کتاب تقلید

حکم مغایرت اعمال سابقه با رأی مجتهد فعلی

حکم مغایرت اعمال سابقه با رأی مجتهد فعلی

[سؤال 137] 78

 ‏بسمه تعالی‏

‏با درود به روان پاک شهیدان راه حق، و با درود بیکران به رهبر کبیر انقلاب، امام‏‎ ‎‏خمینی روحی له الفداء، با آرزوی سلامتی برای رهبر عزیزمان و برای همۀ رزمندگان‏‎ ‎‏اسلام، تقاضا دارم به سؤال زیر جواب دهید:‏

‏من از سن 9 سالگی تا سن هفده سالگی بدون تحقیق از مجتهدی تقلید می کردم.‏‎ ‎‏بعداً مجتهد خویش را عوض کردم، البته این بار هم بدون تحقیق. و بعد از مدتی شهید‏‎ ‎‏آیت الله‌ صدوقی و شهید آیت الله‌ دستغیب اعلمیت مجتهد دوم را تصدیق کردند. با‏‎ ‎‏این صورت آیا تقلید من در حال حاضر صحیح است یا نه؟ تکلیف من در گذشته و‏‎ ‎‏حال چیست؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته ‏

بسمه تعالی، صحیح است، و اعمال گذشته و فعلی در صورتی که مطابق فتوای مجتهدی باشد که باید از او تقلید کرد، صحیح است. 

[سؤال 138] ----> 90

‏2. کسی که از راه های مذکور در رسالۀ عملیه در مورد تعیین مجتهد اعلم عمل‏‎ ‎‏ننموده و به طریق دیگر برای او یقین حاصل شده بود که فلان مجتهد اعلم است و‏‎ ‎‏حال به غلط بودن آن راه تحقیق پی برده و متوجه موضوع شده است، تکلیف این‏‎ ‎‏شخص چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر اعمالی که انجام داده مطابق فتوای کسی که عمل به فتوای او لازم است بوده، کافی است.

[سؤال 139] 79

 ‏بسمه تعالی‏ ‏1 / 2 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 66
‏خمینی، دامت افاضاته، سلام و درود بی پایان خداوند و بندگان صالح خدا به محضر‏‎ ‎‏حضرت امام خمینی، پس از عرض سلام بقای عمر و سلامتی شما را از خداوند بزرگ‏‎ ‎‏تا ظهور حضرت مهدی علیه السلام خواستارم. امام عزیز این جانب یکی از مستضعف ترین‏‎ ‎‏مردم ایران هستم و دارای هشت سر عائله بوده و هیچ مالی و یا کسبی و یا کشاورزی‏‎ ‎‏ندارم فقط یک کارگر بیکار می باشم، و هیچ آگاهی دربارۀ معنای تقلید نداشتم و مدت‏‎ ‎‏عمرم کورکورانه پیروی می کردم حالا به لطف خداوند و پیروزی حکومت جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران به رهبری پیامبرگونه نایب حضرت مهدی علیه السلام تا اندازه ای از وظیفۀ دینی‏‎ ‎‏و انسانی و اخلاقی آگاه شدم. و دو سال است با خانواده از شما تقلید می کنم لذا‏‎ ‎‏خواهشمندم نسبت به اعمال گذشته این جانب نظر مبارک را مرقوم فرمایید. از خداوند‏‎ ‎‏بزرگ سلامتی و طول عمر امام عزیز و سلامتی تمام خدمتگزاران صالح خدا‏‎ ‎‏مخصوصاً رزمندگان اسلام را خواستارم. این جانب دعاگوی شما هستم‏

بسمه تعالی، اگر اعمال گذشته شما مطابق فتوای مرجع تقلید فعلی شما است صحیح است.

[سؤال 140] ----> 69

‏5. تکلیف نماز و روزه چند سال گذشته ام چه می شود؟‏

‏الف. پانزده سال گذشته؛‏

‏ب. از زمان مراجعه به توضیح المسائل.‏

بسمه تعالی، اگر خلاف وظیفه عمل کرده اید باید قضا نمایید.

[سؤال 141] 80

 ‏بسمه تعالی‏

‏کسی که تقلید می کند از یک مجتهدی و بعد از چند سال عمل به احتیاط می کند یا‏‎ ‎‏مجتهد می شود و در زمان تقلیدش طبق فتوای مجتهدش یک چیز برایش حلال بوده و‏‎ ‎‏مجزی و در زمان احتیاط یا اجتهاد، آن چیز از باب احتیاط یا اجتهادش حرام می شود.‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 67
‏در صورت باقی ماندن عین آن چیز آیا آن چیز که در زمان تقلیدش مجزی و حلال‏‎ ‎‏بوده و حالا که از باب احتیاط یا اجتهاد حرام شده، باز هم برای این شخص این چیز از‏‎ ‎‏باب گذشته که مجزی بوده حالا هم مجزی هست یا نه؟‏

بسمه تعالی، وظیفه رعایت تکلیفی است که فعلاً حجت شرعی بر او تمام شده.

[سؤال 142] 81

 ‏بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله‏

‏1. شخصی در گذشته مقلد مرجعی بود که می گفت سرمایه و ابزار خمس ندارد و‏‎ ‎‏طبق این فتوا خمس نداد. حالا آن مرجع فوت کرده و مقلد حضرت عالی شده است.‏‎ ‎‏می خواهد بداند از همان سرمایه و ابزار که باقی است، باید خمس بدهد یا نه؟‏

بسمه تعالی، باید خمس بدهد.

‏2. اگر ابزار کسب و کار ـ که به فتوای شما خمس دارد ـ خمسش را داده، حالا قیمت آن ها زیاد شده‏‎ ‎‏است؛ آیا سر سال که حساب می کند، باید آن زیادۀ قیمت ابزار و دکان را هم حساب کند یا نه؟‏

بسمه تعالی، ترقی قیمت آن، خمس ندارد.

[سؤال 143] ----> 1850

‏2. عده ای در مورد عدول از بعضی مراجع، واهمه از باطل بودن اعمال گذشتۀ خود‏‎ ‎‏دارند، نظریۀ حضرت عالی در این مورد چه بوده؟ به طور واضح بیان فرمایید موجب‏‎ ‎‏تشکر است.‏

بسمه تعالی، اعمال گذشته اگر مطابق واقع یا مطابق با فتوای کسی که لازم بود از او تقلید نمایند انجام گرفته، محکوم به صحت است.

[سؤال 144] ----> 1504

‏4. توضیحاً این که ما قبل از آمدن امام به وطن، از شخص دیگری تقلید می کردیم‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 68
‏که شش ماه ماندن در محل یا بیشتر از آن را در حکم وطن می دانست. قبل از وقتی که‏‎ ‎‏به امام رجوع شود ـ شاید حدود کمتر از یک سال ـ در این مسأله که امام می گویند: در‏‎ ‎‏غیر وطن ماندن برای هر چند سال که باشد، حکم مسافر بر ما بار است، ما نماز و روزه‏‎ ‎‏را مانند وطن به جا آورده ایم. تکلیف چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر مطابق تقلید صحیحی عمل کرده اید قضا ندارد.

[سؤال 145] ----> 3242

‏3. کیف هی أعمالی السابقة التی کنت أعمل بها علی فتاوی المرجع الذی کنت‏‎ ‎‏اُقلّده، هل اُعیدها أم هی مجزیة مبرئة للذمة؟ أرجو التفصیل بالجواب.‏

بسمه تعالی، إذا وقعت مطابقة للتقلید الصحیح تجزئ و إلاّ فهی محکومة بالبطلان إلاّ إذا کانت موافقة لفتوی من یجوز تقلیده فعلاً.

[سؤال 146] 82

 ‏بسمه تعالی‏ ‏24 / 11 / 1361‏

‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مرجع عالی قدر و رهبر عالی‏‎ ‎‏مقام انقلاب اسلامی ایران‏

‏محترماً در مورد مدت و زمان هایی که یک فرد مسلمان نماز و عبادات خود را از‏‎ ‎‏بدو بلوغ انجام داده مطابق رسوم و روش معموله والدین در منزل و یا پیشنماز در‏‎ ‎‏مسجد، ولی مُقلّد نبوده یا از لزوم و وجوب تقلید بی اطلاع بوده و اهمیت تقلید را‏‎ ‎‏نمی دانسته است ولی بعداً با رساله های مراجع معظم آشنا شده و وجوب تقلید را‏‎ ‎‏دریافته است و به آن عمل می کند. آیا برای مدت و زمان هایی که نماز بدون تقلید‏‎ ‎‏خوانده باید همۀ آن ها را قضا نماید یا خیر؟ و آیا برای زن و مرد این حکم یکسان‏‎ ‎‏است؟ ‏

بسمه تعالی، اعمال گذشته صحیح است در صورتی که مطابق واقع یا مطابق فتوای مجتهدی که تقلید او جایز است باشد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 69
[سؤال 147] 83

 ‏بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏کسی که به هیچ مجتهدی اعتقاد نداشته باشد که از او تقلید کند می تواند به رأی‏‎ ‎‏خود تکالیف شرعی اش را انجام بدهد؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، رأی کسی که مجتهد نیست اعتبار ندارد و عمل غیر مجتهد اگر به امید رسیدن به واقع از او صادر شود و مطابق با واقع یا با فتوای مجتهدی که لازم بود از او تقلید کند باشد صحیح و مجزی است و گرنه باطل است.

[سؤال 148] ----> 1574

‏2. شخصی مقلد مرجعی بوده، به دستور همان مرجع با غسل جمعه نماز‏‎ ‎‏می خواند. در حال حاضر آن شخص به مرجع دیگری عدول کرده است. آیا نمازهایی‏‎ ‎‏که با غسل جمعه خوانده باید دوباره بخواند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر تقلید صحیح بوده نماز صحیح و اعادۀ آن لازم نیست.

[سؤال 149] ----> 5022

‏2. اگر مدتی از بلوغ بگذرد (مثلاً 1 یا 2 سال) و در این مدت از روی نادانی، عمل‏‎ ‎‏به تقلید نکرده باشد و اصولاً به مسائل واجب آگاهی نداشته باشد، آیا بعد از مقید شدن‏‎ ‎‏و آگاه شدن باید واجبات آن مدت، مانند نماز و روزه را قضا بکند؟‏

بسمه تعالی، عملی که بدون تقلید انجام گرفته، اگر مطابق فتوای مجتهد اعلم باشد محکوم به صحت است.

[سؤال 150] 84

 ‏بسمه تعالی‏ ‏14 / 9 / 1361‏

‏ای پدر بزرگوارم و ای پیر جماران و ای رهبر مسلمانان جهان؛ حضرت آیت الله‌‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 70
‏العظمی امام روح الله‌ موسوی الخمینی، با کمال احترام، توجه جناب عالی را به عرایض‏‎ ‎‏ذیل معطوف می دارم:‏

‏این جانب تا کنون نمی دانستم که بایستی از مرجعی تقلید نمایم، حال که فهمیدم،‏‎ ‎‏دست التماس و توبه و استغفار به شما دراز می کنم، و از قرارگاه کربلا و از فرسنگ ها‏‎ ‎‏راه از شهر جنگ، اهواز دست شما را می بوسم و با کمال شرمندگی از خدای بزرگ‏‎ ‎‏طلب توبه و مغفرت می نمایم و خواهشمندم مرا مورد عفو و بخشش قرار دهید. حال‏‎ ‎‏به جز جناب عالی کسی را شایسته چنین امری نمی دانم. امیدوارم مرا به مقلدی قبول‏‎ ‎‏بفرمایید. ضمناً این که تا کنون از مرجعی تقلید ننموده ام، اگر کفاره و جرایم شرعی‏‎ ‎‏دارد، استدعا دارم مشخص فرمایید. و نمازهای یومیه ای که تا کنون انجام داده ام، چه‏‎ ‎‏می شود؟‏

‏در خاتمه بنده از بدو استقرار جمهوری اسلامی تا کنون به نام از شما تقلید‏‎ ‎‏می کردم، ولی حال برای احتیاط از این تاریخ که این مرقومه را نوشته ام، از شخص‏‎ ‎‏جناب عالی تقلید می کنم. امیدوارم همیشه در ظل توجهات خدای تبارک و تعالی و‏‎ ‎‏امام زمان سلامت و سعادت بوده باشید و سایۀ پرمهر و محبت شما بر سر من و‏‎ ‎‏خانواده ام و تمام مسلمین جهان برقرار باشد. با کمال احترام‏

بسمه تعالی، می توانید فعلاً تقلید نمایید و نسبت به اعمال گذشته، اگر مطابق فتوای فعلی باشد، تکلیفی ندارید. 

[سؤال 151] 85

 ‏بسمه تعالی‏ ‏14 / 12 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مرجع عالی قدر و بنیان گذار‏‎ ‎‏جمهوری اسلامی ایران، مدّ ظله العالی‏

‏هر گاه شخصی که مقلد حضرت عالی بوده و هست، لکن در جو خفقان رژیم‏‎ ‎‏منحوس پهلوی معدوم، به علت عدم دسترسی به رساله عملیه و فتاوای حضرت عالی‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 71
‏به یک یا چند مسأله به نحوی که مذکور شد، عمل نشده، و بعد از پیروزی جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی متوجه این معنا می شود. آیا عمل گذشته او مجزی است یا خیر؟ لطفاً بیان‏‎ ‎‏فرمایید. والسلام علیکم و علی عباد الله‌ الصالحین‏

بسمه تعالی، اگر مطابق فتوا نبوده، مجزی نیست. 

[سؤال 152] 86

 ‏بسمه تعالی‏ ‏10 / 9 / 1361‏

‏با سلام و درود خدمت رهبر کبیر انقلاب و امید محرومان جهان و با آرزوی‏‎ ‎‏موفقیت برای شما برادران خدمتگزار اسلام چند سؤالی داشتم که می خواستم جواب‏‎ ‎‏روشنی مرقوم دارید.‏

‏1. من تا اوایل سال 60 (تقریباً اواخر سال 59) هنوز درست مسأله مسافر در مورد‏‎ ‎‏بلاد کبیره را درک نکرده بودم؛ بنابراین طبق روال سابق که از مجتهد دیگر تقلید‏‎ ‎‏می کردم عمل می نمودم. حال تکلیف وظایف و فرائضی که قبلاً انجام داده ام چیست؟‏

بسمه تعالی، اگر مطابق تقلید صحیح بوده یا طبق فتوای مجتهد فعلی که تقلید او لازم است باشد، صحیح است.

‏2. وطن اصلی من در سرشک نایین است که سالی یکی دو بار به آن جا می روم. چون از اهالی خانواده‏‎ ‎‏کسی در آن جا نداریم و در جای دیگر هم وطن دومی انتخاب نکرده ام، بنابراین همه جا نماز من‏‎ ‎‏شکسته است و این مرا به شک انداخته است که آیا تکلیفم درست است یا نه؟‏

بسمه تعالی، در غیر وطن، حکم مسافر دارید و در وطن، نماز شما تمام است؛ مگر از آن اعراض کرده باشید.

‏3. چون می دانم که در حدود یک سال دیگر در تهران نیستم، آیا می توانم تهران را به عنوان وطن دوم‏‎ ‎‏انتخاب کنم؟‏

بسمه تعالی، نمی توانید.

‏4. از ارتش ماهانه یا سالانه چیزهایی از جمله لباس، پارچه، حوله، ملافه، پوتین و غیره می دهند، آیا‏‎ ‎‏اگر از سر سال خودم گذشت و مورد مصرف واقع نشد خمس دارد یا نه؟ و اگر خمس دارد به قیمت‏‎ ‎‏روز یا به قیمت خریداری شده؟‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 72
بسمه تعالی، اگر در مقابل کار نمی دهند خمس ندارد.

‏5. آیا پول خمس را می شود به حساب جنگ زدگان یا حساب 100 و یا حساب های دیگری که برای‏‎ ‎‏ارگان ها است واریز کرد و اگر نمی شود چطوری به صاحب آن برسانیم؟ با تشکر‏

بسمه تعالی، عجالتاً اجازه نمی دهم.

[سؤال 153] 87

 ‏بسمه تعالی‏ ‏20 / 2 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، سلام علیکم، امیدوارم که همواره در پناه ذات پاک حضرت‏‎ ‎‏احدیت و در ظلّ توجهات ولی عصر (عج) در تمام مراحل زندگی موفق و مؤید و‏‎ ‎‏منصور باشید. و خواهشمندم فتاوای حضرت امام ـ  مدّ ظله العالی  ـ را در پاسخ‏‎ ‎‏سؤالات این جانب مرقوم فرمایید. قلباً و قبلاً متشکرم. خداوند بر توفیقاتتان بیفزاید.‏

‏1. اگر مسلمانی (شیعه مذهب) مجتهد نباشد و به احتیاط هم عمل ننماید، وظیفۀ او‏‎ ‎‏تقلید از مرجع اعلم جامع الشرایط می باشد. حال اگر این چنین شخصی تقلید هم‏‎ ‎‏نکرد، از نظر شرع مقدس چه وضعیتی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر اعمالش برخلاف فتوای مجتهدی که باید از او تقلید کند باشد، باطل است.

‏2. پدر و مادر من پسری بزرگ تر از من داشتند که در سنین طفولیت (دو سالگی) مرده است و بعد از‏‎ ‎‏مرگ او، اولاد ارشد پدر و مادر من هستم؛ آیا بعد از مرگ پدر و مادرم، طبق مسائل موجود در توضیح‏‎ ‎‏المسائل، نماز و روزۀ قضای آن ها بر عهدۀ من (که پسر دومشان هستم) واجب است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، شما پسر بزرگ تر هستید.

‏3. بعضی از خانم ها در مسائل مختلف طهارت، دارای وسواس هستند، به حدی که در بعضی موارد‏‎ ‎‏مطلقاً فتوای مرجع تقلیدشان را نیز قبول نکرده و فقط عمل به همان برنامۀ وسواسشان می کنند؛ آیا در‏‎ ‎‏این موردهای خاص، لطمه ای به باب تقلیدشان می خورد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، جایز نیست و باید از وسوسه اجتناب نمایند.

‏4. این جانب با شغل مقدس آموزگاری، قریب به پنج سال است که ازدواج کرده و جدا از پدرم زندگی‏‎ ‎‏می کنم. از همان اول زندگی، با مختصر پس انداز دوران مجردی و گرفتن وام های بانکی، اقدام به تهیۀ‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 73
‏یک خانۀ هشتاد متر مربع زیر بنا نمودم؛ در نتیجه از همان اوایل، نه تنها در پایان هیچ سالی پس انداز‏‎ ‎‏نداشتم، بلکه هنوز هم دارم قسط های بدهی ام را پرداخت می کنم؛ بنابراین از نظر وجوهات شرعیه‏‎ ‎‏وضع گذشته ام چه می شود؟ و حال باید چه کار کنم؟‏

بسمه تعالی، اگر قبلاً پس اندازی که سال بر آن گذشته باشد داشته اید، باید خمس بدهید.

‏5. آیا ما می توانیم جهت تعیین سال و پاک کردن اموالمان به آن دفتر مراجعه کنیم؟ در غیر این صورت،‏‎ ‎‏نمایندۀ رسمی و کاملاً مورد اعتماد حضرت امام در این مورد در منطقۀ گنبد چه کسی است تا به ایشان‏‎ ‎‏مراجعه نماییم؟ لطفاً راهنمایی فرمایید.‏

بسمه تعالی، می توانید در قم به جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای پسندیده مراجعه کنید.

‏6. اگر انسان در برخورد با خانم های وسواسی (در آب و آبکشی مبتلا به وسواس هستند) به ناچار در‏‎ ‎‏بعضی از مواقع، قسم های دروغین یاد کند (مثلاً اصلاً دستگیرۀ فلان درب نجس نبوده؛ اما ایشان سؤال‏‎ ‎‏می کند که شما که به دستگیرۀ در دست زده بودید، دستتان را آب کشیدید یا نه و امثالهم؛ اگر بگوید:‏‎ ‎‏نکشیدم، مسلماً در این رابطه خیلی چیزهای دیگر، بی جهت آبکشی می شود؛ اگر هرچه بگوید آب‏‎ ‎‏کشیدم ولی قبول نشود، به ناچار قسم دروغ یاد کند و خانم وسواسی هم قبول کند) گفتن این قسم های‏‎ ‎‏دروغ در این مورد خاص از نظر شرع مقدس چه وضعیتی دارد؟ (توضیح این که چون واقعاً دستگیره‏‎ ‎‏نجس نبوده، ایشان دستش را آب نکشیده؛ ولی به دروغ قسم یاد می کند که آب کشیدم).‏

بسمه تعالی، قسم دروغ جایز نیست؛ ولی سعی کند طوری قسم یاد کند که دروغ نباشد؛ مثل این که قسم بخورد که نجس نیست.

[سؤال 154] 88

 ‏بسمه تعالی‏

‏چنانچه برای پرسیدن یک مسأله شرعی، دسترسی به مرجع اصلی و یا نمایندۀ وی‏‎ ‎‏به عللی در یک زمان مشخصی نباشد و مسأله را از کسی دیگر بپرسد یا از کسان‏‎ ‎‏دیگری بپرسد و این جواب ها بعضی مثل جوابی باشد که بعداً که به مرجع تقلیدش‏‎ ‎‏دسترسی پیدا کرد و پرسید باشد و بعضی هم مقداری با آن متفاوت باشد، اما در عین‏‎ ‎‏حال وقتی که به مرجع تقلیدش یا نماینده اش دسترسی پیدا کرد سؤالش را بپرسد و‏‎ ‎‏جوابش را بگیرد، با توجه به این موضوع، تنها این نکته که فقط به جواب مرجع‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 74
‏تقلیدش عمل نماید و نظر سایر مراجع را ـ هر چند که مقداری با جواب مرجع تقلید‏‎ ‎‏خودش فرق داشته باشد ـ محسوب ننماید، کافی است؟ یعنی در صورت دریافت‏‎ ‎‏جواب های متعدد موافق و یا غیر موافق مرجع خودش، این کافی است که فقط به نظر‏‎ ‎‏مرجع تقلید خودش رفتار نماید؟‏

بسمه تعالی، باید به نظر مرجع تقلیدش عمل کند و عمل او در صورتی محکوم به صحت است که موافق نظر مرجع تقلیدش باشد.

[سؤال 155] 89

 ‏بسمه تعالی‏ ‏28 / 11 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، دامت برکاته العالیه ‏

‏1. در خصوص مسائل مستحدثه ای که در رسالۀ عملیه و یا تحریرالوسیلۀ حضرت‏‎ ‎‏امام عنوان نشده و بعضاً استفتا کرده اند، و افراد عامی بر حسب اطمینانی که به فلان‏‎ ‎‏روحانی داشتند، از او سؤال کرده و طبق جواب آن شخص عمل کرده اند. پس از چند‏‎ ‎‏سال معلوم می شود که اشتباه شده و این اشتباه، از ناحیۀ روحانی بوده. آیا عباداتی که‏‎ ‎‏سؤال کننده انجام داده، قضا دارد یا خیر؟ ضمن این که اگر بنا باشد روزه و نمازهای‏‎ ‎‏گذشته را قضا کند، از زندگی عادی باز مانده و تکلیف ما لایطاق می شود.‏

بسمه تعالی، اگر بر خلاف وظیفه عمل کرده باید قضا نماید.

‏2. مسأله دیگر در خصوص افرادی است که بدون قصد توطّن، سالیان متمادی در یک شهر سکنا دارند.‏‎ ‎‏آیا اگر 8 یا 10 سال مانده باشند، صدق توطّن می کند یا باید بیشتر بمانند؟ و در هر صورت، میزان چه‏‎ ‎‏مقدار است؟‏

بسمه تعالی، مقدار ذکر شده، کافی در صدق وطن نیست.

[سؤال 156] ----> 5721

‏2. مکلفی که مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام داده است و حالا مقلد شده‏‎ ‎‏است، برای بررسی صحت یا عدم صحت اعمال گذشته اش (اعمالی که در زمانی که‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 75
‏تقلید نمی کرده منظور است)، آیا بایستی تحقیق کند که زمان انجام عمل فتوای‏‎ ‎‏مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده و یا فتوای مجتهدی که فعلاً باید از او تقلید کند،‏‎ ‎‏چه بوده است؟‏

بسمه تعالی، لازم نیست و چنانچه عمل مطابق فتوای فعلی بوده، صحیح است.

[سؤال 157] ----> 722

‏2. اگر شخصی در مورد احکام تقلید چیزی نفهمد، یعنی به او نگویند که بعد از‏‎ ‎‏این که آدم جنب شد، به دوران بلوغیت رسیده، باید تقلید کند و تقلید نکند، آیا باید‏‎ ‎‏نمازهای بعد از بلوغیت که همان یک سال می باشد را قضا کند؟ و اگر باید قضا کند،‏‎ ‎‏همان یک سال است (بعد از دوران بلوغیت)؟ توضیح دهید و من از یک نفر پرسیدم و‏‎ ‎‏گفتند که اگر نمازهایی را که خوانده است، با احکام نماز درست است نباید قضا کند‏‎ ‎‏ولی چنانچه با احکام نماز (رکن های نماز) درست نیست باید قضا کند.‏

بسمه تعالی، اگر عملی که انجام داده، مطابق فتوای مجتهدی است که باید از او تقلید کند صحیح است و الاّ نمازهایی که بر خلاف وظیفه شده و در ارکان آن خللی حاصل شده ـ مثل این که غسل او باطل بوده ـ باید قضا شوند و در غیر ارکان، اگر تقصیر در تقلید نکرده قضا ندارد.

[سؤال 158] 90

 ‏بسمه تعالی‏ ‏6 / 1 / 1362‏

‏محضر مبارک مرجع بزرگوار، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله‏‎ ‎‏العالی، مستدعی است نظر مبارک را در مورد مسائل زیر بیان فرمایید.‏

‏1. کسی که اصلاً نمی دانسته تقلید یعنی چه و چند سال هم بدون تقلید عمل نموده‏‎ ‎‏است، تکلیف فرائض انجام شدۀ او‏ ‏چگونه است؟ آیا آن ها را اعاده نماید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر مطابق تقلید کسی که عمل به فتوای او ـ یا در زمان عمل یا

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 76
فعلاً ـ لازم است عمل کرده قضا و اعاده ندارد و مجرد مطابق بودن عمل با فتوا کافی است، هر چند از روی جهل باشد.

‏2. کسی که از راه های مذکور در رسالۀ عملیه در مورد تعیین مجتهد اعلم عمل ننموده و به طریق دیگر‏‎ ‎‏برای او یقین حاصل شده بود که فلان مجتهد اعلم است و حال به غلط بودن آن راه تحقیق پی برده و‏‎ ‎‏متوجه موضوع شده است، تکلیف این شخص چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر اعمالی که انجام داده مطابق فتوای کسی که عمل به فتوای او لازم است بوده، کافی است.

‏3. آیا جهت رمی جمرات برای افراد ضعیف و پیر و بیمار که نمی توانند در آن گرما و ازدحام رمی نمایند‏

‏الف. اگر چنانچه خودشان بخواهند رمی نمایند، احتمال از بین رفتن آنان می باشد، نیابت در رمی‏‎ ‎‏صحیح است؟‏

بسمه تعالی، اگر وقتی که خودشان بتوانند رمی کنند، نباشد صحیح است.

‏ب. کسانی که این گونه عمل کرده اند و در یک و یا هر سه روز نایب گرفته اند، آیا حج آنان صحیح است‏‎ ‎‏یا باطل؟‏

بسمه تعالی، در هر صورت حج صحیح است.

‏ج. اگر چنانچه باطل است، تکلیف این گونه اشخاص در حال حاضر چگونه است؟ و آیا هنوز محرم‏‎ ‎‏می باشند؟‏

بسمه تعالی، محرم نیستند هر چند رمی آن ها باطل باشد و حکم رمی گذشت.

‏4. کسی که به حکم مفتی عربستان در مورد اول ماه ذی الحجه یقین حاصل نمی کند، در مورد عرفه و‏‎ ‎‏عید قربان چگونه عمل نماید؟‏

بسمه تعالی، در وقوفین تبعیت از آن ها لازم است.

‏5. بلاد کبیره به چه شهرهایی گفته می شود؟‏

بسمه تعالی، شهرهایی که عرفاً بسیار بزرگ و خارق العاده باشد ـ مانند تهران فعلی ـ را بلاد کبیره خارق العاده می گویند.

‏6. شخصی متولد شهری است که از آن شهر در حدود 25 سال است به همراه خانوادۀ خویش به تهران‏‎ ‎‏عزیمت کرده است و هیچ گونه ملک و منزل مسکونی در آن شهر ندارد و در این چند سال نیز منزل‏‎ ‎‏شخصی در تهران نداشته است و هر چند مدت را در یک نقطه از شهر تهران بوده است و در حال‏‎ ‎‏حاضر با توجه به این که کار او در نقطۀ خارج از محلۀ منزل مسکونی فعلی او ـ که در آن جا به طور‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 77
‏موقت زندگی می کند ـ واقع می باشد (حدوداً 10 کیلومتر یا بیشتر فاصله دارد) تکلیف نماز و روزۀ او‏‎ ‎‏چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر تهران قبل از کبیره شدن را وطن خود قرار داده، در فرض مذکور، در تهران و محل کار نمازش تمام است و در غیر این صورت، حکم مسافر دارد و در وطن اصلی اگر اعراض نکرده نیز نمازش تمام است و در صورت اعراض، حکم مسافر دارد.

[سؤال 159] ----> 7187

‏3. در روستاهای کشور ما مردم نماز می خوانند و روزه می گیرند ولی اکثراً مرجع‏‎ ‎‏تقلید ندارند و از احتیاط هم استفاده نمی کنند؛ بلکه یا به آنچه که از پدرشان شنیده اند‏‎ ‎‏عمل می کنند و یا به حرف مردم. این اشخاص آیا نماز و روزه شان صحیح است؟‏

بسمه تعالی، عمل او اگر مطابق فتوای مجتهدی باشد که باید از او تقلید کند صحیح است. 

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 78