حکم شک ‏هایی که اعتبار ندارد

‏‏حکم شک هایی که اعتبار ندارد‏

‏‏[سؤال 1524]‏‏ ‏ ‏ 704‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 11 / 1361‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏با عرض سلام، خواهشمندم حقیر را در مسائل ذیل راهنمایی فرمایید:‏

‏‏در رساله های عملیه آمده است: «کثیر الشک نباید به شک خود اعتنا کند».‏

‏‏1. آیا کسی که در مورد رکعت اول و دوم نماز، کثیر الشک است، باید زمانی که‏‎ ‎‏شک کرد رکعت اول را حساب کند یا رکعت دوم را؟ یا کسی که کثیر الشک است در‏‎ ‎‏سجدتین، باید سجدۀ اول را حساب کند یا سجده دوم را؟‏

‏‏بسمه تعالی، بنابر رکعت دوم و سجدۀ دوم بگذارد.‏

‏‏[سؤال 1525]‏

‏‏2. آیا کسی که در یک نمازش شک های مختلف می کند کثیر الشک است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر سه شک در آن بکند کثیر الشک است.‏

‏‏3. آیا تکان های مختصر هنگام خواندن اذکار در نماز، چنان که سهواً انجام شود و نمازگزار نتواند مانع‏‎ ‎‏آن شود، باعث ایجاد اشکال در نماز می شود؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 1526]‏

‏‏4. اگر کسی احتمال دهد (یا برایش یقینی باشد) که در اثر توجه به شکیات در نماز‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، اگر کثیر الشک نشده باید به وظیفه شک عمل کند.‏

‏‏[سؤال 1527]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 5459‏

‏‏5. اگر پسری در محلی نماز قضای مادر را (به فرض وجوب) و یا نمازهای خود را‏‎ ‎‏انجام داد، بعداً شک کرد که آیا در آن محل نماز درست بوده یا خیر (از نظر مکان) آیا‏‎ ‎‏نمازهای خوانده شده قضا دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اعاده لازم نیست.‏

‏‏[سؤال 1528]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1913‏

‏‏4. اعادۀ نماز به خاطر به دل نچسبیدن نماز خوانده شده چطور است و اصل اعاده‏‎ ‎‏مشروع است یا نه؟ و آیا نماز اعاده شده صحیح و کافی است؛ ولو بعداً معلوم شود‏‎ ‎‏نماز اول باطل بوده؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت شک، اعاده مطلوب است؛ مگر این که منجر به‏‎ ‎‏وسواس شود.‏

‏‏[سؤال 1529]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 169‏

‏‏4. بر اثر کم حافظه بودن و ناراحتی های جسمی، روحی و خانوادگی به کثرت شک‏‎ ‎‏مبتلا شده ام و در نماز نیز زیاد حواسم پرت می شود، هرچه مسائل مربوط به شکیات‏‎ ‎‏را از روی رسالۀ شما هم می خوانم، زود فراموشم می شود؛ به همین جهت تا کنون به‏‎ ‎‏شکیات کمتر اعتنا می کنم یا به خواندن سجدۀ سهو اکتفا می کنم؛ تکلیف چیست؟ در‏‎ ‎‏حالی که بارها نماز را تکراری خوانده ام اما باز هم همین وضع پیش آمده است؛ چه‏‎ ‎‏باید بکنم؟‏

‏‏بسمه تعالی، شک کثیر الشک اعتنا ندارد و نماز صحیح است.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 11 / 1361‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏با عرض سلام، خواهشمندم حقیر را در مسأله ذیل راهنمایی بفرمایید:‏

‏‏در رساله های عملیه آمده است: «کثیر الشک کسی است که سه بار در یک نماز یا‏‎ ‎‏در سه نماز پشت سر هم شک کند». ‏

‏‏آیا این مسأله در مورد یک شک است؟ یعنی مثلاً سه بار در یک نماز شک کند که‏‎ ‎‏یک سجده به جا آورده یا دو سجده؟ یا شامل هر شکی می شود که سه بار در یک نماز‏‎ ‎‏یا در سه نماز پشت سر هم پیش می آید. مثلاً سه بار در یک نماز شک کند، اما شک ها‏‎ ‎‏مختلف باشند؟ قبلاً از راهنمایی حضرت عالی متشکرم .‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت اختلاف متعلق شک نیز، کثیر الشک صادق است.‏

‏‏[سؤال 1531]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 712‏

‏‏4. اگر انسان کثیر الشک، شک کند بین چهار و پنج قبل از سجدتین، مثلاً شک کند‏‎ ‎‏در عین حال که آیا رکوع را انجام داده یا نه، آیا باید بنا بر چهار بگذارد و سجدتین را‏‎ ‎‏به جا آورد و تشهد و سلام دهد یا آن که چون شک در رکوع هم دارد باید بنا بر پنج‏‎ ‎‏بگذارد و تشهد بگوید و سلام دهد و سجدتین را هم به جا نیاورد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، که کثیر الشک است باید بنا بر چهار بگذارد و‏‎ ‎‏طبق وظیفه نماز را تمام کند.‏

‏‏[سؤال 1532]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 712‏

‏‏5. اگر انسان از باب احتیاط در موردی جمع بین قصر و اتمام کند و وقتی شروع به‏‎ ‎‏قصر نمود، بین 2 و 3 شک نماید، آیا با فرض کثرت شک، می تواند بنابر سه بگذارد و‏‎ ‎‏نماز را چهار رکعتی تمام کند و بعد دو رکعتی را بخواند؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، می تواند بنا بر دو بگذارد.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 3 / 1361‏

‏‏حضور محترم برادران دفتر استفتای امام، برادران گرامی، سؤال بسیار مهمی‏‎ ‎‏برایمان پیش آمده که چون تا کنون به جوابی دست نیافته ایم از شما تقاضا می نمایم از‏‎ ‎‏محضر مبارک امام جویا شوید تا تکلیف مان معین شود.‏

‏‏یکی از برادران مسجد ما، آدم بسیار شکاکی است به خصوص در نمازهای یومیه‏‎ ‎‏به حدی شک می کند که از کثیر الشک نیز گذشته بدان حد که نماز عصر را به عنوان‏‎ ‎‏مثال وقتی فرادا می خواند در حدود یک ساعت و 11 دقیقه می خواند. علاوه بر این ها‏‎ ‎‏به ناراحتی اعصاب نیز مبتلا شده و خیلی زود عصبانی می شود و این ها همه از علائم‏‎ ‎‏این گونه نماز خواندن است و هر کاری هم که می کند نمی تواند ترک کند به عنوان مثال‏‎ ‎‏کلم‏‏ۀ‏‏ مبارک ‏‏الرحمن الرحیم‏‏ را در حدود 8 بار و ‏‏اهدنا الصراط المستقیم‏‏ را بیش از 7‏‎ ‎‏بار می گوید و هر چقدر هم که با او به گفت وگو می نشینیم و می گوییم که نباید به‏‎ ‎‏این گونه شک ها اعتنایی کنی چاره ای ندارد و نمی تواند ترک کند.‏

‏‏بدین وسیله تقاضا می نمایم در مورد این مسأله ما را روشن فرمایید و‏‎ ‎‏خواهشمندیم حکم شرعی این مسأله را از امام بزرگوارمان جویا شوید و لطفاً بپرسید‏‎ ‎‏که آیا این گونه نماز خواندن با آن همه تکرار کردن آیا اشکالی ندارد و امام چه فتوایی‏‎ ‎‏در این زمینه دارند.‏

‏‏بسمه تعالی، باید به وسوسه اعتنا نکند و اگر اعتنا کند و کلمات را تکرار‏‎ ‎‏نماید جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 1534]‏‏ ‏ ‏ 707‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏خدمت امام امت، خمینی کبیر، مدّ ظله، سلام عرض می کنم. ‏

‏‏من یکی از مقلدین شما هستم که باید خدمت شما عرض کنم: بنده در طهارت‏
‏‎

‏‏آیا من وسواسی هستم؟ کثیر الشک هستم؟ باید به شک هایم عمل کنم یا نباید‏‎ ‎‏اعتنا  کنم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، وسواس هستید و نباید به شک های خود اعتنا کنید.‏

‏‏[سؤال 1535]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 799‏

‏‏2. وسواسی شرعی چه کسی است؟ با کثیر الشک چه فرقی دارد؟ و به چه مواردی‏‎ ‎‏نباید اعتنا کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، وسواس شرعی نداریم و کسی که از متعارف خارج شود‏‎ ‎‏وسواسی است و حرام است.‏

‏‏[سؤال 1536]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1846‏

‏‏2. شخصی که در هر نماز و در هر چیزی شک می کند و نمی داند کثیر الشک است‏‎ ‎‏یا وسواس، چه کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، وسواس است و باید به وسوسه اعتنا نکند.‏

‏‏[سؤال 1537]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 7327‏

‏‏5. در نمازهایی که می خوانم به شدت شک های فراوان دارم، البته نه شک در‏‎ ‎‏رکعت و یا رکن های نماز بلکه شک برای این که فرضاً جایی از دستم بیرون افتاده یا‏‎ ‎‏این که فرضاً «الله‌ اکبر» را به زبان عربی صحیح بیان نکرده ام ـ البته شاید هم درست‏‎ ‎‏نباشد ولی به هر حال در این قبیل موارد بنده شک های بسیاری دارم ـ آیا باید به این‏‎ ‎‏شک ها اعتنا کنم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، شک اگر ناشی از وسوسه باشد نباید اعتنا کنند.‏

‏
‏‎

‏‏2. فردی است که زیاد شک می کند و ندانسته و یا ناخودآگاه نماز را می شکند و آن‏‎ ‎‏را باطل می کند، می گویند شکستن نماز معصیت است، در عوض معصیت چه کاری‏‎ ‎‏باید انجام دهد که خدا از او درگذرد.‏

‏‏بسمه تعالی، باید به وظیفه ای که در رساله عملیه برای شک مذکور معیّن‏‎ ‎‏شده عمل کند و اگر کثیر الشک است به شک خود اعتنا نکند.‏

‏‏[سؤال 1539]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 3165‏

‏‏6. حکم کسی که در سجده، زیاد شک می کند (غالب اوقات و فقط در سجده)‏‎ ‎‏چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، شک کثیر الشک اعتبار ندارد. ‏

‏‏[سؤال 1540]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1847‏

‏‏2. مدت یک سال و نیم است که سعی می کنم حواسم را جمع نماز کنم، ولی در بین‏‎ ‎‏نماز فکرم به یک سو کشیده می شود، یک وقت متوجه می شوم که نماز می خوانم ولی‏‎ ‎‏نمی دانم چند رکعت نماز خوانده ام، یا تشهد را خوانده ام، یا چند سجده کرده ام. و‏‎ ‎‏بالاخره نماز را از سر می گیرم، خیلی کم ممکن می شود که نماز را با دقت بخوانم، از‏‎ ‎‏نماز خواندنم ناراضی هستم بفرمایید با توضیح بسیار که چگونه بخوانم.‏

‏‏بسمه تعالی، لازم نیست نماز را از سر بگیرید و به همان نحو که می خوانید‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏[سؤال 1541]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2645‏

‏‏3. یک نفر امام و یک نفر مأموم، در نماز جماعت امام شک سه و چهار می نماید،‏‎ ‎‏مأموم شک چهار و پنج می نماید تکلیف آنان چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، با رجوع هر یک از امام و مأموم به دیگری بنا را بر چهار‏‎ ‎‏بگذارند.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏با درود بی کران بر حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم وآل او و با درود بی پایان بر یگانه منجی‏‎ ‎‏عالم بشریت حضرت مهدی علیه السلام و با درود بر رهبر کبیر انقلاب امام خمینی‏

‏‏من زنی هستم سی ساله و در حدود 7 سال است که ازدواج کردم و سه فرزند دارم.‏‎ ‎‏چند سؤال دارم لطفاً جواب آن را برایم بفرستید.‏

‏‏1. تقریباً حدود 4 ماه است که وقتی می خواهم نماز بخوانم فکرهای بدی به فکرم‏‎ ‎‏می رسد و نمی توانم آن طور که باید و شاید و به نحو احسن نماز بخوانم، هرچه سوره‏‎ ‎‏قل اعوذ برب الناس‏‏ و لعنت خدا بر شیطان می گویم باز نمی توانم بر خودم مسلط‏‎ ‎‏باشم و بتوانم به طور منظم و با یاد ذکر الله‌ اکبر با معنی کامل نماز بخوانم و خیلی هم‏‎ ‎‏نماز را دوست دارم و عاشق نماز هستم حتی خیلی ها را می گویم نماز بخوانید یک‏‎ ‎‏مقدار کتاب ها و حدیث های اسلامی را مطالعه می کنم باز نمی توانم خیلی سعی می کنم‏‎ ‎‏اما باز نمی توانم لطفاً مرا راهنمایی کنید. ‏

‏‏بسمه تعالی، با توجه ‏‏[‏‏به خدا‏‏]‏‏ وسوسه به خود راه ندهید ان شاء الله‌ صحیح‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 1543]‏

‏‏2. وقتی نماز می خوانم، مثلاً ظهر و عصر یا مغرب و عشا یا صبح، فرق نمی کند،‏‎ ‎‏بدون این که شک داشته باشم دوباره وضو می گیرم و باز همان نماز را می خوانم. فقط‏‎ ‎‏به خاطر این است که دوست دارم؛ آیا اشکال دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال دارد. ‏

‏‏3. من بعد از هفت روز قاعدگی باز ترشح صورتی رنگ دارم. تا سه الی پنج روز چنین است؛ آیا با این‏‎ ‎‏وضع می توانم نماز بخوانم؟ اگر نمی توانم نماز بخوانم، باید قضایش را بخوانم؟ چه غسلی باید کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر روزهایی که ترشحات هست به ضمیمۀ ایام عادت از ده روز تجاوز می کند،‏‎ ‎‏ترشحات حکم استحاضه را دارد. ‏

‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، در مالی که شوهر به شما می دهد، باید با اجازۀ او تصرف شود.‏

‏‏5. آیا می توانم بدون اجازه شوهرم برنج یا حبوبات یا نظیر آن ها به جبهه یا به کسی کمک کنم یا طلایی‏‎ ‎‏که مال من است می توانم بفروشم و پولش را برای خودم بردارم یا این که بخواهم طلایم را به جبهه‏‎ ‎‏بدهم؟ اگر او رضایت نداشته باشد؛ آیا اشکال دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در اموال خودتان می توانید تصرف کنید؛ ولی تصرف در اموال شوهر باید با اجازه‏‎ ‎‏او باشد. ‏

‏‏6. آیا بدون اجازه شوهرم می توانم به مسجد یا به دعای کمیل یا نماز جمعه یا زیارت یا بهشت زهرا و‏‎ ‎‏امثال این ها بروم؟ اگر رضایت نداشته باشد اشکال دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خارج شدن زن شوهردار از منزل باید با اجازه شوهر باشد.‏

‏‏[سؤال 1544]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 348‏

‏‏2. اگر انسان در نمازها در عدد سجده ها به طور زیاد شک کند و حتی در جماعت،‏‎ ‎‏آیا باید به شک خود اعتنا بکند یا نکند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اعتنا به شک خود نکند.‏

‏‎ ‎

‏‎