حکم شک هایی که اعتبار ندارد
[سؤال 1524] 704
بسمه تعالی 25 / 11 / 1361
حضور محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
با عرض سلام، خواهشمندم حقیر را در مسائل ذیل راهنمایی فرمایید:
در رساله های عملیه آمده است: «کثیر الشک نباید به شک خود اعتنا کند».
1. آیا کسی که در مورد رکعت اول و دوم نماز، کثیر الشک است، باید زمانی که شک کرد رکعت اول را حساب کند یا رکعت دوم را؟ یا کسی که کثیر الشک است در سجدتین، باید سجدۀ اول را حساب کند یا سجده دوم را؟
بسمه تعالی، بنابر رکعت دوم و سجدۀ دوم بگذارد.
[سؤال 1525]
2. آیا کسی که در یک نمازش شک های مختلف می کند کثیر الشک است؟
بسمه تعالی، اگر سه شک در آن بکند کثیر الشک است.
3. آیا تکان های مختصر هنگام خواندن اذکار در نماز، چنان که سهواً انجام شود و نمازگزار نتواند مانع آن شود، باعث ایجاد اشکال در نماز می شود؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 1526]
4. اگر کسی احتمال دهد (یا برایش یقینی باشد) که در اثر توجه به شکیات در نماز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 190
کثیر الشک می شود، آیا می تواند برای جلوگیری از آن، قبل از کثیر الشک شدن به شکش اعتنا نکند؟
بسمه تعالی، اگر کثیر الشک نشده باید به وظیفه شک عمل کند.
[سؤال 1527] ----> 5459
5. اگر پسری در محلی نماز قضای مادر را (به فرض وجوب) و یا نمازهای خود را انجام داد، بعداً شک کرد که آیا در آن محل نماز درست بوده یا خیر (از نظر مکان) آیا نمازهای خوانده شده قضا دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اعاده لازم نیست.
[سؤال 1528] ----> 1913
4. اعادۀ نماز به خاطر به دل نچسبیدن نماز خوانده شده چطور است و اصل اعاده مشروع است یا نه؟ و آیا نماز اعاده شده صحیح و کافی است؛ ولو بعداً معلوم شود نماز اول باطل بوده؟
بسمه تعالی، در صورت شک، اعاده مطلوب است؛ مگر این که منجر به وسواس شود.
[سؤال 1529] ----> 169
4. بر اثر کم حافظه بودن و ناراحتی های جسمی، روحی و خانوادگی به کثرت شک مبتلا شده ام و در نماز نیز زیاد حواسم پرت می شود، هرچه مسائل مربوط به شکیات را از روی رسالۀ شما هم می خوانم، زود فراموشم می شود؛ به همین جهت تا کنون به شکیات کمتر اعتنا می کنم یا به خواندن سجدۀ سهو اکتفا می کنم؛ تکلیف چیست؟ در حالی که بارها نماز را تکراری خوانده ام اما باز هم همین وضع پیش آمده است؛ چه باید بکنم؟
بسمه تعالی، شک کثیر الشک اعتنا ندارد و نماز صحیح است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 191
[سؤال 1530] 705
بسمه تعالی 24 / 11 / 1361
حضور محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
با عرض سلام، خواهشمندم حقیر را در مسأله ذیل راهنمایی بفرمایید:
در رساله های عملیه آمده است: «کثیر الشک کسی است که سه بار در یک نماز یا در سه نماز پشت سر هم شک کند».
آیا این مسأله در مورد یک شک است؟ یعنی مثلاً سه بار در یک نماز شک کند که یک سجده به جا آورده یا دو سجده؟ یا شامل هر شکی می شود که سه بار در یک نماز یا در سه نماز پشت سر هم پیش می آید. مثلاً سه بار در یک نماز شک کند، اما شک ها مختلف باشند؟ قبلاً از راهنمایی حضرت عالی متشکرم .
بسمه تعالی، در صورت اختلاف متعلق شک نیز، کثیر الشک صادق است.
[سؤال 1531] ----> 712
4. اگر انسان کثیر الشک، شک کند بین چهار و پنج قبل از سجدتین، مثلاً شک کند در عین حال که آیا رکوع را انجام داده یا نه، آیا باید بنا بر چهار بگذارد و سجدتین را به جا آورد و تشهد و سلام دهد یا آن که چون شک در رکوع هم دارد باید بنا بر پنج بگذارد و تشهد بگوید و سلام دهد و سجدتین را هم به جا نیاورد؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، که کثیر الشک است باید بنا بر چهار بگذارد و طبق وظیفه نماز را تمام کند.
[سؤال 1532] ----> 712
5. اگر انسان از باب احتیاط در موردی جمع بین قصر و اتمام کند و وقتی شروع به قصر نمود، بین 2 و 3 شک نماید، آیا با فرض کثرت شک، می تواند بنابر سه بگذارد و نماز را چهار رکعتی تمام کند و بعد دو رکعتی را بخواند؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، می تواند بنا بر دو بگذارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 192
[سؤال 1533] 706
بسمه تعالی 10 / 3 / 1361
حضور محترم برادران دفتر استفتای امام، برادران گرامی، سؤال بسیار مهمی برایمان پیش آمده که چون تا کنون به جوابی دست نیافته ایم از شما تقاضا می نمایم از محضر مبارک امام جویا شوید تا تکلیف مان معین شود.
یکی از برادران مسجد ما، آدم بسیار شکاکی است به خصوص در نمازهای یومیه به حدی شک می کند که از کثیر الشک نیز گذشته بدان حد که نماز عصر را به عنوان مثال وقتی فرادا می خواند در حدود یک ساعت و 11 دقیقه می خواند. علاوه بر این ها به ناراحتی اعصاب نیز مبتلا شده و خیلی زود عصبانی می شود و این ها همه از علائم این گونه نماز خواندن است و هر کاری هم که می کند نمی تواند ترک کند به عنوان مثال کلمۀ مبارک الرحمن الرحیم را در حدود 8 بار و اهدنا الصراط المستقیم را بیش از 7 بار می گوید و هر چقدر هم که با او به گفت وگو می نشینیم و می گوییم که نباید به این گونه شک ها اعتنایی کنی چاره ای ندارد و نمی تواند ترک کند.
بدین وسیله تقاضا می نمایم در مورد این مسأله ما را روشن فرمایید و خواهشمندیم حکم شرعی این مسأله را از امام بزرگوارمان جویا شوید و لطفاً بپرسید که آیا این گونه نماز خواندن با آن همه تکرار کردن آیا اشکالی ندارد و امام چه فتوایی در این زمینه دارند.
بسمه تعالی، باید به وسوسه اعتنا نکند و اگر اعتنا کند و کلمات را تکرار نماید جایز نیست.
[سؤال 1534] 707
بسمه تعالی
خدمت امام امت، خمینی کبیر، مدّ ظله، سلام عرض می کنم.
من یکی از مقلدین شما هستم که باید خدمت شما عرض کنم: بنده در طهارت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 193
گرفتن، غسل کردن، وضو گرفتن، نماز خواندن، استبراء کردن و سایر مسائل دیگر، زیادی شک می کنم؛ لذا از شما تقاضا دارم که مرا راهنمایی بکنید که بنده بایستی چه کار کنم؟
آیا من وسواسی هستم؟ کثیر الشک هستم؟ باید به شک هایم عمل کنم یا نباید اعتنا کنم؟
بسمه تعالی، وسواس هستید و نباید به شک های خود اعتنا کنید.
[سؤال 1535] ----> 799
2. وسواسی شرعی چه کسی است؟ با کثیر الشک چه فرقی دارد؟ و به چه مواردی نباید اعتنا کند؟
بسمه تعالی، وسواس شرعی نداریم و کسی که از متعارف خارج شود وسواسی است و حرام است.
[سؤال 1536] ----> 1846
2. شخصی که در هر نماز و در هر چیزی شک می کند و نمی داند کثیر الشک است یا وسواس، چه کند؟
بسمه تعالی، وسواس است و باید به وسوسه اعتنا نکند.
[سؤال 1537] ----> 7327
5. در نمازهایی که می خوانم به شدت شک های فراوان دارم، البته نه شک در رکعت و یا رکن های نماز بلکه شک برای این که فرضاً جایی از دستم بیرون افتاده یا این که فرضاً «الله اکبر» را به زبان عربی صحیح بیان نکرده ام ـ البته شاید هم درست نباشد ولی به هر حال در این قبیل موارد بنده شک های بسیاری دارم ـ آیا باید به این شک ها اعتنا کنم یا خیر؟
بسمه تعالی، شک اگر ناشی از وسوسه باشد نباید اعتنا کنند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 194
[سؤال 1538] ----> 3034
2. فردی است که زیاد شک می کند و ندانسته و یا ناخودآگاه نماز را می شکند و آن را باطل می کند، می گویند شکستن نماز معصیت است، در عوض معصیت چه کاری باید انجام دهد که خدا از او درگذرد.
بسمه تعالی، باید به وظیفه ای که در رساله عملیه برای شک مذکور معیّن شده عمل کند و اگر کثیر الشک است به شک خود اعتنا نکند.
[سؤال 1539] ----> 3165
6. حکم کسی که در سجده، زیاد شک می کند (غالب اوقات و فقط در سجده) چیست؟
بسمه تعالی، شک کثیر الشک اعتبار ندارد.
[سؤال 1540] ----> 1847
2. مدت یک سال و نیم است که سعی می کنم حواسم را جمع نماز کنم، ولی در بین نماز فکرم به یک سو کشیده می شود، یک وقت متوجه می شوم که نماز می خوانم ولی نمی دانم چند رکعت نماز خوانده ام، یا تشهد را خوانده ام، یا چند سجده کرده ام. و بالاخره نماز را از سر می گیرم، خیلی کم ممکن می شود که نماز را با دقت بخوانم، از نماز خواندنم ناراضی هستم بفرمایید با توضیح بسیار که چگونه بخوانم.
بسمه تعالی، لازم نیست نماز را از سر بگیرید و به همان نحو که می خوانید صحیح است.
[سؤال 1541] ----> 2645
3. یک نفر امام و یک نفر مأموم، در نماز جماعت امام شک سه و چهار می نماید، مأموم شک چهار و پنج می نماید تکلیف آنان چیست؟
بسمه تعالی، با رجوع هر یک از امام و مأموم به دیگری بنا را بر چهار بگذارند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 195
[سؤال 1542] 708
بسمه تعالی
با درود بی کران بر حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم وآل او و با درود بی پایان بر یگانه منجی عالم بشریت حضرت مهدی علیه السلام و با درود بر رهبر کبیر انقلاب امام خمینی
من زنی هستم سی ساله و در حدود 7 سال است که ازدواج کردم و سه فرزند دارم. چند سؤال دارم لطفاً جواب آن را برایم بفرستید.
1. تقریباً حدود 4 ماه است که وقتی می خواهم نماز بخوانم فکرهای بدی به فکرم می رسد و نمی توانم آن طور که باید و شاید و به نحو احسن نماز بخوانم، هرچه سوره قل اعوذ برب الناس و لعنت خدا بر شیطان می گویم باز نمی توانم بر خودم مسلط باشم و بتوانم به طور منظم و با یاد ذکر الله اکبر با معنی کامل نماز بخوانم و خیلی هم نماز را دوست دارم و عاشق نماز هستم حتی خیلی ها را می گویم نماز بخوانید یک مقدار کتاب ها و حدیث های اسلامی را مطالعه می کنم باز نمی توانم خیلی سعی می کنم اما باز نمی توانم لطفاً مرا راهنمایی کنید.
بسمه تعالی، با توجه [به خدا] وسوسه به خود راه ندهید ان شاء الله صحیح است.
[سؤال 1543]
2. وقتی نماز می خوانم، مثلاً ظهر و عصر یا مغرب و عشا یا صبح، فرق نمی کند، بدون این که شک داشته باشم دوباره وضو می گیرم و باز همان نماز را می خوانم. فقط به خاطر این است که دوست دارم؛ آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، اشکال دارد.
3. من بعد از هفت روز قاعدگی باز ترشح صورتی رنگ دارم. تا سه الی پنج روز چنین است؛ آیا با این وضع می توانم نماز بخوانم؟ اگر نمی توانم نماز بخوانم، باید قضایش را بخوانم؟ چه غسلی باید کرد؟
بسمه تعالی، اگر روزهایی که ترشحات هست به ضمیمۀ ایام عادت از ده روز تجاوز می کند، ترشحات حکم استحاضه را دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 196
4. در مورد خرجی که شوهرم به من می دهد، سؤالی دارم. او ماهی 13 هزار تومان درآمد دارد و ماهی 1200 تومان به من می دهد. البته بیشتر چیزها را خودش می خرد و بعضی از چیزهای متفرقه را من می خرم. مطابق اسلام چقدر باید به من بدهد؟ آیا می شود بدون اجازه شوهر پول یا کمکی به جبهه یا به کسی بکنم؟ اگر او بفهمد یا اگر یادم رفت به او بگویم اشکالی دارد؟
بسمه تعالی، در مالی که شوهر به شما می دهد، باید با اجازۀ او تصرف شود.
5. آیا می توانم بدون اجازه شوهرم برنج یا حبوبات یا نظیر آن ها به جبهه یا به کسی کمک کنم یا طلایی که مال من است می توانم بفروشم و پولش را برای خودم بردارم یا این که بخواهم طلایم را به جبهه بدهم؟ اگر او رضایت نداشته باشد؛ آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، در اموال خودتان می توانید تصرف کنید؛ ولی تصرف در اموال شوهر باید با اجازه او باشد.
6. آیا بدون اجازه شوهرم می توانم به مسجد یا به دعای کمیل یا نماز جمعه یا زیارت یا بهشت زهرا و امثال این ها بروم؟ اگر رضایت نداشته باشد اشکال دارد؟
بسمه تعالی، خارج شدن زن شوهردار از منزل باید با اجازه شوهر باشد.
[سؤال 1544] ----> 348
2. اگر انسان در نمازها در عدد سجده ها به طور زیاد شک کند و حتی در جماعت، آیا باید به شک خود اعتنا بکند یا نکند؟
بسمه تعالی، اعتنا به شک خود نکند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 197