن، در آن جا منزل شخصی داشته باشد، در‏‎ ‎‏این صورت آیا نمازش تمام است؟‏

‏ثانیاً: اگر این شخص کمتر از ده روز‏ ‏در آن جا بماند و منزل شخصی نداشته باشد، نمازش به چه صورت‏‎ ‎‏است؟ باید آن را تمام بخواند یا قصر؟‏

بسمه تعالی، داشتن منزل و ملک میزان نیست. وطن اصلی تا از آن اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است و نماز، تمام است.

‏3. آیا خوردن پنیر مکروه است؟ در صورت مکروه بودن، آیا نمک رفع کراهت می کند؟ و دیگر این که‏‎ ‎‏می گویند در شب پنیر مکروه نیست؟ صحیح است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، خوردن پنیر اشکال ندارد و با مغز گردو کراهت رفع می شود.

‏4. آیا زن مسلمان باید خود را در برابر زن غیر مسلمان بپوشاند؟ حدود پوشش چقدر است؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 122
بسمه تعالی، پوشاندن بهتر است و منظور، پوشاندن مواضعی است که پوشاندن آن در برابر زن مسلمان لازم نیست.

‏5. شخصی چند سال پیش یک النگوی طلا پیدا کرده و آن را حدود 300 تومان فروخته است. آیا آن‏‎ ‎‏پول حرام است؟ در صورت حرام بودن آن، تکلیف این شخص ـ  که پول حرام با مال حلالش مخلوط‏‎ ‎‏شده ـ چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر بعد از جار زدن تا یک سال برای خودش برداشته، اشکال ندارد؛ در غیر این صورت، قیمت فعلی آن را برای صاحبش باید به فقرا صدقه بدهد.

‏6. آیا تراشیدن ریش حرام است؟ کسی که در اثر اضطرار، ریشش را بتراشد؛ مثلاً شغلش طوری است‏‎ ‎‏که اگر ریش خود را نتراشد، باعث جمع شدن گرد و خاک در لابه لای موی صورتش می شود. تکلیفش‏‎ ‎‏چیست؟ آیا کار حرام انجام می دهد؟ ضمن عذر خواهی از کثرت سؤال ها، توفیق روز افزون شما را در‏‎ ‎‏پیشبرد اهداف انقلاب اسلامیمان را خواستارم. ان شاء الله‌ موفق و مؤید باشید.‏

بسمه تعالی، ریش تراشی حرام است علی الاحوط؛ و عذر مزبور، مجوز ریش تراشی نیست.

[سؤال 253] ----> 827

‏4. قبل از نیت وضو در حالی که صورت خیس است، می توان نیت کرد و وضو‏‎ ‎‏گرفت یا این که باید صورت را خشک کرد؟‏

بسمه تعالی، خشک کردن لازم نیست.

[سؤال 254] ----> 727

‏2. در باب وضو، در شستن دست و صورت، چنانچه آب از پایین به بالا رود‏‎ ‎‏اشکال دارد، اگرچه بسیار کم شده که به طرف بالا برود؟‏

بسمه تعالی، شستن وضویی، باید از بالا به پایین باشد.

[سؤال 255] 128

 ‏بسمه تعالی‏ ‏18 / 12 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، زید عزّه و ادام الله‌ بقائه‏

‏سلام من الرحمن نحو جنابکمفإنّ سلامی لا یلیق ببابکم‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 123
‏1. شخصی است در امر وضو و نماز به حدی وسوسه دارد که در اغلب موارد، در‏‎ ‎‏همان ابتدای امر وامی ماند. به بیان روشن تر این که قطع به عدم وقوع علی ما هو‏‎ ‎‏الواجب دارد و چه بسا قادر به شروع نمی شود. وظیفه این شخص را بیان فرمایید.‏‎ ‎‏قطعاً امر آن حضرت، منجی وی خواهد بود.‏

بسمه تعالی، قطعی که دارد، هیچ اثر شرعی ندارد و با همین قطعی که دارد، وضو بگیرد و صحیح است و وسوسه حرام است. 

‏2. در مواردی بین مسائل مندرجه در کتاب شریف تحریر الوسیله با رساله های عملیۀ فارسی اختلاف‏‎ ‎‏هست. در چنین مواردی عمل به کدام یک مجزی است؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌ ‏

بسمه تعالی، تحریر الوسیله مقدم است.

[سؤال 256] ----> 727

‏3. چنانچه به هنگام شستن دست مسیری قوسی مانند را طی کند که لازمۀ آن،‏‎ ‎‏حرکت به سوی بالا است ـ کم یا زیاد ـ اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد و از وسوسه اجتناب کند.

[سؤال 257] ----> 2085

‏5. این که فتوای حضرت امام در تحریر و حاشیۀ عروه بر احتیاط واجب است که‏‎ ‎‏ابتدای شستن صورت و دست ها باید از اعلی به اسفل باشد، آیا در همۀ دست‏‎ ‎‏کشیدن ها باید از بالا دست بکشد؟ و اگر کسی مثلاً از وسط دست کشید، در عین حال‏‎ ‎‏که بالا را شسته است، آیا اشکال دارد و در عین حالی که از اسفل به اعلی نشسته است؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

[سؤال 258] ----> 5805

‏3. هنگامی که مردها وضو می گیرند اگر احیاناً دست طوری قرار گرفت که آب‏‎ ‎‏وضو به طرف آرنج سرازیر شود، اشکالی در وضو ایجاد می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 124
[سؤال 259] ----> 1673

‏3. هنگام وضو گرفتن که باید صورت و دست ها را از بالا به پایین شست، اگر کسی‏‎ ‎‏سهواً دستش را از پایین به بالا رفت و یا افقی شست آیا وضویش اشکال پیدا می کند‏‎ ‎‏یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر صدق شستن از بالا به پایین محفوظ باشد وضو صحیح است.

[سؤال 260] 129

 ‏بسمه تعالی‏ ‏14 / 6 / 1361‏

‏دفتر معظم و محترم امام خمینی رهبر عظیم الشأن انقلاب، سلام علیکم‏

‏این جانب عینک نامرئی می زنم و آن وسیله ای است که بر روی عنبیه قرار می گیرد،‏‎ ‎‏آیا وضو و غسل با این وسیله اشکالی دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر در داخل چشم قرار می گیرد، مانع از صحت وضو و غسل نیست.

[سؤال 261] 130

 ‏بسمه تعالی‏ ‏23 / 11 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏با عرض سلام، خواهشمندم حقیر را در مسألۀ ذیل راهنمایی بفرمایید:‏

‏1. در رساله های عملیه آمده است که پوستی را که گاهی به بدن می چسبد گاهی از‏‎ ‎‏آن جدا می شود یا باید چید یا در هنگام وضو باید آب را به زیر آن رسانید. آیا این‏‎ ‎‏مسأله شامل مقدار کمی از پوست هم می شود؟ ‏

بسمه تعالی، اگر زیر پوست جدا شده تماماً ظاهر شده باشد باید آن را در وضو بشوید ولو به این که پوست جدا شده را بلند نماید و یا ببرد و فرقی در این حکم بین پوست بزرگ و کوچک نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 125
‏2. آیا اگر جوهر خودکار یا خودنویس در روی اعضای وضو باشد مانع محسوب می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر مانع از وصول آب مطلق به بشره نباشد ضرر نمی رساند.

‏3. آیا ساختن و درست کردن عروسک اشکال دارد؟ و آیا وجود عروسک در منزل برای بازی کودکان‏‎ ‎‏اشکال دارد؟ آیا کشیدن شکل یک انسان کامل (نقاشی کردن) اشکال دارد؟‏

بسمه تعالی، ساختن مجسّمۀ حیوان ذی روح، حرام است، ولی نگهداشتن آن در منزل حرام نیست و نقاشی هم اگر مجسمه نباشد حرمت ندارد.

[سؤال 262]

‏4. در رساله های عملیه آمده است که در وضو نباید صورت و دست ها از پایین به‏‎ ‎‏بالا شسته شود، اگر کسی سهواً طوری دستش به صورتش بخورد (هنگام وضو) که‏‎ ‎‏آب آن به طرف بالا رود وضویش باطل می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر به نحوی نباشد که صدق شستن از پایین به بالا نماید ضرر ندارد.

‏5. آیا حدود حجابی که خانم ها در هنگام نماز خواندن رعایت می کنند باید همان حدودی باشد که در‏‎ ‎‏مقابل مرد نامحرم رعایت می کنند؛ یعنی مثلاً استفاده از چادری که در نور اندام انسان را مشخص‏‎ ‎‏می کند در نماز اشکال دارد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر حجاب و ساتر به نحوی باشد که بدن دیده شود کافی نیست.

‏6. آیا در هنگام غسل کردن باید نیت را به زبان آورد یا مثلاً صرف نیت سر و گردن کافی است (همچون‏‎ ‎‏وضو)‏

بسمه تعالی، ذکر نیت به زبان لازم نیست.

[سؤال 263] 131

 ‏بسمه تعالی‏ ‏5 / 9 / 1361‏

‏اماما! این جانب جوانی 18 ساله و اهل روستا هستم می خواهم نظر شما را راجع به‏‎ ‎‏مسأله ای که من با آن مواجه هستم بدانم.‏

‏دست راست این جانب سست است و من نمی توانم هنگام وضو گرفتن‏‎ ‎‏انگشت هایم را جمع کنم تا یک مشت آب برای شستن صورتم یا برای آب کشیدن‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 126
‏دست چپ بریزم و من حالا در موقع وضوگرفتن بعضی مواقع تیمم و بعضی مواقع‏‎ ‎‏دستم (آرنج دست چپ) را جلوی شیر آب می گیرم یا در آب فرو می برم؛ ولی من از‏‎ ‎‏هر دو وضو مشکوک هستم. لطفاً نظر خودتان را راجع به این مسأله بیان کنید. خدایا،‏‎ ‎‏خدایا، تا انقلاب مهدی امام را نگهدار. به امید پیروزی رزمندگان اسلام در سراسر‏‎ ‎‏جهان.‏

بسمه تعالی، لازم نیست با دست آب بریزید. به هر نحو آب را به جاهایی که باید شسته شود برسانید؛ ولو زیر شیر یا زیر آب کردن کافی است.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 127