جایز نبودن تقلید در اصول دین
[سؤال 7] 5
بسمه تعالی 5 / 2 / 1361
سلام علیکم، خواهشمند است به سؤالات زیر پاسخ کامل و مستدل دهید:
1. اولین مسأله ای که در اکثر رساله ها در مورد احکام آمده، این است که مسلمان باید به اصول دین یقین داشته باشد.
منظور از اصول دین در این مسأله چیست؟ آیا منظور اصول پنجگانه «توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت» است یا این که منظور هرگونه اصول اعتقادی مثل نفس نماز خواندن و نفس روزه گرفتن است؟
در صورتی که منظور فقط اصول پنجگانه است، چرا در رساله ها وجوب خواندن نماز و روزه گرفتن به صورت یک مسأله مطرح نشده است؟ به عبارت دیگر آیا نماز خواندن و روزه گرفتن خود جزو احکام است و یا چگونگی نماز خواندن و روزه گرفتن مثل تعداد رکعات نماز و یا مسائل مربوط به روزه مسافر جزو احکام است؟
بسمه تعالی، منظور از اصول دین، اصول پنجگانه است.
2. شخصی در نظام گذشته ایران از کلیه اعتقادات مذهبی به دور بوده است و در صورتی که اعتقادی نیز وجود داشته صرفاً از روی مسائل خانوادگی بوده است و در آن موقع با منطق خود قادر به پذیرش آن ها نبوده و در حال حاضر به اسلام ایمان آورده است؛ آیا لازم است نماز و روزه قضای خود را ادا کند؟ و در صورتی که لازم است؛ آیا برای مثال در مورد روزه می بایست به ازای هر روز روزۀ قضا شصت روز روزه بگیرد؟
بسمه تعالی، اگر مسلمان بوده، قضا دارد و چنانچه جاهل قاصر بوده، روزه ها کفاره ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 6
[سؤال 8] 6
بسمه تعالی
سلامٌ علیکم، با آرزوی سلامتی و دوام عمر امام امت تا ظهور مصلح بزرگ جهانی، حضرت ولی عصر (عج) و با آرزوی توفیق برای همۀ کسانی که برای تحقق حکومت عدل اسلامی تلاش می کنند. تقاضا می شود به سؤالات شرعی زیر پاسخ فرمایید:
1. آیا واجب است که اعتقاد انسان به اصول دین، از روی تحقیق باشد یا این که تقلید از اهل فن کفایت می کند؟
بسمه تعالی، در اصول اعتقادیه، میزان علم و یقین است و اگر از قول دیگری حاصل شود کفایت می کند.
2. اگر انسان ببیند کسی نماز خود را غلط می خواند آیا واجب است تذکر دهد؟
بسمه تعالی، واجب نیست.
3. آیا مرغ و خروسی که به طور معمول، از زمین، کِرْم می خورند، نجاست خوار محسوب می شوند؟
بسمه تعالی، حکم نجاست خوار ندارد.
4. عده ای که هیچ روحانی در میانشان نیست به طوری که اگر بخواهند نماز بخوانند، فرادا خواهند خواند، آیا حق دارند نماز جماعت را به امامت فردی غیر روحانی برپا کنند یا نه؟
بسمه تعالی، اگر دسترسی به روحانی ندارند، اقتدای به غیر روحانی، با وجود سایر شرایط، مانع ندارد.
5. چند نفر که هیچ کدام واجد تمامی شرایط امامت نیستند، می خواهند نماز بخوانند. آیا جایز است که شایسته ترین آن ها، امامت کند یا این که واجب است نماز را فرادا بخوانند؟
بسمه تعالی، امام جماعت باید عادل باشد.
6. در بعضی از ادارات دولتی مرسوم است که هرکس از تلفن دولتی استفادۀ شخصی می کند، 5 ریال در صندوق مخصوصی واریز می کند. آیا این کار اشکالی دارد؟
بسمه تعالی، با اجازه مسئولین مربوطه اشکال ندارد.
7. بعضی تصرفات جزئی در اموال دولتی، که عرفاً متداول است و مسئولان ادارات دولتی هم از آن نهی نمی کنند (مانند یادداشت کردن امور شخصی به وسیلۀ خودکار و کاغذ دولتی، یا درست کردن چای و مانند آن) چه حکمی دارد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 7
بسمه تعالی، تصرفات جزئی متعارف مانع ندارد.
8. آیا کسی که از اموال شخصی خود (مثلاً از تلفن یا بنزین) برای مصارف دولتی استفاده می نماید، حق دارد عین آن یا بهای آن را از اموال دولتی برای خود استفاده نماید؟
بسمه تعالی، بدون اجازۀ مسئولین مربوطه حق ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. ۱صفحه 8